Chemnitz [kʰɛmnɪʦ]? is eenkreisfreie Stadt in het westen van deDuitse deelstaatSaksen. De stad is naLeipzig enDresden de derde stad in grootte in Saksen en telt 244.401 inwoners (31 december 2020)[1] op een oppervlakte van 220,85km². Van 1953 tot 1990 heette zijKarl-Marx-Stadt.
De stad ligt in een uitloper van hetErtsgebergte, aan een gelijknamige rivier, die ten noorden van Chemnitz uitmondt in deZwickauerMulde. De naam van de rivier, en dus ook van de stad, is vanSlavische oorsprong. Hij is afgeleid vanOppersorbisch Kamenica „steenbeek“ (vankamjeń „steen“).Hetklimaat is een overgang tussenzeeklimaat encontinentaal klimaat. Vooral injuni valt in de stad meerregen dan in de omgeving, omdat Chemnitz aan deloefzijde van het Ertsgebergte ligt en daardoor relatief veelstijgingsregen opvangt.
HetVersteinerte Wald inMuseum für Naturkunde Chemnitz
In hetPerm, ca. 291 miljoen jaar geleden, werd door de uitbarsting van eenvulkaan en de daaropvolgendemodderstroom, diekiezelzuur bevatte, een bos bedolven, waarvan vele stammen van bomen en struiken versteenden. Defossielen van onder andereCalamites-bomen werden in de 16e tot de vroege 20e eeuw ontdekt en als curiositeit tentoongesteld. Ditversteende bos (Versteinerte Wald) bevindt zich onder de stad, vooral in het stadsdeelBecken. De meest interessante fossielen, waaronder ook die van ter plaatse aangetroffen prehistorischegeleedpotigen, zijn thans deels inDAStietz te zien, en deels over diverse locaties in de stad verspreid tentoongesteld.
Waar thans de stad Chemnitz ligt, was tot ca. 1100 geen permanente menselijke bewoning. Tot deSlavische volkeren behorende mensen kwamen in de hier gelegen dichte wouden om op wild te jagen.De stad Chemnitz is in de twaalfde eeuw ontstaan uit eenbenedictijnenklooster, dat nog eeuwenlang grote invloed in de stad zou uitoefenen, en is vernoemd naar de gelijknamige rivier.Keizer Frederik I Barbarossa verleende de nederzetting Chemnitz vermoedelijk tussen 1171 en 1174stadsrechten. De stad groeide uit in een drooggelegdeuiterwaard van de Chemnitz-rivier, waarin ook t.b.v. diverseambachtenwatermolens gebouwd werden.Al in deMiddeleeuwen was Chemnitz een belangrijke stad voor de handel en de economie.In de periode tot1470, maar later ook in de18e eeuw was detextielnijverheid overheersend in Chemnitz. In de 18e eeuw was de stad beroemd vanwege de productie van kousen en handschoenen.In 1470 werd inSchneebergzilvererts ontdekt, wat in de gehele regio een tijdelijke, sterkeeconomische groei veroorzaakte. Veel belangrijke gebouwen dateren daarom uit de late 15e eeuw.In1539 werd Chemnitzprotestants. In de daarop volgende jaren werden de belangrijke kloosters onteigend.
In de eerste helft van de16e eeuw woonde en werkte de beroemde arts enmineraloogGeorgius Agricola in Chemnitz. Ook Chemnitz kende in de17e eeuw, onder andere ten gevolge van deDertigjarige Oorlog, een periode van achteruitgang.Al vroeg in de19e eeuw werd de industrialisering van de textielnijverheid (o.a.katoen-bedrukkerijen) ter hand genomen, onder meer door de toepassing vanstoommachines. Deze machines, en ooklocomotieven, werden in Chemnitz zelf gebouwd. De stad kreeg in die tijd de bijnaamhet Manchester van Saksen, een aanduiding die niet alleen positief was: al in de 19e eeuw veroorzaakte de industrie veel water- enluchtvervuiling. In1852 kreeg Chemnitz een aansluiting op hetspoorwegnet door het gereedkomen van een spoorlijn naarRiesa.De late 19e en vroege 20e eeuw was een periode van economische voorspoed. In deze tijd kreeg Chemnitz veel van de nu nog bestaande culturele instellingen, zoals theaters, musea enz.
