De naam azuriet is afgeleid van hetPerzischelazhward, datblauw betekent. Dit werd in hetLatijnlazurium en daarnaazurium ofazurium citramarinum. De namen voor kleuren blauw in veelRomaanse talen zijn hieruit afgeleid. Een andere Latijnse naam, die we bijPlinius de Oudere aantreffen, islapis armenius.
Azuriet komt algemeen voor en voornamelijk in degeoxideerde delen van koperafzettingen of als secundair mineraal in carbonaat-rijk water. Het wordt ook gevormd als koperhoudende oplossingen metkalksteen reageren. Een andere naam is chessyliet mettypelocatie Chessy-les-Mines inAuvergne-Rhône-Alpes inFrankrijk.
Azuriet wordt reeds eeuwen gebruikt als een blauwpigment. De gevonden natuurlijkekristallen werden daartoe vermalen, gewassen en gezeefd. Hoe zwaarder de maling des te donkerder het pigment wordt. Er zijn al uit hetoude Egypte toepassingen van bekend. Het gebruik in het Westen bleef incidenteel, tot in devroege middeleeuwen de kennis over de productiewijze vanEgyptisch blauw verloren ging. Toen de welvaart in de latere middeleeuwen weer toenam, drong uitChina viaPerzië de gewoonte door om als blauw pigment azuriet toe te passen. Het was vroeger bekend alsAzurro Della Magna, uit hetItaliaans, en in het Duits heette het ookBergblau; in het Nederlands bergblauw, azuurblauw of koperlazuur.
Azuriet was het normale blauwe pigment in de olieverftechniek tussen de vijftiende en zeventiende eeuw. Metlijnolie gemengd, wordt het meer groenig. Wanneer het meteierdooier wordt gemengd, voortempera, wordt het meer grijsgroen. Azuriet werd vaak gemengd metloodtingeel om een goed dekkend groen te verkrijgen. Azuriet zelf is halfdekkend en kan in glacerende lagen worden gebruikt. Het iskalkbestendig maar gevoelig voorzuren. Het is lichtecht, maar het kan wel gebeuren dat het dooroxidatie spontaan in het groenemalachiet wordt omgezet en ook een omzetting in het zwartetenoriet is theoretisch mogelijk. Het gevaar voor verkleuring is het grootst bijolieverf door eenreactie met devetzuren waardoor een koperoleaat ontstaat. Daarbij kleurt soms het bindmiddel of een toegevoegdehars zwart. Alspoeder is azuriet lichtgiftig.
Azuriet was als pigment nogal duur maar toch zo'n tienmaal goedkoper danultramarijn. Dit kon schilders ertoe verleiden hun klanten op te lichten door heimelijk azuriet in plaats van ultramarijn in de schildering toe te passen, een bedrog dat door verschillende schildersgilden expliciet werd verboden. Omgekeerd kon het ook gebeuren dat een opdrachtgever, als de materiaalkosten pas achteraf zouden worden verrekend, bedong dat het goedkopere azuriet in plaats van ultramarijn werd gebruikt. Men slaagde er in de zeventiende eeuw in het pigment synthetisch aan te maken door koperzouten op te lossen insalpeterzuur, te laten neerslaan door toevoeging vancalciumoxide en te laten reageren metcalciumcarbonaat. De kosten ervan namen daardoor aanzienlijk af. In de achttiende eeuw werd azuriet als pigment snel verdrongen door het nog goedkoperePruisisch blauw dat een gelijkendetint had met een zweem naarcyaan.
Azuriet wordt tegenwoordig vaak insieraden gebruikt en is een geliefd mineraal bij verzamelaars.
RJ Gettens enEW Fitzhugh.Azurite and Blue Verditer, mei 1996. inAshok Roy.Artists’ Pigments, 1994. A Handbook of Their History and Characteristics, Vol. 2. Oxford University Press
.jpg)
