| Atomium | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Locatie | ||||
| Locatie | .svg) Brussel,België | |||
| Coördinaten | 50° 54′ NB, 4° 20′ OL | |||
| Status en tijdlijn | ||||
| Status | in gebruik | |||
| Oorspr. functie | Expo 58 | |||
| Bouw gereed | 1954 | |||
| Opening | 1958 | |||
| Verbouwing | 2004 | |||
| Dimensies | ||||
| Hoogte tot top | 102 m | |||
| Bouwinfo | ||||
| Architect | André en Jean Polak | |||
| Constructeur | André Waterkeyn | |||
| Opdrachtgever | Georges Moens de Fernig | |||
| Erkenning | ||||
| Monumentstatus | Ja | |||
| Detailkaart | ||||
  | ||||
| (en)Skyscraper Center-pagina (en)Atlas Obscura-pagina | ||||
| ||||
HetAtomium is eenmonument in hetHeizelpark in het noorden vanBrussel. Het werd in 1958 opgeleverd als onderdeel van deExpo 58. Het bouwwerk is eenstalen constructie die bestaat uit negenbollen met elk een diameter van 18 meter. De bollen vormen samen hetkubisch ruimtelijk gecentreerdekristalstructuur vanijzer, 165 miljard maal vergroot. Het gebouw werd ontworpen dooringenieurAndré Waterkeyn. Na een restauratie in 2004 is het bekleed met platen vanroestvast staal. Vijf van de negen bollen zijn toegankelijk voor het publiek met in de bovenste bol een restaurant metpanorama over de stad.
Het bouwwerk wordt gerekend tot demodernistische architectuur. Een van de redenen dat voor de structuur van een atoom is gekozen, is dat de wereld destijds in de ban was van de opkomendekernenergie. Heturanium dat destijds inBelgisch-Congo gewonnen werd speelde hierin een cruciale rol. De uitgebeelde kristalstructuur is gekanteld gepositioneerd. Het is eenkubus die op een van de hoekpunten balanceert. Elke bol moet een ijzeratoom voorstellen waardoor het gebouw eigenlijk eenmolecuul vormt. De naam is eenporte-manteauwoord waarin de termenatoom enaluminium worden samengevoegd. In hetmeertaligeBelgië wordt het zowel in het Frans als Nederlands min of meer hetzelfde uitgesproken.
Het Atomium is gebouwd in het kader van de BrusselseWereldtentoonstelling in1958, de zogenaamdeExpo 58. Het stelt één elementaire cel zuiver ijzer voor dat sterk in ontwikkeling was en een belangrijke rol speelde in de optimistische kijk op ontwikkeling in dejaren vijftig. Het heeft dekubisch ruimtelijk gecentreerde structuur, zoals zuiver ijzer bij kamertemperatuur en onder atmosferische druk. Vreemd genoeg werd bij de bouw besloten dat de bollen niet van staal, maar vanaluminium moesten worden gemaakt. Dit materiaal was in die tijd een materiaal in opkomst. Het is niet precies bekend waarom dit besluit werd genomen, maar waarschijnlijk was de reden dat aluminium op dat ogenblik aanmerkelijk beter bestand was tegencorrosie dan staal. Het gebouw zou volgens het oorspronkelijke plan niet langer dan zes maanden blijven staan. Aan het eind van de wereldtentoonstelling werd echter besloten om het gebouw, dat inmiddels erg populair en bekend was geworden, toch maar te laten staan.
Van 2004 tot 2006 onderging het monument een twee jaar durende opknapbeurt. Het Atomium was gedurende die tijd gesloten voor het publiek. Er werd onder meeraluminium bekleding vervangen door een speciaal type roestvast staal. De renovatie kostte 26 miljoen euro. Brussel en de vzw Atomium betaalden een derde van de kosten, de Belgische overheid financierde twee derde.[1] Op 21 december 2005 werd de nieuwe buitenverlichting van het Atomium getest. Oorspronkelijk was het Atomium ook al verlicht, maar de lampen waren al snel kapot. De meridianen van elke bol zijn afgedekt met rechthoekige staalplaten, waarinledverlichting is geïntegreerd. De ledtoepassing verlicht de bollen, kan de lichten ook laten knipperen en kan de lichten op een meridiaan na elkaar laten knipperen, waardoor het traject van een elektron rond zijn kern wordt gesymboliseerd. Op dinsdag 14 februari 2006 werd het Atomium officieel heropend door Prins Filip en op zaterdag 18 februari 2006 ging het opnieuw open voor het publiek. Ter gelegenheid van de heropening is een munt van 2 euro met het jaartal 2006 uitgegeven.
