| Agomelatine | ||||
|---|---|---|---|---|
| Chemische structuur | ||||
 | ||||
| Farmaceutische gegevens | ||||
| Beschikbaarheid (F) | <5% | |||
| Metabolisatie | Lever, 90% via CYP1A2 | |||
| Halveringstijd (t1/2) | < 2 uur | |||
| Gebruik | ||||
| Merknamen | Valdoxan, Melitor, Thymanax | |||
| Indicaties | Depressie, gegeneraliseerde angststoornis | |||
| Databanken | ||||
| CAS-nummer | 138112-76-2 | |||
| ATC-code | N06AX22 | |||
| PubChem | 82148 CID 82148 | |||
| Chemische gegevens | ||||
| Molecuulformule | C15H17NO2 | |||
| IUPAC-naam | N-[2-(7-methoxynaphthalen-1-yl)ethyl]acetamide | |||
| Molmassa | 243,301 ug/mol | |||
| ||||
Agomelatine (merknaamValdoxan) is eengeneesmiddel uit de groepantidepressiva dat werd ontwikkeld door hetFransefarmaceutische bedrijfServier. Het middel lijktchemisch sterk op hethormoonmelatonine. Agomelatine is toegelaten voor de behandeling vandepressie engegeneraliseerde angststoornis. Bovendien wordt aan het middel een herstellende werking op hetcircadiaan ritme (24-uurs slaap-waakritme) toegeschreven.
Agomelatine bindt zich als selectieve en specifiekeagonist (lees: stimulans) aan de melatonine receptoren MT1 en MT2 in denucleus suprachiasmaticus in dehypothalamus die betrokken is bij het regelen van debiologische klok.Agomelatine is bovendien een antagonist van de 5-HT2Creceptoren. Stimulering van de 5-HT2C receptoren doorserotonine remt de afgifte vandopamine ennoradrenaline.Antagonisme (demping) van 5-HT2C receptoren (door agomelatine) leidt tot verbetering van de afgifte van dopamine en noradrenaline en tot verbeterd transport daarvan. Dit zou een verklaring zijn van het veronderstelde antidepressieve effect.[1]
In het kader van de toelatingsprocedure werden diverse uitgebreideplacebo gecontroleerde studies uitgevoerd.Hoewel uit enkele gecontroleerde studies blijkt dat agomelatine even werkzaam is als de SSRI'sparoxetine (Seroxat) ensertraline (Zoloft)[2][3][4], kon in anderegerandomiseerde onderzoeken met controlegroepen geen grotere effectiviteit dan van eenplacebo worden vastgesteld.[5] Agomelatine blijkt de kwaliteit van de nachtrust te verbeteren, zonder sufheid overdag.[6] Agomelatine vertoont anxiolytische (angstremmende) eigenschappen[7] en in 2008 werd vastgesteld dat het een betere werking heeft dan placebo's bij de behandeling vangegeneraliseerde angststoornis. In april 2010 vond hetGeneesmiddelenbulletin het toch een raadsel dat het op de markt was toegelaten.[8]
Agomelatine wordt niet in verband gebracht met gewichtstoename, veranderingen in libido, slaapproblemen of ontwenningsverschijnselen en is daarmee sterk verschillend van de meeste oudere antidepressiva, zoalsSSRI's.[9]
Debijsluiter vermeldt de volgende vaak voorkomende bijwerkingen: duizeligheid, slaperigheid, moeite met in slaap vallen, migraine, hoofdpijn, misselijkheid, diarree, constipatie, buikpijn, hevige transpiratie, rugpijn, vermoeidheid en angst.
Uit onderzoek blijkt dat het middel kan leiden tot verhoging van het leverenzymenpeil in het bloed, daarom wordt geadviseerd gebruikers periodiek daarop te controleren. Op 10 oktober 2012 schreef de firma Servier in een brief, een zogenaamde Direct Healthcare Professional Communication. De brief met deze belangrijke risico-informatie is in overleg met de EMA, hetCollege ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en deInspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) gestuurd naar huisartsen, psychiaters en openbare- en ziekenhuisapothekers. Voorschrijvers worden eraan herinnerd om leverfunctietesten uit te voeren bij alle patiënten die agomelatine krijgen voorgeschreven, dit periodiek te controleren en ook te testen bij aanpassing van de dosering en op klinische indicatie.[10] Een officiële waarschuwing werd gepubliceerd op de CBG website op 19 oktober wegens deze ernstige leverbeschadiging.[11] Drie dagen later kwam de firma Servier met een waarschuwingsbrief aan de artsen.[12]
Het middel werd ontdekt en ontwikkeld door het farmaceutische bedrijf Servier SARL dat is gespecialiseerd in medicijnen voorcardiologische enreumatische aandoeningen en middelen ter behandeling vandiabetes enklinische depressie. Servier meldde het middel aan bij hetEuropees Geneesmiddelenbureau (EMEA) in 2005 onder de merknamen Valdoxan en Thymanax. DeComité for Medicinal Products for Human Use (commissie geneesmiddelen voor menselijk gebruik) van EMEA gaf in juli 2006 een negatief advies over toelating. De commissie oordeelde dat de werkzaamheid onvoldoende was aangetoond. In november 2008 kreeg agomelatine wel groen licht, onder beperkende voorwaarden (onder andere in verband met wisselwerkingen met CYP 1A2 remmers alsfluvoxamine (Fevarin) enCiprofloxacine (Ciproxin).[13] In deVS zal het middel niet worden toegelaten door deFDA.[14]
Op 22 oktober 2013 waarschuwde de firma Servier voorschrijvende artsen voor het optreden van levertoxiciteit.[15]
