De geschiedenis van het kanton begon met de stichting van de stad door Hertog Berchtold V van Zähringen in 1191. De expansie van de stad begon in de 14e eeuw en in 1353 sloot Bern zich aan bij deZwitserse Eedgenootschap. In 1415 veroverde het samen met de eedgenoten Aargau op deHabsburgers. Tijdens de Bourgondische oorlogen veroverde het kanton gebieden inRomandië. In 1528 vond deReformatie plaats en in 1536 werd Vaud aan het grondgebied toegevoegd. Het oude Bern ging ten onder na het uitroepen van deHelvetische Republiek in 1798. Na deze tijd werden Aargau en Vaud onafhankelijke kantons in de nieuwe bondsstaat, waarvan in 1848 de stad Bern tot hoofdstad werd gekozen. In 1979 scheidden de districten Delémont, Porrentruy en Franches-Montagnes zich van Bern af om een eigen kanton te vormen:Jura. In 1994 sloot het district Laufental zich aan bij het kantonBasel-Landschaft.
In het noorden van het kanton ligt de Berner Jura (het Franstalige deel) met als hoofdstad Moutier.
Op 31 december 2023 telt het kanton 1.063.533 inwoners voor een oppervlakte van 5.958,81 km2 (dichtheid 178 inw/km2) en is daarmee zowel naar inwoners als naar oppervlakte het op een na grootste kanton.
Reliëf
In het zuiden van het kanton is er duidelijk meerreliëf: het hooggebergte van deBerner Alpen. Het hoogste punt binnen het kanton is deFinsteraarhorn met 4274 meter.
Er is een kleine internationale luchthaven in hoofdstadBern,Flughafen Bern-Belp. Verder is er een goed netwerk van spoorwegen, rivieren (Saane enAare) en verharde wegen. Belangrijke wegen zijn deA1 en deA6, de belangrijkste spoorwegverbindingen, waaronder despoorlijn Spiez - Brig die Bern met de Rhonevallei en Italië verbindt, worden beheerd door deBLS AG.
Deoude binnenstad van Bern is een werelderfgoed. De grootste verzameling van werken vanPaul Klee bevindt zich in Bern. Rondom de meren zijn mogelijkheden voor ontspanning, op de meren voor de watersport. HetBerner Oberland heeft mogelijkheden voor wintersport en wandelingen.
Op 1 januari 2010 heeft er een bestuurlijke herindeling van de districten van het kanton Bern plaatsgevonden. Sinds die tijd is het kanton onderverdeeld in 10 districten (Verwaltungskreis) in plaats van 26 districten (Amtsbezirk), die op hun beurt weer deel uitmaken van 5 regio's (Verwaltungsregion).