| Ama Ata Aidoo | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats uw zelfgemaakte foto hier | ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboortedatum | 23 maart1942 | |||
| Geboorteplaats | Saltpond,Britse Goudkust (huidigGhana) | |||
| Overlijdensdatum | Accra,Ghana,31 mei2023 | |||
| Overlijdensplaats | Accra | |||
| Opleiding gevolgd aan | Wesley Girls' High School [1]Universiteit van Ghana (1961 – 1964) [2][1]Stanford-universiteit[1]  | |||
| Beroep | schrijfster, dichteres, toneelschrijfster, academicus | |||
| Werk | ||||
| Bekende werken | Our Sister Killjoy | |||
| Geschreven voor | Transition, Zuka, Okyeame | |||
| Prijzen en onderscheidingen | 1992 Commonwealth Writers' Prize | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| ||||
Ama Ata Aidoo (Saltpond,Britse Goudkust,23 maart1942 –Accra,Ghana,31 mei2023) was eenGhanees schrijfster, dichteres, toneelschrijfster en academicus.[3] Ze was de minister van Onderwijs in de regering van presidentJerry Rawlings. In 2000 richtte ze deMbaasem Stichting op om het werk van Afrikaanse vrouwelijke schrijfsters te promoten en ondersteunen.[4]
Aidoo werd geboren op 23 maart 1942 in Saltpond in deregio Central van de voormalige kolonieBritse Goudkust, het huidigeGhana. Sommige bronnen, waaronder Megan Behrent vanBrown-universiteit enAfrica Who's Who verklaren dat ze werd geboren op 31 maart 1940.[5][6] Ze had een tweelingbroer, Kwame Ata.[7][8]
Ze groeide op in een koninklijke Fante familie, de dochter van Nana Yaw Fama, hoofd van Abeadzi Kyiakor, en Maame Abasema.[9] Ze groeide op in een tijd van herlevend Britsneokolonialisme in haar thuisland. Haar grootvader werd vermoord door neokolonialisten, wat de aandacht van haar vader vestigde op het belang van het voorlichten van de kinderen en families van het dorp over de geschiedenis en gebeurtenissen van die tijd. Dit bracht hem ertoe de eerste school in hun dorp te openen en het beïnvloedde Aidoo om naar deWesley Girls' High School te gaan, waar ze voor het eerst besloot dat ze schrijver wilde worden.[10]
Aidoo ging naar deWesley Girls' Senior High School inCape Coast[11] van 1961 tot 1964. Na de middelbare school schreef ze zich in aan deUniversiteit van Ghana, Legon waar ze de graad vanBachelor of Arts in het Engels behaalde en haar eerste toneelstuk schreef,The Dilemma of a Ghost in 1964.[12] Het stuk werd het jaar daarop gepubliceerd dooruitgeverij Longman, waardoor Aidoo de eerste Afrikaanse vrouwelijke toneelschrijver werd wier werk werd gepubliceerd.[13]
Aidoo overleed inAccra,Ghana op 31 mei 2023 op 81-jarige leeftijd.[14][15]
Aido werd in 1982 benoemd tot minister van Onderwijs onder deProvisional National Defence Council. Ze nam ontslag na 18 maanden, zich realiserend dat ze haar doel om onderwijs in Ghana vrij toegankelijk te maken voor iedereen niet zou kunnen bereiken.[16] Ze belicht de rol van Afrikaanse vrouwen in de hedendaagse samenleving. Aido is van mening dat het idee van nationalisme door recente leiders is ingezet om mensen onderdrukt te houden. Ze heeft kritiek geuit op de geletterde Afrikanen die beweren van hun land te houden, maar zich laten verleiden door de verlokkingen van de Westerse wereld. Ze gelooft in een uitgesproken Afrikaanse identiteit, die ze bekijkt vanuit een vrouwelijk perspectief.[17]
Ze werkte in de Verenigde Staten, waar ze eenfellowship increatief schrijven had aan deStanford-universiteit, California.[18] Ze werkte ook als research fellow aan hetInstitute of African Studies,Universiteit van Ghana en als docent Engels aan deUniversiteit van Cape Coast, waar ze uiteindelijk de functie van hoogleraar bekleedde.[19]
Aido heeft ook veel lesgegeven en maandenlang in het buitenland gewoond: in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Duitsland en Zimbabwe.
In 1986 gaf ze inLonden de lezingWalter Rodney Visions of Africa, georganiseerd door de steungroep voor uitgeverijBogle-L'Ouverture.[20] Aidoo gaf begin jaren negentig verschillende cursussen Engels aan Hamilton College inOneida County, New York. Ze was van 2003 tot 2010 gasthoogleraar aan de afdeling Africana Studies vanBrown University.
Aidoo was beschermvrouw van deEtisalat Prize for Literature (samen metDele Olojede,Ellah Wakatama Allfrey,Margaret Busby,Sarah Ladipo Manyika enZakes Mda), opgericht in 2013 als platform voor Afrikaanse schrijvers van debuutboeken.[21]
Door Aidoo ontvangen prijzen zijn onder meer de 1992Commonwealth Writers' Prize voor beste boek (Afrika) voor haar romanChanges. Ze ontving eenFulbright Scholarship-prijs in 1988 en de Mbari Press-prijs voor korte verhalen.[22]
DeAidoo-Snyder Book Prize, toegekend door deWomen's Caucus of the African Studies Association voor een uitmuntend boek uitgebracht door een vrouw die de ervaringen van Afrikaanse vrouwen beschrijft, is genoemd als eerbetoon aan Ama Ata Aidoo en Margaret C. Snyder, oprichter en directeur van hetUnited Nations Development Fund for Women (UNIFEM).[23]
Het in maart 2017 gelanceerdeAma Ata Aidoo Centre for Creative Writing (Aidoo Centre), onder auspiciën van de Kojo Yankah School of Communications Studies aan deAfrican University College of Communications (AUCC) in Adabraka,Accra, werd naar haar vernoemd[24]: het eerste centrum in zijn soort in West-Afrika, metNii Ayikwei Parkes als directeur.[25][26]
Ze is het onderwerp van een documentaire uit 2014,The Art of Ama Ata Aidoo, vanYaba Badoe.[27][28][29]
Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikelAma Ata Aidoo op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentieCreative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie debewerkingsgeschiedenis aldaar.
