Eenbedevaart ofpelgrimage (van hetOudfranspelrimage) is een (pelgrims)reis naar eenbedevaartsoord dat een bijzondere betekenis heeft binnen eenreligie oflevensovertuiging. Het kan zijn dat de plaats verbonden is met destichter of eenheilige van een religie, of op een andere manier een belangrijke plaats inneemt in de geschiedenis van een religie. Ook kan het een plaats van eenopenbaring, eenverlichting of een religieusbovennatuurlijk wonder zijn. Degene die op bedevaart gaat, wordtbedevaartganger ofpelgrim genoemd.
Redenen voor het ondernemen van een bedevaart zijn om over een hogerewaarheid,God of het leven na te denken; om het Heilige te "ervaren", om een gunst (bv. genezing) te gaan vragen; respect te betuigen; om inspiratie te verkrijgen; om tot bezinning te komen of zelfs boete te doen voor misstappen (zonden); om een poosje afstand te nemen van een hectisch dagelijks bestaan; om 'de ervaring'; 'om er geweest te zijn'; of om andere mensen te ontmoeten.
In dekatholieke traditie betreft een bedevaart een reis naar een plaats waar eenheilige wordt vereerd, of waar er volgens ooggetuigenverslagen verschijningen hadden plaatsgevonden, meestal vanMaria, eenengel of eenheilige. Andere plaatsen werden bekend vanwege een of meer gevallen vanwonderbaarlijk genezingen, of vanwegestigmata, een 'huilend' beeldje, of andere verschijnselen die mensenbovennatuurlijk voorkwamen.
Een zerk in het koor van de kerk in Dreischor. De dode bezocht Jeruzalem, vandaar hetKruis van Jeruzalem, depalmtakken en het legegraf van Jezus.
Bedevaartgangers droegen schelpen of kleine medailles en beeldjes op hun kleding. Goedkope loden of tinnen pelgrimsinsignes, eigenlijk souvenirs, worden bij opgravingen veel teruggevonden. Pelgrims die Jeruzalem bezochten plaatsten een palmtak op hun portretten en ook op hun grafsteen. Tot de uitrusting van een pelgrim behoorde ook eenpelgrimshoorn.
Ook voor de komst van hetchristendom werden inEuropa bedevaarten gemaakt. Men reisde ook toen naar bepaalde plaatsen, waarschijnlijk in de hoop genezen te worden van een kwaal of verwonding. RondomStonehenge werden lichamen van zieken gevonden die, zo kondenarcheologen aantonen, van ver waren gekomen.
In het Jodendom isJeruzalem belangrijk. Hier - op deTempelberg - stond deJoodse Tempel, waarin -volgens het Jodendom- God zelf aanwezig was. Volgens sommige groeperingen is de Goddelijke aanwezigheid, deShekina, ook na de verwoesting van de Tempel in 70 (gj), nog steeds aanwezig. DeWestelijke muur (Kotel) is de plek waar joden naar toe pelgrimeren om de Eeuwige, de God van Israël, te gaan vereren en het verlies van hun Tempel te beklagen (Klaagmuur).
Pelgrims bij eenchörten, foto genomen tijdens een Tibetexpeditie in 1938
In hetboeddhisme zijn de vier belangrijkste bedevaartsplaatsenBodhgaya,Sarnath,Kushinagara enLumbini, gelegen inIndia enNepal. Deze vier plaatsen zijn verbonden met de vier belangrijkste gebeurtenissen in het leven vanGautama Boeddha. Boeddha zei zelf dat het bezoeken van deze vier plaatsen een sterke emotie voort zal brengen in gelovigen.
Deoemra kan ook los worden uitgevoerd en is niet tijdgebonden en wordt ook wel de kleine bedevaart genoemd.
Ook zijn er moslims die een bezoek brengen naar deMoskee van de Profeet inMedina enMasjid Al-Aqsa inJeruzalem. Dit hoort niet tot de rituelen van de bedevaart maar wordt wel aangeraden door de profeet Mohammed. In de Moskee van de Profeet ligt de profeet Mohammed begraven naastAbu Bakr enOmar die volgens desoennieten de eerste en tweedekaliefen waren. In de Masjid Al-Aqsa is Mohammed naar de hemel gegaan tijdens deIsra en Mi'raj.
Desjiieten erkennen Aboe Bakr en Omar niet als opvolgers van de profeet Mohammed en om die reden willen zij deze plaats niet bezoeken. Sjiieten pelgrimeren wel naarKarbala,Najaf enKoefa inIrak. In Karbala ligtHoessein, de kleinzoon van de profeet Mohammed begraven.Najaf wordt bezocht vanwegeAli die hier begraven is. Volgens hen had Ali de eerste kalief na Mohammed moeten worden en niet Abu Bakr die zij alsusurpator zien. Ook pelgrimeren de sjiieten naarKoefa, omdat de stad tijdelijk de hoofdstad was onder het kalifaat van Ali.