Op 5 maart 1945, aan het eind van deTweede Wereldoorlog, werd de stad door geallieerde bombardementen zwaar beschadigd. Tussen 1949 en 1990 viel Chemnitz onder deDuitse Democratische Republiek (DDR). In 1953 verving de regering van de DDR de naam Chemnitz door Karl-Marx-Stadt. Gedurende de DDR-tijd werd het in puin gelegde centrum niet herbouwd, maar door nieuwbouw vervangen.
Na de val van hetIJzeren Gordijn stemde de bevolking van Chemnitz in 1990 in een referendum voor het herstel van de oude naam.
Chemnitz is sinds1990 geconfronteerd met een grote terugloop van het aantal inwoners: de afname bedroeg ruim 60.000 inwoners, zo'n 20% van de toenmalige bevolkingsomvang.
Chemnitz heeft eentechnische universiteit, waardoor nogal wat bedrijven op het gebied van de productie van computeronderdelen en de ontwikkeling van software zich in de stad gevestigd hebben, en is een belangrijk spoorwegknooppunt. In de stadkruisen tweeAutobahnen elkaar: de oost-west lopende A4Erfurt -Dresden en de A72 naarHof (Beieren).Nog altijd is de industriële machinebouw (o.a. Unionwerktuigmachines) een belangrijke bedrijfstak in de stad, alsmede de fabricage van auto's (Volkswagen) en auto-onderdelen. Jaarlijks vindt in een voormalige vliegtuigfabriek deChemnitzer Messe, een industriële vakbeurs, plaats.
Sinds2000 is een in 1912-1914 ontstane en daarna met water volgelopen steengroeve ( het gesteente was nodig voor de Euba-stuwdam) genaamdEibsee, die voordien als militair oefenterrein en vuilstortplaats werd gebruikt, en die in 1996 werd gesaneerd, totnatuurreservaat uitgeroepen. De oevers van het meer worden extensief beweid door runderen en uitZuid-Afrika afkomstige geiten. Het gebied is 39 ha groot en ligt ten oosten van de stad.
In diverse musea en andere gebouwen van de stad zijn curieuzefossielen van bomen uit het zgn.Versteende Woud opgesteld.
Voor deTweede Wereldoorlog was Chemnitz een stad met vele voetbalclubs. Voor de competitiehervorming van 1933 speelden maar liefst zeven clubs uit de stad in de hoogste klasse.Chemnitzer BC was hiervan de succesvolste. Vanaf begin jaren dertig nam politieclubPSV Chemnitz deze rol over. Enkel deze twee clubs speelden op nationaal niveau door deel te nemen aan de eindronde om de landstitel. Na de oorlog verdwenen alle clubs, de meeste voorgoed.
De naoorlogse clubsSC Wismut Karl-Marx-Stadt enFC Karl-Marx-Stadt konden samen vier titels winnen. Na de Duitse hereniging nam Karl-Marx-Stadt weer de naam Chemnitz aan en werd Chemnitzer FC de toonaangevende club van de stad. Zij speelt in hetStadion an der Gellertstraße. Net als de meeste andere Oost-Duitse clubs kon de club niet standhouden, nadat de clubs geïntegreerd werden in het West-Duitse systeem. De club speelde in 2001 voor de laatste keer in de2. Bundesliga.
Er zijn naast eenstadstramnet zowel regionale als stadsbusverbindingen in Chemnitz. Er is bovendien een regionaaltramtreinnet in ontwikkeling. De eerste elektrische tramtreinlijn naar Stollberg is in dienst. Later zal de tramtrein met dieseltractie doorrijden op diverse lokale spoorlijnen. De eindbestemmingen zullen zijn:[3]
fase 1: Hainichen, Burgstädt
fase 2: Thalheim
fase 3: Annaberg-Buchholz
fase 4: Oberfrohna
fase 5: Oelsnitz
Er zijn diverse regionale treinverbindingen, onder meer naar Zwickau, Hof, Nürnberg, Freiberg, Dresden, Leipzig en Elsterwerda. De stad is niet opgenomen in het Duitse IC-net.
In het zuiden van Chemnitz is de luchthavenFlugplatz Chemnitz-Jahnsdorf. De dichtstbijzijnde internationale luchthavens zijn deFlughafen Dresden (80 km) en deFlughafen Leipzig/Halle (90 km). 50 km verder is deFlugplatz Altenburg-Nobitz.
.jpg)
.svg)
