Plaats inNederland![]() | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
Centrum Bolsward in 2014 | |||
Situering | |||
Provincie | Friesland![]() | ||
Gemeente | Súdwest-Fryslân![]() | ||
Coördinaten | 53° 4′ NB, 5° 31′ OL | ||
Algemeen | |||
Oppervlakte | 9,42[1] km² | ||
- land | 9,04[1] km² | ||
- water | 0,38[1] km² | ||
Inwoners (2023-01-01) | 10.120[1] (1.074 inw./km²) | ||
Woningvoorraad | 4.836 woningen[1] | ||
Overig | |||
Postcode | 8700 - 8702 | ||
Netnummer | 0515 | ||
Woonplaatscode | 2079 | ||
Belangrijke verkeersaders | ![]() ![]() | ||
Foto's | |||
Stadhuis van Bolsward | |||
![]() | |||
Historische kaart en stadsgezicht van Bolsward uit 1664 | |||
![]() | |||
Julianapark | |||
|
Bolsward (uitspraakⓘ;Fries:Boalsert ([’bɔlzət]?,uitspraakⓘ)) is eenstad met 10.120 inwoners (1 januari 2023) in de gemeenteSúdwest-Fryslân, in deNederlandse provincieFriesland, die ligt ten zuiden vanFraneker, ten noordwesten vanSneek en ten oosten vanMakkum. De stad ligt aan de noordkant van deA7 en deWijmerts en door de stad stromen onder meer de Stadsgracht en de Leeuwardervaart.
Bolsward is een van deelf steden. Tot 2011 was het de hoofdplaats van de voormaligegemeente Bolsward.
Bolsward is ontstaan op een drietalterpen, waarvan in ieder geval de oudste (waar de Sint Maartenskerk op staat) dateert van voor het begin van dejaartelling. DeBroerekerk, op 8 mei 1980 door brand verwoest en nu alsruïne geconserveerd, is het oudste gebouw van de stad en dateert deels uit het eind van de13e eeuw. Ook uit de middeleeuwen stamt het MariabeeldOnze-Lieve-Vrouwe van Sevenwouden, tegenwoordig bewaard in deSint-Franciscusbasiliek aan de Dijlakker.
Bolsward kreeg vanFilips de Goede in1455stadsrechten mede dankzij de redenaar paterBrugman. Bolsward was eenHanzestad, maar was voor de afzet van de Friesezuivel aangewezen op de Hollandse steden. Zo kwam de stad tot welvaart. Hetstadhuis van Bolsward, dat gebouwd werd rond 1615, is een teken van de bloei van de stad in dezeventiende eeuw. Het werd in 1765 vergroot en verfraaid inrococostijl.
In de tweede helft van deachttiende eeuw liep het inwoneraantal van Bolsward achteruit van 2878 in 1748 naar 2500. De plaatselijke textielindustrie had zwaar te lijden onder de buitenlandse concurrentie; de boter- en kaasmarkt leed erg onder de veepest die op het Friese platteland woedde.
Depatriotten in Bolsward kregen tussen 1782 en 1789 landelijke aandacht van de pers. De invloedrijke burgemeester Van Hiemstra werd gepasseerd, devroedschap behield haar oude grootte, er werd een vrijwilligeschutterij opgericht, waarinWillem Lycklama à Nijeholt enCornelis van den Burg als de twee kapiteins een belangrijke rol speelden. Bolsward was de enige Friese stad die in september 1787 dePretense Staten inFraneker erkende.
Bolsward is eenbedevaartsoord omdat in de Sint-Franciscusbasiliek van Bolsward eengenadebeeld vanMaria is, hetOnze-Lieve-Vrouwe van Sevenwouden uit het einde van de 13e eeuw.
De oude binnenstad met grachtjes, hetstadhuis, de ambachtelijke distilleerderij "De Stiekeme Stoker" (Oenema Fryske Bearenburch), de distilleerderijSonnema Berenburg, de Friese Bierbrouwerij en tevens whiskystokerij, en weeshuis Hid Herohiem (thans Hotel/Restaurant). De stad telttientallen rijksmonumenten en75 gemeentelijke monumenten. Een deel van de stad is eenbeschermd stadsgezicht, een van debeschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland.
Centrumkaart met bezienswaardigheden
Even buiten de stad staan driepoldermolens:De Klaver, eenspinnenkopmolen die oorspronkelijk uit 1802 dateert, de in 1824 gebouwdegrondzeilerTadema's molen en eentjasker uit 1973.
Bolsward ligt aan deA7 en heeft twee aansluitingen, aansluiting 17 (Bolsward) en aansluiting 18 (Bolsward-Oost). Het ligt aan deN359 en is over het water te bereiken via deWijmerts, de Makkumervaart en deOude Kloostervaart. Bolsward heeft geen treinstation. Wel was er van 1882-1968 eentramverbinding met Sneek en van 1882-1947 eentramverbinding met Harlingen. Het tramstation aan de Snekerstraat herbergt nu een garagebedrijf.
Sinds 9 januari 2022 is hetbusstation gelegen aan de Twibaksdyk aan de westrand van Bolsward geopend. Hier stoppen o.a. lijnen 44, 75, 92, 96, 99, 355 en 390.[2] Hierdoor kon het busverkeer in het centrum worden verminderd en kon het oude busstation worden gesloten en verbouwd worden tot parkeerterrein. Ter vervanging kwam wel een halte aan de Gasthuissingel. Aan de Kloosterlaan aan de oostrand van Bolsward bevindt zich ook een busstation met restanten van het meubilair van deinterliner die daar in het verleden reed.