Ardennes (08) (Nederlands:Ardennen) is eendepartement in het noordoosten vanFrankrijk (regioGrand Est), dat zijn naam ontleent aan deArdennen, die gedeeltelijk tot dit territorium worden gerekend. De hoofdstad isCharleville-Mézières.
Het departement was een van de 83 departementen die werden gecreëerd tijdens deFranse Revolutie, op4 maart1789 door uitvoering van de wet van22 december1789, vertrekkend van een deel van de provincieChampagne, deArgonne en hetprinsdomSedan. Opmerkelijk was dat slechts een beperkt deel van dit nieuwe departement in de geografische streek van deArdennen lag (alleen het noordelijke deel). Het zuidwestelijk deel van de huidige Belgischeprovincie Namen, rondPhilippeville, en het grondgebied van hetHertogdom Bouillon lagen oorspronkelijk in het departement Ardennes maar werden na de nederlaag vanNapoleon bij hetVerenigd Koninkrijk der Nederlanden gevoegd, waardoor van het departement Ardennes het enkel dePointe de Givet ('punt vanGivet') is die nog in de Ardennen ligt.
Naast de geografischeFranse Ardennen (Regionaal natuurpark van de Ardennen) maken drie andere streken deel uit van het departement: in het zuidoosten ligt deArgonne, eencuestalandschap met dichte bossen en diepe valleien dat zich verder uitstrekt over delen van de departementenMarne enMeuse. Helemaal in het zuiden liggen de kale vlaktes van deChampagne. In het zuidwesten vindt men dePorcien, een overgangsgebied tussen de lagere gebieden in het zuiden en de hogere gebieden in het noorden. In het uiterste westen ligt ten slotte deThiérache, een licht glooiend heuvellandschap dat zich verder uitstrekt over delen vanAisne en hetNoorderdepartement.
