InBelgië worden politiekeverkiezingen georganiseerd om de vertegenwoordigers (van het volk) voor wetgevende organen aan te duiden, er wordt niet gekozen voor uitvoerende organen of functies.

Dit is een overzicht van raden waarvoor Belgische burgers rechtstreeks of onrechtstreeks vertegenwoordigers kunnen kiezen:

1. In de rand van de gemeenteraadsverkiezingen worden ook 9Antwerpsedistrictsraden en 7 OCMW-raden en schepencolleges in enkele faciliteitengemeenten verkozen.
2. De zesde kieskring is voor zes vertegenwoordigers van Nederlandstaligen in Brussel, die enkel bij gemeenschapsmateries kunnen stemmen. De overige vijf (provinciale) kieskringen kunnen zowel voor gemeenschaps- als gewestbevoegdheden stemmen.
3. Hetvlinderakkoord verlengde de duur van de federale legislatuur van 4 naar 5 jaar.
4. Hetvlinderakkoord schafte de rechtstreekse verkiezing van de Senaat af.

ZieTijdlijn van het stemrecht in België voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij alle verkiezingen in België is erevenredige vertegenwoordiging (Art. 62, Grondwet). Bij de gemeenteraadsverkiezingen is dit door middel vanmethode-Imperiali, bij alle andere (van het provinciale tot het Europese niveau) wordtmethode-D'Hondt gebruikt. Bij de Europese verkiezingen wordt er echter slechts één Duitstalige verkozen binnen het Duitse kiescollege, watde facto zorgt voor een "Angelsaksisch"first-past-the-post-systeem.

In België geldt eenopkomstplicht voor alle verkiezingen, uitgezonderd de lokale verkiezingen in Vlaanderen (provincieraads- en gemeenteraadsverkiezingen). Elke kiezer heeft recht op slechts één stem (algemeen enkelvoudig stemrecht).

Zowel om te mogen kiezen als om verkiesbaar te zijn moet men minstens 18 jaar zijn. Om verkiesbaar te zijn voor de federale en Europese verkiezingen moest men 21 jaar zijn, maar dit werd in 2014 verlaagd tot 18 jaar door hetvlinderakkoord.

EU-burgers vanaf 18 jaar die in België wonen kunnen zich inschrijven om te stemmen voor Europese en gemeenteraadsverkiezingen, een recht vastgelegd in Europese verdragen. Niet-EU-burgers kunnen zich enkel inschrijven om te stemmen bij gemeenteraadsverkiezingen, indien ze minstens vijf jaar in België wonen. Dit laatstemigrantenstemrecht werd in 2004 ingevoerd na hevig politiek debat. Belgische burgers die in het buitenland wonen kunnen zich registreren in een diplomatieke of consulaire post in hun land van verblijf, om bij Europese en federale verkiezingen te stemmen. Voor al deze groepen is inschrijven niet verplicht, maar eens geregistreerd vallen ze in theorie wel onder de opkomstplicht.

Bij verkiezingen wordt een kieskring gedefinieerd als het gebied waarin op dezelfde kandidaten kan worden gestemd. Het is tevens het laagste niveau waarop zetels worden toegekend.In de loop van de jaren werden de kieskringen voor de diverse verkiezingen door nieuw kieswetgeving herhaaldelijk gewijzigd

(*) Nederlandstalig en Franstalig
(**) Nederlandstalig, Franstalig en Duitstalig^[1]

Behalve voor de Duitstalige gemeenschap, waren er voor het Vlaamse en Waalse Parlement tot voor 1995 geen rechtstreekse verkiezingen.De leden van de voorlopers van deze parlementen (respectievelijkeVlaamse Raad ofNederlandse Cultuurraad enWaalse gewestraad) waren leden van de Kamer van volksvertegenwoordigers die een dubbelmandaat uitoefenden.Ze waren dus gelijktijdig lid van beide parlementen.

DeProvinciewet van 1836 regelde alles omtrent de provincies, inclusief deprovincieraadsverkiezingen. DeProvinciekieswet van 1921 voerde evenredige vertegenwoordiging en dus grotere kieskringen in.

