Almaty (Kazachs: Алматы,Almaty; in hetnieuwe Latijnse alfabet:Almatı, tot 1994:Alma-Ata) is de grootste stad inKazachstan met ruim 2,3 miljoen inwoners.[4]
Almaty ligt heel decentraal, het ligt in het uiterste zuidoosten van het land. Vanaf het centrum van de stad gerekend ligt de grens metKirgizië zo'n 25 kilometer naar het zuiden en de grens met deVolksrepubliek China ligt, hemelsbreed, 300 kilometer naar het oosten.
De stad heette intsaristisch RuslandVerny (Верный). Van 1921 tot 1994 was de officiële naamAlma-Ata. Sindsdien is de officiële naamAlmaty. Tot 1997 was Almaty dehoofdstad van Kazachstan, daarna werd datAstana. De Kazachse naamAlmaty betekentrijk aan appelen of, volgens minder aangehaalde bronnen,sterke berg. De vorige naam van de stad,Alma-Ata werd soms verkeerd vertaald alsgrootvader-appel. In de omgeving van de stad is wel een flinke diversiteit aan appelen te vinden.
Van de inwoners is 51%Kazach, 33%Rus en 5,7%Oeigoer.[5]
De stad is herhaaldelijk geteisterd dooraardbevingen enmodderstromen. Op 11 maart 2010 stortten tweedammen in de nabijheid van Almaty in.[6] De oorzaak van het instorten was de druk van smeltwater na zware sneeuwval. Hierbij vielen 43 doden.
In de stad bevindt zich hetAlmaty Museum of Arts.
Almaty telt een aantal universiteiten, waaronder:
Tevens is er de Kazachse Academie van Wetenschappen gevestigd.
Almaty kent eenvochtig continentaal klimaat, volgens deklimaatclassificatie van Köppen Dfa, met hete zomers en koude winters. De jaarlijkse gemiddelde temperatuur is 9 °C. De koudste maand is januari met een gemiddelde van −6 °C en de warmste is juli met een gemiddelde van meer dan 23 °C. Er valt tussen de 600 en 700 millimeter neerslag per jaar. De meeste neerslag valt in het voorjaar, in april en mei. De stad wordt omgeven door bergen, hetgeen de circulatie van de lucht belemmert.
| Klimatogram van Almaty |
|---|
| J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
| | | | | | | | | | | |
| Temperatuur in °C •Totale neerslag in mm |
Weergemiddelden voor Almaty| Maand | jan | feb | mrt | apr | mei | jun | jul | aug | sep | okt | nov | dec | Jaar |
|---|
| Hoogste maximum (°C) | 18,2 | 19,5 | 28 | 33,2 | 35,1 | 39,3 | 41,6 | 40,5 | 38,1 | 31,1 | 25,4 | 19,2 | 41,6 |
|---|
| Gemiddeld maximum (°C) | −0,9 | 0,4 | 7,1 | 16,6 | 21,8 | 26,6 | 29,7 | 28,7 | 23,5 | 15,8 | 6,5 | 0,7 | 14,8 |
|---|
| Gemiddelde temperatuur (°C) | −6 | −5 | 2,2 | 11 | 16,2 | 20,9 | 23,5 | 22,1 | 16,7 | 8,9 | 1,6 | −3,8 | 9 |
|---|
| Gemiddeld minimum (°C) | −10,6 | −9,1 | −2,4 | 5,6 | 10,8 | 15,1 | 17,6 | 16,3 | 11 | 4,4 | −3,1 | −8,4 | 4 |
|---|
| Laagste minimum (°C) | −30,1 | −37,7 | −24,8 | −10,9 | −7 | 2 | 7 | 4,7 | −3 | −11,9 | −34,1 | −31,8 | −37,7 |
|---|
|
| Neerslag (mm) | 32 | 37 | 71 | 104 | 107 | 64 | 32 | 26 | 30 | 62 | 55 | 33 | 653 |
|---|
| Bron:(ru)Weer en klimaat |
Er staat een van de hoogste televisietorens ter wereld, detelevisietoren van Almaty. In het oosten ligt Nationaal Park Ile-Alatau. DeChristus Hemelvaartkathedraal, gebouwd in 1907, is met een hoogte van 56 meter na hetPeriklooster inRoemenië het hoogste houten gebouw ter wereld. In het centrum van de stad bevinden zich hetPanfilovpark en hetCentraal park voor cultuur en vrije tijd.
DeLuchthaven Almaty is de grootsteluchthaven van Kazachstan. Hij ligt op zo'n 15 kilometer van het centrum van Almaty.
De stad is bekend vanwege de hooggelegenMedeo-ijsbaan. In het verleden werden daar vele wereldrecords geschaatst. Sinds de bouw van overdekte ijsbanen in de jaren tachtig is deze openluchtbaan echter minder belangrijk geworden. In 2011 werden in Almaty en Astana deAziatische Winterspelen georganiseerd. Op de Medeo-ijsbaan werd hetBandy-toernooi van dezeAziatische Winterspelen gehouden.
Almaty was kandidaat voor de organisatie van deOlympische Winterspelen 2022. Het verloor de stemming van hetIOC nipt van Peking.
Kairat Almaty is de professionele voetbalclub van Almaty. De club is meervoudig landskampioen van Kazachstan en was de succesvolste voetbalclub van Kazachstan toen het land deel uitmaakte van de Sovjet-Unie.
Op 26 augustus 2025 schreef de club geschiedenis door zich ten koste vanCeltic Glasgow als allereerste Kazachstaanse ploeg te plaatsen voor de League Phase van de Champions League.[7]
In juni 2024 vonden deAziatische kampioenschappen wielrennen plaats in Almaty.
- Vladimir Zjirinovski (1946-2022), Russisch politicus
- Kassim-Zjomart Tokajev (1953), politicus; president van Kazachstan sinds 2019
- Adil Bestybaev (1959-2024), componist en musicus
- Viktor Sjasjerin (1962), langebaanschaatser
- Igor Potapovich (1967), polsstokhoogspringer
- Olga Sjisjigina (1968), atlete
- Moerat Nasyrov (1969), Russisch zanger
- Joeri Soerkov (1970), wielrenner
- Vadim Sajoetin (1970), Russisch schaatser
- Dmitri Fofonov (1976), wielrenner
- Roeslana Korsjoenova (1987-2008), model
- Roestam Omarov (1987), voetbalscheidsrechter
- Zarina Diyas (1993), tennisspeelster
- Denis Ten (1993-2018), kunstschaatser
- Dmitri Balandin (1995), zwemmer
- Jevgeni Kosjkin (2002), schaatser
Bronnen, noten en/of referenties
