In het verleden werd bismut vaak verward mettin oflood omdat het daar veel eigenschappen mee deelt. In1753 lukte het deFranse wetenschapperClaude François Geoffroy om bismut te scheiden van lood.
De naam is afkomstig van hetDuitseWismut, wat vermoedelijk een verbastering is vanwitte massa.
Sinds het begin van de jarennegentig wordt onderzocht in hoeverre bismut als niet-giftige vervanger van lood bij verschillende industriële processen kan worden toegepast, zoals de hagel in eenhagelpatroon van een jachtgeweer, dat nu reeds van toepassing is.
Synthetisch bismutkristal. Het oppervlak bestaat uit een iriserende, zeer dunne oxidatielaag.
Bismut is een breekbaarzwaar metaal dat als enige van die groep niet giftig is. De thermische geleidbaarheid is lager dan die van alle andere metalen, behalvekwik. Daarnaast is bismut het meestdiamagnetische metaal. Het heeft een zeer gering elektrisch geleidingsvermogen en vertoont van alle metalen het hoogstehall-effect, wat betekent dat de elektrische geleiding afneemt onder invloed van een magnetisch veld. Bismut verbrandt onder vorming van een heldere blauwgroene vlam.
Bismut is een van de weinige stoffen die uitzetten bijbevriezen; een eigenschap die het metaal deelt met water engallium. Hierdoor kunnen zeer scherpe afgietsels gemaakt worden.
Lange tijd werd bismut algemeen gezien als het zwaarste stabiele element van het periodieke systeem, omdat alle zwaardere atomen radioactief zijn. In 2003 ontdekten Franse onderzoekers echter dat de stabielste isotoop,bismut-209, toch zeer zwak radioactief is.[1]
Hoewel er van bismut geen stabiele isotopen bestaan, zijn er wel enkele met een dusdanige lange halveringstijd, dat ze als stabiel kunnen worden beschouwd.Bismut-209 heeft bijvoorbeeld een halveringstijd van 1,9 × 1019 jaar (ongeveer een miljard keer de leeftijd van hetheelal) en komt dus nog van nature voor. Daarnaast is een klein aantal radioactieve isotopen bekend met middellangehalveringstijden.
Hoewel bismut tot de zware metalen behoort, is het onschadelijk voor organismen, sommige bacteriën uitgesloten. In de Middeleeuwen was reeds bekend dat bismutverbindingen enigszins antiseptisch en bloedstelpend zijn.