Bij de Europese verkiezingen in België worden er 22 leden (aantal 2024) aangeduid voor hetEuropees Parlement. De verkiezingen voor dit parlement in België worden georganiseerd door federale overheid.De verkiezingen worden per taalgroep gehouden:

Kiescollege	Kieskring	Aantal te verdelen zetels
Nederlands kiescollege	Vlaamse kieskring Kieskring Brussel-Hoofdstad (Nederlandstalige lijsten)	12 (+ 7 opvolgers)
Frans kiescollege	Waalse kieskring (uitgezonderd de Duitstalige gemeenten) Kieskring Brussel-Hoofdstad (Franstalige lijsten)	8 (+ 6 opvolgers)
Duits kiescollege	Duitstalige kieskring	1 (+ 6 opvolgers)

Het Nederlandsetaalgebied (Vlaams Gewest) kan enkel een stem uitbrengen voor Nederlandstalige lijsten, en idem dito voor het Franse en Duitse taalgebied (samen het Waals Gewest). Inwoners van het tweetalige taalgebied Brussel-Hoofdstad (Brussels Gewest) kunnen kiezen tussen Nederlandstalige en Franstalige lijsten. Vóór de uitvoering van hetVlinderakkoord was dit laatste het geval voor heelBrussel-Halle-Vilvoorde. Dit is echter nog steeds zo voor de zes Vlaamse faciliteitengemeenten rond Brussel, gegroepeerd in het kieskanton Sint-Genesius-Rode, die nog kunnen kiezen voor een Brusselse lijst (bijzondere wet op basis van deGrondwet Art. 168bis). Voor de inwoners vanKomen-Waasten enVoeren is er de mogelijkheid om hun stem uit te brengen in resp.Heuvelland enAubel.

Het Duitstalig kiescollege werd in 1994 opgericht.

Historische aantallen te verkiezen leden:

Kiescollege	1979	1984	1989	1994	1999	2004	2009	2014	2019	2024
Nederlands kiescollege	13	13	13	14	14	14	13	12	12	13
Frans kiescollege	11	11	11	10	10	9	8	8	8	8
Duits kiescollege	-	-	-	1	1	1	1	1	1	1
Totaal	24	24	24	25	25	24	22	21	21	22

Bij de federale verkiezingen worden er nieuwe leden aangeduid voor de Kamer van volksvertegenwoordigers en tot in 2014 voor de Senaat. In de Kamer worden alle 150 leden rechtstreeks verkozen. In de Senaat werden tot 2012 slechts 40 van de meer dan 71 leden rechtstreeks verkozen; sinds 2014 telt de Senaat geen enkel rechtstreeks verkozen lid. Er komen nieuwe verkiezingen binnen de 40 dagen nadat het parlementontbonden wordt. Dat kan gebeuren om verschillende redenen:

• Nadat de regering niet meer voldoende steun heeft in het parlement (dus gevallen is) en er kan geen nieuwe bestuursmeerderheid gevormd worden, wordt het parlement ontbonden.
• Het parlement ontbindt zichzelf van rechtswege (Art. 195 Gw.) als er een wet wordt gestemd met daarin een lijst van artikelen ter Herziening van de Grondwet.
• Het parlement zal zichzelf ontbinden na 5 jaar legislatuur.

Om te mogen deelnemen aan de verkiezingen moet je minstens 18 jaar zijn. De verkiezingen voor het federale parlement worden georganiseerd door federale overheid, namelijk de FOD Binnenlandse Zaken.^[2]

De verkiezingen voor de kamer gebeuren in 11kieskringen. Elke kieskring heeft een aantal vertegenwoordigers die ze naar het parlement mag sturen afhankelijk van het aantal inwoners. In elke kieskring zullen er zich dus andere lijsten aan de kiezers voorstellen. Voor de kamer lopen de grenzen van de kieskringen gelijk met de provinciegrenzen, en voor het provincielozearrondissement Brussel-Hoofdstad is er een aparte kieskring.^[3] Dit is zo sinds 2012 na hetVlinderakkoord, hieronder staan de nieuwe kieskringen naast de oude kieskringen:

Kieskringen 2012-heden	Aantal zetels te verdelen[4]		Kieskringen 2002-2012
Antwerpen	24		idem
Limburg	12		idem
Oost-Vlaanderen	20		idem
West-Vlaanderen	16		idem
Henegouwen	18 (was 19)[5]		idem
Luik	15		idem
Luxemburg	4		idem
Namen	6		idem
Brussel-Hoofdstad	15	22	Brussel-Halle-Vilvoorde
Vlaams-Brabant	15
		7	Leuven
Waals-Brabant	5		Nijvel

Dekiesdrempel is zoals bij andere verkiezingen 5 procent. In de oude arrondissementele kieskringen (dus ook nog in Leuven, Nijvel en BHV tot aan de splitsing van BHV) was er geen wettelijke kiesdrempel en was er nog het systeem vanapparentering voor de toewijzing van restzetels.

