| Българска комунистическа партия Bulgaarse Communistische Partij | ||||
|---|---|---|---|---|
Vlag van de BKP | ||||
| Personen | ||||
| Partijleider | Secretaris-Generaal: Todor Zjivkov(1954-1989), zie:Lijst | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | 1919 | |||
| Opheffing | 3 april1990 | |||
| Algemene gegevens | ||||
| Actief in | ||||
| Hoofdkantoor | Sofia | |||
| Krant | Rabotnichesko Delo | |||
| Richting | Extreemlinks | |||
| Ideologie | Communisme Marxisme-leninisme | |||
| Kleuren | Rood | |||
| Jongerenorganisatie | Rabotničeski mladežki sëjuz | |||
| ||||
Bulgaarse Communistische Partij (Bulgaars: Българска комунистическа партия (БΚП),Balgarska komunisticheska partiya, (BKP)) ontstond in1919 uit de vleugel van de 'Bulgaarse Sociaaldemocratische Arbeiderspartij - Nauwe Socialisten' (bolsjewisten) binnen de Bulgaarse sociaaldemocratische partij. Na de communistische opstand van september1923, die geen succes was, veranderde de partij haar naam inBulgaarse Werkerspartij (BWP). In de jaren veertig speelden communistischepartizanen een grote rol in het verzet tegen de fascistische regering inSofia. Na de communistische machtsovername in1948 werd de oude naam van de partij hersteld.
Vanaf het begin van de jaren tachtig werd de partij drastisch hervormd. Na de val van het communistisch bewind in1989 veranderde de partij haar naam inBulgaarse Socialistische Partij (1990).
De leiding van de BKP lag bij hetCentraal Comité. Het Centraal Comité werd gekozen door hetPartijcongres, formeel het hoogste orgaan van de partij. Omdat het Centraal Comité maar enkele keren per jaar bijeenkwam, berustte de dagelijkse leiding van de partij bij hetPolitbureau en hetSecretariaat. Zowel de leden (en kandidaat-leden) van het Politbureau als het Secretariaat waren afkomstig uit het Centraal Comité.
De eerste secretaris van hetPolitbureau van hetCentraal Comité was de partijleider.Todor Christov Zjivkov (1911-1998) bekleedde de post van eerste secretaris (sedert1981 secretaris-generaal) van4 maart1954 tot10 november1989 (!). Hij was hiermee de langstzittendecommunistische leider vanOost-Europa. Na eenpaleisrevolutie op10 november1989 werd Zjivkov als partijleider (en korte tijd hierna alsvoorzitter van de Staatsraad[1]) doorPetur Mladenov opgevolgd. Op15 januari1990 werd de leidende rol van de BKP geschrapt.
Hoogste orgaan binnen de BKP was officieel het partijcongres. Het partijcongres koos eenCentraal Comité. Het Centraal Comité kwam maar een paar keer per jaar bijeen, daarom werd er eenPolitbureau gekozen als dagelijks bestuur.
Terwijl het Politbureau van het Centraal Comité van de BKP over het beleid ging, ging hetSecretariaat over de centraleadministratie van de partij. De leden van het Secretariaat werden door hetCentraal Comité gekozen. De leden van het Secretariaat (de secretarissen van het Centraal Comité) waren ook lid van het Politbureau. De leider van het Secretariaat was de eerste secretaris (sinds1981: secretaris-generaal). Hij zat ook de zittingen van het Politbureau en het Centraal Comité voor.
| Secretaris-Generaal | |||||||||||||||||
| Politbureau | |||||||||||||||||
| Secretariaat | Centraal Comité | ||||||||||||||||
| Partijcongres | |||||||||||||||||
| Volksrepubliek Bulgarije 1946 -1990 | |
| 1946 -1950 | |
| 1950 -1954 | |
| 1954 -1990 | |
| Jaar | % | Zetels | +/- |
|---|---|---|---|
| 1919 | 18,5% | 47 / 237 | NIEUW |
| 1920 | 20,4% | 50 / 232 | |
| april 1923 | 19,3% | 16 / 245 | |
| november 1923 | 0,8% | 2 / 247 | |
| 1927 | 2,5% | 0 / 261 | |
| 1931 | 13,0% | 31 / 273 | |
| 1938 | Verboden | ||
| 1939[2] | 8,0% | 10 / 160 | |
| 1945 | — | 94 / 276 | |
| 1946 | 53,9% | 278 / 465 | |
| Onderdeel van hetVaderlands Front 1949-1990 | |||
| 1949 | 100% | 241 / 241 | |
| 1953 | 99,98% | 249 / 249 | |
| 1957 | 100% | 247 / 247 | |
| 1962 | 100% | 321 / 321 | |
| 1966 | 100% | 414 / 414 | |
| 1971 | 100% | 400 / 400 | |
| 1976 | 100% | 400 / 400 | |
| 1981 | 100% | 400 / 400 | |
| 1986 | 100% | 400 / 400 | |
| Bron: Nohlen,et al.[3] | |||
| Partijleider | Aanvang termijn | Aantekening(en) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Nº | Afbeelding | Naam (Geboren-Gestorven) | Aanvang termijn | Einde termijn | Duur | |
| 1 | Georgi Dimitrov Георги Димитров (1882–1949) | 27 december 1948 | 2 juli 1949 | 187 dagen | Secretaris-generaal BKP; Ook premier (1946–1949) | |
| 2 | Valko Tsjervenkov Вълко Червенков (1900–1980) | 2 juli 1949 | 4 maart 1954 | 4 jaar, 245 dagen | Secretaris-generaal BKP; ook premier (1950–1956) | |
| 3 | Todor Zjivkov Тодор Живков (1911–1998) | 4 maart 1954 | 10 November 1989 | 35 jaar, 251 dagen | Tot 4 april 1981 eerste secretaris van het centraal comité van de BKP, nadien secretaris-generaal BKP; daarnaast premier (1962–1971), en voorzitter van de Staatsraad (1971–1989) | |
| 4 | Petar Mladenov Петър Младенов (1936–2000) | 10 november 1989 | 2 februari 1990 | 84 dagen | Secretaris-generaal van de BKP; ook voorzitter van de Staatsraad (1989–1990) | |
| 5 | Aleksandar Lilov Александър Лилов (1933-2013) | 2 februari 1990 | 3 april 1990 | 60 dagen | Voorzitter van de BKP; ook parlementslid (1962-2001) | |