Ankara is de hoofdstad vanTurkije en tevens van het hoofdstadsdistrict van de gelijknamigeprovincieAnkara. Met een bevolking van 5.723.662 (2020) is het na de vroegere hoofdstadIstanboel de grootste stad van Turkije. In 1923 wasİzmir de tweede stad van het land, maar in de loop der jaren is de stad qua inwoneraantal door Ankara ingehaald.
Vanaf 1920 was Ankara het hoofdkwartier vanAtatürk, de grondlegger van de huidige republiek Turkije. Sinds de oprichting van de Republiek in 1923 is de stad de hoofdstad van Turkije, waardoor zij Istanboel (ooit deByzantijnse hoofdstadConstantinopel) na de val van hetOttomaanse rijk heeft vervangen. Ankara is een belangrijk commercieel en industrieel centrum, gelegen op het kruispunt van de weg- en spoorwegnetwerken van Turkije. De stad heeft haar naam te danken aan de wol die afkomstig is vanangorakonijnen ('angorawol'),angorageiten ('mohair') en deangorakat.
Het gebied is ook bekend om zijn peren, honing enmuskaatdruiven. Hoewel het in een van de droogste streken van Turkije ligt en omringd is door steppevegetatie, kan Ankara toch worden beschouwd als een 'groene stad' in termen van de hoeveelheid groen per inwoner, namelijk 72 vierkante meter.[1]
Ankara is een zeer oude stad met verschillendeHetitische,Frygische,Hellenistische,Romeinse, Byzantijnse en Ottomaanse archeologische overblijfselen. Het historische centrum van de stad bevindt zich op een rotsachtige heuvel van 150 m aan de linkeroever van deAnkara Çayı. Op de heuvel bevinden zich nog enkele ruïnes van de oude Romeinse enOttomaanse architectuur. Het meest opmerkelijke is de Augusteum, dat het Monumentum Ancyranum met de opschriften vanRes gestae divi Augusti bevat.
Ankara heeft een uitgebreidmetronetwerk. Ankara huisvest vele universiteiten alsook de Turkse militaire academie. De stad ligt op een gemiddelde hoogte van 938 meter boven zeeniveau.[2]
In de klassieke oudheid heette Ankara "Ancyra", en in een latere periode "Angora". De stad stond in die tijd bekend om de wol van langharigegeiten, deangorageitenwol ofmohair. De stad heeft nog veelRomeinse enByzantijnse resten.
Ankara is volgens een oudesage door koningMidas gesticht, in de 9e eeuw v.Chr. Na 278 v.Chr. werd het de hoofdstad van deGalaten en de naar hen genoemde landstreekGalatië. In 621 na Chr. werd Ankara door deArabieren ingenomen. Niet lang daarna heroverden de Byzantijnen de stad weer. In de 13e eeuw namen deTurkseSeltsjoeken het bewind over.
Na de Ottomaanse nederlaag in de Eerste Wereldoorlog werd de Ottomaanse hoofdstad Constantinopel (het huidige Istanbul) en een groot deel van Anatolië bezet door de geallieerden. Als reactie hierop vestigde de leider van de Turkse nationalistische beweging, Mustafa Kemal Atatürk, in 1920 het hoofdkwartier van zijn verzetsbeweging in Angora. Toen na de Turkse Onafhankelijkheidsoorlog het Verdrag van Sèvres werd vervangen door het Verdrag van Lausanne (1923) vervingen de Turkse nationalisten het Ottomaanse Rijk door de Republiek Turkije op 29 oktober 1923. Een paar weken eerder had Angora officieel Constantinopel vervangen als de nieuwe Turkse hoofdstad (13 oktober 1923) en Republikeinse functionarissen verklaarden dat de naam van de stad Ankara zou zijn.
De gemeente Ankara grenst in het oosten aan de provincieKırıkkale, in het noordoosten aan de gemeenteKalecik, in het noorden aan de provincieÇankırı, in het noordwesten en westen aan de gemeentenGüdül enBeypazarı in het zuiden aan de gemeentePolatlı en in het zuidoosten aan de gemeenteBala. Verder stroomt er door het centrum van Ankara een zijrivier van de rivier de Sakarya, genaamdAnkara Çayı.