Sinds dePacificatiewet hebben kiezers vanVoeren enKomen-Waasten de mogelijkheid om te stemmen in respectievelijk de kieskring Luik en West-Vlaanderen. Sinds de splitsing van BHV hebben inwoners van de zes randgemeenten een vergelijkbare mogelijkheid om hun stem uit te brengen op een Brusselse lijst.

De voormalige 20 arrondissementele kieskringen waren als volgt (hervormd in 2002; die van Brabantpas in 2012):

DeSenaat telt sinds 2014 60 leden, allen niet rechtstreeks verkozen. Ze worden als volgt aangeduid:

• 50deelstaatsenatoren:
  • 29 senatoren aangewezen door hetVlaams Parlement uit het Vlaams Parlement of uit de Nederlandse taalgroep van hetBrussels Hoofdstedelijk Parlement
  • 10 senatoren aangewezen door en uit hetParlement van de Franse Gemeenschap (die zelf is samengesteld uit alle leden van het Waals Parlement en enkele leden van de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement)
  • 8 senatoren aangewezen door en uit hetWaals Parlement
  • 2 senatoren aangewezen door en uit de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement
  • 1 senator aangewezen door en uit hetParlement van de Duitstalige Gemeenschap
• 10gecoöpteerde senatoren
  • 6 senatoren, gecoöpteerd door de 29 Nederlandstalige senatoren (verdeeld op basis van de verkiezingsuitslag van de Kamer van volksvertegenwoordigers)
  • 4 senatoren, gecoöpteerd door de 20 Franstalige senatoren (idem)

De Senatoren nemen deel aan de federale besluitvorming.

De Senaat is in de loop der tijd verschillende keren hervormd geweest, zie het artikel over deSenaat voor de geschiedenis ervan. In hetVlinderakkoord, bereikt in deregeringsformatie België 2010-2011, werd deze voorlopig voor het laatst hervormd.

ZieRegionale verkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De verkiezingen voor Belgische deelstaatparlementen worden om de vijf jaar georganiseerd door de federale overheid en vallen samen met de Europese verkiezingen. Bij deze verkiezingen worden er 124 nieuwe leden gekozen voor hetVlaams Parlement waarvan 118 leden rechtstreeks worden verkozen in het Vlaamse Gewest en 6 rechtstreeks verkozen leden die hun woonplaats hebben op het Brusselse Gewest, 89 leden voor hetBrussels Hoofdstedelijk Parlement die rechtstreeks worden verkozen in het Brusselse Gewest, 75 leden voor hetWaals Parlement die rechtstreeks worden verkozen in het Waalse Gewest en 25 leden voor hetParlement van de Duitstalige Gemeenschap, die rechtstreeks worden verkozen in het Duitse taalgebied. HetParlement van de Franse Gemeenschap wordt samengesteld uit alle leden van het Waals Parlement plus 19 van de 72 Franstalige leden van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. De deelparlementen blijven steeds voor de volledige legislatuur bestaan en kunnen niet vervroegd ontbonden worden.

Om in een kieskring een verkozene te krijgen moet een lijst er minimaal 5 procent van de stemmen halen. Dit heet dekiesdrempel. De zetels van die kieskring worden verdeeld door eerst alle stemmen per lijst samen te tellen en dan te verdelen op basis van demethode-D'Hondt. Dezedelerreeks zorgt ervoor dat de verhoudingen in het aantal stemmen ook weerspiegeld in de verhoudingen van het aantal zetels. Aan de hand van de zetelverdeling per lijst worden de mandaten toegekend aan de kandidaten op basis van hun behaalde voorkeurstemmen.

Hetstembiljet voor de kamer heeft per lijst effectieve kandidaten enopvolgers. De effectieve kandidaten zijn personen die bij de verkiezing rechtstreeks kunnen worden verkozen. Als deze kandidaten om een of andere reden uit de kamer verdwijnen dan worden ze vervangen door de opvolgers. Effectieve kandidaten kunnen ook als opvolger worden voorgedragen. Omgeldig te stemmen moet er binnen dezelfde lijst gestemd worden en mag er geen schade aan het stembiljet of kaart zijn.

