BSA Model B-serie 250 cc
BSA Model B Round Tank uit 1924
Algemeen
Merk	BSA
Aka	BSA Round Tank: Sausage Tank en Flying Marrow
Productiejaren	1923-1939
Voorganger	BSA 2¼ HP Model
Opvolger	BSA C-serie
Motor
Bouwwijze	Staande eencilinder
Koeling	Lucht
Boring	63 mm
Slag	80 mm
Cilinderinhoud	249,4 cc
Brandstofsysteem	Carburateur
Ontstekingssysteem	Magneet
Aandrijving
Primaire aandrijving	Ketting
Koppeling	Meervoudige natte plaat
Secundaire aandrijving	Ketting
Rijwielgedeelte
Frame	Openbrugframe
Voorvork	Girder-type BSA
Achtervork	Star

DeBSA Model B-serie 250 cc was een serie lichtemotorfietsen die het Britse merkBSA uitBirmingham produceerde van 1923 tot 1939. Men leverde ook motorfietsen in de350cc-B-serie.

DeBirmingham Small Arms Trade Association was in1861 door de samenwerkendewapensmeden uit de omgeving vanBirmingham was men door het uitblijven van regeringsopdrachten rond1880 ookfietsen en in1907 deBSA-auto's gaan produceren. In 1910 verschenen de eerste motorfietsen, de 500cc-modellen A, B en C. In 1914 volgde het 557cc-BSA Model K, vooral bedoeld als zwarezijspantrekker, maar ook het 250cc-BSA 2¼ HP Model, dat pas in1915 op de markt kwam. BSA gaf bij de presentatie aan veel te zien in de lichte 250cc-machines, die goedkoop en handelbaar waren. DeEerste Wereldoorlog gooide echter roet in het eten. De productie van civiele motorfietsen werd wegens materiaalschaarste in 1916 verboden en na de oorlog begon BSA met de 557cc-modellen, de 770cc-Model E-serie en in 1922 de 1000cc-Model F-serie.

Pas eind 1923 verscheen er weer een 250cc-model, het 2½ HPModel B Round Tank. Het werd een groot succes. Het woog slechts 77 kg, haalde 72 km/uur en verbruikte slechts 2,35 liter benzine op 100 km (1 liter op 42 km). Door de ronde tank had het ook een bijzonder uiterlijk. In 1924 werden er al 15.000 exemplaren verkocht en toen de ronde tank in 1927 verdween was dat aantal gestegen tot 35.000. In 1924 heette het model nog steeds Model B, maar in 1925 en 1926 werd het verkocht alsModel B Round Tank De Luxe.

De motor was een eenvoudigedwarsgeplaatste enluchtgekoelde 247cc-zijklepmotor met eenboring van 63 mm en eenslag van 80 mm. Deontsteking werd verzorgd door een magneet die via een apart tankwiel en een korte ketting werd aangedreven. Dat tandwiel dreef ook de oliepomp aan. Die verzorgde de oliestroom van hettotal loss-smeersysteem, dat ter ondersteuning ook nog een handpompje naast de tank had. In die tank zat in een apart compartiment ook de smeerolie en de tank had dan ook twee vulopeningen aan de rechterkant. De machine had eenAmac-carburateur.

Het Model B Round Tank had eentransmissiedemper, die niet op het einde van dekrukas zat, maar was ingebouwd in de meervoudige droge plaatkoppeling. Die werd door eenketting aangedreven en ook desecundaire aandrijving verliep via een ketting. De machine had slechts tweeversnellingen, die met een grote hefboom zonder het gebruikelijke schakelquadrant naast de tank geschakeld werden. Op de versnellingsbak zat ook dekickstarter.

BSA gebruikte altijd openbrugframes waarbij het blok een dragende functie had en dat gebeurde bij dit model ook. Devoorvork was een eigen BSA-product, maar van hetGirder-type met een enkele veer. Achtervering was er niet, het comfort van de bestuurder werd verzorgd door de vering van hetzweefzadel. Het frame was eigenlijk geschikt voor eenflattank, maar in de ronde tank was ruimte uitgespaard voor de bovenste framebuis. Daarboven zat als accessoire een bandenpompje. De rest van hetboordgereedschap zat in een stalen kastje onder het zadel. De machine had zowel een handrem als een voetrem, maar beiden werkten op dezelfdedummy belt rim brake in het achterwiel, de handrem via eenbowdenkabel, de voetrem via een stang.

• 
  BSA Model B Round Tank uit 1924
• 
  BSA Model B Round Tank uit 1924
• 
  De 250cc-zijklepmotor met de beidekleppen, de aandrijving van de ontstekingsmagneet, het rempedaal, de drieversnellingsbak en dekickstarter.
• 
  BSA Model B Round Tank uit 1925
• 
  BSA Model B Round Tank De Luxe uit 1926

In de laatstejaren twintig werd het Model B alleen nog alsB27 De Luxe aangeboden. Vanaf 1927 werd de ronde tank vervangen door een meer conventioneleflattank die met beugels aan de bovenste en voorste framebuizen hing. De machine kreeg ooktrommelremmen in beide wielen. In 1928 veranderde de typenaam inB28 De Luxe.

Net als alle BSA-modellen kreeg deBSA B29 De Luxe uit 1929 eenzadeltank.

