Kaart van de gemeente Amstelveen (2022)Luchtfoto van het oude dorp Amstelveen; jaren dertig.Amstelveen Stadshart
Amstelveen (uitspraakⓘ) is een voorstad engemeente in deNederlandseprovincieNoord-Holland. De bebouwde kom grenst in het noorden aan de stadAmsterdam en ligt niet ver vanSchiphol. De gemeente telt 95.007 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 44,08 km², waarvan 41,13 km² land en 2,95 km² water (1 januari 2024, Bron:CBS[1]).
Tot 1964 heette de gemeenteNieuwer-Amstel. HetAmstelland werd in de 13e eeuw opgedeeld inOuder-Amstel (ten oosten van deAmstel) en Nieuwer-Amstel (merendeels ten westen van de rivier). In dit laatste gebied ontstond Amstelveen als eendorp in hetturfwinningsgebied ten westen van de rivier. In de17e en18e eeuw trokken welgestelde Amsterdammers naar het gebied, op zoek naar rust en ruimte. De grens tussen Nieuwer-Amstel enAmsterdam liep toen dwars door het huidige Amsterdam-Zuid, ten zuiden van deSingelgracht, onder andere ter hoogte van de huidigeVan Baerlestraat enCeintuurbaan. Aan deAmsteldijk bij de AmsterdamseTolstraat staat nog het voormaligeRaadhuis van Nieuwer-Amstel, gebouwd in 1890. Na annexatie van het noordelijke deel van de gemeente werd hier het AmsterdamseGemeentearchief gehuisvest. In 1896 werd een nieuw gemeentehuis gebouwd aan de Dorpsstraat in het oude dorp.
In 1896 en 1921annexeerde Amsterdam het noordelijke (en dichtstbevolkte) deel van de gemeente; Nieuwer-Amstel werd gereduceerd tot het nog kleine oude dorp van Amstelveen en een groot landelijk gebied met enkele kleine dorpen. De gemeentegrens kwam te liggen bij deKalfjeslaan. Haar aantrekkingskracht voor welgestelde Amsterdammers bleef echter bestaan; dit is zichtbaar in de met name vanaf 1930 aangelegde aantrekkelijke woonwijken in het noordwesten van de gemeente. Met name aan deze wijken ontleent Amstelveen nog altijd een reputatie als woonplaats voor welgestelden.
In 1915 werd Amstelveen op het spoorwegnet van deHaarlemmermeerspoorlijnen aangesloten en kreeg eenstation Amstelveen in het oude dorp en enkele kleinere halteplaatsen. Er waren spoorlijnen in drie richtingen: Aalsmeer, Amsterdam en Uithoorn. Het stationsgebouw uit 1915 is nog aanwezig en in gebruik als winkel. Het personenverkeer werd hier gestaakt in 1950. De laatste goederentreinen van en naar Uithoorn reden in 1972. Tot 1981 vond nog vervoer van en naar deSchiphollijn plaats. Vanaf 1983 is de oude spoorlijn in gebruik genomen door deElectrische Museumtramlijn Amsterdam.
Na deTweede Wereldoorlog werd Nieuwer-Amstel eenoverloopgemeente voor Amsterdam en werd ook vestigingsplaats voor mensen die opSchiphol werkten. Uitbreidingswijken werden in snel tempo uit de grond gestampt; in dejaren zestig was Amstelveen enige tijd de snelst groeiende stad van Nederland. Vanaf 1964 werd de naam van het inmiddels tot voorstad uitgegroeide dorp aan de gehele gemeente gegeven.
Hetnetnummer 02970 werd op 15 september 1952 gewijzigd in 02964 en op 1 december 1969 in het verkorte netnummer 020 gelijk aan Amsterdam.
