Alfastraling is een van de meest voorkomende vormen vanioniserende straling, bestaande uitalfadeeltjes. Alfastraling komt vrij bij alfaverval van grotere kernen zoalsuranium enplutonium. Een alfadeeltje bestaat uit tweeprotonen en tweeneutronen en is daarmee de kern van eenhelium-4-atoom He2+.
Een voorbeeld van zo'nreactie is hetradioactieve verval vanuranium-235 totthorium-231:
wordt vaak korter als een alfadeeltje α geschreven:
Alfastraling ontstaat in het α-vervalproces van eenradio-isotoop, waarin eenatoomkern een4He-kern uitzendt. De radio-isotoop verliest daarmee twee protonen en twee neutronen. Dit wordt op kwantumniveau mogelijk gemaakt door hettunneleffect. Hetmassagetal wordt daarmee met vier verminderd en hetatoomnummer met twee. Er wordt dus een compleet ander element gevormd.
Alfastraling kan al door een velpapier worden tegengehouden en heeft daarmee een kleiner doordringend vermogen danbètastraling, die door een dik boek kan worden tegengehouden en ook dangammastraling, waarvoor eenbetonnen muur nodig is om die tegen te houden.
Alfadeeltjes zijn gevaarlijk als ze opweefsel inwerken, ze brengen daarin chemische reacties teweeg, maar zijn gemakkelijk tegen te houden: een blad papier houdt alfadeeltjes al tegen. Alfastralers zijn daarom eigenlijk alleen gevaarlijk als ze in hetlichaam worden opgenomen, bijvoorbeeld wanneer men alfastralers via het voedsel of via injectie naar binnen krijgt.Aleksandr Litvinenko werd op deze manier vergiftigd. Eenmaal in het lichaam kunnen zij in hun directe omgeving grote schade aanrichten, omdat alle energie die vrijkomt bij hun verval, zich in een klein gebied om de vervallende kern concentreert.
Een andere besmettingsweg is de blootstelling aangasvormige alfastralers, zoals het edelgasradon. Alsradium door alfaverval twee protonen verliest, wordt radon gevormd, een alfastraler. Doordat radon ingeademd kan worden, is het erg gevaarlijk. De zeer krachtige alfastraling raakt de binnenkant van delongen en kan daar veel schade aanrichten. De eveneens radioactieve vervalproducten zijn bovendien niet meer vluchtig en zetten zich daarom af in de longen.
Een ander voorbeeld van alfastralers die door inademing gevaarlijk worden, ispolonium-210, een radioactieveisotoop, die insigarettenrook zit. Het roken van anderhalf pakje sigaretten per dag geeft in een jaar een even grote dosis als 300 röntgenscans van de borst.[1]