Binnen hetsoefisme wordt pelgrimage verricht naar graven van heiligen. Vrijwel de meestetariqas hebben mausolea van heilige verspreid over diverse gebieden in de islamitische wereld.
Deahmadiyya's verrichten geen bedevaart naar Mekka.
De heilige plaats voor dejezidi's isLalish (Koerdisch:Laliş), waar het graf vanSjeik Adi ligt, de stichter van het jezidisme.Tijdens deze zesdaagse bedevaart wordt ook het feestCejna Cemaiya gevierd.
Niet alleen binnen de kaders van gevestigdereligies ofkerkgenootschappen vinden bedevaarten plaats, deontkerkelijking ensecularisering van de moderne samenleving heeft nieuwe bedevaarten ensacrale plaatsen gecreëerd die tegemoetkomen aan nieuwe behoeften aan religiositeit. Dergelijke nieuwe religieuze bedevaarten zijn niet altijd gemakkelijk te onderkennen omdat ze nogal eens deel uitmaken van een ogenschijnlijk strikt seculier of toeristische fenomeen. Het graf van Jim Morrison in Parijs wordt bijvoorbeeld jaarlijks door miljoenen fans en toeristen bezocht. Voor hen is dat geen religieus geïnspireerde bedevaart, hoewel hun bezoek in de media vaak wel met demetafoor van bedevaart wordt aangeduid. Desalniettemin bevinden zich onder al die bezoekers de nodige personen die Morrison wel degelijk bovennatuurlijke betekenis toekennen en zijn graf met een (religieuze) bedevaart aandoen teneinde er steun, hulp, genezing te verkrijgen. Voor hen is het een bedevaartplaats, overigens zonder dat ze zich dat misschien realiseren of zo zouden (willen) aanduiden. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat hun gedrag, rituelen en verwachtingspatronen in wezen niet verschillen van bijvoorbeeld katholieke bedevaartgangers.[bron?]
Enkele andere bekende seculiere bedevaartplaatsen zijn het herdenkingsmonument ('Pre's Rock') voor langeafstandsloper Steve Prefountaine in Eugene (Oregon, VS), het standbeeld van Tito in het Kroatische Kumrovec, het graf van Soekarno in Blitar (Indonesië), de boom van maffiabestrijderGiovanni Falcone in Palermo (Italië) en het 'Kankerbos' bij Biddinghuizen voor slachtoffers aan kanker.
Ook in Nederland wordt vorm gegeven aan het idee van de seculiere pelgrimstocht. Damiaan Messing ontwikkelde in juni 2015 deWalk of Wisdom, een tocht van 136 kilometer rond Nijmegen. De tocht begint en eindigt in deSint-Stevenskerk, en heeft als logo een mens met vleugels, een "kiemplantje van de aarde".[1][2] Deelnemers aan de tocht schrijven zich in via Messings website en krijgen een starterspakket mee. Verder zijn er bepaaldedo's and don'ts: de mobiele telefoon moet bijvoorbeeld uit tijdens de tocht.[1][3] De tocht is een populaire vorm van bedevaart, gezien dat na zestien maanden al 999 mensen de tocht gelopen hadden.[4] De tocht is ook gelopen door een aantal bekende Nederlanders, waaronderJan Terlouw enJoke Hermsen.[5] In augustus 2016 werd de tocht aangepast voor rolstoelgebruikers.[6]
Ondanks het bewust niet-religieuze karakter van deWalk of Wisdom, heeft Messing wel bepaalde waarden aan de tocht meegegeven: zo krijgen de pelgrims een afvalzakje mee om onderweg vuilnis in te doen. In de tocht staat de "eigen ervaring" centraal,[3][4] en pelgrims wordt dan ook gevraagd hun ervaringen in een —wederom seculier—getijdenboek op te schrijven.[1] De tocht en het bijbehorende getijdenboek kunnen geduid worden als vormen van atheïstische religiositeit, zoals beschreven door de filosoofAlain de Botton.[7] Atheïstisch of niet, er zit wel een ambitie achter: Messing wil de tocht uiteindelijk over "de hele wereld" laten gaan.[8][9]
Peter Jan Margry (ed.),Shrines and Pilgrimage in the Modern World: New Itineraries into the Sacred (Amsterdam: Amsterdam University Press, 2008) (over 'seculiere' bedevaarten)
.jpg)
