Basileios Ide Macedoniër (Grieks: Βασίλειος;Latijn: Basilius) (Thracië,827 –Constantinopel,29 augustus886), wasByzantijns keizer (867 tot 886) vanArmeense afkomst en stichter van deMacedonische dynastie (867–1056).
Hij klom geleidelijk op van de boerenschuur naar de troonzaal, dankzij keizerMichaël III, een alcoholist wiens vriendschap en vertrouwen hij won, maar die hij in 867 uit de weg liet ruimen. Daarvoor had hij ook al diens oomBardas, broer en adviseur van Michaels moeder, keizerinTheodora II, in 866 laten vermoorden. Basileios huwde de langdurige minnares van Michael III,Eudokia Ingerina, met wie hij drie kinderen kreeg. Als keizer was hij berucht vanwege deze intriges, maar hij leverde uitstekend werk, o.m. voor de ontwikkeling van de rechtswetenschap. ZijnProcheiron enEpanagoge bereidden ter zake het terrein voorLeo VI (886-912). Daarnaast luidde hij Byzantiums bloeitijdperk in door eenautonomistische kerkelijke politiek. Onder zijn regering kwam deSlavische wereld in de vaste greep van de Byzantijns-christelijke cultuur, onder meer door de missie vanCyrillus en Methodius.
De zogenaamde Macedonische dynastie waar Basileios de grondlegger van was, werd behalve door Leo VI enConstantijn VII vooral bepaald door kundige militairen. Dankzij de problemen bij zijn eeuwige rivalen, kon hij zich toeleggen op de Byzantijnse bezittingen in de Middellandse zee. DeAbbasiden in het oosten hadden af te rekenen met deZanj Opstanden (869-883) en deBulgaren in het noorden hadden af te rekenen met deSlaven van hetGroot-Moravische Rijk (833-893).
Dat gaf de mogelijkheid aan Basileios I het rijksgezag te herstellen op deDalmatische kust en in Zuid-Italië, waar hetEmiraat Bari werd heroverd. Hij breidde daarnaast zijn invloed in Azië uit tot de bovenloop van deEufraat.
Op 20 augustus 886 werd Basileios I tijdens dejacht het slachtoffer van een bizar ongeval. Een reusachtig, door de jagers in het nauw gedrevenhert doorboorde de keizer met zijngewei; een tak van het gewei bleef haken achter de gordel van de keizer, waardoor hij werd meegesleept. Een bediende zag kans Basileios te bevrijden door zijn riem door te snijden, maar de keizer was reeds dodelijk gewond en overleed negen dagen later aan inwendige bloedingen.[1]
Basileios I werd opgevolgd door zijn 19-jarige zoonLeo VI, inConstantinopel gekroond als heerser van hetByzantijnse Rijk.
Onder de na het tweedeiconoclasme hersteldeTheotokos in deHagia Sophia werd de tekst aangebracht:"Deze afbeeldingen, die de bedriegers ooit naar beneden wierpen, hebben vrome keizers weer hersteld". Aangezien het mozaïek werd voltooid tussen 866 en 876, moet dit wel slaan op het keizersduo Michael III en Basileios I, waarvan het gedrag niet onbesproken was en waarvan de een de ander heeft omgebracht.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑Time-Life Wereldgeschiedenis 800 - 1000 na.Chr (1991).De Gesel der Vikingen, p. 65.ISBN 90-6182-971-2.
