De non-binair-vlag met daarop de voornaamwoordenhe enshe doorgestreept enthey wel leesbaarMensen met transgender- en non-binair-vlaggen in Keulen, 2019
Non-binair engenderqueer zijngenderidentiteiten (culturele, sociale en psychologische uitdrukkingen van biologische sekseverschillen) die buiten de tweedelingmannelijk ofvrouwelijk vallen of die veranderlijk zijn.[1] Non-binaire genderidentiteit maakt onderdeel uit van een spectrum vantransgenderidentiteiten;[2] onder deze overkoepelende terminologie vallen bijvoorbeeld agender (de afwezigheid van een gedefinieerde genderidentiteit), genderfluïditeit (variabele genderidentiteit) of eenderde geslacht (genderidentiteit buiten het man-vrouwspectrum).
Buttons met de persoonlijke voornaamwoorden "they/them" en vlaggetjes. Zulke buttons worden vaak verkocht oppride-gerelateerde evenementen of online. Dit is een populaire manier om een persoonlijke voorkeur kenbaar te maken.[3]
Voor mensen met een identiteit tussen man en vrouw in, of bij wie de mannelijke en vrouwelijke identiteit ongeveer even sterk zijn, werden in de jaren 1980 en 90 de termen 'transgenderisme' en 'transgenderist' gebruikt. Sinds het begin van de 21e eeuw is de term genderqueer in gebruik gekomen, voornamelijk bij jongeren.[4]
Veel non-binaire mensen hebben de wens dat naar hen met een genderneutraalvoornaamwoord wordt verwezen.
In hetEngels worden in deze gevallen de voornaamwoordenthey /them /their vaak gebruikt om naar een individuele non-binaire persoon te verwijzen. Dit zijn oorspronkelijk meervoudige voornaamwoorden, maar al minstens sinds de 14e eeuw worden ze ook als enkelvoud gebruikt. Het oudst bekende voorbeeld hiervan dateert volgens deOxford English Dictionary uit 1375 (inWilliam and the Werewolf, de Engelse vertaling vanGuillaume de Palerme).[5]
In hetZweeds wordt sinds begin 21e eeuw het genderneutralehen gebruikt naasthan voor mannen enhon voor vrouwen.[6] In het Nederlands wordt vaakdie /diens /die ofhen /hun /hen gebruikt,[7][8][9] hoewel deze terminologie volgens taalkundigeIngrid van Alphen moeilijker ingeburgerd raakt dan in sommige andere talen het geval is.[10]
Volgens onderzoek van kenniscentrum Rutgers in opdracht van de rijksoverheid was in 2023 in Nederland ongeveer 1.8% van de bevolking non-binair. Dit is een groter aantal dan het aantal mensen die strikt transgender man of transgender vrouw zijn (beide 0,2%).[11]
Volgens onderzoek van hetCentraal Bureau voor de Statistiek (CBS) waren er in 2023 ongeveer 45.000 personen met een non-binaire/genderqueer (NBGQ) identiteit. Dit was 0,3% van de bevolking van 15 jaar en ouder.[12]
Bigender is het hebben van twee genders. Sommige mensen die zich bigender noemen, hebben twee apartepersona's, die vaak ook respectievelijk mannelijk en vrouwelijk zijn. Anderen voelen zich tegelijkertijd man en vrouw. Bigender is erkend door deAmerican Psychological Association.
Trigender is het hebben van drie genders. Polygender is het hebben van meerdere genderidentiteiten. Iemand die zich in iedere genderidentiteit thuisvoelt, kan zichzelfpangender noemen.
