Bozum
Boazum

Plaats inNederland
(Details) (Details)
Situering
Provincie	Friesland
Gemeente	Súdwest-Fryslân
Coördinaten	53° 5′ NB, 5° 42′ OL
Algemeen
Oppervlakte	7,79[1] km²
- land	7,64[1] km²
- water	0,15[1] km²
Inwoners (2023-01-01)	410[1] (53 inw./km²)
Woning­voorraad	169 woningen[1]
Overig
Postcode	8635
Netnummer	0515
Woonplaats­code	2011
Belangrijke verkeersaders
Portaal    Nederland Friesland

Bozum (officieel,Fries:Boazum) is een dorp in de gemeenteSúdwest-Fryslân, in deNederlandse provincieFriesland. Bozum ligt ten noordoosten vanSneek, tussen de dorpenScharnegoutum enWieuwerd. DeBozumervaart loopt van deFranekervaart naar het dorp. Ten oosten van Bozum loopt deZwette. In 2023 telde het dorp 410 inwoners. In het postcodegebied van het dorp liggen de buurtschappenIndijk (Fries: Yndyk) enMakkum.

Bozum is ontstaan op een bredeterp, die aan een waterloop aansloot op deMiddelzee. Ondanks de breedte is het dorp zich later buiten de terp gaan ontwikkelen.

In 1260 werd de plaats vermeld alsBosingum, in als 1395Bozinghim, in 1400 alsBosinchum, in 1427 alsBosum, in 1482 alsBozigum en in 1505 alsBoeszum. De naam zou duiden op een woonplaats (heem/um) van de familie Bozinga. Een andere verklaring voor het deel 'bozing' zou een koestal kunnen zijn, van het Oudfriese woord bôs (koestal), maar erg waarschijnlijk wordt dat niet geacht.

Bozum viel tot 1812 in de gemeenteBaarderadeel, was daarna tot in 1816 een zelfstandige gemeente, en werd per 1 oktober van dat jaar weer onderdeel van de gemeente Baarderadeel. Vanaf 1984 tot 1 januari 2018 viel Bozum onder de gemeenteLittenseradeel.

DeSint-Martinuskerk in Bozum is een van de oudsteromaanse kerkgebouwen in Friesland uit de12e eeuw. Tijdens de restauratie in 1941 werd in het gewelf een schildering ontdekt, de zogenaamdeMajestas Domini. De schildering stelt een baardloze Christus voor.

De kerk is een van de monumenten van het dorp. De andere kerken van het dorp waren een gereformeerde kerk en de kerk van de Vereeniging tot Evangelisatie.

De Wylgen is eenmonumentaal pand dat werd gebruikt alsvakantiewoning voorgezinnen met een gehandicapt gezinslid. Deze woning was door wijlen mevrouwGezina H. Volkers geschonken aan hetPrinses Beatrix Fonds, maar is nu in gebruik als particuliere woning. Rijke families zoals de Wiarda's, Walta's en Gerbrandy's woonden in Bozum, in statige rentenierswoningen. Hun huizen sieren het dorp. Het café De Boazumer Mjitte is een van de grootste herbergen uit de gemeente en dateert uit 1875.

Ten noordoosten van het dorp, even ten zuiden van de buurtschap Indijk staat deKleiterpstermolen, eenAmerikaanse windmotor.

Het dorp heeft een kaatsvereniging, Keatsferiening Boazum.

In Bozum staat een basisschool, met de naam Dûbelspan.

Een bekende Bozumer wasEelco Alta (1723-1798). Hij was dominee,patriotsvolksvertegenwoordiger en pionier op het gebied van vee-inenting. Er is lang gedacht dat Alta's verhandeling over eenconjunctie van planetenEise Eisinga er in 1774 toe bracht om zijnplanetarium te bouwen.

In Bozum woontHenk Kroes, oud-voorzitter van de vereniging "De Friesche Elf Steden".

• Oene Noordenbos (1896-1978), politicus

Bozum had van1883 tot1938 eenstation aan despoorlijn Leeuwarden - Stavoren. Bij het station stond een stationsgebouw van hetStandaardtype Loppersum, dat in1958 is gesloopt. Hedendaags rijden de volgende bussen langs Bozum:

• Lijn 35:Sneek -Scharnegoutum - Bozum -Wieuwerd -Britswerd -Oosterlittens -Baard -Winsum -Welsrijp -Tzum -Franeker.
• Lijn 93: Sneek - Scharnegoutum -Deersum - Bozum -Oosterwierum -Mantgum -Jorwerd -Weidum -Beers -Jellum -Boksum -Leeuwarden.

• Lijst van rijksmonumenten in Bozum

• Bozum zoals het vroeger was

Zie de categorieBoazum vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

• Geografie van Súdwest-Fryslân
• Plaats in Friesland

• Wikipedia:Coördinaten op Wikidata