Ankara ligt op deAnatolische hoogvlakte. De stad heeft eencontinentaalsteppeklimaat, met koude en sneeuwrijke winters en hete en droge zomers. Er zijn grote temperatuurverschillen tussenzomer enwinter en tussen dag en nacht. De gemiddelde temperatuur in Ankara is 11,1 °C en de gemiddeldeneerslag bedraagt 415 mm.Lente enherfst hebben de hoogste neerslag en de zomer heeft de laagste neerslag. Ankara is een van de droogste steden in Turkije, maar de neerslag valt in elk seizoen.
Voordat Ankara de hoofdstad van Turkije was, had de stad maar dertigduizend inwoners. Toen Ankara in 1923 de hoofdstad van de Republiek Turkije werd, werd er rekening gehouden met 500.000 toekomstige bewoners. In de jaren '20, '30 en '40 van de twintigste eeuw groeide de stad in een gepland en ordelijk tempo en werd naIstanbul enIzmir de drukste stad van Turkije.
Vanaf 1950 groeide de stad echter veel sneller dan verwacht, omdat werkloosheid en armoede mensen ertoe noopten om van het platteland naar de stad te migreren. Als gevolg hiervan werden veel 'Gecekondu', illegale huizen, gebouwd rond de stad en ontstond een ongecontroleerd stedelijk landschap. Veel van deze gecekondu zijn inmiddels vervangen door grote woningbouwprojecten in de vorm van torenblokken en wijken alsElvankent,Eryaman enGüzelkent. In de loop der jaren heeft Ankara ook Izmir ingehaald en momenteel is het de tweede stad vanTurkije. In 1990 had Ankara 2.583.963 inwoners, terwijl de bevolking in 2010 met 21,48% was toegomen tot 3.203.362 inwoners. Van de totale bevolking van Ankara woonde in 2012 ongeveer 97% in stedelijke bebouwing en de resterende 3% in dorpen op het platteland. Intussen blijft de bevolking van Ankara verder groeien, met name als gevolg van binnenlandse migratie; veel inwoners komen uit andere provincies inCentraal-Anatolië, waaronderÇorum,Yozgat,Çankırı,Kırşehir,Kırıkkale enSivas. Verder is de stad ook een van 's werelds 38 meest bevolkte steden. In 2021 telde de provincie Ankara 5.747.325 inwoners, waarvan 5.013.432 inwoners in de districten Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Keçiören, Mamak, Pursaklar, Sincan en Yenimahalle tezamen; deze districten vormen het stedelijk gebied, terwijl de overige districten van de provincie Ankara een onafhankelijk karakter bezitten.
■Ankara (provincie)
■Ankara (stad)
In de provincie Ankara bevinden zich 25 districten, 1 grootstedelijke gemeente (büyükşehir belediyesi), 25 districtsgemeenten (ilçe belediyesi) en 1432 stadswijken (mahalle).[3] Voor de inwerkingtreding van Wet nr. 6360 werden de 'stadswijken' gekwalificeerd als dorpen.[4]
Anıtkabir is het mausoleum vanMustafa Kemal Atatürk, de stichter van deRepubliek Turkije, en is gelegen op een imposante heuvel, dieAnıttepe heet. Het gebouw is voltooid in 1953 en is een indrukwekkende mix van oude en moderne bouwstijlen. Een aangrenzend museum herbergt een wassen beeld van Atatürk, zijn geschriften en brieven en ook zijn persoonlijke spullen. De Anıtkabir is elke dag geopend, alhoewel het aangrenzende museum op maandag gesloten is.
Interieur van het museum van Anatolische beschavingen
HetMuseum van Anatolische beschavingen (Anadolu Medeniyetleri Müzesi) is gelegen aan de ingang van het kasteel van Ankara. Het is een oude, gerestaureerde overdekte bazaar. Tegenwoordig is het een museum waar zich een collectie van Paleolithicum, Neolithicum, Hattische, Hettitische, Frygische, Urartische, Griekse en Romeinse werken bevindt.
Cer Modern is een museum van moderne kunst in Ankara. Het is gelegen in het gerenoveerde gebouw van het historischeTCDD Cer Atölyeleri, een oude werkplaats van deTurkse Staatsspoorwegen. Het museum bevat de grootste tentoonstellingsruimte in Turkije en organiseert periodieke tentoonstellingen van moderne en hedendaagse kunst.
