Blanke suprematie, ook welwitte suprematie (alsleenvertaling van het Engelsewhite supremacy) ofblanke overheersing is eenracistischeideologie die gebaseerd is op de veronderstelling datblanken superieur zijn aan mensen van andere etnische groepen en hen daarom zouden moeten overheersen.[1] De ideologie is voorstander van het behoud en de verdediging van allemacht enprivileges van blanke mensen. Blanke suprematie heeft haar wortels in de inmiddels achterhaalde leer vanwetenschappelijk racisme en was een belangrijke rechtvaardiging voor hetEuropese kolonialisme.[2] Blanke suprematie ligt ten grondslag aan een spectrum van hedendaagse bewegingen, waaronder hetneonazisme. Blanke supremacisten verzetten zich doorgaans tegen mensen van andere etnische groepen en worden vaak ook alsantisemitisch beschouwd.[3]
Terugkerende thema's zijn verschillen tussenetniciteiten ofrassen in relatie tot de veronderstelde eigenidentiteit,xenofobie, nostalgie naar een geïdealiseerd verleden waarin de blanke cultuur nog goeddeels vrij zou zijn geweest van vreemde invloeden en verheerlijking vanmythische beschavingen.
De term wordt gebruikt om een politieke ideologie te beschrijven die culturele,maatschappelijke,politieke,historische ofinstitutionele overheersing door blanken bestendigt. In het verleden werd deze ideologie in praktijk gebracht door sociaal-politieke structuren zoals deTrans-Atlantische slavenhandel, deWedloop om Afrika, deJim Crow-wetten in deVerenigde Staten en deapartheid in Zuid-Afrika.[4]
Er zijn verschillende groepen blanke supremacisten, die elk vaak weer andere opvattingen hebben over wie als blank kan worden beschouwd en niet altijd dezelfde raciale en culturele groepen als hun voornaamste vijand zien.[5]
In academisch gebruik, met name bij gebruik dat uitgaat vankritische rassentheorie ofintersectionaliteit, kan de term blanke suprematie ook verwijzen naar een sociaal-economisch of politiek systeem waarin blanken een structureel voordeel (privilege) genieten ten opzichte van andere etnische groepen, zowel op collectief als individueel niveau.[6]
