Belgae is de naam die deRomeinen, in het bijzonderCaesar in zijn boekCommentarii de bello Gallico, in de eerste eeuw voor Christus gaven aan deKeltische enGermaanse bewoners vanGallia Belgica, het gebied tussen deNoordzee, deRijn, deSeine en deMarne en die ook in het zuiden vanBritannia voorkwamen. Deze bewoners uit deOudheid noemt men ook wel deOude Belgen.
Het woongebied van de Belgae besloeg het bijna volledige huidigeBelgië en delen vanFrankrijk,Duitsland, Luxemburg enNederland. Een aantal stammen van de Belgae, zoals deAtrebati,Catalauni enSuessiones bewoonden vanaf 80 voor Christus ook zuidelijkBritannia, lang voor dit zo genoemd werd. In verschillende periodes waren hun hoofdplaatsenVenta Belgarum in het huidigeWinchester enColchester.[1]
De Belgae ten zuiden van de Ardennen waren in hoofdzaak vanKeltische afkomst, ten noorden van de Ardennen vanGermaanse, maar allen hadden ze een (gedeeltelijke)Germaanse afkomst. Ook is er een speculatie omtrent een taal genaamdOud-Belgisch, die vermoedelijk gesproken werd voordat men op Keltische en Germaanse talen overging.
Julius Caesar schreef dat de Belgae in zijn tijd (op het vasteland) ongeveer 110.000 krijgers telden. Dit zou kunnen betekenen dat men de totale bevolking op zo'n half miljoen mag schatten.
De Belgae waren verdeeld in verschillende stammen. Door deze verdeeldheid slaagde Caesar erin hen te onderwerpen. Dat gebeurde in57 v.Chr. in deze volgorde:
Kleinere stammen:
(Gallisch): Gallische (Keltische) stam
(Germaans): Germaanse stam
ZieRomeinen in België voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Horum omnium fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea quae ad effeminandos animos pertinent important, proximique sunt Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.
Van hen allemaal zijn de Belgen de dappersten, omdat ze het verst verwijderd wonen van de cultuur en de beschaving van deprovincia, omdat er slechts zelden kooplui tot bij hen komen en dingen invoeren die bijdragen tot het verwekelijken van de geesten, en ze vlak bij deGermanen zijn, die over deRijn wonen, en met wie ze voortdurend oorlog voeren.
Dit citaat van Julius Caesar is in de jaren1830-1839 erg populair geworden, toen het nieuw ontstane koninkrijk België op zoek was naar een eigen identiteit, in een poging onder de bevolking een 'Belgisch nationalisme' aan te wakkeren.
In 57 v.Chr. trok Caesar naar het noorden om het laatste gebied aan de Romeinse kant van deRijn in te lijven. Dan kon de Rijn als verdedigingslijn metGermania gebruikt worden. Een eerste coalitieleger van de Belgen versloeg hij aan deAisne, een tweede tijdens deslag aan de Sabis. Maar na enkele jaren ontstonden er opstanden tegen de Romeinse bezetter die de Romeinen zware verliezen toebrachten. Als gevolg roeide Caesar verschillende Belgische stammen uit.
Spoedig werd deprovincia Belgica geromaniseerd. Het gebied werd doorkruist door een netwerk van heerbanen, waaronder deheirbaan Boulogne-Keulen. Er ontstonden ook nieuwe plaatsen. DePax Romana kwam tot bloei.Trier enReims groeiden uit tot belangrijke steden van het rijk. Door de handel kwamen er ook nieuwe goederen naar Belgica. Vele Romeinen emigreerden naar Belgica en zo werden culturen uitgewisseld. Deze cultuur wordtGallo-Romeins genoemd.
Aan de Romeinse overheersing kwam vanaf de3e eeuw een einde, met de invallen vanSalische Franken en andere Germaanse stammen.
Zie ookVal van de Limes Germanicus