Omdat het in 2008 vijftig jaar geleden is dat Expo 58 werd geopend, plaatste men op 11 april 2008 met behulp van eenhelikopter enparacommando's eenBelgische driekleur van 15 vierkante meter op de bovenste bol, net zoals in 1958.
ZiePaviljoen van het tijdelijke Geluk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Aan hetLouis Steens Plein, 150 meter ten zuidoosten van het Atomium, werd op 17 april 2008 het Paviljoen van het tijdelijke Geluk geopend. Het bouwwerk moest een hedendaagse repliek geven op het Atomium en was daarom uit herbruikbareprefab-elementen opgetrokken: 33 000 oranjegelebierbakken. Het paviljoen heeft een half jaar gestaan en de data van opening en sluiting waren exact die van vijftig jaar tevoren. Er waren films en tentoonstellingen te zien over deWereldtentoonstellingen, in het bijzonder deExpo 58. Van buiten oogde het bouwwerk min of meer rechthoekig, maar het hoog opgetrokken dak metkruisribgewelf, gesteund door pilaren enkapitelen van kratten, gaf binnenin de ruimtewerking van eengotische kerk.
Het monument is 102,70 meter hoog (dediagonaal van dekubus). Het grondvlak is eenzeshoek met een diagonaal van 94 meter. De negenbollen, die eendiameter van 18 meter hebben, bestaan elk uit 48 driehoekige platen van 1 mm dik. Voor de restauratie waren er 720 platen per bol.
Elke bol, die een "sphere" wordt genoemd, heeft een buitenoppervlak van 1082 m² en elk niveau heeft een vloeroppervlak van 240 m² (er zijn steeds twee niveaus per sphere). De bovenste bol heeft drie niveaus. Het is mogelijk om met de lift naar de bovenste bol te gaan, waar een restaurant is gevestigd en men uitzicht heeft over de stad. Met de roltrappen en vaste trappen bereikt men:
De bollen zijn met elkaar verbonden door middel van roltrappen en vaste trappen. De drie buitenste hoge bollen hebben geen verticale dragers en zijn om veiligheidsredenen gesloten voor het publiek.
Enkele bollen kregen een naam. Zo werd de centrale bol naar André Waterkeyn genoemd. Een zijdelingse en de onderste bol werden respectievelijk naar de NobelprijswinnaarsIlya Prigogine enFrançois Englert genoemd. Een andere zijdelingse bol is de Kinderbol.[2][3][4]
In januari 2013 werd het door CNN uitgeroepen als bizarste monument van Europa.[5]
België kende tot 2016 geenvrijheid van panorama, waardoor er beperkingen waren op het commercieel gebruik van foto's van het monument.[6] De erfgenamen van ingenieurAndré Waterkeyn bewaakten actief hetauteursrecht op afbeeldingen van het Atomium.[7] Eind 2015 dienden leden vanOpen Vld,CD&V enN-VA echter een wetsvoorstel in dat panoramavrijheid invoerde door een wijziging in hetWetboek van economisch recht.[8] Deze vrijheid slaat wel enkel op werken die permanent in het openbaar domein aanwezig zijn en op afbeeldingen van het werk zoals het zich in de natuurlijke omgeving bevindt. Op 16 juni 2016 keurde deKamer van volksvertegenwoordigers dit wetsvoorstel goed. Het Atomium werd door de media als voorbeeld gebruikt om de invoering van panoramavrijheid te illustreren.[9]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_-_Flickr.jpg)