ZieVlaamse verkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De verkiezingen voor hetVlaams Parlement gebeuren in 6 kieskringen. Elke kieskring heeft een aantal vertegenwoordigers die ze naar het parlement mag sturen. In elke kieskring zullen er zich dus andere lijsten aan de kiezers voorstellen. Voor het Vlaamse parlement lopen de grenzen van de kieskringen gelijk met de provinciegrenzen. De Vlaamse inwoners van het Brusselse gewest kunnen ook enkele vertegenwoordigers naar het Vlaamse parlement sturen. Die Brusselse vertegenwoordigers kunnen enkel stemmen over gemeenschapskwesties.

Kieskring	Aantal te verdelen zetels
Antwerpen	33
Vlaams-Brabant	20
Limburg	16
Oost-Vlaanderen	27
West-Vlaanderen	22
Brussel	6

Tot vóór deverkiezingen van 2004 werden ook hier arrondissementele kieskringen gebruikt:

• Antwerpen: Antwerpen, Mechelen-Turnhout
• Vlaams-Brabant: Halle-Vilvoorde, Leuven
• Limburg: Hasselt-Tongeren-Maaseik
• Oost-Vlaanderen: Aalst-Oudenaarde, Gent-Eeklo, Sint-Niklaas - Dendermonde
• West-Vlaanderen: Brugge, Kortrijk-Roeselare-Tielt, Veurne-Diksmuide-Ieper

Voor hetWaals Parlement zijn er 13 Waalse kieskringen of kiesarrondissementen, die nog gebaseerd zijn op de oude kiesarrondissementen voor de federale verkiezingen. Deze kieskringen vaardigen in totaal 75 leden af naar het Waals Parlement.

In 2018 werden de kieskringen van 13 naar 11 herleid ten gevolge van een arrest van hetGrondwettelijk Hof, dat na een klacht vanEcolo Luxemburg oordeelde dat kieskringen met minder dan vier leden geen goede vertegenwoordiging kunnen garanderen.^[6] De twee kieskringen van Luxemburg werden samengevoegd, en de kieskringen van Henegouwen werden hertekend.

Voor de verkiezing van hetBrussels Hoofdstedelijk Parlement is er maar één enkele kieskring Brussel-Hoofdstad, die samenvalt met het provincieloosarrondissement Brussel-Hoofdstad. Hij telt 89 zetels waarvan 72 zetels voor de Franse taalgroep en 17 zetels voor de Nederlandse taalgroep.

Hetarrondissement Brussel-Hoofdstad omvat de volgendekieskantons:Brussel, Anderlecht, Elsene, Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Gillis, Sint-Joost-ten-Node, Schaarbeek, Ukkel.

HetParlement van de Franse Gemeenschap wordt onrechtstreeks samengesteld uit enerzijds de 75 verkozenen (allen zetelend in het Waals parlement) uit de 13 Waalse kieskringen - de 3 verkozenen uit het gerechtelijk arrondissement Eupen worden vervangen - en anderzijds de eerste 19 verkozenen van de Franse taalgroep uit hetBrussels Hoofdstedelijk Parlement.

HetParlement van de Duitstalige Gemeenschap wordt rechtstreeks verkozen en bestaat uit 25 leden.

Er wordt slechts één kieskring gebruikt, die samenvalt met deDuitstalige Gemeenschap (het Duitsetaalgebied) en hetgerechtelijk arrondissement Eupen (maar niet met het bestuurlijkarrondissement Verviers, dat de gerechtelijke arrondissementen Eupen en Verviers omvat).

De kieskring bestaat uit tweekieskantons:

• Kanton Eupen bestaande uit de vier gemeenten in hetLand van Eupen:Eupen,Kelmis,Lontzen enRaeren
• Kanton Sankt-Vith bestaande uit de vijf gemeenten in deBelgische Eifel:Amel,Büllingen,Burg-Reuland,Bütgenbach enSankt Vith

Zieverkiezingen2009.belgium.be voor de resultaten van de laatste verkiezingen.

ZieProvincieraadsverkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Deprovincieraden worden samen met de gemeenteraden om de zes jaar vernieuwd op de tweede zondag van oktober. De eerstvolgende keer is op 14 oktober 2018. Voor 1994 werden ze samen met het federale parlement vernieuwd omdat er toen ooksenatoren waren die door de provincieraadsleden werden verkozen.

