Boekarest (Roemeens:București) is dehoofdstad en het industriële en commerciële centrum vanRoemenië. De stad ligt in het zuidoosten van het land, aan de rivier deDâmbovița. In juli 2011 telde de Roemeense hoofdstad 1.677.985 inwoners. De hele metropool telde in 2018 ongeveer 2,5 miljoen inwoners.[2]
Voor Europese begrippen is Boekarest geen oude stad: de eerste vermelding dateert uit 1459. Sindsdien ontwikkelde Boekarest zich snel. In 1659 werd ze hoofdstad van hetVorstendom Walachije en in 1862 van hetverenigde Roemenië. Ze vormt de thuisplaats van de Roemeense media, cultuur en kunst. In de eclectische architectuur van de stad zijn historiserende, modernistische, communistische en postmoderne stijlen vertegenwoordigd. Tussen de Wereldoorlogen werd Boekarest "Klein Parijs" (Micul Paris) of "Parijs van het Oosten" genoemd, naar de destijds elegante uitstraling van de stad. Sindsdien is een groot deel van het historisch centrum verwoest of beschadigd, eerst in de Tweede Wereldoorlog, later door deaardbeving van 1977 en niet het minst door de politiek vansystematisering onderNicolae Ceaușescu, waarvoor hele stadsdelen moesten wijken. Elders is er tamelijk veel van het oude centrum overgebleven. Sinds de jaren 90 kent Boekarest een economische en culturele bloei.
Economisch gezien is Boekarest de meest bloeiende stad van Roemenië en is het een van de belangrijkste industriële centra en verkeersknooppunten van Oost-Europa. Als meest ontwikkelde stad in Roemenië heeft Boekarest ook een groot aantal educatieve faciliteiten.
De officiële naam van de stad isMunicipiul București (Gemeente Boekarest), en zit op hetzelfde administratieve niveau als deRoemeense districten. De Gemeente Boekarest is onderverdeeld inzes sectoren.
Volgens traditie bestaat er een verband tussen de stichting van Boekarest enBucur, die óf een prins, eenvogelvrijverklaarde, een visserman óf een schapenherder geweest zou moeten zijn, conform verschillende legendes. De naamBucur (vanbucurie, "vreugde") is van Thracisch-Geto-Dacische oorsprong. In het Albanees, een taal die historische connecties heeft met deThracische talen, betekentbukur "mooi".
Boekarest heet in hetLatijnBucaresta, in het Hongaars en DuitsBukarest en in het Frans, Italiaans en Spaans wordt de stadBucarest genoemd. Een inwoner van Boekarest wordt meestal aangeduid met de termBoekarester (Roemeens:Bucureștean).
Het gebied waarin het huidige Boekarest ligt was vroeger grotendeels bedekt met dichte bossen, wat waarschijnlijk de reden is dat er zich in de Oudheid geen grote stad ontwikkelde. Wel hadden deDaciërs er diverse kleine nederzettingen in de buurt liggen. Aan de hand van Romeinse juwelen en munten die er gevonden zijn, kan vastgesteld worden dat de plaatselijke bevolking handelsrelaties met deRomeinen onderhield.
Aangezien Boekarest nooit deel heeft uitgemaakt van het Romeinse Rijk, wordt aangenomen dat de plaatselijke bevolking pas na de terugtrekking van de Romeinen uit deprovincie Dacia zou zijn geromaniseerd. In de eeuwen die daarop volgden hebben ookSlavische volkeren verscheidene nederzettingen gesticht in de omgeving van Boekarest, wat tegenwoordig nog te zien is aan plaatsnamen zoalsSnagov,Glina enChiajna. De Slavische bevolking werd al voor het eind van demiddeleeuwen geassimileerd door deRoemenen.
De geschiedenis van Boekarest begint laat in de Middeleeuwen. De naam Boekarest werd voor het eerst vermeld in het jaar 1459. Boekarest zou gediend hebben als woonplaats van de Walachijse prinsVlad Țepeș. Al snel werd het de zomerresidentie van het hof. In 1476 werd de stad geplunderd door deMoldavische prinsȘtefan cel Mare en in 1595 werd Boekarest platgebrand door de Turken.
Na de wederopbouw groeide de stad echter sterk en nam de welvaart toe, waarna prinsConstantin Brâncoveanu Boekarest in 1698 tot zijn hoofdstad maakte. Het centrum van het nieuwe Boekarest lag rond Ulița Mare (Grote Straat), later omgedoopt totLipscani, naar de stadLeipzig inDuitsland.In februari 1859 werd zij de hoofdstad van de Verenigde Provincies van Walachije en Moldavië, sinds december 1861 Roemenië geheten.
