Kaart van BotswanaBotswanaklimaatkaartSatellietfoto BotswanaMochudi, een van de grotere plaatsen in Botswana
Botswana, officieel deRepubliek Botswana (Engels:Republic of Botswana,Tswana:Lefatshe la Botswana) is een land in het zuiden vanAfrika met 2.317.233 inwoners in 2020. Het is geheel door land omgeven en grenst aanNamibië,Zambia,Zimbabwe enZuid-Afrika. De grens met Zambia, in deZambezi, is slechts 150 meter lang. Het vroegereBritseprotectoraatBeetsjoeanaland nam de huidige naam aan bij de onafhankelijkheid in 1966. De Botswaneseeconomie – een van de meest robuuste van Afrika – wordt gedomineerd door dediamantindustrie. De hoofdstad en grootste stad van het land isGaborone en ligt in het zuidoosten van Botswana.
Beetsjoeanaland kwam in 1837 onder de bescherming van deAfrikaners te staan.
Het werd in 1885 een Brits protectoraat, hetgeen het zou blijven tot 1966. In 1960 werd deBotswana Peoples Party (BPP, d.i. Botswana Volkspartij) opgericht doorMotsomai Mpho enPhilip Matante. In 1961 kreeg het land zelfbestuur binnen het Britse Gemenebest. In1962 volgde de oprichting van deBotswana Democratic Party (BDP, d.i. Botswaanse Democratische Partij) vanSeretse Khama en van deBotswana Independence Party (BIP, d.i. Botswana Onafhankelijkheidspartij) vanMotsomai Mpho. De Botswana Democratic Party wint in1965 de verkiezingen en Seretse Khama wordt premier. HetBotswana National Front (BNF), een sociaaldemocratische partij, wordt in datzelfde jaar door o.a.Kenneth Koma opgericht. ChiefBathoen van deBangwaketse sluit zich intussen bij het BNF aan.
Op30 september1966 wordt de onafhankelijkheid uitgeroepen. Seretse Khama wordt de eerste president en de naam Beetsjoeanaland wordt officieel gewijzigd in Botswana. Het ambt van premier wordt afgeschaft. Botswana wordt nu een parlementaire democratie. De BDP (centrum/centrumrechts) is sindsdien aan de macht. De oppositie wordt gevormd door de BIP (centrum), BPP (centrum) en de BNF (centrumlinks). In 1976 ondertekent het land de gemeenschappelijke verklaring vanFrontlijnstaten (Botswana,Angola,Mozambique,Zimbabwe,Malawi,Zambia enTanzania). In 1980 overlijdt president Khama aan maagkanker en hij wordt opgevolgd doorKetumile Masire. Botswana wordt lid van deSADCC (South African Development Coordination Conference). In de jaren tachtig voertZuid-Afrika met regelmaat kleine militaire operaties uit in Botswana omANC- enPAC-leden op te pakken.
In 1998 volgtFestus Gontebanye Mogae de afgetreden Ketumile Masire op als president. Hij blijft tien jaar aan de macht en wordt in 2008 opgevolgd doorIan Khama (zoon van Seretse Khama), die eveneens twee presidentiële termijnen (in totaal tien jaar) dient.Mokgweetsi Masisi is van 1 april 2018 tot 1 november 2024 president, nadat hij eerder diende als vicepresident en minister. De huidige president is sinds 1 november 2024 de advocaatDuma Boko.
Botswana bestaat voor een groot gedeelte uit een dorrehoogvlakte (circa 1000 m hoog); in het oosten zijn heuvels. DeKalahari-woestijn strekt zich uit over het zuiden en het westen. Door het noordwesten stroomt de rivierOkavango, die uitmondt in een reusachtigebinnendelta.
Het klimaat issubtropisch, maar perioden van grote droogte komen dikwijls voor. Het grootste deel van het land heeft eensteppeklimaat (BSh) en alleen in het zuidwesten en het centrum heerst eenwoestijnklimaat (BWh). De regenval varieert in het binnenland van minder dan 200 mm per jaar in het zuidwesten tot ongeveer 640 mm in het noorden.
De bevolking is in de periode 1971-2022 bijna verviervoudigd. De groei vond met name plaats in de steden en deurbanisatiegraad steeg van 9% in 1981 naar 67% in 2022.[4] De groei van de totale bevolking vertoont een duidelijk dalende trend, de gemiddelde groei was tussen 1971 en 1981 nog 4,7% per jaar en dit is gedaald naar 1,5% tussen 2011 en 2022.[4] In 2022 waren er bijna 2,4 miljoen inwoners, hetgeen eenbevolkingsdichtheid geeft van 4 personen/km². In 2022 was de gemiddelde leeftijd 28 jaar en de mediaan lag op 26 jaar. Slechts 6% van de bevolking is 65 jaar of ouder en 66% is jonger dan 35 jaar.[4] Het aandeel van de beroepsbevolking, tussen de 18 jaar en 65 jaar, is zo'n 58%. In 2022 waren er 117.418 buitenlanders woonachtig in Botswana, hiervan was driekwart afkomstig uit buurland Zimbabwe.
De bevolking van het land bestaat hoofdzakelijk uitTswana (79%), een etnische groep die deBantoetaalTswana spreekt en verdeeld is in acht belangrijke groepen. Er zijn ook kleine minderheden vanKalanga (11%),Basarwa (3%),Kgalagadi en blanken.
