Vias institute, tot 2017 hetBelgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV), is eenBelgische organisatie die zich richt op het verbeteren van deverkeersveiligheid, demobiliteit en demaatschappelijke veiligheid. Het is een bedrijf, gecontroleerd door deKoninklijke Automobiel Club van België, dat de vorm heeft van eencoöperatieve vennootschap en dat erkend is alssociale onderneming.
Het kenniscentrum van Vias produceert studies en onderzoek over mobiliteit. Via een beheersovereenkomst met deFOD Mobiliteit krijgt het daarvoor subsidies.[1] Het instituut is betrokken bij de voorbereiding, de uitvoering en de evaluatie van het mobiliteitsbeleid. Behalve voor de overheid worden ook studies in consultancyverband uitgevoerd. In 2022 werkten 42 personen voor het kenniscentrum van Vias, ongeveer een derde van het totaal. Andere afdelingen van Vias zijn Marketing & Communicatie (dat consultancy-opdrachten aanneemt) en Driver Improvement (cursussen voor verkeersovertreders in samenwerking met rijscholen). Voorts organiseert het betalende omkaderingsprogramma's voor bestuurders die tot eenalcoholslot zijn veroordeeld. Andere autotrainingen worden aangeboden door het zusterbedrijf Vias Academy.
De organisatie presenteert zich als "onafhankelijk, neutraal en objectief" en werkend voor de "veiligheid van alle weggebruikers". Mobiliteitsexperts betwijfelen dit en menen dat de agenda van de autosector doorweegt in de aanbevelingen.[2]
Het BIVV werd opgericht in 1986 op initiatief van de Belgische regering als eenvzw. Het was een kenniscentrum met twee belangrijke doelstellingen op het gebied van de verkeersveiligheid:
DeBOB-campagne die door het BIVV in België werd geïnitieerd, kreeg navolging in andere landen van deEuropese Gemeenschap.
Na dezesde staatshervorming werden heel wat bevoegdheden inzake verkeersveiligheid van het federale naar het gewestelijke niveau overgedragen. Naar aanleiding daarvan vormde het BIVV zich in 2016 om tot eencvba met sociaal oogmerk. DeKoninklijke Automobiel Club van België (RACB) verwierf 60% van de aandelen, de overige 40% werden gecontroleerd door ceo Karin Genoe.[2]
De nieuwe naam Vias was geen acroniem, maar verwees naar het Latijnsevia. Dat betekent naast ‘weg’ ook ‘manier, wijze waarop’ en sloot zo aan bij de bredere invulling die de vernieuwde organisatie kreeg. Daarbij bleef het doel gedragsverandering om een betere en veiligere omgeving te creëren. Deraad van bestuur werd echter fors ingeperkt (van 23 leden naar 4), ten koste van onder meer de belangenverenigingen van voetgangers en fietsers.[2]
In 2016 werd bij Vias eenhuiszoeking gehouden in verband metbelangenverstrengeling rond de bobcampagnes. De directeur communicatie van Vias zou ook inkomsten hebben verworven uit het bureau dat de bobcampagnes verzorgde.[1] Het onderzoek werd beëindigd met eenminnelijke schikking, waarvan de inhoud geheim bleef. Volgens Vias was het zelf geen partij bij de schikking.
Minister van MobiliteitGeorges Gilkinet gelastte in 2022 eenaudit om te onderzoeken of Vias subsidiegeld gebruikte voor commerciële activiteiten, wat het bedrijf ontkende.[1] Het publiceerde eenrecht van antwoord inDe Standaard om de berichtgeving daarover te weerleggen.[3]
Het verslag van de Commissie Mobiliteit van 5 juli 2023 van het Federaal Parlement leert dat uit de audit is gebleken dat de interne controlemechanismen afdoende zijn en dat Vias de nodige kwaliteitsstandaarden toepast. Daarnaast heeft de auditeur een aantal aanbevelingen geformuleerd.[4]