Tussen 1995 en 2021 steeg het inwonertal met 22% naar bijna 91.000. De wijkWestwijk in het zuidwesten van Amstelveen is inmiddels voltooid. Ten zuiden van Westwijk is nieuwbouwwijk De Scheg gepland met ongeveer 1350 woningen. Om in de behoeften van de gegroeide bevolking te voorzien, werd hetStadshart Amstelveen gecreëerd. Hier bevinden zich een winkelcentrum, de centrale bibliotheek, culturele voorzieningen, horeca en kantoren.
Bovenkerk is een voormalig dorp en nu een wijk van de kern Amstelveen. De gemeente heeft beslist dat het hele grondgebied éénwoonplaats, genaamd Amstelveen, is. Dat betekent dat voor alle (voormalige) kernen in het adres de plaatsnaam Amstelveen, en dus niet Bovenkerk of Nes, wordt gebruikt.
In november 2008 schreef de gemeente de 80.000-ste inwoner in. Volgens de bevolkingsprognose (2008-2038) groeit Amstelveen de komende jaren met enkele honderden per jaar. In december 2017 kwam de 90.000-ste inwoner.[2]
Amstelveen is een relatief vergrijsde gemeente. 19% van de bevolking is ouder dan 65 jaar, terwijl het landelijk gemiddelde 20,5% is. Het aantal ouderen zal komende jaren blijven toenemen, maar minder snel dan het landelijk gemiddelde. Het aantal Amstelveense jongeren was op 1 januari 2021 lager dan landelijk: 28% versus 30%. Komende jaren zal het aantal jongeren naar verwachting stijgen.
In Amstelveen wonen ongeveer 1.600Japanners. Sinds de jaren 80 hebben Japanse bedrijven alsYamaha,Canon enYakult zich in Amstelveen gevestigd. In Stadshart Amstelveen zijn diverse Japanse restaurants, winkels en eenIzakaya. In Amstelveen vindt elk jaar het Japan Festival plaats op hetStadsplein.[3]
Op 1 januari 2024 had Amstelveen 95.007 inwoners. Hiervan had 53% (ongeveer 50.313 personen) een migratieachtergrond.[4] De vijf grootste herkomstlanden waren India (6,8%), Indonesië (3,7%), Suriname (3,2%), en Turkije (2,5%).[4]
Amstelveen is eenvoorstad van Amsterdam en geldt voornamelijk alsslaapstad voor werknemers die in Amsterdam en opSchiphol werken. In de loop der jaren hebben zich echter kantoren van meerdere (internationale) ondernemingen in de stad gevestigd, waaronder dehoofdkantoren van deKLM,Zwitserleven enKPMG. Hierdoor telt de gemeente zelf ook veel arbeidsplaatsen. Amstelveen probeert de kantorenmarkt verder te ontwikkelen maar stuit hierbij op hevigeconcurrentie uit de regio.
Het aantal niet-werkende werkzoekenden was volgens de economische monitor eind 2012 toegenomen richting de tweeduizend en leek in de eerste helft van 2013 redelijk stabiel rond dat aantal.[5] Het aantal vacatures bij het UWV was in 2012 afgenomen. Het aantal WWB-uitkeringen was in 2012 iets toegenomen. Met name het aantal WW-uitkeringen nam verder toe.
Het aantal bedrijfsvestigingen in Amstelveen neemt nog steeds toe (met name door zzp'ers) en ook het aantal werkzame personen nam, na een lichte daling in 2011, in 2012 weer toe.
DeA9, die van oost naar west door de gemeente loopt, biedt automobilisten toegang tot Amstelveen via de aansluitingen 4 (Ouderkerk aan de Amstel/Amstelveen) en 5 (Amstelveen-Stadshart). In de jaren 1960 werd begonnen met de aanleg van de toenmaligeRijksweg 6 dwars door hetOude Dorp.[6] Inmiddels liggen diverse wijken van de gemeente, waaronder hetStadshart, langs de huidige autosnelwegA9. Wegens de uitvoering van hetProject Schiphol-Amsterdam-Almere zijn in 2021 werkzaamheden gestart om de A9 te verbreden over een lengte van 1600 meter en deels teoverkluizen. Ook worden diverse bruggen en viaducten over respectievelijk onder de A9 gesloopt en vervangen.[7][8]
Tevens is deA10, alhoewel deze buiten de gemeente ligt, een belangrijke verkeersader voor het noordelijke deel van de gemeente. De belangrijkste noord-zuid-as is deBeneluxbaan.
