Carfentanil | ||||
---|---|---|---|---|
Chemische structuur | ||||
![]() | ||||
Farmaceutische gegevens | ||||
Metabolisatie | Lever (CYP3A4) | |||
Halveringstijd (t1/2) | 7,7 uur | |||
Gebruik | ||||
Geneesmiddelengroep | Sedatie,anesthesie | |||
Subklasse | Narcotischepijnstillers | |||
Merknamen | Wildnil (veterinaire toepassing)[1] | |||
Indicaties | Immobilisatie | |||
Voorschrift/recept | Ja | |||
Toediening | Transdermaal,IM,IV,Infuus,SC | |||
Databanken | ||||
CAS-nummer | 59708-52-0 | |||
ATC-code | geen | |||
PubChem | 62156 | |||
DrugBank | DB01535 | |||
Chemische gegevens | ||||
Molecuulformule | ||||
IUPAC-naam | Methyl 1-(2-phenylethyl)-4-phenyl(propionyl)amino piperidine-4-carboxylate[2] | |||
Molmassa | 394.515g/mol | |||
|
Carfentanil (4-carbomethoxyfentanyl; R 33799) is een stof met een werkinganaloog aan die van desynthetischeopioïdefentanyl. Het effect is echter tot 100 maal sterker dan fentanyl en tot 10 000 keer krachtiger danmorfine.[3] De stof staat in Nederland op lijst 1 van deOpiumwet en wordt daarmee geclassificeerd alsharddrug. Carfentanil is een Belgische uitvinding en werd voor het eerst in 1974 gesynthetiseerd door een team chemici vanJanssen Pharmaceutica inBeerse, onder wiePaul Janssen. Het wordt op de markt gebracht onder de handelsnaam Wildnil als een algemeen anestheticum voor heel grote dieren, zoals olifanten, nijlpaarden, leeuwen. Bij een overdosis kan de werking worden opgeheven door toediening van deantagonistnaloxon.
Carfentanil wordt somsversneden toegevoegd aanheroïne en andere drugs omdat het goedkoop is en een langere roes geeft, mede doordat carfentanil een van de krachtigste, zo niet de krachtigste opioïde is. Omdat een korrel (0,002 milligram) die viaorale weg, ogen, luchtwegen of de huid in het lichaam terechtkomt reeds voldoende kan zijn om te sterven aan eenoverdosis, is deze stof moeilijk te doseren en te bewerken op een veilige manier. Vele druggebruikers in deVerenigde Staten,Australië enCanada zijn door overdosissen omgekomen; daarom hebben de Verenigde Staten sinds 1 maart 2017 de vrije handel vanuit China verboden. Ook het gevaar van contact met deze substantie door mensen van de hulpdiensten is een reden tot verbod.[4]
Bij degijzeling in het Doebrovkatheater in Moskou door Tsjetsjeense rebellen in oktober 2002 werd er door de Russische autoriteiten eenaërosolvorm van carfentanil via het ventilatiesysteem het theater ingebracht. 129 van de 850 in het gebouw aanwezige gegijzelden overleden als gevolg daarvan doorhypoxie.[5]PresidentVladimir Poetin feliciteerde de Russische strijdkrachten met hun operatie en loofde de slachtoffers voor hun moed.
Carfentanil in gasvorm zou volgens deWereldgezondheidsorganisatie ingezet kunnen worden alschemisch wapen. DeCIA noemde het in 2017 een perfect terreurwapen.[6]
Fentanyl en carfentanil verwante verbindingen vallen onder de bepalingen van de Europeseopiumwet.[7]