Asjchabad is een relatief jonge stad: de eerste nederzetting verscheen rond1818. De naam zou afkomstig zijn van het PerzischeAshk-abad wat zoiets betekent als 'de stad van Arsaces'. Een andere uitleg van de naam is dat het een verbuiging is van het PerzischeEshq (liefde)enabad (plaats).
De stad begon zich onder het bestuur van hetKeizerrijk Rusland te ontwikkelen aan het eind van de 19e eeuw, nadat ze in 1885 was aangesloten op deTrans-Kaspische spoorlijn vanKrasnovodsk (thans Toerkmenbashi) naarTasjkent. Onder communistisch bestuur heette de stad tussen 1919 en 1927Poltoratsk, naar de revolutionairPavel Poltoratski. In 1948 werd de stad bijna geheel verwoest door een zware aardbeving. Daarna werd Asjchabad herbouwd tot een uitgestrekte stad met verspreid staande hoog- en laagbouw.
Asjchabad is een politiek-administratief en cultureel centrum. Zo heeft het onder andere een universiteit (gesticht in 1950) en een Academie voor Wetenschappen (sinds 1951), diverse hogescholen, theaters en musea, een botanische tuin en een dierentuin.
In Asjchabad werd tussen 1902 en 1907 de eerstebahai-tempel ter wereld gebouwd. Onder hetcommunisme werd het gebouw gebruikt als een bibliotheek. Het werd door de aardbeving van 1948 zwaar beschadigd en in 1963 werden de restanten verwijderd.
Devlaggenmast van Asjchabad is met een hoogte van 133 meter een tijd de op een na hoogste vlaggenmast ter wereld geweest, na die vanKijŏng-dong (160 meter) en volgens hetGuinness Book of World Records was het de hoogste vrijstaande vlaggenmast ter wereld. De mast werd op 26 juni 2008 in gebruik genomen en versloeg daarmee die vanAkaba (130 meter) uit 2003. Omstreeks 2012 zijn de vlaggenmasten inBakoe op het Nationale Vlagplein (162 meter) en inDoesjanbe (165 meter) hoger dan die van Asjchabad en Kijŏng-dong.
