ZieCan-Can voor de gelijknamige film van Walter Lang._1895-6.jpg)
Decancan is eenerotischedans. Deze werd vanaf circa1830 heel bekend inFrankrijk, en later ook daarbuiten.
Oorspronkelijk komt de dans vermoedelijk uitFrankrijk.[1] Rond1830 kwam de cancan in zwang in de Parijse wijkMontparnasse. Hij werd vaak innachtclubs gebruikt als lokdans met eenerotische functie. Vanaf de opening in 1889 tot op de dag van vandaag wordt ook in deMoulin Rouge de bekendste cancan, vanJacques Offenbach, opgevoerd.[2][3] De overheid en de kerk ergerden zich in die tijd zeer aan deze dans.
Voordat de cancan populair werd danste men dequadrille. Die was ook geliefd, maar er was geen variatie mogelijk. Sommige mannen raakten hierop uitgekeken en maakten wilde bewegingen op en over de grond. Spoedig werd dit populair. Er was ook afkeuring, maar bij mannen werd het nog geaccepteerd. Toen echter vanaf 1829 ook vrouwen zich hier aan waagden werd de cancan snel verboden en werden danseressen gearresteerd. Toch bleven sommige vrouwen de wet trotseren, op zoek naar wat vrijheid. Ook het nieuwsgierige publiek liet zich niet tegenhouden. In 1860 kregen vrouwelijke dansers meer betaald dan mannen.[4] De cancan wordt een van de eerste vormen vanvrouwenemancipatie.[5] Deze beroemde dans symboliseert de vrijheid en emancipatie van vrouwen.[3]
De cancan is eenlinedance waarin een aantal vrouwen in een rij naast elkaar staan en tegelijk bewegen op de maat van de muziek. Hierbij tillen zij hun rok op of tillen ze hun been zo hoog in de lucht dat hun blote benen te zien zijn. Dit laatste werd destijds als zeer aanstootgevend beschouwd.
Er wordt veel gevarieerd wat betreft de stijl. Tegenwoordig zou men de dans van dedansmariekes wel kunnen vergelijken met de cancan.
De kleding is geïnspireerd op de rokweelde vanSpaanse danseressen. De danseressen dragen lange jurken,petticoats en zwarte kousen.
De Franse componist en cellistJacques Offenbach verwerkte cancanmuziek in zijn beroemde compositieOrphée aux enfers (Orpheus in de onderwereld) uit 1858. Enkele jaren later werd dat hèt cancanlied van de cancandansers.[4] Deze cancan werd de bekendste en wordt buiten de operette vaak gebruikt in films en op tv.[6]Hervé componeerde eveneens een cancan, die echter minder beroemd is. Andere voorbeelden van deze dans zijn te vinden inFranz LehársDie lustige Witwe enCole Porters musicalCan-Can, die de basis vormde voor de filmmusicalCan-Can uit 1960 metFrank Sinatra enShirley MacLaine. Andere muziek die geassocieerd wordt met de cancan isChatsjatoerjansSabeldans en het vaudeville- en variétéliedTa-ra-ra Boom-de-ay. Alhoewel dit laatste eerder naar deboemlala verwijst.
De cancan komt vaak voor inballet, onder meer inLa Boutique fantasque uit 1919 van de Russische balletdanser en choreograafLéonide Massine.
Henri de Toulouse-Lautrec heeft de cancan in veel schilderijen in beeld gebracht. Ook veel affiches voor de optredens werden door hem geschilderd. OokPablo Picasso,Georges Seurat enGeorges Rouault hebben de cancan in hun schilderijen verwerkt.
