Renault Scenic, in rood de veiligheidsdelen van de carrosserieOpengewerkt model van de eersteMini, de revolutionaire auto uit 1959. Deze verenigde als eerste de kenmerken die nu vrijwel universeel zijn in de massamarkt: compact dwarsgeplaatste motor voor maximale binnenruimte,zelfdragende carrosserie, de wielen zo ver mogelijk op de hoeken van de auto,voorwielaandrijving. Vrijwel alle techniek zit voorin, zodat de auto een vlakke vloer heeft.Het 'huwelijk' van carrosserie en chassis (foto uitEerste Wereldoorlog)Een reparatiewagen voor artillerie van hetAmerikaanse leger, vrijwel zonder carrosserie
Decarrosserie is het koetswerk van eenmotorvoertuig (auto ofbus), ruwweg de bovenbouw, dat wil zeggen deconstructie zonder onderdelen als demotor, dewielen, deaandrijflijn, en het interieur (met name de zitplaatsen). Bij de allereerste auto's en bij utiliteitsvoertuigen was er soms nauwelijks sprake van een carrosserie, bijvoorbeeld bij deBenz Motorwagen.
Vaak wordt de carrosserie op hetchassis geplaatst en de vereniging van die twee wordt wel aangeduid als het 'huwelijk'.[bron?] Van de beginjaren van de auto tot na deTweede Wereldoorlog was dit de gangbare bouwwijze, en voor zwarevrachtwagens is dat nog steeds zo. Hedendaagse auto's hebben gewoonlijk echter eenzelfdragende carrosserie, zonder apart chassis. De carrosserie is dan zo stevig uitgevoerd dat het onderstel, de aandrijflijn en de stoelen daar direct op gemonteerd kunnen worden. Dit is een zeer compacte bouwwijze, die de ontwerper grote vrijheid laat in de plaatsing van de componenten. De onderbouw bestaat namelijk uit plaatwerk, dat in vorm geperst kan worden om ruimte te maken voor hetreservewiel, de achterbank, de accu of andere lastige onderdelen. Ook sportwagens worden zelfdragend gebouwd, omdat zo'n constructie veiliger en lichter is dan een chassis met aparte carrosserie. Een speciaal zelfdragend type is demonocoque, waarbij het geheel als één schaal wordt gebouwd.
In de begintijd van de auto was het gebruikelijk dat men een chassis kocht, waarna dit door een carrosseriebouwer van een koetswerk werd voorzien. Het chassis bepaalde dan het merk, maar bij beroemde carrosseriebouwers werd ook hun naam vermeld. Zo wordt eenRolls-Royce met een opbouw van de gerenommeerde firmaH. J. Mulliner & Co. aangeduid als Mulliner-Rolls-Royce.
Bij autobussen en met name vrachtwagens is een aparte opbouw door een specialist nog steeds gebruikelijk. Ook bijbestelwagens is het vaak mogelijk een chassis met cabine te kopen en te laten voorzien van een opbouw volgens eigen wensen of eisen. Dit is mede vanwege het grote scala aan gebruiksdoelen voor vracht- en bestelauto's.
De moderne carrosserieën zijn overwegend gemaakt vanstaal, hoewelaluminium,kunststoffen envezelversterkte kunststoffen in opmars zijn. In het begin van de autoproductie werd ookhout verwerkt. De druk omduurzaam te produceren leidt in de 21e eeuw tot materialen die versterkt zijn met plantaardige vezels, met namehennep. Anno 2018 is dit in een experimenteel stadium.
ZieCarrosserievorm voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Het woordcarrosserie is ouder dan de auto zelf en stamt uit de tijd dat dekoets (Frans:carrosse) nog het straatbeeld bepaalde. Er zijn een aantal carrosserievormen, die oorspronkelijk ook uit de koetsbouw stammen. Zo is de basisvormcoach, wat letterlijk 'koets' betekent. Koetsvormbenamingen zijn niet bijzonder strikt en er zijn een aantal grijze gebieden waar in spreektaal of geografisch gezien afwijkende criteria worden gehanteerd.
Decoach is de basiskoetsvorm, met aan weerszijden een deur, en minimaal vier zitplaatsen, verdeeld over meer dan een zitrij. In de automobielindustrie is dit de tweedeurs carrosserie, metA-, B- en C-stijlen, en een ruime aparte kofferbak. De coach wordt soms ook metsedan aangeduid.
Dit is een vierdeursvariant van de coach.Sedan is de meest gebruikte naam maar in sommige landen spreekt men van eenberline, naar de gelijknamige paardenkoets uitBerlijn. Om aan vier deuren plaats te bieden, waren sedans oorspronkelijk groter dan coachmodellen, maar een moderne sedan is net zo groot als de coachvariant.
