Voor de gelijknamige plaats in Teruel, zieCella (Teruel).
Eencella ofnaos was in oorsprong een opslagruimte in de Romeinse tijd (Varro,De Ling. Lat. V 162, ed. Müller). Van deze waren er verschillende beschrijvingen, die hun onderscheidende namen ontleenden aan de artikelen die ze bevatten, zoals decella penaria (voorraadkamer), decella olearia (geurwaren) encella vinaria (wijn). De slaaf aan wie het toezicht over deze winkels toevertrouwd werd, werdcellarius (Plaut.,Capt. IV 2115; Senec.,Ep. 122.),promus (Colum., XII 3.) ofcondus, "quia promit quod conditum est" (cf. Hor.,Carm. I 9.7, III 21.8) en somspromus condus enprocurator peni (Plaut.,Pseud. II 2.14.) genoemd. Dit beantwoordt aan onze hedendaagse butler en huishoudster.
Elk aantal kleine kamers dat zich groepeerde zoals de cellen van een honingraat (Virg. Georg. iv. 164) werden ookcellae genoemd; daarom werden de verblijven van slaven en ondergeschiktencellae genoemd (Cic.,Phil. II 27; Columella, I 6.) encella familiaricae (Vitruv., VI 10 p. 182.) ter onderscheiding van een slaapkamer, diecubiculum was. Aldus werd ook een slaapkamer van een openbaar huiscella genoemd (Petron., 55.). Om diezelfde reden zijn de ruimtes in een bordeel ookcellae genoemd (Petron., 8; Juv.,Sat. VI 128.). Elk vrouw bezette een voor haarzelf (Ibid., 122.), waarboven haar naam en de prijs voor haar diensten geschreven waren (Senec.,Controv. I 2.); daarom betekentcella inscripta eenbordeel (Mart., XI 45.1.).Cella ostiarii (Vitruv., VI 10; Petron., 29.) ofianitoris (Suet.,Vitell. 16.) is de naam voor de portierwoning.
In dethermen waren decella caldaria,tepidaria enfrigidaria, die ruimtes die respectievelijk het warme, het lauwe en het koude bad bevatten.
Eencella was ook een ruimte voor hetgodenbeeld binnen detemplum. Soms waren er meerderecellae in ééntemplum (bv.tempel van Venus en Roma), waarbij decella vernoemd werd naar de godheid wiens beeld in decella huisde (bv.cella Iovis,cella Iunonis,cella Minervae).
De cella stond op een verhoging die via traptreden via alle kanten bereikbaar was. Aan de achterkant van tempel kon een portaal toegevoegd worden, maar dan zonder een entree tot de cella.
·
·
| Oud-Griekse bouworden: | Dorische orde ·Ionische orde ·Korinthische orde |
| Tempelvormen: | amfiprostylos ·antentempel ·dipteros ·dubbele antentempel ·peripteros ·prostylos ·pseudoperipteros ·pseudodipteros ·tholos ·monopteros |
| Ruimten in tempel: | adyton ·naos ·opisthodomos ·pronaos ·prostylon |
| Onderdelen vanhoofdgestel: | akroterion ·antefix ·architraaf ·cimaas ·fries ·fronton ·geison ·guttae ·kroonlijst ·metope ·mutulus ·regula ·taenia ·tandlijst ·triglief |
| Onderdelen vanzuil: | abacus ·acanthusbladeren ·atlant ·basement ·cannelure ·cymatium ·echinus ·kapiteel ·kariatide ·propyleeën ·scotia ·torus ·voluut |
| Onderdelen van fundering: | euthynteria ·krepis ·stereobaat ·stylobaat |