Hetcollege van burgemeester en wethouders van Amstelveen bestaat sinds juni 2022 uit wethouders van VVD, D66 en PvdA. De burgemeester en wethouders zijn:
Tjapko Poppens (VVD) – Burgemeester sinds 28 mei 2019, portefeuilles Openbare Orde en Veiligheid, Burgerzaken, Horeca- en Evenementenvergunningen, Handhaving (woon-, adres- en identiteitsfraude), Algemeen Bestuur, Zorgvlied, Regionale Samenwerking en Internationale Betrekkingen.
Floor Gordon (D66) – Wethouder Ruimtelijke Ordening, Stadshart, Duurzaamheid, Groen en water, Gezonde leefomgeving (milieu), Spelrecreatie, Natuur- en Milieueducatie, Participatie
Herbert Raat (VVD) – Wethouder Mobiliteit (verkeer, vervoer, parkeren), Kunst, Cultuur en Media, Vergunningen en Handhaving, Welstand en Monumenten, Sport, Oude Dorp en Recreatie
Marijn van Ballegooijen (PvdA) – Wethouder Zorg, Welzijn en Wet maatschappelijke ondersteuning, Werk en inkomen, Gezondheid en Diversiteit
Adam Elzakalai (VVD) – Wethouder Financiën, Wonen, Economische zaken, Project A9 en Schiphol[9]
Amstelveen maakte van 2006 tot en met 2016 deel uit van deStadsregio Amsterdam (tot en met 2014 was dit eenplusregio). Sinds 1 januari 2017 is dit verband verder gegaan als deVervoerregio Amsterdam (VRA).
De VRA is een bestuurlijk samenwerkingsverband van veertien gemeenten in de regio Amsterdam en heeft een aantal (wettelijke) regionale verkeer- en vervoertaken, waaronder het opdrachtgeverschap van het openbaar vervoer in de concessies Amstelland-Meerlanden (inclusief Schiphol), Zaanstreek-Waterland en Amsterdam. Daarnaast is de Vervoerregio verantwoordelijk voor het realiseren en verbeteren van de infrastructuur voor auto, OV en fiets.
De regioraad van de vervoerregio is het belangrijkste bestuursorgaan van de Vervoerregio Amsterdam. De raad telt vijftig leden die (naar inwoneraantal) zijn afgevaardigd door de veertien gemeentebesturen. Amstelveen wordt door vijf raadsleden vertegenwoordigd.
De vertegenwoordiging van Amstelveen bestaat uit de volgende afgevaardigden:
Amstelveen is een zeer groene gemeente en kent naast hetAmsterdamse Bos (met hetBloesempark), dat grotendeels in Amstelveen ligt, enGroengebied Amstelland, ook een aantal bijzondere (heem)parken.
Het Dr. Jac. P.Thijssepark en De Braak zijn een ontwerp van Chris Broerse. Als directeur van de plantsoenendienst vatte hij vlak voor de Tweede Wereldoorlog het plan op om de oude veenplas de Braak tot park te ontwikkelen. Broerse was een groot liefhebber van de Nederlandse flora. Samen met Koos Landwehr, de beheerder van de heemkwekerij, ontwikkelde hij het plan om uitsluitend planten uit de Nederlandse flora te gebruiken. Omdat er nog geen Nederlandse naam voor dit soort parken bestond, bedacht Broerse de term ‘heempark’.