Genderfluïde is een genderidentiteit waarbij iemands gender niet vastligt. Als iemand genderfluïde is, kan die persoon bijvoorbeeld tussen de twee binaire genders wisselen (diegene voelt zich dan het ene moment mannelijk en het andere moment vrouwelijk), op sommige momenten non-binair zijn en zich geen van beide voelen.[2] Een bekende genderfluïde persoon isRuby Rose.[13]
De termderde geslacht wordt onder meer gebruikt voor mensen die zichzelf niet als specifiek mannelijk of vrouwelijk beschouwen, of die door anderen niet als zodanig worden beschouwd. Sommige mensen baseren hun genderidentiteit bijvoorbeeld op neurologische eigenschappen die hun leven merkbaar beïnvloeden. Dit wordtneurogender genoemd. Voorbeelden hiervan zijnautigender (samenhangend metautisme) en borderfluïde (samenhangend metborderline-persoonlijkheidsstoornis).[14][15][16][17]
Naast de algemenelhbt-belangenorganisaties zoals hetCOC in Nederland ençavaria in België zijn er nauwelijks voorzieningen specifiek voor non-binaire personen te vinden. InBelgië is er hetPlatform Gendervrijheid, dat voornamelijk actief is viaFacebook.[18]
Sinds 2018 kunnen mensen in Nederland hunjuridisch geslacht wijzigen in een derde optie: een X.[19] Vanaf 2021 kan dit via de rechtbank geregeld worden en is er geen verplichting meer voor een verklaring van eendeskundige (zoals eentherapeut ofpsychiater)[20]
De non-binair-vlag bestaat uit vier horizontale strepen van gelijke grootte: geel, wit, paars en zwart. De gele streep staat voor mensen buiten decisgender-binary. De witte streep staat voor mensen met meerdere genders. De paarse streep staat voor mensen die zich identificeren als een combinatie van man en vrouw. De zwarte streep staat vooragenders, die vinden dat ze geen geslacht hebben. Kye Rowan creëerde de pride-vlag voor non-binaire mensen in februari 2014 om mensen met een ander geslacht danman/vrouw te vertegenwoordigen.
De genderqueer-vlag werd in 2011 ontworpen door Marilyn Roxie. Paars staat voor androgynie of queerness, wit staat voor agender-identiteit en groen staat voor mensen met een identiteit die buiten de binaire definitie valt.
De agender-vlag gebruikt zwarte en witte strepen om de afwezigheid van gender weer te geven, en een groene streep om het non-binaire geslacht weer te geven.
Voor genderfluïde personen ontwierp J.J. Poole in 2012 een vlag met vijf strepen. De roze kleur verwijst naar het vrouwelijke of het gevoel vrouw te zijn. De kleur wit staat symbool voor genderloosheid of mensen die zichzelf beschouwen als genderneutraal. De paarse band staat symbool voorandrogynie en de combinatie van mannelijkheid en vrouwelijkheid. De vierde kleur is zwart en staat voor alle andere geslachten (waaronderpangender). De laatste kleur is blauw, symbool voor mannelijkheid of het gevoel man te zijn.
(en)K.C. Clements (medisch gecontroleerd door Janet Brito; bijgewerkt op 1 februari 2025), What Does It Mean to Identify as Genderqueer?. Healthline (18 september 2018). Gearchiveerd op21 februari 2025. Geraadpleegd op23 februari 2025.
Bronnen, noten en/of referenties
↑(en)Christina Richards, Walter Pierre Bouman, Leighton Seal, Meg John Barker, Timo O Nieder, Guy T'Sjoen (2016). Non-binary or genderqueer genders.International Review of Psychiatry 28 (1).PMID:26753630. DOI:10.3109/09540261.2015.1106446.
↑(en)Genderqueer. glbtq (encyclopedia of gay, lesbian, bisexual, transgender and queer culture) (25 april 2012). Gearchiveerd op25 april 2012. Geraadpleegd op25 april 2018.
↑(en)explaining neurogenders. carrd.co. Gearchiveerd op4 mei 2023. Geraadpleegd op2 mei 2023. “Neurogender: When one’s gender is linked to someone’s neurodivergency; a person’s perception of their gender influenced by them being neurodivergent.”
↑Rosalie Ekstein, Autigender [Gender]. Autivisme (8 januari 2021). Gearchiveerd op15 maart 2023. Geraadpleegd op2 mei 2023. “Autigender betekend [sic] dat de genderidentiteit samenhangt met autistisch zijn. Het is onderdeel van ‘neurogender’: wanneer je gender samenhangt met neurodivergentie, mentale aandoening of neurologische conditie.”
↑(en)Sam Sagar, Neurogender. medium.com (1 oktober 2020). Gearchiveerd op2 mei 2023. Geraadpleegd op2 mei 2023. “Neurogender is a term used to describe any gender identities that are affected by or connected to one’s neurotype.”
↑(en)Neurogender. The Trans Language Primer. Gearchiveerd op22 maart 2023. Geraadpleegd op2 mei 2023. “Neurogender(adjective) An umbrella term that describes those whose gender is intrinsically linked to their experience as a neurodivergent person.”
.jpg)
_C.jpg)