Tijdens de18e eeuw was Boekarest meerdere malen onderwerp van conflict tussenRusland,Oostenrijk en hetOttomaanse Rijk. In 1812 vielenBessarabië en een derde vanMoldavië met hetVerdrag van Boekarest aan Rusland toe. In 1828 werd Boekarest bezet door de Russen, die de stad een jaar later overdroegen aan de prins van Walachije. Op 23 maart 1847 verwoestte een grote brand ongeveer 2000 huizen, ongeveer een derde van de stad.
Een opstand tegen prins Bibescu in 1848 zorgde ervoor dat zowel het Turkse als het Russische leger ingrepen. De Russen bezetten de stad in 1853-1854. Toen zij vertrokken waren, rukte een Oostenrijks garnizoen op, dat standhield tot maart 1857. In 1858 werd in Boekarest het internationale congres voor de organisatie van de Donauvorstendommen gehouden. Bij de oprichting van Roemenië in 1861 werd Boekarest de hoofdstad.Alexandru Ioan Cuza, de eerste heerser van de verenigde provincies van Moldavië en Walachije, werd in 1866 tijdens een opstand afgezet.
In de tweede helft van de 19e eeuw groeide de bevolking van de stad sterk. De extravagante architectuur en het mondaine leven gaven Boekarest de bijnaam "Parijs van het oosten" of "Klein Parijs" ("Micul Paris"). Schaduwzijde was echter het enorme verschil tussen armen en rijken van de stad.
Op 6 december 1916, deEerste Wereldoorlog was in volle gang, werd de stad bezet doorDuitse troepen en werden de hoofdstedelijke functies verplaatst naarIași. In november 1918 werd Boekarest bevrijd en werd ze de hoofdstad van het nieuwe Verenigd Koninkrijk vanRoemenië.
Boekarest leed tijdens deTweede Wereldoorlog hevig onderAmerikaanse enBritse bombardementen. Op 8 november 1945, de koninklijke feestdag, sloegencommunisten monarchistische demonstraties neer.
Onder het bewind vanNicolae Ceaușescu werd het historische deel van de stad grotendeels verwoest. Oude kerken werden vervangen door de megalomane socialistische gebouwen van hetCentru Civic, waarvan hetPaleis van het Volk het bekendste is. Slechts enkele historische wijken werden behouden.
Sinds het jaar 2000 heeft de verbeterde economische situatie het mogelijk gemaakt Boekarest te moderniseren en zijn vele historische stadsdelen in hun oude glorie hersteld.
Boekarest ligt aan beide oevers van de Dâmbovița, een rivier die in deArgeș, een zijrivier van deDonau, stroomt. Verscheidene meren — waarvan de belangrijkste hetFloreascameer, hetTeimeer en hetColentinameer zijn (allemaal in het noorden) — liggen langs de stad aan een zijrivier van de Dâmbovița, genaamd deColentinarivier. Bovendien ligt er midden in de stad een kunstmatig meer, hetCișmigiumeer. Het meer is omringd door hetCișmigiupark, dat geopend werd in 1847 na plannen van de Duitse architectCarl F.W. Meyer en vormt een belangrijke recreatieplaats van de hoofdstad. Dit park heeft een rijke geschiedenis en werd vaak bezocht door beroemde dichters en schrijvers.
Naast het Cișmigiupark, kent Boekarest nog twee grote parken of tuinen, hetKoning Michaël I park (voorheen Herăstrăupark) en deBotanische tuin van Boekarest. Het Koning Michaël I park is een groter openbaar park gelegen in het noorden van Boekarest. In dit park is er onder andere een meer, hetHerăstrăumeer, en een openluchtmuseum, hetMuzeu Satului. De Boekarestse Botanische tuin is de grootste van Roemenië en bezit 10.000 verschillende soorten planten waaronder ook exotische.
Boekarest ligt in het zuidoosten van deBeneden-Donauvlakte (beter bekend alsRoemeense vlakte ofWalachijse vlakte) in een gebied waar ooit hetCodrii Vlăsiei gelegen was. Waar het bos vroeger lag is er nu vruchtbaar land. Net als een aantal andere steden is Boekarest gebouwd op zeven heuvels, dus als de traditie vanRome. De zeven heuvels zijn:Mihai Vodă,Patriarchenheuvel,Radu Vodă,Cotroceni,Spirei,Văcărești enSfântu Gheorghe Nou.
De stad heeft een oppervlakte van 226 km². Het hoogteverschil varieert van 55,8 m, bij de brug over de Dâmbovița in Cățelu in het zuidoosten van de stad tot 91,5 m bij deMilitarikerk. De stad heeft een relatief ronde vorm. Het middelpunt van de stad ligt ongeveer bijPiața Universității (Universiteitsplein). BoekarestsKilometer 0 ligt aan de voorkant van deSf. Gheorghekerk aanPiața Sfântul Gheorghe (Sfântu Gheorgheplein). De afstand van Piața Universității naar alle kanten van de stad (in een rechte lijn) varieert van 10 tot 12 km.
