Movatterモバイル変換

[0]ホーム

Naar inhoud springen

1943

Koppelingen bewerken

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Zie1943 (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van 1943.

1943

Eeuwen:	19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia:	1930-1939 · 1940-1949 · 1950-1959
Jaren:	<< · < · 1942 · 1943 · 1944 · > · >>
Maanden:	jan ·feb ·mrt ·apr ·mei ·jun jul ·aug ·sep ·okt ·nov ·dec
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2696MMDCXCVI
Armeense jaartelling:		1392 – 1393 ԹՎ ՌՅՂԲ – ՌՅՂԳ
Chinese jaartelling:		4639 – 4640 己午 – 庚未
Christelijke jaartelling:		1943MCMXLIII
Ethiopische jaartelling:		1935 – 1936
Hebreeuwse jaartelling:		5703 – 5704
Hindoekalenders:
-Vikram Samvat		1998 – 1999
-Shaka Samvat		1865 – 1866
-Kali yuga		5044 – 5045
Iraanse jaartelling:		1321 – 1322 ۱۳۲۱ – ۱۳۲۲
Islamitische jaartelling:		1361 – 1363 ١٣٦٣ – ١٣٦١
Maçonnieke jaartelling:		5942 – 5943
1943 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Atlantisch orkaanseizoen
Film
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1943

Het jaar1943 is een jaartal volgens dechristelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

[bewerken |brontekst bewerken]

Lijst van gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog: 1943

januari

14 -Conferentie van Casablanca: De Britse premierWinston Churchill en de Amerikaanse presidentFranklin Roosevelt, houden in de Marokkaanse stadCasablanca een conferentie. Hierbij eist Roosevelt de onvoorwaardelijke overgave vanDuitsland,Italië enJapan. Tevens komt de invasie vanSicilië in het voorjaar aan de orde en wordt de invasie vanWest-Europa naar1944 verschoven.Charles de Gaulle enHenri Giraud bespreken met Roosevelt het bestuur over de Franse koloniën.
18 -Belegering van Leningrad: Russische legereenheden breken het beleg vanLeningrad door de herovering vanSjlisselburg, 40 km ten oosten van hetLadogameer.
22 - 1181 patiënten en 50 personeelsleden van de Joodse psychiatrische inrichtingHet Apeldoornsche Bosch worden vanuitApeldoorn naarAuschwitz gedeporteerd.
23 - Het Britse8e Leger onder bevel van generaalBernard Montgomery verovertTripoli. Het voltooit hiermee een veldtocht van 1.800 km, sinds het drie maanden geleden vanuitEl Alamein een tegenoffensief begon.
31 -Slag om Stalingrad: De restanten van het Duitse6e Leger onder bevel van veldmaarschalkFriedrich Paulus geven zich inStalingrad over.

februari

2 - De noordelijke formatie van het Duitse 6e Leger geeft zich eveneens in Stalingrad over. De Duitse tegenstand aldaar is gebroken, hetgeen een keerpunt van de oorlog betekent. In Duitsland en de bezette gebieden wordt drie dagen van openbare rouw afgekondigd.
2 - Een Britse Pathfinder Stirling stort neer bijHendrik-Ido-Ambacht (nabij Rotterdam) waarna de Duitsers de overblijfselen van eenH2S cm-radar vinden. Het gevondenRotterdam Gerät is de aanleiding om een wedren tegen de tijd te starten om de Britten bij te benen in de ontwikkeling van de cm-radar.
4 - Minister-presidentGerbrandy houdt voorRadio Oranje inLonden een toespraak waarin hij het overheidspersoneel inNederland opdracht geeft alle maatregelen te saboteren die de Duitse oorlogvoering moeten bevorderen.
5 -Benito Mussolini ontslaat zijn schoonzoon, graafGaleazzo Ciano, als minister vanBuitenlandse Zaken en neemt zelf deze functie over. Ciano wordt ambassadeur bij hetVaticaan, het gehele Italiaanse kabinet wordt gereorganiseerd.
5 - De verzetsgroepCS-6 pleegt een dodelijke aanslag opHendrik Seyffardt, luitenant-generaal b.d. en commandant van het Vrijwilligerslegioen Nederland. Honderden studenten worden gearresteerd.
7 -CS-6 pleegt opnieuw een aanslag, en wel op de pasbenoemde secretaris-generaal vanVolksvoorlichting en Kunsten, de NSB-prominentHermannus Reydon. De man raakt zwaargewond en zijn vrouw sterft direct.
8 - HetStille Oceaan-eilandGuadalcanal wordt eindelijk door deAmerikanen op deJapanners veroverd.
8 - In deDoetinchemse voormalige pastorie 'Villa Bouchina' worden zes 'Mussert-Joden' geïnterneerd vanwege hun rol voor het Duitse Rijk van voor de oorlog.
9 - Bij razzia's in bijna alle Nederlandse steden worden ca. 1.200 jongemannen opgepakt en naar concentratiekampVught overgebracht. Aanleiding is de aanslag op Hermannus Reydon.
19 -Derde Slag om Charkov: VeldmaarschalkErich von Manstein lanceert een tegenoffensief bijCharkov. Duitse pantsereenheden van het2e SS Pantserkorps onder bevel van SS-GruppenführerPaul Hausser proberen de Russische linies te doorbreken.
20 - DeMexicaanse vulkaan Paricutín ontstaat.
22 -Hans enSophie Scholl worden door een Duitse rechter veroordeeld tot de doodstraf wegens het verspreiden van anti-nazistische pamfletten.
27 - Het Nederlandse onderzeebootmoederschip deColombia werd de ter hoogte vanSimon's Town door de Duitse onderzeebootU-516 tot zinken gebracht.

maart

1 -Operatie Büffel: Duitse eenheden vanLegergroep Midden voeren een reeks lokale terugtrekkende bewegingen uit aan hetOostfront. Deze terugtocht elimineert deRzjev Saillant en verkort de frontlinie met ruim 350 km, waardoor 21 divisies vrijkomen.
4 - De NSB'erPé Tammens, herenboer uit hetWesterkwartier, wordt geïnstalleerd als burgemeester vanGroningen.
9 -Operatie Creek gaat van start, onder leiding van de BritseSOE en wordt om tien voor drie s'nachts succesvol afgerond.
9 - GeneraalHans-Jürgen von Arnim volgt veldmaarschalkErwin Rommel op als opperbevelhebber van het DuitsePantserleger Afrika. Rommel gaat met ziekteverlof.
10 - Eerste inzet in een onderscheppingsactie boven Frankrijk van een nieuw Amerikaans jachtvliegtuig: deP-47 Thunderbolt.
11 -Seyss-Inquart richt deLandstorm Nederland op, een formatie van vrijwilligers die alleen inNederland dienst zullen doen, een soort bijzonder dienstplichtigen.
22 -Bloedbad van Chatyn. De bevolking van dit dorp in Wit-Rusland wordt door de Duitsers samengedreven in een schuur die vervolgens in brand wordt gestoken. Het is een represaille voor de beschieting van een Duits bataljon.
27 - Bij een spectaculaireoverval op het bevolkingsregister van Amsterdam wordt grote schade aangericht. De daders worden na een week verraden, opgepakt en gefusilleerd.
31 -Bombardement op het westen vanRotterdam, met 326 doden en vierhonderd gewonden tot gevolg.

april

1 -Koos Vorrink en andere prominente verzetsleiders worden door verraad vanAnton van der Waals opgepakt en naarSachsenhausen gedeporteerd.
5 - Bij een geallieerd bombardement vallen inMortsel 936 doden en 1300 gewonden bij de burgerbevolking. De aanval was gericht tegen deMinerva-fabriek maar de bommen vallen meer dan een kilometer daarvandaan.
13 - Duitsers vinden in de bossen van Katyn bijSmolensk een massagraf met 3000 Poolse officieren en burgers. Het zijn de slachtoffers van hetbloedbad van Katyn.
18 - De Amerikanen halen het vliegtuig neer waarmee de Japanse vlootvoogdIsoroku Yamamoto een inspectievlucht uitvoert. De admiraal komt om.
19 - Begin van deOpstand in het getto van Warschau.
19 - Hettwintigste jodentransport vanuit de Dossinkazerne teMechelen richtingAuschwitz wordt op de spoorlijn Mechelen-Leuven (tussenBoortmeerbeek enHaacht) tegengehouden door drie jonge verzetslieden waardoor een aantal van de gedeporteerden kan ontsnappen. Nergens in Europa wordt er tijdens deTweede Wereldoorlog een dergelijke bevrijdingsactie uitgevoerd.
19 -Albert Hofmann ontdekt het hallucinogene effect vanlsd.
19 - Oprichting vanSMERSJ doorStalin.
21 - DeJoden uit Villa Bouchina worden naarConcentratiekamp Theresienstadt getransporteerd, alwaar vier van hen (de groep is inmiddels uitgebreid tot acht) overlijden.
25 - De wielerkoersParijs-Roubaix finisht voor de eerste maal in hetVélodrome André Pétrieux.
27 - Op deGemeentetram van Amsterdam verschijnen voor het eerst vrouwelijke conducteurs, vanwege de gedwongen uitzending van mannelijke arbeidskrachten naar Duitsland.
27 - Op dezelfde dagstort een Engelse Halifax-bommenwerper neer op het centrum van de stad.
29 - Duitsers maken bekend dat de Nederlandse krijgsgevangenen vanmei 1940 opnieuw geïnterneerd zullen worden met deApril-meistaking tot gevolg. De Duitsers kondigen hetstandrecht af.