In 1930 werden de modellen flink gewijzigd. DeBSA B30-3 kreeg elektrische verlichting en daarom ook eenaccu en eenmagdyno. Het gereedschapskastje maakte plaats voor de accu en verhuisde naarachterframe. De tweeversnellingsbak werd vervangen door eenSturmey-Archer-drieversnellingsbak die nu wel via een schakelquadrant naast de tank bediend werd. De belangrijkste wijziging was te vinden bij deBSA B30-4, het eerste 250cc-Twin Port-sportmodel met eenstoterstangen-kopklepmotor. De typenummeringen 3 en 4 volgden uit de plaats waar de modellen in de catalogus van dat jaar stonden (de eerste twee pagina's werden ingenomen door de 175cc-modellenA30-1 enA30-2). Beide modellen kregen ook eendry-sump-smeersysteem, maar de olie zat niet meer in de tank, maar in een apart compartiment in hetcarter. De voorvork werd gedempt doorfrictiedempers. De BSA B30-3 had een simpel kleurenschema met een zwart frame en een groene tank, de B30-4 had een verchroomde tank met groene bovenkant en vanwege de dubbele uitlaatpoort ook tweeuitlaten. Als sportmodel kon het tegen meerprijs geleverd worden met eentwistgrip-gashendel.

De 175cc-modellen gingen na drie jaar weer uit productie en daarom schoven de 250cc-modellen op naar het begin van de catalogus:B31-1,B31-2 enB31-3 De Luxe. De BSA B31-1 was het basismodel met zijklepmotor, de B31-2 het sportmodel met twin port-kopklepmotor en de B31-3 De Luxe was identiek maar had onder meer een instrumentenpaneel op het stuur. De BSA B32-1 was het enige 250cc-model in 1932. Het had de kopklepmotor en kon tegen meerprijs worden uitgerust met een twistgrip, elektrische verlichting en een instrumentenpaneel boven op de benzinetank.

Vanaf 1933 werden alle BSA-modellen standaard met elektrische verlichting geleverd. In 1933 kwam de zijklepmotor terug in deBSA B33-1, die ook nog total loss-smering had. DeBSA 33-2 was het normale sportmodel met kopklepmotor. Met deB33-3 Blue Star Junior werd deBSA Blue Star-serie naar beneden uitgebreid. Die serie was in 1932 begonnen met de 350cc-BSA L32-5 Blue Star. Deze modellen waren extra sportief met afwijkendenokkenassen,bougies en een specialeAmal-carburateur. Ze kregen bovendien voetschakeling en een gecombineerd remsysteem. Klanten waren echter gewend met de rechtervoet te remmen. Om vergissingen te voorkomen konden ze handschakeling met de normale, rechtsgeplaatste voetrem bestellen. In 1934 veranderden alleen de typenamen:B34-1,B34-2 enB34-3 Blue Star Junior.

In 1935 verhuisden de ontstekingsmagneet en dedynamo naar de achterkant van decilinder. Het 250cc-Blue Star Juniormodel verdween in 1935. In plaats daarvan bracht BSA een verkleinde versie van de 350cc-BSA R35-4 De Luxe. Dit was deBSA B35-3 De Luxe die nu een aparte olietank kreeg maar vooral een "High Camshaft"-motor. Bij deze motor lagen denokkenassen weliswaar hoger in het carter, maar ze bedienden de kleppen nog steeds metstoterstangen die in een verchroomde buis waren verstopt zodat het leek op eenkoningsasaangedrevenbovenliggende nokkenas. Hoewel bijzonder luxe en sportief uitgevoerd, kwam de machine vanwege het zwaardere semi-dubbel wiegframevermogen tekort. DeB35-1-zijklepper en deB35-2 metstoterstangenmotor bleven vrijwel ongewijzigd. In 1936 verdween (met de komst van de nieuwe hoofdconstructeurVal Page) de jaartallen in de type-aanduiding. DeBSA B1 was nog steeds de zijklepper, deBSA B2 de kopklepper met stoterstangen en deBSA B3 De Luxe de opvolger van de B35-3 De Luxe. Er werd nog een model toegevoegd, deBSA B18 Light De Luxe, een luxe-uitvoering van de stoterstangenmotor met een enkele uitlaatpoort, vier versnellingen en een gewone, ronde uitlaat in plaats van de gebruikelijkefishtail pipe. Er werd nog een model toegevoegd, deBSA B18 Light De Luxe, een luxe-uitvoering van de stoterstangenmotor met een enkele uitlaatpoort, vier versnellingen en een gewone, ronde uitlaat in plaats van de gebruikelijkefishtail pipe.

In 1937 werd de hand vanVal Page als ontwerper zichtbaar. Alle modellen werden vernieuwd. De fishtail pipes verdwenen en de zijkleppen van deBSA B20 Tourer en de stoterstangen van deB21 Sports werden achter elegante plaatjes verborgen. De High Camshaft-motor verdween. In plaats daarvan introduceerde Page deBSA Empire Star-serie met de 500cc-BSA M23 Empire Star, de 350cc-BSA B24 Empire Star en de 250cc-BSA B22 Empire Star. Dit gebeurde ter gelegenheid van het Zilveren jubileum vankoning George V in 1936. Dit model kreeg eenaluminium primaire kettingkast, een hoge compressie-zuiger, een geharde cilinderbus en als sportmodel vanzelfsprekend voetschakeling en vier versnellingen. De namen van de B20 Tourer en de B21 Sports bleven in 1938 in gebruik, maar werden in 1939 gewijzigd inB21 Standard enB21 De Luxe.

Val Page drukte eindjaren dertig als nieuwe hoofdconstructeur zijn stempel op de modellen. Hij had al kleine wijzigingen aan de 250cc-modellen doorgevoerd, maar in 1938 kwam er een nieuw model metaccu-bobine-ontsteking, deBSA C10. DeBSA C-serie werd, met een onderbreking tijdens deTweede Wereldoorlog, geproduceerd tot 1967.

• In het Verenigd Koninkrijk kreeg het eerste model van deze serie de naam "Round Tank", maar in Nederland kreeg het de bijnaam "botaniseertrommel".

• Motorfietsserie van BSA