Eerder waren de regio's rondom Boekarest vooral in gebruik voor landbouw, maar vooral na 1989 werd er begonnen met het bouwen van buitenwijken in het districtIlfov. De Boekarest heeft gaandeweg omliggende plaatsen opgeslokt.
Boekarest heeft eencontinentaal klimaat, waardoor het vaak warmezomers en vaak koudewinters heeft. In de winter kan er veel last van wind zijn, door Boekarests ligging in deBeneden-Donauvlakte, alhoewel een deel van de windkracht gebroken wordt door de urbanisatie. 's Winters kan het vaak onder 0 °C zijn, maar het gebeurt minder vaak dat de temperatuur daalt onder de -10 °C. De gemiddelde temperatuur in de zomer ligt om de 23 °C. Vaak wordt het een stuk warmer, en zijn er periodes met 35 °C - 40 °C. Hoewel de gemiddelde neerslag en vochtigheid erg laag zijn in de zomer, komen er zeldzame, maar toch hevige onweersbuien voor, die niet lang duren. De gemiddelde temperatuur in de lente en herfst varieert tussen de 18 °C - 22 °C. De neerslag is aanzienlijker in de lente en herfst dan in de zomer, maar het regent meestal over langere, en mildere periodes.
De stad had in 2002 een bevolking van 2.082.000 inwoners, of ongeveer 9% van deRoemeense populatie. Ongeveer 50.000 forensen uit de regio reizen iedere dag naar Boekarest.
De bevolking van Boekarest kende twee fasen van snelle groei. De eerste vond plaats in de late 19e eeuw en de tweede in het communistische tijdperk, toen een urbanisatiecampagne gestart werd en veel mensen van het platteland naar de stad trokken. Ook was denatuurlijke aanwas van grote invloed op de stijging van de bevolking, doordatCeaușescu abortus en contraceptie verboden had. Sinds de val van het communisme daalt de bevolking van de stad door emigratie en geboortetekort.
Ongeveer 97% van de bevolking van Boekarest isetnisch Roemeen. De grootste minderheid zijn deRoma, met 1,4% van de bevolking. Andere grote minderheden in de stad zijn deHongaarse minderheid (0,3%),Joden (0,1%),Turken (0,1%),Duitsers (0,1%) enChinezen (0,1%). Ook zijn er groepen van Griekse, Armeense, Lipoveense en Italiaanse afkomst. De Grieken en Armenen speelden bijvoorbeeld een belangrijke rol in de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw. Een van de belangrijkste Griekse buurten wasVitan, waar ook een grote groep Joden woonde. Later waren de Grieken meer aanwezig inVăcărești en gebieden rond Piața Unirii.
In termen van geloof, is 96,1% van de Boekarestse bevolkingRoemeens-orthodox, 1,2% rooms-katholiek, 0,5% moslim en 0,4%Roemeens-katholiek. Van deze gelovigen, gaat slechts 24% één of meerdere keren per week naar een plek om te bidden. Tussen2000-2002 was de gemiddelde leeftijdsverwachting ongeveer 73,1 jaar, ongeveer 2 jaar hoger dan de gemiddelde leeftijdsverwachting van heel Roemenië.
HetPaleis van het Volk, tegenwoordig hetParlementspaleis genoemd, ligt op een heuvel in Boekarest. Met een oppervlakte van 350.000 m² is het het grootste gebouw van Europa, en het op een na grootste gebouw van de wereld.De dictator Ceaușescu liet het bouwen, voor zichzelf, maar het is hem nooit gelukt om er in te wonen. Het gebouw is 270 bij 240 meter, 86 meter hoog en 92 meter diep en heeft 12 verdiepingen en vier ondergrondse niveaus. Binnen bevinden zich 2000 zalen en kamers. Sinds 1994 zetelt hetRoemeense parlement in dit gebouw en wordt het deels verhuurd voor congressen. Ook zijn er twee musea in het gebouw, het ene van het parlement zelf, en het andere voortraditionele Roemeense kostuums.
Boekarest beschikt over twee luchthavens,Henri Coandă International Airport (voorheenOtopeni) enAurel Vlaicu International Airport (voorheenBăneasa). Henri Coandă is de grootste luchthaven in Roemenië en de thuisbasis van de nationale luchtvaartmaatschappijTarom. Het kleinere Aurel Vlaicu wordt gebruikt voor chartervluchten en low-budgetmaatschappijen.