mei

3 -April-meistaking bloedig neergeslagen. Einde gelijkschakelingspolitiek; verzet neemt toe.
7 - Het gedecimeerdeVlaams Legioen wordt ingelijfd bij deSS onder de naamSturmbrigade Langemarck.
10 - Duits-Italiaanse eenheden vanHeeresgruppe Afrika accepteren de geallieerde eis tot onvoorwaardelijke overgave bijKaap Bon inTunesië. Ruim 25.000 man geven zich over, onder wie de Duitse opperbevelhebber Hans-Jürgen von Arnim en de Italiaanse generaalGiovanni Messe.
11 -Slag om Attu: Amerikaanse eenheden landen op deAleoeten eilandengroepAttu. Het Japanse garnizoen (ongeveer 3.000 man) voert verbeten tegenstand. De Amerikaanse soldaten zijn slecht uitgerust tegen de extreme weersomstandigheden.
12 -Trident Conferentie: InWashington wordt een conferentie gehouden over de verder te bewandelen strategie van de geallieerden. Deelnemers zijn president Franklin Roosevelt, Winston Churchill en hun chefs van staven. De streefdatum vanOperatie Overlord (invasie inNormandië) wordt gesteld op 1 mei 1944.
13 - Met de overgave van de laatste Italiaanse en Duitse troepen eindigt voor de geallieerden deNoord-Afrikaanse Veldtocht. Ruim 250.000 man raken in krijgsgevangenschap.
13 - Via de kranten inNederland wordt bekendgemaakt dat alleradiotoestellen en -onderdelen geconfisqueerd worden. Ze moeten worden ingeleverd bij politiebureaus of postkantoren, voorzien van naam en adres.
15 - In Nederland wordt het politiestandrecht weer opgeheven.
15 - Opheffing van deKomintern door het presidium van het uitvoerend comité in Moskou.
15 - De Japanse bezetting stelt hetGetto van Shanghai in voor joden die sinds 1937 naar de stad zijn gevlucht uit Duitsland en deSovjet-Unie.
16 - Duitse eenheden onder bevel van SS-GruppenführerJürgen Stroop slaan deopstand in het getto van Warschau neer. Tijdens de opstand sneuvelen ongeveer 7.000 Pools Joodse opstandelingen, Ruim 40.000 Joden worden naar de vernietigingskampenMajdanek enTreblinka afgevoerd.^[1]
17 -Operatie Chastise: HetRAF 617e Squadron onder bevel vanGuy Gibson, vernietigt met een bombardement in hetRuhrgebied twee stuwdammen (deMöhnedam en deEderdam), waardoor de Duitse wapenindustrie een maand zonder stroom komt te zitten. Er vallen circa 1.200 doden, terwijl door de overstromingen naar schatting 120.000 burgers dakloos worden.
27 - Stichting van het Comité National de la Résistance, de koepel van hetFranse verzet. Het Comité erkent generaalCharles de Gaulle als enige leider.
29 - De Surinaams-Nederlandse KNIL-onderofficierHarry Voss wordt door de Japanners geëxecuteerd.
30 - GeneraalChen Cheng begint een tegenoffensief inHubei en dringt de Japanse eenheden terug op verschillende fronten.
mei - De Japanners beginnen met de aanleg van een tweede spoorweg tussen Thailand en Burma, de Kra Isthmus spoorweg, door deRomoesja.

juni

1 -Bloedbad van Sochy: De Duitsers branden het Poolse dorpSochy plat, hierbij komen 185 mensen om het leven. Dit als vergelding voor steun van sommige dorpelingen aan departizanen.
1 - DeKLM DC-3 G-AGBB (voorheen PH-ALI,Ibis) op deBOAC lijndienstBristol-Lissabon, met passagiers en KLM bemanning wordt aangevallen doorLuftwaffe jagers. Het vliegtuig stort in zee en er zijn geen overlevenden (BOAC vlucht 777).
1 - OpAmbon worden de leiders van een verzetsgroep onder wie de ex-KNIL-sergeantsMatthijs de Fretes enJacob Tahuteru door de Japanners onthoofd.
3 - De Nederlandse oud-ministerFolkert Posthuma, gemachtigde voor landbouw vanAnton Mussert, wordt inVorden door het verzet geliquideerd.
3 tot8 -Zoot Suit Riots in Los Angeles tegen Mexicaanse jongemannen en hun kleding.
11 - Britse legereenheden landen op het Italiaanse eilandPantellaria, gelegen tussenSicilië enTunesië. De bezetting, murw gemaakt door 20 dagen luchtbombardementen, geeft zich over.
13 - AmerikaanseB-17 "vliegende forten" bombarderen de Duitse onderzeebootbasissen bijBremen enKiel. 26 Amerikaanse toestellen worden daarbij neergehaald, de meeste boven Kiel.

juli

1 - In het zuidelijk Zuidzeegebied beginnen de geallieerden een groot offensief tegen de Japanners; als eerste landen ze op het eilandNew Georgia. De leiding is in handen van generaalDouglas MacArthur.
5 -Slag om Koersk: Duitse eenheden vanLegergroep Midden onder bevel van veldmaarschalkGünther von Kluge enLegergroep Zuid onder bevel van veldmaarschalkErich von Manstein beginnen een zomeroffensief langs het front tussenBelgorod enOrjol.
6 - Duitse tankeenheden van het2e SS Pantserkorps onder bevel van generaalPaul Hausser doorbreken bij Belgorod de versterkte Russische frontlinies. Het korps, bestaande uit drie elite SS-divisies, vormt de speerpunt van de zuidelijke aanval bijKoersk.
10 -Operatie Husky: Geallieerde eenheden landen opSicilië. Het Amerikaanse7e Leger onder bevel van generaalGeorge Patton en het Britse8e Leger onder bevel van generaalBernard Montgomery landen gezamenlijk met 7 divisies aan de zuid- en oostkust van het eiland. Een geallieerd konvooi van ca. 2.700 schepen met ruim 150.000 man stoomt op naar Sicilië vanuit vrijwel alle havens tussenGibraltar enPort Said. De stedenGela enLicata worden door de Amerikanen ingenomen, Britse eenheden bezettenSyracuse.
22 - In de nacht wordt de Javaanse haven- en industriestadSoerabaja voor het eerst door de geallieerden gebombardeerd. Volgens de Japanners zijn er vuurpijlen afgeschoten om de vliegtuigen op hun doelen attent te maken, en de daders worden gezocht onder Molukse werknemers vanMachinefabriek Braat die voor de bezetting lid zijn geweest van deLuchtbeschermingsdienst. Zievuurpijlaffaires.
24 -Operatie Gomorrha: De geallieerden beginnen een reeks bombardementen opHamburg, die tot31 juli duurt en eenvuurstorm veroorzaakt. Er vallen in totaal 235.000 bommen, die ruim 40.000 doden eisen, 19 km² van de stad verwoesten en schepen tot zinken brengen met een totaal tonnage van 180.000 ton.
25 - KoningVictor Emanuel III ontslaat premierMussolini en benoemt maarschalkPietro Badoglio tot opvolger. Mussolini wordt bij het verlaten van het paleis gearresteerd.
27 - Door een combinatie van mist en uitlaatgassen ontstaat in Los Angeles zo'n dikkesmog, dat de bewoners denken aan een chemische aanval.
29 -NSB-burgemeesterG. Bisschop vanSchoonebeek wordt vermoord door het verzet.

augustus

1 -Operatie Tidal Wave: De Amerikaanse luchtmacht bombardeert met 178B-24 Liberator toestellen de olieraffinaderij vanPloieşti inRoemenië, waar ca. 90% van de benzine voor de Duitse luchtmacht vandaan komt.
1 - De Japanners verklarenBirma onafhankelijk. De marionettenregering vanBa Maw enU Nu verklaart de oorlog aan het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
2 - De Amerikaansemotortorpedoboot (Patrol Torpedo Boat PT-109) wordt bij deSalomoneilanden door een Japanse torpedobootjager tot zinken gebracht. Onder de vermiste bemanning is luitenantJohn F. Kennedy (de latere 35e president van de Verenigde Staten), een zoon van de voormalige Amerikaanse ambassadeur inLonden.
12 - Duitse en Italiaanse legereenheden evacueren van Sicilië naar het Italiaanse vasteland. Tijdens de 6-daagse evacuatie worden ongeveer 40.000 Wehrmacht-soldaten, 9.000 voertuigen, 30 tanks en 90 zware kanonnen veilig overgebracht. Ook worden er 62.000 Italiaanse soldaten met succes geëvacueerd. Ondanks geallieerde luchtaanvallen zijn de verliezen erg laag, dit vanwege voldoende luchtafweerdekking van de Axis.
12 - Het vermeendePhiladelphia-experiment zou zijn uitgevoerd.
17 -Conferentie van Quebec: Een 7-daagse conferentie over de strategie van de westerse geallieerden wordt inCanada in hetChâteau Frontenac officieel geopend in aanwezigheid van president Roosevelt en Churchill.
17 - Een speciaal Brits commando van de RAF bombardeert met 570 bommenwerpers het Duitse proefstation voor deV1-raketten inPeenemünde op hetOostzee-eilandUsedom.
24 - Einde Conferentie van Quebec: Roosevelt en Churchill komen overeen dat voor mei1944 de geplande invasie viaHet Kanaal onder Amerikaans commando komt te staan. Alles zal ondernomen worden omJapan tot een onvoorwaardelijke overgave te dwingen.
27 - Door het bombardement vanPeenemünde zijn de Duitsers genoodzaakt de fabricage van de V1-raketten te verplaatsen naar de oude steengroeveMittelbau-Dora bijNordhausen inThüringen. Hier verrijst een dependance van het concentratiekampBuchenwald om voor arbeidskrachten te zorgen.
29 - Na steeds belangrijker sabotagehandelingen inDenemarken kondigen de Duitsers de uitzonderingstoestand uit. Duitse marine-eenheden bezetten de haven vanKopenhagen. KoningChristiaan X wordt krijgsgevangene; regering en parlement worden ontbonden. Het Deense leger en de vloot worden ontwapend en de manschappen en officieren geïnterneerd.
augustus - InBatavia wordt een propaganda-organisatie opgericht, het Kantor Oeroesan Peranakan (KOP) onder leiding van de Japanner Hamaguchi Shinpei. Hij wordt geassisteerd door de Japanse dominee Nomachi en enkele pro-Japanse Indo-Europeanen onder leiding van Frits Dahler.

september

3 - Geallieerde eenheden van het Britse 8e Leger onder bevel van Bernard Montgomery landen bijReggio Calabria (op de Italiaanse zuidkust). In het geheim tekent de nieuwe Italiaanse regering een wapenstilstand.
8 - PremierPietro Badoglio informeertAdolf Hitler over de hopeloze situatie in Italië en sluit officieel een wapenstilstand met de geallieerden. Dit betekent het formele einde van het verdrag van deAsmogendheden.
8 - KoningVictor Emanuel III en zijn familie, Pietro Badoglio en een deel van de Italiaanse regering verlatenRome en vertrekken naarBrindisi. Duitse troepen beginnen met de ontwapening van het Italiaanse leger.
9 -Italiaanse Veldtocht: Geallieerde eenheden van het Amerikaanse5e Leger onder bevel van generaalMark Clark gaan aan land bijSalerno. Onder hevige Duitse weerstand wordt er een bruggenhoofd gevestigd.
12 -Benito Mussolini wordt op bevel van Adolf Hitler uit gevangenschap bevrijd door Duitse commando's van de2e Parachutistendivisie onder leiding van kolonelOtto Skorzeny op deGran Sasso in deApennijnen.
22 -Operatie Source: Britse mini-onderzeeboten van deX-klasse dringen de NoorseAltafjord binnen en beschadigen het Duitse slagschipTirpitz, door het plaatsen van springladingen aan het schip.
23 - Mussolini krijgt de leiding van een Italiaanse tegenregering, deRepublica Sociale Italiana.
28 september - InMeppel enStaphorst worden drie mannen doodgeschoten als represaille voor drie aanslagen van het verzet. Dit is het begin van deAktion Silbertanne.
29 - DeBarnevelders, een groep van vijfhonderd joden met een beschermde status, worden overgebracht naarKamp Westerbork.

oktober

1 - Amerikaanse eenheden van het 5e Leger trekken het verlaten, brandendeNapels binnen. Voordat het Duitse leger zich terugtrekt, verwoest het de stad en vernietigt het de culturele monumenten, waaronder deUniversiteit van Napels en hetTeatro San Carlo. Meer dan 200.000 boeken, waarvan vele van onschatbare waarde, worden in benzine gedrenkt en verbrand.^[2]
7 - Begin van de Russische herfstoffensieven over een breed front vanVitebsk tot aan hetTamanschiereiland. Ten noorden vanKiev en ten zuiden vanKrementsjoeg vormen Russische eenheden drie bruggenhoofden op de rechteroever van de rivier deDnjepr.
7 - De Surinaamse gouverneurKielstra probeert de prostituees inParamaribo te arresteren en krijgt er zestig te pakken. Ze worden voor de duur van de oorlog geïnterneerd in de voormaligeplantage Katwijk.
10 oktober -Enschede wordtgebombardeerd door Amerikaansebommenwerpers die het opVliegveld Twente hebben gemunt. Er vallen 151 doden en 104 zwaargewonden.
13 - Italië sluit zich aan bij deItaliaanse Veldtocht tegen de Duitsers.
14 - In hetvernietigingskamp Sobibór komen de gevangenen in opstand.
16 - De Duitsers houden in Rome een razzia op joden. Van de 8.000 Romeinse joden weten er ca. 7.000 te ontsnappen. Ruim 1.000 mannen, vrouwen en kinderen worden op transport gezet naarAuschwitz.
16 - Opening van de eerste ondergrondse lijn van deMetro van Chicago.
17 - Vanuit het bruggenhoofd bij Krementsjoeg forceren Russische eenheden een doorbraak op de rechteroever van de rivier de Dnjepr. Ten zuiden vanGomel steken Russische troepen de Dnjepr over.
18 -Derde Conferentie van Moskou: De geallieerde ministers van buitenlandse zaken komen bij elkaar om te spreken over de deelname van deSovjet-Unie aan de oorlog metJapan.
20 - Ingebruikname door de Duitse SS inTriëst van het gevangenkampRisiera di San Sabba voor Italiaansepartizanen en joden.
30 - Aan het eind van de Derde Conferentie van Moskou geven de geallieerde ministers van buitenlandse zaken deVerklaring van Moskou uit. De strijd zal pas worden gestaakt als alleasmogendheden zich onvoorwaardelijk hebben overgegeven.

november

1 - Amerikaanse mariniers landen opBougainville (Salomonseilanden). Tijdens de landingen worden Japanese kruisers en torpedobootjagers verdreven.
1 - Russische eenheden snijden na de verovering vanPerekop enArmjansk de laatste Duitse vluchtweg vanuit deKrim af.
3 - Britse luchtverkenners van deR.A.F. fotograferen in Noord-Frankrijk zgn. skischansen, die in werkelijkheid lanceerplaatsen voor deV1 (Vergeltungswaffe 1) zijn. Er worden 95 van deze lanceerplaatsen ontdekt.
5 - Russische eenheden van het4e Oekraïense Front onder bevel van generaalFjodor Tolboechin veroveren het gebied tussen de rivier de Dnjepr en de Krim. Het Duitse6e Leger trekt zich terug over de rivier en laat alleen het bruggenhoofd bijNikopol achter.
6 - Russische eenheden van het1e Oekraïense Front onder bevel van generaalNikolaj Vatoetin bevrijdenKiev van de Duitse bezetters. Ze nemen slechts 6.000 krijgsgevangenen, het Duitse4e Pantserleger houdt de spoorverbinding metLegergroep Midden in stand.
11 - HetFranse verzet organiseert een illegaaldefilé in Oyonnax.
12 - Oprichting van deNederlandse Landwacht.
20 -Slag om Tarawa: Amerikaanse mariniers landen opTarawa (een van de atollen van deGilberteilanden). Onder hevige Japanse weerstand wordt er een bruggenhoofd gevestigd.
22 -26 november - Topconferentie over de oorlogvoering in Azië tussen president Roosevelt, premier Churchill en de Chinese presidentChiang Kai-shek.
28 november-1 december -Conferentie van Teheran tussenRoosevelt,Churchill enStalin waarbij besloten wordt tot een westelijke geallieerde invasie op de Franse westkust. Tevens wordt bepaald dat de naoorlogse Poolse oostgrens zal samenvallen met deCurzon-lijn; ter compensatie krijgt Polen het Duitse gebied ten oosten van de rivieren deOder en de Neisse.

december

10 - In Marokko wordt deParti de l'Istiqlal opgericht om de zelfstandigheid van het sultanaat te herstellen.
15 - De eerste bewoners arriveren inEmmeloord.
21 - Het eerste passagiersvliegtuig landt opJuliana Airport opSint Maarten.
24 - In de Oost-Vlaamse stadRonse wordt de pro-Duitse burgemeesterLeo Vindevogel neergeschoten.
26 -Zeeslag bij de Noordkaap: Britse marineschepen van deRoyal Navy onderscheppen in deNoordelijke IJszee de Duitse slagkruiserScharnhorst en brengen hem tot zinken. Het slagschip was op weg om een geallieerd konvooi naarMoermansk aan te vallen.

zonder datum

Er komt een nieuw geneesmiddel beschikbaar:penicilline.
De Amerikaanse psycholoogAbraham Maslow publiceert zijnpiramide van Maslow. Volgens zijn theorie zal de mens pas streven naar bevrediging van de behoeften die hoger in de hiërarchie geplaatst worden, nadat de lager geplaatste behoeften bevredigd zijn.

Bioscoopjournaal uit 1943. Het Nederlands Handbalverbond organiseert een technische dag waarbij overal in het landhandbalwedstrijden worden gespeeld.
Verslag van de voetbalwedstrijdFeyenoord -Ajax op 1 oktober 1943 op het oude Feyenoordterrein in Rotterdam. Uitslag 2-1.
NSB-propagandafilm uit 1943 over eenzomerzonnewendefeest met sportwedstrijden van de verschillende onderdelen van deGermaanse SS in Nederland.
Bioscoopjournaal uit 1943. Mensen in een grote stad zitten of liggen in de zon; in het park (o.a. te midden van gekapte bomen); op terrasjes; op zitbanken; op platte daken.
Bioscoopjournaal uit 1943. In een Haarlemsslachthuis onderzoekt een witgejaste medewerker de inhoud van eenkoeienmaag en vist er een kettinkje uit; de directeur van het slachthuis toont een verzameling voorwerpen die in de loop der tijd uit koeienmagen tevoorschijn is gekomen.
Propagandafilm uit 1943 van deFilmdienst derNSB. Optreden van Fritz Schmidt tijdens de vormingsdag van het district Limburg, gehouden in Roermond in tegenwoordigheid vanMussert,Schmidt enMarchant et d'Ansembourgh. In zijn rede roept Schmidt op tot detotale oorlog.
Propagandafilm uit 1943 van deFilmdienst derNSB. Limburgse volksdag te Maastricht.Mussert inspecteert de troepen en ereformaties. Achter Mussert looptMarchant et d'Ansembourgh. Toespraken vanWoudenberg, G.J. de Ruyter en Mussert.
Propagandafilm uit januari 1943 van deFilmdienst derNSB. Velddag van deJeugdstorm inMaastricht.

Film

[bewerken |brontekst bewerken]

ZieFilm in 1943 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

[bewerken |brontekst bewerken]

Bertha Houston en haar congregatie zing "We are Americans, Praise the Lord".Gospelmuziek uit 1943

The Four Brothers zingen "Death Come a-Knockin" (opname uit 1943).

The Mills Brothers verkopen zes miljoen exemplaren vanPaper Doll
Charles Trenet scoort hits met Douce France en La Mer.
Benjamin Britten componeert deSerenade, op. 31, voor tenor, hoorn en strijkers
15 januari: eerste uitvoering van deVijf bagatellen vanGerald Finzi
14 februari: eerste uitvoering vanSinfonia romantica vanKurt Atterberg
26 februari: eerste uitvoering vanPrayer in time or war vanWilliam Schuman
4 maart: eerste uitvoering vanKamerconcert nr. 4 voor pianotrio en kamerorkest vanVagn Holmboe
5 mei: eerste uitvoering vanAftonen vanHugo Alfvén
23 juni: eerste uitvoering vanBenjamin Britten'sPrelude en fuga voor achttienstemmig strijkorkest opus 29, die hij in mei op papier had gezet
19 augustus: eerste uitvoering vanErnest John Moeran'sRhapsody for piano and orchestra
21 september: eerste uitvoering vanBenjamin Britten'sRejoice in the lamb (opus 30)
26 september: eerste uitvoering vanBlaaskwintet vanJohn Fernström
3 oktober: eerste uitvoering vanSuite De weduwe uit Valencia vanAram Chatsjatoerjan
14 oktober: eerste uitvoering vanSinfonietta voor blaasinstrumenten vanWillem van Otterloo
16 oktober: eerste uitvopering vanPianosonate nr. 2 vanMieczysław Weinberg
29 oktober: eerste uitvoering van hetVioolconcert vanUuno Klami
14 november -Leonard Bernstein maakt zijn debuut voor het New York Philharmonic in Carnegie Hall, als invaller voorBruno Walter.
30 december: eerste uitvoering vanSymfonie nr. 2 van Aram Chatsjatoerjan (eerste versie)

Literatuur

[bewerken |brontekst bewerken]

J.W.F. Werumeus Buning ontvangt deTollensprijs
Het boekOntmoeting met Selma vanAnna Blaman wordt uitgegeven
Simone de Beauvoir schrijftL'Invitée (Uitgenodigd)
T.S. Eliot schrijftFour quartets

Beeldende kunst

[bewerken |brontekst bewerken]

SculptuurNu (1943)August Zamoyski, Belo Horizonte, Brazilië

Bouwkunst

[bewerken |brontekst bewerken]

Sint-Theodarduskerk, Beringen, België (1943)Henry Lacoste

Geboren

[bewerken |brontekst bewerken]

januari

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Jimmy Hart, Amerikaans worstelaar
1 -Charl Schwietert, Nederlands journalist, politicus, communicatie-adviseur, schrijver en publicist
2 -Barış Manço, Turks rockzanger, songwriter en televisieproducent (overleden1999)
2 -Jesús Manzaneque, Spaans wielrenner
3 -Lieven Lenaerts, Belgisch politicus
3 -Max Morton, Engels kunstschilder (overleden2021)
3 -Wim Verreycken, Belgisch politicus
4 -Hans Blom, Nederlands historicus (NIOD)
5 -Moertaz Choertsilava, Georgisch voetballer en trainer
5 -Ignace van Swieten, Nederlands voetbalscheidsrechter (overleden2005)
6 -Terry Venables, Engels voetballer en voetbaltrainer (overleden2023)
7 -Roberto Dias, Braziliaans voetballer (overleden2007)
9 -Jaap Schilder, Nederlands gitarist en pianist
10 -Jim Croce, Amerikaans singer-songwriter (overleden1973)
11 -Paul Goossens, Vlaams studentenleider en journalist
11 -Eduardo Mendoza, Spaans schrijver
11 -Edwin Rutten, Nederlands zanger en presentator
12 -Marijke Emeis, Nederlands vertaalster
13 -Roald Jensen, Noors voetballer (overleden1987)
13 -Richard Moll, Amerikaans acteur (overleden2023)
14 -Mariss Jansons, Lets dirigent (overleden2019)
14 -Ralph Steinman, Canadees bioloog en immunoloog (overleden2011)
15 -Guido Terryn, Belgisch roeicoach (overleden2015)
15 -Margaret Beckett, Brits politica
17 -Marike Bok, Nederlands kunstschilderes en tekenares (overleden2017)
17 -Chris Montez, Amerikaans zanger
17 -René Préval, president van Haïti (overleden2017)
18 -Vladimir Fedotov, Sovjet-Russisch voetballer en trainer (overleden2009)
18 -Jenny Amelia Mulder, Nederlands beeldhouwster (overleden1994)
18 -Jean-Paul Spaute, Belgisch voetballer en voetbalvoorzitter (overleden2009)
19 -Janis Joplin, Amerikaans zangeres (overleden1970)
19 -Prinses Margriet, tante van de Nederlandse koning
19 -Lee Nelson, Amerikaans pokerspeler
20 -Roel van Duijn, Nederlands actievoerder (Provo) en politicus
24 -Sharon Tate, Amerikaans actrice (overleden1969)
26 -Bernard Tapie, Frans politicus (overleden2021)
27 -Piet Verkruijsse, Nederlands historisch letterkundige en boekhistoricus (overleden2012)
27 -Theo Verschueren, Belgisch wielrenner
30 -Jos Staatsen, Nederlands politicus, ambtenaar en topman (overleden2006)

februari

[bewerken |brontekst bewerken]

3 -Dennis Edwards, Amerikaans zanger (The Temptations) (overleden2018)
3 -Eric Haydock, Brits (bas)gitarist (The Hollies) (overleden2019)
4 -Svetlana Babanina, Russisch zwemster
5 -Nolan Bushnell, Amerikaans ondernemer
6 -Fabian Forte, Amerikaans popzanger
7 -Harry Borghouts, Nederlands politicus
7 -Peter Carey, Australisch schrijver
7 -Margit Sponheimer, Duits zangeres en actrice
8 -Creed Bratton, Amerikaans acteur en gitarist
9 -Harry Kamphuis, Nederlands burgemeester (overleden2022)
9 -Jonny Nilsson, Zweeds schaatser (overleden2022)
9 -Joe Pesci, Amerikaans acteur
9 -Henk Slebos, Nederlands ingenieur en zakenman (overleden2025)
9 -Joseph Stiglitz, Amerikaans econoom enNobelprijswinnaar
10 -Karl Kodat, Oostenrijks voetballer (overleden2012)
13 -Erik Fredriksson, Zweeds voormalig voetbalscheidsrechter
14 -Ischa Meijer, Nederlands journalist en tv-presentator (overleden1995)
14 -Gerard Thoolen, Nederlands acteur (overleden1996)
15 -France Cukjati, Sloveens theoloog, arts en politicus
15 -Klaas Wilting, Nederlands voorlichter van de politie vanAmsterdam en producent van bedrijfsfilms
16 -Francisco de Borbón y Escasany, Spaans zakenman (overleden2025)
16 -Awraham Soetendorp, Nederlands rabbijn
18 -Herman Gooding, Surinaams politie-inspecteur (overleden1990)
18 -Bernard Rollin, Amerikaans hoogleraar filosofie (overleden2021)
19 -Lou Christie, Amerikaans zanger en songwriter (overleden in2025)
19 -Jan de Rooy, Nederlands rallycoureur (overleden2024)
20 -Carlos, Frans zanger (overleden2008)
20 -Antonio Inoki, Japans worstelaar (overleden2022)
21 -David Geffen, Amerikaans zakenman en kunstverzamelaar
22 -Horst Köhler, Duits politicus; bondspresident 2004-2010 (overleden2025)
23 -Tales Flamínio Carlos, Braziliaans voetballer
24 -Catherine Cesarsky, Frans astronome
24 -Pablo Milanés, Cubaans zanger en dichter (overleden2022)
24 -Herman Pleij, Nederlands literatuurhistoricus
25 -George Harrison, Brits gitarist (The Beatles) (overleden2001)
25 -Jürgen Lässig, Duits autocoureur (overleden2022)
26 -Cecil Balmond, Brits, Sri Lankaans ingenieur, vicevoorzitter van het ingenieursbureau Arup
27 -Tom Astor, Duits zanger
27 -Morten Lauridsen, Amerikaans componist
27 -Carlos Alberto Parreira, Braziliaans voetbalcoach
28 -Hans Dijkstal, Nederlands politicus (VVD) (overleden2010)
28 -Peter Shelley, Brits singer-songwriter (overleden2023)

maart

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Benny Begin, Israëlisch geoloog en politicus
1 -Mauro Checcoli, Italiaans ruiter
1 -Ben Jipcho, Keniaans atleet (overleden2020)
1 -Piet Veerman, Nederlands zanger (onder andereThe Cats)
2 -Tony Meehan, Britse drummer (The Shadows) (overleden2005)
2 -Peter Straub, Amerikaans schrijver (overleden2022)
4 -Lucio Dalla, Italiaans singer-songwriter en acteur (overleden2012)
5 -Lucio Battisti, Italiaans singer-songwriter (overleden1998)
5 -Hans Blokland, Nederlands ambtenaar en politicus
5 -Frank Forberger, Oost-Duits roeier (overleden1998)
8 -Ashok Bhalotra, Indiaas-Nederlands architect en stedenbouwkundige (overleden2022)
8 -Lynn Redgrave, Brits-Amerikaans actrice (overleden2010)
9 -Bobby Fischer, Amerikaans schaakgrootmeester (overleden2008)
9 -David Matthews, Brits componist
10 -Ritchie Cordell (Richard Rosenblatt), Amerikaans songwriter, producer en muziekuitgever (overleden2004)
10 -Kees de Kort, Nederlands atleet
11 -Ma'ruf Amin, Indonesische islamgeleerde en vicepresident
13 -Mike Fisher, Amerikaans autocoureur
13 -Gianni Motta, Italiaans wielrenner
15 -David Cronenberg, Canadees filmregisseur
15 -Rosabeth Moss Kanter, Amerikaans sociologe
15 -Jean-Pol, Belgisch striptekenaar
15 -Sly Stone, Amerikaans muzikant en muziekproducent (overleden2025)
15 -Frank Wiegand, Oost-Duits zwemmer
16 -Harry van Hoof, Nederlands dirigent, componist en arrangeur (overleden2024)
17 -Joop Keesmaat, Nederlands acteur
19 -Mario J. Molina, Mexicaans-Amerikaans scheikundige enNobelprijswinnaar (overleden2020)
19 -Mario Monti, Italiaans politicus en econoom
19 -Vern Schuppan, Australisch autocoureur
20 -Kim Anderzon, Zweeds actrice (overleden2014)
21 -Luigi Agnolin, Italiaans voetbalscheidsrechter (overleden2018)
21 -Tonny van Leeuwen, Nederlands voetbalkeeper (overleden1971)
21 -Andreas van Saksen-Coburg en Gotha, hoofd van het voormalige adellijke huis Saksen-Coburg en Gotha (overleden2025)
22 -George Benson, Amerikaans jazzgitarist
22 -Lynn Burke, Amerikaans zwemster
22 -Germaine Groenier, Nederlands programmamaakster, regisseuse, (scenario)schrijfster (overleden2007)
22 -Anderson Mazoka, Zambiaans politicus (overleden2006)
22 -Ria van Velsen, Nederlands zwemster (overleden2025)
23 -Marva, Vlaams zangeres
24 -Marika Kilius, Duits kunstschaatsster
24 -Guy Mortier, Vlaams radiopresentator, hoofdredacteur van het bladHumo en panellid inAlles kan beter.
25 -Marijn de Koning, Nederlands (tv-)journaliste en politica (overleden2021)
25 -Paul Michael Glaser, Amerikaans acteur
26 -Wim Brussen, Nederlands bandleider (Jostiband Orkest) (overleden2017)
26 -Herman Wekker, Surinaams-Nederlands taalgeleerde en hoogleraar (overleden1997)
26 -Bob Woodward, Amerikaans journalist, onthulde samen met collega-journalistCarl Bernstein deWatergate affaire
28 -Conchata Ferrell, Amerikaans actrice (overleden2020)
28 -Antonio Ledesma, Filipijns aartsbisschop
28 -Jimmy Wang Yu, Chinees acteur, regisseur en filmproducent (overleden2022)
28 -Tom Waterreus, Nederlands beeldhouwer (overleden2021)
29 -John Major, Brits conservatief politicus; premier1990–1997
29 -Vangelis, Grieks componist ("Chariots of Fire", "Conquest of Paradise") (overleden2022)
31 -Matthijs Röling, Nederlands kunstenaar (overleden2024)
31 -Christopher Walken, Amerikaans acteur

april

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Rob Baan, Nederlands sportbestuurder en voetbaltrainer
1 -Primo Baran, Italiaans roeier
1 -Mario Botta, Zwitsers architect
1 -Hugo Metsers, Nederlands acteur
2 -Larry Coryell, Amerikaans fusion-gitarist (overleden2017)
2 -Kees Willemen, Nederlands politiek tekenaar en cartoonist
3 -Mario Lavista, Mexicaans componist en schrijver (overleden2021)
3 -Richard Manuel, Canadees pianist, zanger en componist (overleden1986)
3 -Bob Rusch, Amerikaans jazzauteur en platenproducer (overleden2024)
4 -Wik Jongsma, Nederlands acteur (overleden2008)
4 -Franz Marijnen, Belgisch toneelregisseur (overleden2022)
4 -Isabel-Clara Simó i Monllor, Catalaans schrijfster (overleden2020)
5 -Miet Smet, Belgisch politica (overleden2024)
6 -Julie Rogers, Brits zangeres
7 -Joaquim Agostinho, Portugees wielrenner (overleden1984)
8 -Eberhard Vogel, Duits voetballer en voetbalcoach
12 -Rienk Kamer, Nederlands beleggingsdeskundige (overleden2011)
13 -Tim Krabbé, Nederlands schaakkenner en schrijver
15 -Riem de Wolff, Indisch-Nederlands zanger en gitarist (overleden2017)
16 -Han Ebbelaar, Nederlands balletdanser
16 -Ruth Madoc, Brits actrice en zangeres (overleden2022)
16 -Mike Rabon, Amerikaans zanger en songwriter (overleden2022)
16 -Ewald Vanvugt, Nederlands schrijver en fotograaf (overleden2025)
20 -John Eliot Gardiner, Brits dirigent
21 -Enrico Abrahams, Surinaams politicus en bestuurder (overleden2010)
21 -Paolo Bergamo, Italiaans voetbalscheidsrechter
21 -Jan de Graaff, Nederlands televisiejournalist (overleden2014)
22 -Cas Enklaar, Nederlands acteur en schrijver (overleden2022)
22 -Louise Glück, Amerikaans dichteres enNobelprijswinnares (overleden2023)
23 -Gert-Jan Dröge, Nederlands televisiepresentator, programmamaker, journalist, acteur en schrijver (overleden2007)
23 -Paul Smart, Brits motorcoureur (overleden2021)
23 -Bob van Tol, Nederlands acteur (overleden2005)
23 -Frans Koppelaar, Nederlands kunstschilder
23 -Iñaki Sáez, Spaans voetballer en voetbaltrainer
23 -Hervé Villechaize, Frans acteur (overleden1993)
25 -Angelo Anquilletti, Italiaans voetballer (overleden2015)
25 -Jean-Jacques Cassiman, Belgisch geneticus en hoogleraar (overleden2022)
25 -Tony Christie, Brits zanger
25 -Gunnar Valkare, Zweeds componist, muziekpedagoog, muziek antropoloog, etnomusicoloog, musicoloog, dirigent, pianist en organist (overleden2019)
26 -Dominik Duka, Tsjechisch kardinaal (overleden2025)
26 -Tom Jones, Amerikaans autocoureur (overleden2015)
26 -Ramon Norden, Surinaams dammer (overleden2022)
26 -Gary Wright, Amerikaans musicus (overleden2023)
27 -Wannie Sterken, Nederlands voetballer (overleden2024)
28 -Jacques Dutronc, Frans zanger, componist en filmacteur
28 -Klaas de Vries, Nederlands politicus
29 -Ian Kershaw, Brits historicus
30 -Frederick Chiluba, Zambiaans vakbondsleider en president (overleden2011)
30 -Bobby Vee, Amerikaans zanger (overleden2016)

mei

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Odilon Polleunis, Belgisch voetballer (overleden2023)
2 -Manfred Schnelldorfer, Duits kunstschaatser
2 -Paul Somohardjo, Surinaams politicus
4 -Georgi Asparoechov, Bulgaars voetballer (overleden1971)
5 -Michael Palin, Brits acteur
6 -Andreas Baader, Duits terrorist (overleden1977)
6 -Mike Ratledge, Brits musicus (overleden2025)
8 -Pat Barker, Brits schrijfster en historica
8 -Jan Pieter Glerum, Nederlands veilingmeester en televisiepresentator (overleden2013)
8 -Jon Mark, Brits zanger, (bas)gitarist en percussionist (overleden2021)
8 -Danny Whitten, Amerikaans gitarist en songwriter (overleden1972)
9 -Chriet Titulaer, Nederlands astronoom, presentator en publicist (overleden2017)
10 -Marten Fortuyn, Nederlands ondernemer en broer van Pim Fortuyn (overleden2016)
10 -Cees van Zijtveld, Nederlands radio-dj (overleden2024)
12 -Jürgen Barth, Duits wielrenner (overleden2011)
12 -Hugo Camps, Belgisch journalist en columnist (overleden2022)
12 -Norman Whitfield, Amerikaans songwriter (Motown) (overleden2008)
14 -Birodar Abdoeraimov, Sovjet-Oezbeeks voetballer en trainer
14 -Jack Bruce, Schots popmuzikant (overleden2014)
14 -Lars Näsman, Fins voetballer en voetbalcoach (overleden1995)
15 -Jop Pannekoek, Nederlands regisseur en programmamaker (overleden2003)
15 -Alan Rollinson, Brits autocoureur (overleden2019)
16 -Wieteke van Dort, Nederlands actrice en zangeres (overleden2024)
16 -Tom Gage, Amerikaans atleet (overleden2010)
16 -Ove Kindvall, Zweeds voetballer (overleden2025)
18 -Hans Krol, Nederlands bibliothecaris en historicus
18 -Genna Sosonko, Russisch-Nederlands schaakgrootmeester
20 -Geert-Jan Laan, Nederlands journalist en publicist (overleden2023)
21 -Gerard van de Kerkhof, Nederlands voetballer (overleden2024)
21 -Hilton Valentine, Brits gitarist (overleden2021)
22 -Betty Williams, Noord-Iers vredesactiviste (overleden2020)
22 -Nico van Zoghel, Nederlands voetballer en voetbaltrainer
24 -Gary Burghoff, Amerikaans acteur
25 -Jessi Colter, Amerikaans countryzangeres en songwriter
26 -Erica Terpstra, Nederlands zwemster, politica, voorzitterNOC*NSF en tv-presentatrice
27 -Cilla Black, Brits zangeres en presentatrice (overleden2015)
31 -Rob Cerneüs, Nederlands beeldhouwer (overleden2021)

juni

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Richard Goode, Amerikaans pianist
2 -John Lilipaly, Nederlands politicus (overleden2022)
3 -Werner Lihsa, Oost-Duits voetballer
5 -Jyotindra Jain, Indiaas hoogleraar kunstgeschiedenis en cultuurgeschiedenis en museologie
6 -Joop van Riessen, Nederlands politiecommissaris en schrijver
8 -William Calley, Amerikaans oorlogsmisdadiger (overleden2024)
8 -Tomas Lieske, Nederlands schrijver en dichter
9 -John Fitzpatrick, Brits autocoureur
9 -Charles Saatchi, Brits zakenman en kunstverzamelaar
10 -Pieter van Empelen, Nederlands pianist, acteur, cabaretier, componist en tekstschrijver (overleden2017)
10 -Arif Hasan, Pakistaans architect, sociaalfilosoof en dichter
10 -Henk Wery, Nederlands voetballer
11 -Antônio Wilson Vieira Honório, Braziliaans voetballer, bekend als Coutinho (overleden2019)
11 -Henry Hill, Amerikaans gangster (overleden2012)
12 -Vitalij Chmelnytskyj, Sovjet-Oekraïens voetballer (overleden2019)
14 -Piet Keizer, Nederlands voetballer (overleden2017)
14 -John Miles, Brits autocoureur (overleden2018)
15 -Jan Donkers, Nederlands popjournalist, radiomaker en schrijver
15 -Johnny Hallyday, Frans zanger en acteur (overleden2017)
15 -Truus Hennipman, Nederlands atlete (overleden2024)
15 -Xaviera Hollander, Nederlands zakenvrouw
15 -Poul Nyrup Rasmussen, Deens politicus
16 -Guy Stas, Belgisch atleet
17 -Newt Gingrich, Amerikaans politicus
17 -Barry Manilow, Amerikaans zanger
18 -Éva Marton, Hongaars operazangeres
20 -Édson Cegonha, Braziliaans voetballer (overleden2015)
21 -Brian Sternberg, Amerikaans atleet (overleden2013)
22 -Klaus Maria Brandauer, Oostenrijks acteur
22 -Brit Hume, Amerikaans journalist en presentator
23 -Klaus Horstmann-Czech, Duits beeldhouwer (overleden2022)
24 -Carole Caldwell-Graebner, Amerikaans tennisspeelster (overleden2008)
25 -Bill Moggridge, Brits industrieel ontwerper (overleden2012)
25 -Carly Simon, Amerikaans singer-songwriter
26 -Georgie Fame (= Clive Powell), Brits r&b- en jazzzanger
26 -Foppe de Haan, Nederlands voetbaltrainer
27 -Harm Ottenbros, Nederlands wielrenner (overleden2022)
29 -Little Eva, Amerikaans zangeres (overleden2003)

juli

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Johan Bontekoe, Nederlands zwemmer (overleden2006)
2 -Walter Godefroot, Belgisch wielrenner en sportdirecteur (overleden2025)
3 -Judith Durham, Australisch singer-songwriter (overleden2022)
4 -Geraldo Rivera, Amerikaans journalist en presentator
5 -Robbie Robertson, Canadees muzikant (onder andereThe Band) (overleden2023)
7 -Toto Cutugno, Italiaans zanger (overleden2023)
7 -Paul Ovink, Nederlands schilder en grafisch kunstenaar (overleden2020)
8 -Bessel van der Kolk, Nederlands-Amerikaans psychiater en hoogleraar
10 -Arthur Ashe, Amerikaans tennisser (overleden1993)
11 -Oscar D'León, Venezolaans zanger en bassist
11 -Howard Gardner, Amerikaans psycholoog
11 -David Luteijn, Nederlands politicus (VVD) (overleden2022)
11 -Rolf Stommelen, Duits autocoureur (overleden1983)
12 -Christine McVie, Brits zangeres, keyboardspeler en songwriter (overleden2022)
12 -Driek van Wissen, Nederlands dichter en leraar (overleden2010)
13 -Kees Koster, Nederlands informaticus en hoogleraar (overleden2013)
14 -Mariëlle Fiolet, Nederlands actrice
14 -Christopher Priest, Brits (sciencefiction)schrijver (overleden2024)
16 -Reinaldo Arenas, Cubaans schrijver (overleden1990)
20 -John Lodge, Brits bassist (overleden2025)
20 -Wendy Richard, Engels actrice (overleden2009)
21 -Jan Tuttel, Nederlands natuuractivist, columnist, publicist en televisiepresentator/programmamaker (overleden2006)
22 -Chas Gerretsen, Nederlands fotograaf
22 -Bobby Sherman, Amerikaans zanger, liedjesschrijver en acteur (overleden2025)
23 -Charles Geerts, Nederlands ondernemer (overleden2024)
24 -Ljoedmila Bragina, Sovjet-Russisch atlete
26 -Peter Hyams, Amerikaans filmregisseur, scenarioschrijver en cameraman
26 -Mick Jagger, Brits zanger (The Rolling Stones)
26 -Herbert Noord, Nederlands hammondorganist (overleden2022)
27 -Edgar Azzopardi, Maltees voetbalscheidsrechter
27 -Max Jean, Frans autocoureur
28 -Richard 'Rick' Wright, Brits toetsenist (Pink Floyd) (overleden2008)
29 -Michael Holm, Duits zanger
29 -Ingrid Krämer, Oost-Duits schoonspringster
30 -Will Luikinga, Nederlands radio-dj en tv-presentator
31 -Roberto Miranda, Braziliaans voetballer

augustus

[bewerken |brontekst bewerken]

2 -Hans van Agt, Nederlands politicus (overleden2024)
2 -Trudy Labij, Nederlands actrice
2 -Jeltje van Nieuwenhoven, Nederlands politica
2 -Max Wright, Amerikaans acteur (overleden2019)
3 -Christina, Zweeds prinses
5 -Jean-Jacques de Granville, Frans botanicus (overleden2022)
5 -Rudy Polanen, Surinaams dominee en mensenrechtenactivist (overleden2008)
5 -Leo Voormolen, Nederlands beeldend kunstenaar (overleden2008)
7 -Mieke Jaapies, Nederlands kanovaarster
9 -Lubomir Kavalek, Tsjechisch schaker (overleden2021)
9 -Ken Norton, Amerikaans bokser (overleden2013)
10 -Louis Brus, Amerikaans scheikundige enNobelprijswinnaar
10 -Ronnie Spector, Amerikaans zangeres (overleden2022)

11 -John Raymond Henry, Amerikaans beeldhouwer (overleden2022)
11 -Pervez Musharraf, Pakistaans militair en politicus; president 2001-2008 (overleden2023)
11 -Denis Payton, Engels saxofonist (overleden2006)
11 -Dieter Schubert, Oost-Duits roeier
14 -Jon McBride, Amerikaans astronaut (overleden2024)
14 -Herman Vanspringel, Belgisch wielrenner (overleden2022)
14 -Charles Wolfe, Amerikaans musicoloog (overleden2006)
15 -Miguel Rodríguez Orejuela, Colombiaans drugscrimineel
17 -Karel Biddeloo, Vlaams stripauteur (overleden2004)
17 -Robert De Niro, Amerikaans filmacteur
18 -Edwin Hawkins, Amerikaans gospelzanger en -componist (overleden2018)
18 -Manuela, Duits zangeres (overleden2001)
18 -Martin Mull, Amerikaans acteur en scenarioschrijver (overleden2024)
18 -Roberto Rosato, Italiaans voetballer (overleden2010)
19 -Don Fardon, Brits zanger
22 -Masatoshi Shima, Japans schei- en natuurkundige
23 -Roué Hupsel, Surinaams presentator en schrijver (overleden2023)
26 -Dori Caymmi, Braziliaans zanger, gitarist, componist, arrangeur en muziekproducent
28 -Miep Brons, Nederlands zakenvrouw (overleden2016)
28 -David Soul, Amerikaans-Brits acteur (overleden2024)
29 -Dick Halligan, Amerikaans trombonist, componist en arrangeur (overleden2022)
30 -Robert Crumb, Amerikaans striptekenaar
30 -Altovise Gore, Amerikaans actrice (overleden2009)
30 -Jean-Claude Killy, Frans alpineskiër
30 -Uwe Sauer, Duits ruiter
30 -David Maslanka, Amerikaans componist

september

[bewerken |brontekst bewerken]

2 -Francisco Gil Díaz, Mexicaans econoom
2 -Hans-Ulrich Grapenthin, Oost-Duits voetballer
2 -Đorđe Novković, Kroatische songwriter (overleden2007)
2 -Joe Simon, Amerikaans soul- en r&b-zanger (overleden2021)
3 -Andrew Jennings, Brits onderzoeksjournalist (overleden2022)
3 -Valerie Perrine, Amerikaans model en actrice
3 -Valère Vautmans, Vlaams politicus (overleden2007)
5 -Mike Barrett, Amerikaans basketballer (overleden2011)
6 -Roger Waters, Brits bassist en zanger (Pink Floyd)
7 -Lena Valaitis, Litouws-Duits schlagerzangeres
8 -Marnix Kappers, Nederlands acteur en televisiepresentator (overleden2016)
10 -Hoos Blotkamp, Nederlands kunsthistoricus en museumdirecteur (overleden2014)
10 -Horst-Dieter Höttges, Duits voetballer (overleden2023)
11 -Horacio Morales, Filipijns econoom en politicus (overleden2012)
12 -Kurt Demmler, Duits singer-songwriter (overleden2009)
12 -Michael Ondaatje, Canadees schrijver
12 -Hannemieke Stamperius, Nederlands schrijfster (Hannes Meinkema, Justa Abbing) en feministe (overleden2022)
16 -Oskar Lafontaine, Duits politicus
17 -Samuel Durrance, Amerikaans ruimtevaarder (overleden2023)
19 -Dirk du Toit, Zuid-Afrikaans politicus (overleden2009)
20 -Sani Abacha, Nigeriaans dictator (overleden1998)
20 -Marjon Brandsma, Nederlands actrice (overleden2024)
21 -Jerry Bruckheimer, Amerikaans filmproducent
22 -Jaak Gabriëls, Belgisch politicus {overleden2024)
23 -Julio Iglesias, Spaans zanger
23 -Antonio Tabucchi, Italiaans schrijver, vertaler en literatuurwetenschapper (overleden2012)
23 -Mark Tseitlin, Russisch-Israëlisch schaakgrootmeester (overleden2022)
23 -Martha Vonk-van Kalker, Nederlands PvdA-politica (overleden2022)
25 -Robert Gates, Amerikaans minister van Defensie
25 -Robert Walden, Amerikaans acteur, filmregisseur en scenarioschrijver
26 -Tim Schenken, Australisch autocoureur
26 -Rosa Sels, Belgisch wielrenster
27 -Amadeus van Savoye, Italiaans hertog (overleden2021)
28 -Marcel Colla, Belgisch politicus
29 -Abdul Koroma, Sierra Leoons diplomaat en rechter
29 -Wolfgang Overath, Duits voetballer
29 -Nicole Rodrigue, Canadees componiste en muziekpedagoge (overleden2010)
29 -Lech Wałęsa, Pools politicus, president en winnaar van deNobelprijs voor de Vrede

oktober

[bewerken |brontekst bewerken]

2 -Paul Van Himst, Belgisch voetballer en voetbaltrainer
4 -Owen Davidson, Australisch tennisser (overleden2023)
5 -Ivan Davidov, Bulgaars voetballer (overleden2015)
5 -Steve Miller, Amerikaans zanger (Steve Miller Band)
5 -Inna Tsjoerikova, Russisch actrice (overleden2023)
6 -Peter Dowding, 24e premier van West-Australië
6 -Cees Veerman, Nederlands zanger, componist en gitarist vanThe Cats (overleden2014)
7 -Ad van Denderen, Nederlands fotograaf
7 -Oliver North, Amerikaans militair en afgezantIran-Contra-affaire)
8 -Chevy Chase, Amerikaans acteur en komiek
9 -Peter Faber, Nederlands acteur
10 -Tuur De Weert, Vlaams acteur
11 -Ton Lebbink, Nederlands dichter en drummer (overleden2017)
11 -John Nettles, Engels acteur
12 -Jakob "Köbi" Kuhn, Zwitsers voetballer en voetbalcoach (overleden2019)
12 -Bertil Roos, Zweeds autocoureur (overleden2016)
13 -Siegfried Kirschen, (Oost-)Duits voetbalscheidsrechter (overleden2024)
14 -George Smith, Schots voetbalscheidsrechter (overleden2019)
15 -Stanley Fischer, Israëlisch-Amerikaans econoom en bankier (overleden2025)
17 -Gerrit van Bakel, Nederlands kunstenaar (overleden1984)
18 -Andrej Bajuk, Sloveens econoom en politicus (overleden2011)
21 -Jos Waals, Nederlands burgemeester (overleden2021)
22 -Jan de Bont, Nederlands filmregisseur (onder andereSpeed)
22 -Catherine Deneuve, Frans actrice en filmproducente
22 -Robert Long, Nederlands zanger, cabaretier, columnist en televisiepresentator (overleden2006)
22 -Wolfgang Thierse, Duits politicus
23 -Vincent Mauro, Amerikaans voetbalscheidsrechter
23 -Rienk Onsman, Nederlands voetballer (overleden2011)
24 -Maarten van Rossem, Nederlands historicus en tv-persoonlijkheid
26 -Ad Wilschut, Nederlands drummer
28 -Pim Doesburg, Nederlands voetballer (overleden2020)
28 -Conny Froboess, Duits zangeres
28 -Jimmy McRae, Schots rallyrijder
28 -Kenneth Montgomery, Brits dirigent (overleden2023)
29 -Hennie Ardesch, Nederlands voetballer (overleden2019)
31 -Elliott Forbes-Robinson, Amerikaans autocoureur
31 -Pierre-William Glenn, Frans cameraman en filmregisseur (overleden2024)
31 -Anton Phillips, Brits acteur

november

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Salvatore Adamo, Belgisch-Italiaans zanger
1 -Alfio Basile, Argentijns voetballer en trainer
3 -Guus Luijters, Nederlands schrijver en journalist (overleden2025)
4 -André Boonen, Belgisch atleet
5 -Sam Shepard, Amerikaans toneelschrijver en acteur (overleden2017)
6 -Piet de Zoete, Nederlands voetballer (overleden2023)
7 -Khalifa Haftar, Libanees krijgsheer
7 -Joni Mitchell, Amerikaans zangeres
7 -Wim Noordhoek, Nederlands radiomaker, journalist en auteur
8 -Martin Peters, Engels voetballer (overleden2019)
9 -Michael Kunze, Duits scenarioschrijver en liedschrijver
9 -Josua Ossendrijver, Nederlands schrijver en uitgever
10 -Eldridge Wayne Coleman (Superstar Billy Graham), Amerikaans professioneel worstelaar (overleden2023)
10 -Ger Kockelkorn, Nederlands politicus
11 -Jorien van den Herik, Nederlands ondernemer en voorzitter voetbalclub Feyenoord
11 -Karin Kent, Nederlands zangeres
12 -Roel van Aalderen, Nederlands landschapsarchitect (overleden2013)
12 -Brian Hyland, Amerikaans zanger
12 -Richard Salter, Engels baritonzanger (overleden2009)
12 -John Walker, Amerikaans zanger (overleden2011)
13 -Jay Sigel, Amermikaans zakenman en golfspeler (overleden2025)
15 -Pierre Mathieu, Nederlands volleybalcoach (overleden2014)
16 -Jos Van Riel, Belgisch voetballer (overleden2023)
18 -Fred van Herpen, Nederlands atleet
18 -Eileen Saki, Amerikaans actrice (overleden2023)
20 -Veronica Hamel, Amerikaans actrice
22 -Mario Anni, Italiaans wielrenner
22 -Billie Jean King, Amerikaans tennisster
23 -Günther Beckstein, Duits advocaat en politicus
23 -Beer Wentink, Nederlands voetballer
24 -Douwe Breimer, Nederlands farmacoloog
26 -Joël Robert Belgisch motorcrosser (overleden2021)
28 -Randy Newman, Amerikaans zanger en tekstschrijver
30 -Oscar Harris, Nederlands-Surinaams zanger
30 -Thijs Wöltgens, Nederlands politicus en bestuurder (overleden2008)

december

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Alois Hanslian, Duits beeldend kunstenaar
3 -Twie Tjoa, Chinees-Indonesisch-Surinaams-Nederlands organisatiesocioloog en feminist
4 -Jaap van Duijn, Nederlands econoom en bestuurder
6 -Mike Smith, Brits zanger (The Dave Clark Five) (overleden2008)
6 -Keith West, Brits zanger
7 -Kurt Helmudt, Deens roeier (overleden2018)
7 -Sue Johnston, Brits actrice
7 -František Veselý, Tsjechisch voetballer (overleden2009)
8 -Jim Morrison, Amerikaans zanger (The Doors), dichter en componist (overleden1971)
9 -Rudy Kousbroek, Nederlands raamprostitutie-exploitant en galeriehouder (overleden2022)
11 -Alain de Benoist, Frans politiek filosoof, schrijver en journalist
11 -John Kerry, Amerikaans politicus en presidentskandidaat
11 -Anne Vanderlove (Anna van der Leeuw), chansonnière (overleden2019)
12 -Ray Allen, Brits autocoureur
12 -Gianni Russo, Amerikaans acteur
12 -Phyllis Somerville, Amerikaans actrice (overleden2020)
14 -Britt Allcroft (Hillary Mary Alcroft), Brits onderneemster (overleden2024)
14 -Henk Vreekamp, Nederlands theoloog en predikant (overleden2016)
16 -Steven Bochco, Amerikaans schrijver (overleden2018)
16 -Adrie Lasterie, Nederlands zwemster (overleden1991)
16 -Eric Lie, Surinaams taekwondoka (overleden2022)
18 -Bobby Keys, Amerikaans saxofonist (overleden2014)
18 -Keith Richards, Brits gitarist (The Rolling Stones)
19 -Steve Miller, Brits pianist (overleden1998)
21 -Aimé Anthuenis, Belgisch voetbalcoach
21 -André Arthur, Canadees politicus en radiopresentator (overleden2022)
22 -Juan Mujica, Uruguayaans voetballer en -coach (overleden2016)
22 -Silvia Sommerlath, latere koningin van Zweden
22 -Paul Wolfowitz, Amerikaans politicus
23 -Harry Shearer, Amerikaans acteur, stemacteur, muzikant
24 -Tarja Halonen, Fins juriste en politica
25 -Wilson Fittipaldi Jr., Braziliaans autocoureur (overleden2024)
26 -Giancarlo Gagliardi, Italiaans autocoureur
26 -Dub de Vries, Nederlands organist
27 -Peter Sinfield, Brits dichter, schrijver en performer (overleden2024)
29 -Einar Halle, Noors voetbalscheidsrechter
29 -Hanja Maij-Weggen, Nederlands politica (CDA)
30 -Hans Knoop, Nederlands journalist
30 -Gösta Winbergh, Zweeds tenor (overleden2002)
31 -Ben Kingsley, Brits acteur (Gandhi)
31 -Titinga Frédéric Pacéré, Burkinees dichter, griot en jurist (overleden2024)
31 -Pete Quaife, Brits basgitarist (overleden2010)

datum onbekend

[bewerken |brontekst bewerken]

Elena Ferrante, Italiaans schrijfster
Robert Gellately, Amerikaans historicus
Gordon Marron, Amerikaans violist, pianist en componist
Marga Neirynck, Vlaams dramaturge en hoorspelactrice (overleden2008)
Pieter Oussoren, Nederlands predikant en Bijbelvertaler
Rogier Proper, Nederlands scenarioschrijver en journalist
Joost Roelofsz, Nederlands tekenaar en illustrator
Steven Shapin, Amerikaans wetenschapshistoricus
Bruno Stagno, Costa Ricaans architect en hoogleraar
Harold Temkin (Gary Knight), Amerikaans songwriter
Erik van Zuylen, Nederlands filmregisseur en scenarioschrijver

Overleden

[bewerken |brontekst bewerken]

ZieLijst van personen overleden in 1943 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Weerextremen in België

[bewerken |brontekst bewerken]

6 april: Storm met rukwinden tot 126 km/h over het hele land.
13 september: Minimumtemperatuur niet onder 20 °C in Ukkel.
28 september: Maximumtemperatuur tot 9,2 °C in Ukkel, 7,6 °C in Gerdingen (Bree) en 6,3 °C in Wardin (Bastogne).
1 november: Maximumtemperatuur tot 19,2 °C in Ukkel.

Bron: KMIGegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Bronnen, noten en/of referenties

↑Goldstein, Bernard (2005).Five Years in the Warsaw Ghetto, p. 256. Oakland:AK Press.ISBN 1-904859-05-4.
↑Carruth, Gorton (1962).The Encyclopedia of American Facts and Dates, p. 542. Thomas Y. Crowell Co.

Mediabestanden

Zie de categorie1943 vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

WikiWoordenboek

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1943&oldid=70115336"

Categorie:

1943

[8]ページ先頭