Decoupé is oorspronkelijk een sportieve compactere versie van de coach, waarbij de B-stijl soms komt te vervallen. Het sportieve uiterlijk wordt vaak gerealiseerd door de achterruit vlakker te plaatsen en het dak lager. Soms staat ook de voorruit vlakker. Door de compacte vorm heeft de tweede zitrij minder ruimte. Vaak is ook de kofferruimte beperkt. Bekende Amerikaanse voorbeelden zijn deFord Mustang enBuick Riviera. In Europa werden deFiat 850 coupé en deDAF 55/66 coupé volgens dit stramien gebouwd. De coupé is niet noodzakelijk afgeleid van andere carrosserievormen; vooral bijsupersportwagens en luxeGT's is de coupé vaak de enige of de hoofdvariant, zoals bij de meeste modellen vanAston Martin enMaserati. Ook in de lagere klassen komen zelfstandige ontwerpen voor. Zo is deFord Capri technisch vrijwel gelijk aan deFord Taunus, maar qua uiterlijk is er weinig overeenkomst.
Dehatchback is een coach met grote achterklep (Engels "hatch" betekent 'klep') of deur, die tot boven de achterruit doorloopt. De kofferruimte en de zitplaatsen zijn niet strikt gescheiden, mede omdat de achterbank neerklapbaar is. Door de grote klep, en doordat er geen schutbord is tussen kofferruimte en zitplaatsen, is deze bouwwijze minder stijf dan andere vormen. Dit is een van de redenen waarom auto's met hatchbackachtige vormen soms toch een kleinere achterklep en een aparte kofferbak hadden, bijvoorbeeld deAustin Allegro en deAlfa Romeo Alfasud. Deze vormen worden soms aangeduid met het Engelse begripnotchback. DeCitroën Dyane was een hatchback-variant van de Eend, deCitroën 2CV.
In bochten en bij hobbels kan een hatchback gaan wringen en schuren. Dat is hoorbaar in kraakjes en piepjes en vergroot de kans oproestvorming. Ook het weggedrag lijdt hieronder. Versterkingsbalken verhelpen deze problemen, maar zijn niet alleen duur, maar ook zwaar. Daarom zijn supersportauto's zelden of nooit als hatchback uitgevoerd.
Franse autofabrikanten waren voorlopers in deze bouwwijze, met deCitroën Traction Avant,Renault 6 en 16 en deSimca 1100 als voorbeelden. Hatchbacks werden vroeger wel gebaseerd op vormen als de sedan (vijfdeurs hatchback) of de coach of coupé (driedeurs hatchback). Vanwege zijn praktische voordelen is de hatchback inWest-Europa met grote afstand de populairste vorm. Andere vormen worden in de 21e eeuw eerder afgeleid van de hatchback dan andersom.
Destationwagen is een hatchback met een kofferruimte die aanzienlijk groter is dan normaal, waarbij het dak tot een stuk boven de laadruimte doorloopt. Door de grote laadruimte is deze carrosserievorm overwegend op de coach of de sedan gebaseerd. Wanneer de stationwagen op een coupé is gebaseerd is wordt hij vaak alstouring oftourer aangeduid. De stationwagen ontleent zijn naam aan het feit dat deze vroeger werd ingezet om reizigers met hun bagage vanaf een station naar de eindbestemming te transporteren. Naast de genoemde benamingen hebben veel merken voor een eigen benaming gekozen (combi, variant, avant etc.).
Een specifiek model stationwagon is deshooting brake die speciaal voor de jacht is ontwikkeld. Het woord "brake" zou afkomstig zijn van het Nederlandse woordbrik; een shooting brake is dus een "jachtkar".
Dit is een hoge stationwagen, waar de nadruk op de laadruimte en laadvermogen ligt. De basisuitvoering telt meestal maar één zitrij. De stoelen zijn relatief recht en hoog, en de carrosserievorm is bedoeld om bedrijfsmatig goederen af te leveren. De laadruimte van eenbestelwagen is toegankelijk door meerdere grote deuren of eenlaadklep, om het laden en lossen te vergemakkelijken.
In de volksmond wordt dit type vaak 'bus' of 'busje' genoemd; bijvoorbeeld "een VW-bus".
Eenmulti-purpose vehicle (MPV) is een bestelwagenachtige carrosserievorm waarbij de nadruk ligt op comfortabel personenvervoer, met de mogelijkheid een of meerdere zitrijen te verwijderen om zodoende een naar behoefte grotere laadruimte te verkrijgen, zodat het voertuig voor meerdere doelen kan worden ingezet. Door de grootte kunnen hier meestal 6-9 personen in vervoerd worden.
Delimousine is gebaseerd op een sedan, waarbij de eerste zitrij voorbehouden is aan de bestuurder, en gescheiden is of kan worden van de passagiersruimte. De passagiersruimte biedt veel comfort en ruimte, en enige mate van privacy. Om aan meer passagiers ruimte te bieden kan de limousine verlengd zijn. Dit type wordt vaak aangeduid met de Amerikaanse termstretched limo (verlengde limousine).
Eenlandaulet is een model limousine, waarbij enkel het passagiersgedeelte als cabriolet is uitgevoerd. De naam vindt zijn herkomst in deLandauer; een rijtuig met zijn origine inLandau in der Pfalz.
ZieCarrosserievorm voor het hoofdartikel over dit onderwerp.