Het uitgebreide openbaarvervoernetwerk van Boekarest is het grootste van Roemenië en het derde van Europa. Het wordt gevormd doortram-,stadsbus- entrolleybuslijnen en eenmetronet. Demetro van Boekarest wordt geëxploiteerd door het bedrijfMetrorex, terwijl het bovengrondse vervoer doorSTB (Societatea de Transport București) uitgevoerd wordt. Daarnaast zijn er diverse privaat geëxploiteerde minibusjes actief.
Boekarest is het belangrijkste knooppunt van het Roemeensespoorwegnet, dat doorCăile Ferate Române (CFR) bereden wordt. Het hoofdstation van de stad isGara de Nord (Noordstation), dat verbindingen heeft met zowel met alle grote Roemeense steden als diverse buitenlandse bestemmingen alsBoedapest,Sofia,Wenen enPraag. De stad kent nog vijf anderespoorwegstations, die in de toekomst deel zullen uitmaken van eenS-Bahn-achtig forenzennetwerk dat de stad en het omliggende districtIlfov zal bedienen.
Boekarest is ook de spin in het web van het Roemeense wegennet. Veel hoofdwegen van het land spreiden zich vanuit Boekarest uit naar alle grote Roemeense steden en vormen ook internationale verbindingen metHongarije,Bulgarije,Moldavië enOekraïne. De snelwegenA1 enA2, beginnen beiden in Boekarest.
De kern van het stedelijke wegennet wordt gevormd een aantal zeer brede boulevards (vergelijkbaar met Parijs) , die het stadscentrum radiaal met de buitenwijken verbinden. De belangrijkste ringweg is momenteel deDNCB, in het Roemeens "Centura București" genoemd. Deze ringweg is echter bij lange na geen volledige ringweg en voldoet aan geen enkel criterium van een snelweg. Zo is er op veel delen van de weg maar één rijbaan, zijn er veel gelijkvloerse kruisingen en ook is het wegdek op veel plekken van slechte kwaliteit.
Boekarest is de meest filegevoelige stad van de Europese Unie en volgens de file-index van TomTom is het wat dit betreft achtste van de wereld.[1] Door het ontbreken van een goede ringweg moet veel verkeer dwars door de stad heen. Vooral tijdens de spits, wanneer een combinatie van binnenstedelijk en interstedelijk vervoer over de belangrijkste verkeersassen moet, staat de stad muurvast.
Wel wordt er gewerkt aan een volwaardige snelweg die moet gaan functioneren als vervanger van de centură en ook zal het metronetwerk worden uitgebreid. Zo wordt de lijn M5 verlengd van Eroilor via het Universiteitsplein naar de oostelijk gelegen wijk Pantelimon. Naar schatting is deze volledig klaar in 2032. Vanaf Gară de Nord zal een metrolijn komen naar luchthaven Otopeni, die op zijn vroegst klaar is in 2025. Wanneer deze uitbreidingen zijn afgerond, zal Boekarest met 101,4 kilometer aan spoor het op acht na grootste metronetwerk van Europa hebben.
Hoewel de stad aan de oever van een rivier (deDâmbovița) ligt, is Boekarest nooit een havenstad geweest. Deze functie wordt vervuld door de stedenConstanța,Galați enBrăila, de belangrijkste havens van het land. Het 73 kilometer langeDonau-Boekarestkanaal, dat Boekarest met deDonau moest verbinden, werd voor ongeveer 70% al aangelegd. Via de Donau zou dan de Roemeense hoofdstad verbonden zijn met deZwarte Zee. Voorstanders verwachtten dat het vervoer over water via Boekarest dankzij het kanaal sterk zou toenemen. In 2020 was een afwerking (nog) niet gepland.
DeArena Națională is het nationale voetbalstadion van Roemenië en bevindt zich in Boekarest. Boekarest fungeerde in juni 2021 als speelstad bij hetEK voetbal van 2020. De wedstrijden werden in deArena Națională gespeeld. Het stadion fungeert ook als thuisbasis van FCSB. FCSB, de betwiste opvolger van Steaua Boekarest, is de succesvolste voetbalclub van Roemenië en won in 1986 als enige Roemeense club en als eerste club uit het voormalig Oostblok deEuropacup 1.
Veelvoudig landskampioenDinamo Boekarest is een voormalig succesvolle voetbalclub en speelde zijn wedstrijden in hetDinamostadion, dat in onbruik is geraakt. Er zijn plannen voor een nieuw stadion.[3] De club hield tot 2021 de reputatie hoog de enige club te zijn die nooit was gedegradeerd. Na een jaar afwezigheid keerde de club terug op het hoogste niveau.
Rapid Boekarest is drievoudig landskampioen en speelt, na een eerder faillissement, sinds het seizoen 2021/22 weer op het hoogste niveau.