Een paar jaar na de Braak ontwierpen Broerse en Landwehr ook hetDr. Jac. P.Thijssepark. Ze imiteerden de natuur niet, maar creëerden nieuwe landschappen met een schilderachtig karakter. Het Dr. Jac. P. Thijssepark bestaat uit verschillende ‘tuinkamers’ met ieder een eigen sfeer.De Braak heeft een veel opener karakter met weidse uitzichten. Beide parken kregen in 2011 de status vanrijksmonument.
In 2014 werd Amstelveen uitgeroepen tot groenste stad van Europa.[10]
In 2021 is het groengebied deAmstelscheg benoemd tot meest bijzondere landschap van provincie Noord-Holland. De Amstelscheg is een groenebufferzone gelegen ten zuiden vanAmsterdam-Zuid, ten oosten van Amstelveen en ten westen vanAmsterdam-Zuidoost.
Het eerste museum binnen de gemeente dat zich richt opmoderne enhedendaagse kunst is hetMuseum Jan, met een bijzondere collectieglaskunst, dat zich bevindt aan de Dorpsstraat in het oude dorp van Amstelveen. Nabij het winkelcentrumStadshart Amstelveen is hetCobra Museum gevestigd. Dit museum presenteert nationale en internationale tentoonstellingen van 20ste-eeuwse en hedendaagse kunst. In de binnentuin van het museum is eenJapanse kiezeltuin ingericht doorTajiri. Verder is er deopenbare bibliotheek aan het Stadsplein.
Behalve musea zijn er andere culturele instellingen te vinden, de meeste hiervan zijn gesitueerd aan de "cultuurstrip" van het Stadshart, zoalsSchouwburg Amstelveen en popzaalP60. Buiten het Stadshart zijn er verder ook nog kleinere culturele instellingen te vinden zoals het Amstelveens Poppentheater, het KunstLokal van de SAKB en het Openluchttheater Elsrijk.
Amstelveen heeft een eigen lokale televisiezender "1amstelveen" met aandacht voor nieuws, politiek, sport, achtergronden en discussies uit of over Amstelveen. Ook is er het "Amstelveens Nieuwsblad".
De protestantse Kruiskerk uit 1951 van architectMarius Duintjer.
De Johanneskapel van de Evangelisch-Lutherse Gemeente is gebouwd in 1928 voor de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband naar een ontwerp van architectArnold Ingwersen. Gesloten.
De protestantse Pauluskerk van architectA.T. Kraan uit 1937.
De katholieke Heilige Geestkerk uit 1961 van architectJ.H. de Groot, gesloten.
De katholieke Thaborkerk, ook wel deChristus Verheerlijking genoemd, tegenwoordig Titus Brandsma, dateert uit 1969 en is ontworpen door architectA. van Kranendonk.
In Amstelveen zijn verschillende basisscholen, vier middelbare scholen en studentencampus Uilenstede. Ook kan men in Amstelveen terecht voor internationaal onderwijs, volwassenen- en beroepsonderwijs en kinderopvang.
Amstelveen heeft ook twee taalscholen. Dit zijn speciale scholen waar niet-Nederlandstalige kinderen Nederlands leren. De kinderen zitten maximaal 1 jaar op de taalschool. Daarna stromen ze uit naar een passende groep op een reguliere school.
In Amstelveen zijn meer dan 80 sportverenigingen te vinden. Amstelveen staat in de top tien van de vijftig grootste gemeente wat betreft sportdeelname.[11] Van de Amstelveense jongeren in de leeftijd 10 tot 25 jaar is bijna 50 procent lid van een club. Gemiddeld is dit 38 procent. Ten slotte scoort Amstelveen het hoogst van alle 50 grootste gemeenten wat betreft de omvang van sportaccommodaties. De bekendste sportverenigingen in Amstelveen zijn:
↑Francine Burema, Gerard Marlet, Marten Middeldorp, Sandra Muilwijk-Vriend, Clemens van Woerkens, Willem de Boer (HAN), Atlas voor gemeenten 2020 thema sport. Atlas Research (18 november 2020). Geraadpleegd op22 mei 2022.
.png)
.jpg)
.jpg)
.svg)