Ankara heeft vele parken en open ruimtes, voornamelijk opgericht in de vroege jaren van de Republiek. De belangrijkste parken zijn:Gençlik Parkı (een pretpark met een grote vijver), de botanische tuin,Seğmenler Park,Anayasa Park,Kuğulu Park,Abdi İpekçi Park,Güven Park,Kurtuluş Park (heeft een ijsbaan),Altınpark,Harikalar Diyarı (beweerde het grootste park van Europa binnen de stadsgrenzen te zijn) enGöksu Park. Van deze parken was hetGençlik Park afgebeeld op de achterzijde van de 100 lira-bankbiljetten tussen 1952 en 1976.
De Atatürk Boerderij en Dierentuin (Atatürk Orman Çiftliği) is een uitgestrekt recreatief landbouwgebied. Er bevindt zich ook een exacte replica van het huis, waar Atatürk werd geboren inThessaloniki.
InÇıkrıkçılar Yokuşu in de buurt vanUlus, is een groot oud winkelcentrum gelegen. Moderne winkelcentra vindt men vooral in Kızılay, deTunalı Hilmistraat of inÇankaya. Het bekende winkelcentrumKarum, is vernoemd naar de oude Assyrische kooplieden inCentraal-Anatolië.
DeAtakule Toren bevindt zich naastAtrium Mall inÇankaya.
Als hoofdstad van het land wordt Ankara doorkruist door verschillende wegen. DeO-20 is een ringweg van Ankara en is een volledige autosnelweg met acht banen in totaal (vier heen en vier terug). Verder is de snelweg verbonden aan deO-4Anadolu Otoyolu richtingIstanboel en zal in de toekomst ook een verbinding krijgen met deO-21 richtingAdana, die nu nog in aanbouw is. Verder lopen de nationale wegen D200 en D140 dwars door het centrum van de stad.
Deluchthaven Esenboğa is gelegen in het noordoosten van de stad. Het is de belangrijkste luchthaven van Ankara. De naam van het vliegveld komt van het nabijgelegen dorpje Esenboğa, dat "gezonde stier" betekent. De passagiersaantallen op Esenboğa zijn de afgelopen jaren gestegen naar 5,7 miljoen mensen. Esenboğa werd in 2009 bekroond als de beste luchthaven in Europa door de ACI Europe (Airports Council International).
De stad is zeer goed bereikbaar met het openbaar vervoer. In Ankara kan men gebruikmaken van verschillende soorten vervoersmiddelen. Voor snel vervoer zijn er de dolmuş-busjes, ook zijn er normale stadsbussen die bijna overal in de stad komen. Verder is er ook deMetro van Ankara (Ankara Metrosu) en een tramlijn (Ankaray). Ankara Intercity Bus Terminal (Turks:Ankara Şehirlerarası Terminal İşletmesi, AŞTİ) is een belangrijk onderdeel van het busnetwerk. Deze verzorgt namelijk alle busvervoer van en naar de stad. Het Elektriciteit, Gas, Bus Directoraat-generaal (EGO) exploiteert demetro van Ankara en andere vormen van openbaar vervoer.
Deangora-varianten van verschillende diersoorten vinden allemaal hun oorsprong in de regio van Ankara. Zo bestaan erangorakatten (Turks:Ankara kedisi),angorakonijnen enangorageiten. Angorageiten werden afgebeeld op de achterzijde van de 50Turkse lira bankbiljetten in de jaren 1938-1952.
Voetbal is in Ankara een belangrijke sport, echter is Turkije het enige land in Europa waar nog nooit een club uit de hoofdstad de landstitel kon winnen. De voornaamste clubs zijnAnkaragücü enGençlerbirliği. Beide clubs wonnen twee keer deTurkse voetbalbeker en spelen hun wedstrijden in hetAnkara 19 Mayısstadion. DaarbuitenAnkaraspor kwam pas in 2004 voor het eerst uit op het hoogste Turkse niveau en speelt haar wedstrijden in hetYenikent ASAŞ-stadion.Hacettepe Spor Kulübü is een andere voetbalclub uit Ankara, maar fungeert als een tweede elftal van Gençlerbirliği.
