| Amerikahaven | ||||
|---|---|---|---|---|
| Algemene gegevens | ||||
| Havennummer(s) | 5100-7960 | |||
| Plaats | Amsterdam | |||
| Aanloop | ||||
| Zijtak van | Noordzeekanaal | |||
 | ||||
| ||||
DeAmerikahaven is eenhaven in hetAmsterdamse havengebied. De haven werd gegraven in dejaren zestig en ligt aan de zuidkant van hetNoordzeekanaal, in de vroegereGroote IJpolder, ten oosten van het vroegereZijkanaal F.
De haven inWestpoort bestaat uit verschillende havenbekkens: deAustraliëhaven, deAziëhaven, deTasmaniëhaven, deTexashaven, deCacaohaven en deAlaskahaven.
Tussen de Australië- en de Aziëhaven vindtoverslag en bewerking van bouwmaterialen plaats, terwijl bij Amsterdam Container Terminals in onder meer de Alaskahaven, een insteekhaven, de overslag vancontainers plaatsvindt. Verder worden in de haven olie, kolen, voedselproducten en plantaardige oliën verwerkt.
In 1996 kwam het havenbedrijf in contact met de Grieks-Amerikaanse Cristos N. Kritikos, de eigenaar van het grote Amerikaanse containeroverslagbedrijf Ceres Terminals.[1] Ceres was bereid in samenwerking met het havenbedrijf een revolutionairecontainerterminal te bouwen. De plannen bestonden uit een insteekhaven, de huidige Alaskahaven, metcontainerkranen aan beide zijden. Schepen konden extra snel worden gelost en geladen omdat aan beide zijden de kranen hun werk konden doen. Verder kwamen er twee conventioneleaanlegplaatsen; hier werden de containers geladen en gelost over één boordkant. In mei 1999 ging degemeenteraad akkoord met de plannen en was bereid 280 miljoen gulden te investeren. Het aandeel van Ceres zou 95 miljoen gulden bedragen. In 2000 waren de bouwplannen uitgevoerd en de terminal klaar voor gebruik.[1]
De hooggespannen verwachtingen kwamen niet uit.[2] In de eerste drie jaar dat de terminal in bedrijf was, kwam er slechts eencontainerschip met lege containers om de terminal te testen. In oktober 2002 verwierf deJapanserederijNippon Yusen Kaisha Line (NYK) een belang van 50% in de terminal. Een paar jaar later kwam de terminal volledig in handen van NYK.[1] In 2005 kwam de eerste lijndienst met Azië tot stand en leek de toekomst rooskleuriger. Vier jaar later, in januari 2009, kreeg de terminal wederom een nieuwe eigenaar,Hutchison Port Holdings uitHongkong.[1] Het succes van de terminal is uitgebleven en het aantal behandelde containers in Amsterdam schommelt de laatste jaren rond een schamele 50.000 eenheden. Hutchison hevelde de containerroutes uit Azië over naar Rotterdam. Pogingen om er een overslagterminal voor de binnenvaart van te maken, liepen op niets uit.[3] In 2012 werd het bedrijf opgeheven en sindsdien wordt het terrein niet gebruikt. Per eind 2012 werden vier van de negen containerkranen verkocht. Hutchison huurt het terrein nog tot 2041.[3]
De terminal heeft een oppervlakte van 55hectare. De kade is 1.105 meter lang en biedt ruimte voor drie schepen; de insteekhaven is 540 meter lang en 57 meter breed en de twee conventionele ligplaatsen hebben een totale lengte van 615 meter. Schepen met een maximale diepgang van 15 meter kunnen aanmeren.
Hieronder nog een overzicht van alle overgeslagen containers in de haven van Amsterdam:[4]
| Omschrijving | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| AantalContainers | 52.279 | 69.732 | 47.681 | 53.469 | 198.643 | 244.696 | 267.128 | 132.418 | 46.590 | 35.381 |
| idem inTEU | 63.582 | 91.112 | 52.829 | 65.844 | 305.995 | 385.604 | 436.074 | 203.084 | 60.043 | 48.514 |
| Lading in tonnen | 805.766 | 1.111.016 | 781.789 | 925.341 | 3.256.801 | 3.435.150 | 3.901.892 | 1.867.951 | 829.856 | 605.135 |
In juni 2014 werd bekend dat het terrein een overslagplek wordt voor afval en een bouwwerf voor windmolens. CWT Sitos zal huisvuil uit Groot-Brittannië in containers aanvoeren om verder met vrachtwagens naar hetAfval Energie Bedrijf te transporteren.[3] Per week zullen straks circa tachtig afvalcontainers worden gelost. Op de noordelijke punt van het terrein gaat havenbedrijf MEO onderdelen voorwindmolens opslaan en er kunnen molens geassembleerd worden. MEO is een onderdeel van het havenbedrijf TMA Group dat met dochter ACS ook actief is in de cacao-overslag in Amsterdam.[3] MEO sluit andere overslagactiviteiten op termijn niet uit.
Het zeehavenbeleid van de jaren zestig zag zeer goede mogelijkheden voor een groot petrochemisch complex aan hetNoordzeekanaal. Amsterdam beschikte al over diverse opslagplaatsen voorolie en olieproducten, maar eenraffinaderij ontbrak. De gemeente reserveerde hiervoor ruimte in de Amerikahaven. Het Amerikaanse olieconcernMobil Oil had een optie genomen op een terrein in Rotterdam voor de vestiging van eenraffinaderij, maar deze werd weggelokt naar Amsterdam die zeer gunstige voorwaarden bood. Mobil Oil kon aan de in 1967 gereedgekomen Amerikahaven een terrein voor vijftig jaar huren tegen een zeer aantrekkelijke huurprijs; in de eerste tien jaar betaalde het bedrijf minder dan een gulden per vierkante meter. In september 1966 werd de bouw gestart van de raffinaderij,opslagtanks en tweezeesteigers. Twee jaar later vond de officiële opening plaats. De raffinaderij had een capaciteit om circa 80.000vaten olie per dag te verwerken. Andere initiatieven ompetrochemische bedrijven aan te trekken mislukten; mensen in de nabije omgeving protesteerden tegen mogelijkemilieuverontreiniging en deeerste oliecrisis leidde tot een onzeker investeringsklimaat in de sector. In 1982 werd de raffinaderij gesloten en alleen de opslagtanks worden nu nog gebruikt.[5]
Voor de aanvoer vanaardolie kreeg de raffinaderij een pijpleidingverbinding met dehaven van Rotterdam. Grotetankers konden de Amerikahaven niet bereiken vanwege desluizen. Tankers met een laadvermogen van 85.000DWT konden de Amsterdamse haven wel bereiken, maar veel grotere tankers waren al in de vaart. In Rotterdam konden deze grote tankers wel binnenvaren en hun lading lossen. Depijpleiding met een lengte van 83 kilometer werd aangelegd door deNederlandse Pijpleidingmaatschappij waarin de gemeente Amsterdam en de Staat beiden een belang van 50% hadden. Na het sluiten van de Mobil raffinaderij werd de pijpleiding niet meer gebruikt. Tegenwoordig wordt een klein deel van de leiding gebruikt voor het transport van CO2 van de Rotterdamse haven naar de kassen van hetWestland.
| Havens en werven in het Amsterdamse havengebied |
|---|
 |
·
·
