| Zebravis IUCN-status:Niet bedreigd[1] (2009) | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Danio rerio (Hamilton-Buchanan, 1822) | |||||||||||||||
Afbeeldingen op Wikimedia Commons | |||||||||||||||
Zebravis op Wikispecies | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Dezebravis ofzebradanio (Danio rerio, vroeger:Brachydanio rerio) is een kleinetropische vis die veel inaquaria gehouden wordt. Vanaf eind jaren negentig is de zebravis in opmars alsproefdier waarbij hij gebruikt wordt voor onderzoek in degenetica, deontwikkelingsbiologie en moleculairecelbiologie. Dit heeft al onder andere deglofish opgeleverd.
De naamzebravis wordt ook voor andere vissoorten gebruikt met een zwart-wit streeppatroon (bijvoorbeeldPterois volitans enPterois russelii). Mede daarom is ook de naamzebradanio veel in gebruik.
Zebravissen worden ongeveer drie tot vier centimeter lang. Ze hebben lichte zilverkleurige en donkerblauwe lengtestrepen op de rug, flanken envinnen, een witte buik en kleine gele, rode of zelfs blauwe vlekjes over het hele lichaam. Van oorsprong komen ze voor inZuid enZuidoost-Azië waar ze leven in stilstaand tot stromend water van kanalen, sloten, meren en rijstvelden.[2]
De zebravis is een handige vissoort voor beginnende hobbyaquarium houders. Ze zien er mooi uit, zijn gemakkelijk te houden en voort te planten in een tropisch aquarium en zijn goedkoop in aanschaf. Ze zijn echter wel gevoelig voor infectieziekten, zoalsmycobacterium.
Zebravissen worden in de wetenschap steeds populairder alsmodelorganisme. Vooral in het gebied van deontwikkelingsbiologie en moleculairecelbiologie wordt de zebravis van een steeds groter belang voor defundamentele wetenschap. Zebravissen kunnen evenveel fundamenteel biologische kennis geven als het meest gebruikte proefdier, demuis. Een nadeel is natuurlijk dat zebravissen voor onderzoeken naarziekten verder van demens af staan dan muizen.
Vanuit eenethisch oogpunt kan het makkelijker zijn omproeven op de zebravis te doen in plaats van op de (aaibare) muis. De zebravis valt alsgewervelde wel onder deproefdierwet, maar de kans op lijden bij de zebravis wordt vaak lager ingeschat. Als gesproken wordt over onderzoek op de zebravis, wordt vaak hetzebravisembryo bedoeld. Aangezien embryo's niet onder de proefdierwet vallen, hoeft alleen toestemming gevraagd te worden voor het houden van volwassen zebravissen, zonder dat hier daadwerkelijke proeven mee uitgevoerd worden.
Het bekendste voorbeeld van manipulatie van de zebravis stamt uit 2002, toen onderzoekers erin slaagden om de zebravis genetisch te manipuleren metGFP. Hierdoor ontstond degloeivis.
De belangrijkste redenen waarom de zebravis geschikt is als proefdier zijn:
