Eenbeukmolen is eenwind- of watermolen met een mechanisme dat gebruikt wordt om tebeuken. Door stampers werden materialen geplet en aldus soepeler gemaakt of gebroken. Hennep of ander materiaal, zoalsbestanddelen vanlijnkoeken voor vee, werd gebeukt om het geschikt te maken voor verdere verwerking.

In Nederland waren beukmolens meestal windmolens. In België werden ze vrijwel altijd aangedreven door waterkracht. DeTerlaemenmolen bijViversel is daar een voorbeeld van.

Bekend zijn vooral dehennepbeukmolens ofbraakmolens die gebruikt werden om de houtige delen van de gedroogdevlas- en vooral ookhennepstengels te breken (hetbraken) en aldus de houtige delen te verwijderen, waardoor de vlas- of hennepvezels vrijkwamen.

Hetbraken is een bewerkingsstap die ná hetroten en vóór hetzwingelen plaatsvindt, en waarbij de houtige delen worden gebroken. Dit braken is een zeer ongezonde bezigheid, een reden waarom men werktuigen heeft uitgedacht om deze arbeidsstap goedkoper, doelmatiger en gezonder te maken. Deze werktuigen konden aangedreven worden door een molen, waarbij de bundels vlas of hennep op een hardstenen komvormige bodem werden gelegd, waaroverheen een ronde steen, vaak een afgekeurde molensteen, bewoog. Bij een hennepklopper daarentegen, zoals bijvoorbeeldDe Paauw in deZaanstreek, worden de stengels met stampers bewerkt.

Hennepvezels werden in beukmolens verwerkt als de grondstof voor dezeildoekindustrie en het maken van touw. In de Zaanstreek hebben in totaal 24 hennepkloppers gestaan, waarvan de helft inKrommenie.

• Informatie over hennepmolens

• Molen naar toepassing