De provincieraadsleden worden verkozen viaevenredige vertegenwoordiging, meer bepaald het systeemD'Hondt. Dat is het gebruikelijke systeem voor de meeste verkiezingen in België. Specifiek is wel dat de provincieraadsleden niet in één kieskring per provincie, maar wel in kleinekieskringen (die "districten" worden genoemd)[1] worden verkozen, met een systeem vanapparentering op het niveau van dekiesarrondissementen[2].Apparentering houdt in dat de meeste zetels evenredig verdeeld worden op het niveau van hetkiesdistrict, maar dat sommige zetels op het niveau van hetarrondissement worden verdeeld. Zo wordt een evenredige verdeling van de zetels over de kiesdistricten gecombineerd met een evenredige verdeling van de zetels onder de partijen op het niveau van het arrondissement. (Apparentering werd t.e.m. 1999 ook gebruikt om de federale Kamer en het Vlaams en Waals parlement te verkiezen.) Het aantal te verdelen zetels is afhankelijk van het inwonertal en kan dus elke zes jaar veranderen.

ZieBelgische gemeenteraadsverkiezingen voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Bij deze verkiezingen worden deBelgischegemeenteraden verkozen. Ze vinden zesjaarlijks plaats en vallen samen met deprovincieraadsverkiezingen en dedistrictraadsverkiezingen inAntwerpen. Elke gemeenteraad wordt verkozen via het systeemImperiali (behalve in deDuitstalige Gemeenschap, waar men het systeem D'Hondt gebruikt).

Na de gemeenteraadsverkiezingen vinden ercoalitiebesprekingen plaats tussen de verschillende lokalepolitieke partijen om tot eenmeerderheid te komen. Hiervoor hebben ze tijd tot 1 januari van het daarop volgende jaar. Wanneer de partijen onderling tot een akkoord zijn gekomen publiceren ze eenbestuursakkoord en verdelen ze demandaten van hetschepencollege, een eventuele mandaat in deRESOC, depolitieraad en ten slotte deOCMW-raad.

In 7 van de 12faciliteitengemeenten in Vlaanderen (Drogenbos,Kraainem,Linkebeek,Sint-Genesius-Rode,Wemmel,Wezembeek-Oppem enVoeren) en in 1 van de 18 faciliteitengemeenten in Wallonië (Komen-Waasten) worden deOCMW-raden rechtstreeks verkozen. De uitslag voor de gemeenteraad is ook onmiddellijk de rechtstreekse verkiezing van het schepencollege. In deze gemeenten gebruikt men bovendien voor de zetelverdeling demethode-D'Hondt in plaats van Imperiali.

Elke gemeente met meer dan 100.000 inwoners mag haar grondgebied indelen in districten. Enkel de stadAntwerpen maakt hier momenteel gebruik van. Samen met de Antwerpse gemeenteraad worden ook dezedistrictsraden verkozen.

In tegenstelling tot de gemeenteraadsverkiezingen, wordt demethode-D'Hondt gebruikt voor de zetelverdeling.

Voor de Kamer worden alleen de Nederlandstalige lijsten meegerekend die in de vijf Vlaamse provincies en in Brussel-Hoofdstad zijn ingediend. Aangezien Brussel-Hoofdstad tot geen enkele provincie behoort, zijn de resultaten voor de provincieraden beperkt tot het Nederlandse taalgebied.

° In 2004, 2006 en 2007 kwamen CD&V en N-VA samen op onder de kartellijst CD&V/N-VA.

° DéFI, het toenmalige FDF, kwam tot 2010 op in coalitie met MR.

Per verkiezing (op alle niveaus) kunnenpolitieke partijen hun letterwoord en partijnaam laten "beschermen" door het toekennen van een lijstnummer of volgnummer. Deze nummers worden bij loting verdeeld over de partijen.^[7]

Deze nummers bepalen de volgorde waarin dekandidatenlijsten verschijnen op hetstembiljet. Dit nummer is dus hetzelfde in alle kieskringen. "Beschermd" betekent dat andere partijen deze namen, letterwoorden en nummers niet mogen gebruiken.

Na de loting worden de beschermde lijstnamen en de nummers gepubliceerd in hetBelgisch Staatsblad.

• Stemrecht in België

• Officiële verkiezingsuitslagen (Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken)
• Verkiezingsuitslagen tot en met 2004 (archiefsite VUB)
• Vlaanderen kiest (Agentschap voor Binnenlands Bestuur)

• Verkiezingen in België
• Politiek in België
• Vlaamse politiek
• Waalse politiek