Kleinschalige veeteelt en landbouw is voor het merendeel van de bevolking de belangrijkste bron van voedsel; vaak hebben slechts een paar mensen van een uitgebreide familie een betaalde baan, de rest zorgt voor het vee en de tuinbouwgewassen. Grootschalige veeteelt komt ook voor en de uitvoer van rundvlees en andere veeproducten is een belangrijke economische activiteit.Watertekort en het gebrek aanirrigatiefaciliteiten hebben de groei van de akkerbouw belemmerd, en slechts een klein percentage van het land is gecultiveerd.
De enige bekende mineralen in het land op het tijdstip van de onafhankelijkheid warenmangaan en eniggoud enasbest. Sindsdien is er veelnikkel enkoper aangetroffen, evenalszout ensoda. Tevens zijn ersteenkoolmijnen, evenals bronnen vanantimoon,zwavel enplatina. Toch zijn de driediamantmijnen van Botswana het belangrijkste voor de economie en zij vertegenwoordigen een van de grootste diamantreserves in de wereld. De exploitatie is in handen vanDe Beers, waarvan Botswana mede-eigenaar (15%) is. Botswana versterkt zijn positie in de wereldhandel in diamanten, nadat De Beers in 2012 en 2013 de kwaliteitscontrole, het sorteren en de verkoop overplaatste naarGaborone.
Hoewel de minerale rijkdom van Botswana het land tot een van de rijkste naties van zuidelijk Afrika heeft gemaakt, blijft de hogewerkloosheid een probleem. Botswana blijft zwaar afhankelijk vanZuid-Afrika vanwege zijngeheel door land omgeven positie. Veel Botswanezen vinden werk in de mijnen van Zuid-Afrika. Er zijn spoor- en wegverbindingen met Zuid-Afrika enZimbabwe en Zuid-Afrika is de belangrijkste handelspartner voor importgoederen. De export van diamanten is veruit de grootste bron van inkomsten.
De vele wildparken trekken veel toeristen en zijn daarmee een niet te onderschatten inkomstenbron. Vooral deOkavangodelta is internationaal bekend. Hier loopt de rivier deOkavango dood in deKalahariwoestijn waardoor een enorm groot en uniek natuurgebied is ontstaan.
Tot het begin van de wereldwijdekredietcrisis in 2008 had Botswana een van 's werelds hoogste economische groeipercentages sinds de onafhankelijkheid in 1966. Het was een van de armste landen ter wereld, maar in 2017 bedroeg het gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking zo’nUS$ 18.000. Vanaf 2010 trad er een bescheiden economisch groeiherstel op maar de hoge groeicijfers van voorheen zijn niet bereikt. De terugval in de vraag naar diamant, maar ook water- enelektriciteitstekorten speelden een rol. In 2020 stond het land op plaats 35 van de 180 beoordeelde landen in decorruptieperceptie-index vanTransparency International.[6]
Hieronder enkele belangrijke economische gegevens:[7]
Munteenheid:Botswaanse pula, waarbij 1 US$ is 10,9 BWP (gemiddelde over 2020)
BBP: US$ 41 miljard (ppp), US$ 17.767 per hoofd van de bevolking (2019)
Verdeling BBP: landbouw 2%, industrie 28% en diensten 70% (2017)
Inflatie: 2,7% (2019)
Beroepsbevolking: 1,177 miljoen (2017)
Werkloosheid: 20% (2013)
Staatsschuld: 14% van BBP (2017)
Export: US$ 6 miljard (2017)
Exportproducten: diamant, koper, nikkel, vlees en textiel
Botswana is een parlementaire republiek met meerdere partijen, die onder degrondwet van1966 opereert. Het land wordt geleid door een president, die zowel staatshoofd als regeringsleider is en een termijn van vijf jaar dient. Sinds 2018 isMokgweetsi Masisi van deBotswaanse Democratische Partij de president van Botswana, als opvolger van zijn partijgenootIan Khama, die vanaf 2008 tien jaar lang president was. Er is eenwetgevende macht die uit twee Kamers bestaat: er is een adviserendHuis van Leiders (House of Chiefs) dat uit 15 zetels bestaat en waarin de stamhoofden van de grootste stammen zitting hebben. Daarnaast is er deNationale Assemblée, bestaande uit 47 leden (40 gekozen, 7 benoemd door de president) met een ambtstermijn van 5 jaar.
De belangrijkste politieke partijen zijn deBotswana Democratic Party (BDP),Botswana National Front (BNF),Botswana People's Party (BPP) en deBotswana Independence Party (BIP).
Botswana is een zeer democratisch land en stond naMauritius enKaapverdië op de derde plaats van meest democratische landen van Afrika. In 2018 stond het land op plaats 28 van deDemocratie Index, en was daarmee een "onvolledige democratie". Op "burgerlijke vrijheden" scoorde het 9.12 van de 10,00 te behalen punten.
In Botswana is de doodstraf in het strafrecht opgenomen, al wordt deze zelden toegepast.
Botswana is verdeeld in districten (districts) met aan het hoofd eendistrict administrator. Zeven steden binnen de districten vallen niet onder het districtsbestuur en hebben een eigen bestuur. Deze hebben als city of town een andere aanduiding. De districten zijn verder verdeeld in subdistricten.De leiders (chiefs) van de diverse stammen oefenen invloed uit via de Tribal Administration. Hun macht is echter sinds1966 sterk afgenomen maar zij genieten nog veel respect en gezag.
.svg)
.svg)
