Afro-Amerikanen, ook welAfrikaanse Amerikanen ofzwarte Amerikanen genoemd, vormen eenetnische groep in deVerenigde Staten. Leden zijn inwoners van de Verenigde Staten met een volledige of gedeeltelijkeAfrikaanse afkomst.
In 2000 waren er in de Verenigde Staten 34,6 miljoen Afro-Amerikanen; dit is 12,3% van de Amerikaanse bevolking. Zij zijn in overgrote meerderheid afstammelingen vanslavernij in de Verenigde Staten die naar de VS gehaald zijn, maar na deafschaffing van de slavernij in 1865 is er ook immigratie geweest uit het Caraïbische gebied en vanuit Afrika zelf; het resultaat van deze laatstgenoemde immigratiestroom is een bevolkingsgroep van ca. 800 000 personen.
Tijdens de periode van de slavernij, tot 1865, werden slaven van Afrikaanse afkomst aangeduid alsblacks (zwarten) ofnegroes (negers). Na de afschaffing van de slavernij werdcolored (gekleurd) ingevoerd als alternatief, omdat beide eerdere benamingen aan het pijnlijke verleden in herinnering riepen;Negroes, nu met hoofdletter, werd echter ook door deze groep gebruikt als zelfaanduiding (zo bijv. nog in Martin Luther Kings speechI have a dream, 1963). Deburgerrechtenbeweging voerde echter ook de term Afro-Amerikanen in, om de banden met de eigen afkomst aan te halen, terwijlMalcolm X en deBlack Power-beweging de uiteindelijk populairdere naamblacks herinvoerden. De benaming als Afrikaanse Amerikanen komt voort uit een voorstel vanJesse Jackson, die categorisering op basis van huidskleur wilde vervangen door een meer cultureel geladen aanduiding.[1]
In de loop van de 18de en het begin van de 19e eeuw werden massaal slaven vervoerd vanWest-Afrika naar het zuiden van de huidige Verenigde Staten om als arbeidskrachten te worden ingezet op de plantages daar. Ze stierven vaak in onmenselijke omstandigheden op de tocht naar Amerika (bekend is deopstand op de Amistad in 1839 in de wateren rondCuba, waarbij een veertigtal Afrikaanse slaven in opstand kwam en de terugtocht naar Afrika eiste, maar naar Amerika vervoerd werd en daar een verhit debat op gang bracht, dat met hun terugkeer naar Afrika eindigde). In 1808 werd de slavenhandel afgeschaft, maar dit was niet genoeg voor de mensen in het Noorden, die wilden dat deslavernij als instituut helemaal afgeschaft werd. Er waren veel bewegingen die hiervoor ijverden.
In 1860 werdAbraham Lincoln als president van de Verenigde Staten verkozen. De Zuiderlingen waren tegenstander van deze president, mede omdat ze bang waren dat hij een eind zou maken aan de slavernij. Daarom verklaarde het Zuiden zich onafhankelijk en stond voortaan bekend als deConfederatie. Ondanks aanvankelijke successen verloor het Zuiden uiteindelijk en werd het gedwongen de slaven vrij te laten. In het Zuiden wordt door sommigen nog steeds ontkend dat deAmerikaanse Burgeroorlog ging om de afschaffing van de slavernij; het ging volgens hen om de verdediging van de autonomie van de deelstaten tegen het federale gezag. Veel ex-slaven migreerden naar het Noorden, waar de omstandigheden vanwege de rassenhaat overigens niet veel beter waren. Nog altijd zijn Afro-Amerikanen verreweg het sterkst geconcentreerd in het grondgebied van de voormalige Confederatie.
Het afschaffen van de slavernij maakte de Afro-Amerikanen niet gelijk; er werd een systeem ingevoerd om blanken en zwarten in demaatschappij apart te houden,segregatie genoemd. Dit hield in dat de zwarten andere, vaak inferieure, diensten moesten gebruiken dan de blanken. In de jaren 1950 probeerde presidentDwight D. Eisenhower hier schoorvoetend een eind aan te maken. Hij stelde bijvoorbeeld, gedwongen door het Hooggerechtshof, verschillende blanke scholen in het Zuiden open voor zwarten, wat totrassenrellen leidde.
Sinds de jaren tachtig van de 20e eeuw werd de groep van afstammelingen van Afrikaanse slaven aangevuld door een spontane immigratie van mensen uit Afrikaanse landen zoalsNigeria,Ghana enEthiopië. De kinderen van deze immigranten groeiden als burgers van de USA op. Hun familiegeschiedenis is volledig anders dan die van de klassieke Afro-Amerikanen.
Zwarte immigranten die uitHaïti,Dominicaanse Republiek en andere Spaanstalig Amerikaanse landen komen beschouwen zichzelf vaak als (Afro-)latino's en niet als Afro-Amerikanen.