Movatterモバイル変換

[0]ホーム

Naar inhoud springen

1942

Koppelingen bewerken

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Zie1942 (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van 1942.

WikiWoordenboek

1942

Eeuwen:	19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia:	1930-1939 · 1940-1949 · 1950-1959
Jaren:	<< · < · 1941 · 1942 · 1943 · > · >>
Maanden:	jan ·feb ·mrt ·apr ·mei ·jun jul ·aug ·sep ·okt ·nov ·dec
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2695MMDCXCV
Armeense jaartelling:		1391 – 1392 ԹՎ ՌՅՂԱ – ՌՅՂԲ
Chinese jaartelling:		4638 – 4639 戊巳 – 己午
Christelijke jaartelling:		1942MCMXLII
Ethiopische jaartelling:		1934 – 1935
Hebreeuwse jaartelling:		5702 – 5703
Hindoekalenders:
-Vikram Samvat		1997 – 1998
-Shaka Samvat		1864 – 1865
-Kali yuga		5043 – 5044
Iraanse jaartelling:		1320 – 1321 ۱۳۲۰ – ۱۳۲۱
Islamitische jaartelling:		1360 – 1361 ١٣٦١ – ١٣٦٠
Maçonnieke jaartelling:		5941 – 5942
1942 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Film
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1942

Het jaar1942 is een jaartal volgens dechristelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

[bewerken |brontekst bewerken]

Lijst van gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog: 1942

januari

1 - InWashington ondertekenen de geallieerde Big Four, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en China deVerklaring der Verenigde Volkeren. De volgende dag voegen de vertegenwoordigers van 22 andere landen hun handtekeningen toe.
1 - Het Nederlandsehandbal, sinds1926 opererend onder de vleugels van het Koninklijk NederlandsGymnastiek Verbond, komt op eigen benen te staan met de oprichting van hetNederlands Handbal Verbond.
2 - Japanse legereenheden trekken de Filipijnse hoofdstadManilla binnen.
3 - Oprichting van hetABDA-commando in deGrote Oceaan: een samenvoeging van de Amerikaanse, Britse, Nederlandse en Australische strijdkrachten inOost-Azië komen onder bevel van generaalArchibald Wavell.
5 - Twee krijgsgevangenen,Airey Neave enTony Luteijn (beide officieren), ontsnappen uit het Duitse concentratiekampColditz. Na een reis van vier dagen bereiken ze veilig de Zwitserse grens.
10 - De Nederlandse onderzeeërO 19 brengt ten westen vanMalakka twee Japanse vrachtschepen tot zinken.
11 - Japan verklaart de oorlog aanNederlands-Indië. Japanse legereenheden landen opBorneo bij het oliecentrumTarakan en opCelebes bijMenado.
18 - Op het Scheveningse strand wordtHerman Bernard Wiardi Beckman gearresteerd bij een poging om naarEngeland te ontkomen.
18 - Het koopvaardijschipVan Imhoff wordt door een Japans gevechtsvliegtuig tot zinken gebracht. De bewaking en bemanningsleden worden gered, maar meer dan 400 Duitse geïnterneerde burgers verdrinken.
20 - In Berlijn wordt deWannseeconferentie gehouden. Hooggeplaatstenazi's vergaderen over deEndlösung der Judenfrage (de 'definitieve oplossing van het Jodenvraagstuk'). Besloten wordt deJoden te vermoorden; een aantal van hen willen ze eerst nog alsdwangarbeider inzetten.
21 - Duitse eenheden van hetAfrikakorps onder bevel van generaalErwin Rommel beginnen een tweede offensief inCyrenaica (huidigeLibië). Britse troepen van het8e Leger moeten zich terugtrekken.
22 - InFriesland wordt voor deachtste keer deElfstedentocht verreden.Sietze de Groot wint bij de mannen enAntje Schaap komt als eerste vrouw over de finish.
27 - InWinterswijk wordt een temperatuur gemeten van −27,4 °C. Dit is tot op heden voor Nederland een absoluut kouderecord.^[1]

februari

1 - De Noorse nationaal-socialistVidkun Quisling wordt minister-president van Noorwegen.
8 -Slag om Singapore: Japanese legereenheden (ongeveer 23.000 soldaten) landen op de westkust vanSingapore, nadat zij het eilandUbin aan de oostelijke ingang van deStraat van Johore zonder slag of stoot hebben verovert.
11 -Operatie Cerberus: EenKriegsmarine eskader onder bevel van admiraalOtto Ciliax, bestaande uit de Duitse slagschepenGneisenau enScharnhorst, de zware kruiserPrinz Eugen en escorterende schepen passeren een blokkade van deRoyal Navy inHet Kanaal. De schepen weten twee dagen later veiligWilhelmshaven enBrunsbüttel te bereiken.
11 - President Roosevelt geeft toestemming voor de aanleg vanAlaska Highway door het leger.
13 -Strijd om Palembang: Japanse parachutisten (240 man) landen bijPalembang en weten de olieraffinaderijen onbeschadigd in handen te krijgen. Nederlandse troepen van deLandstorm voeren een tegenaanval uit en weten het complex na zware verliezen weer te heroveren.
14 - InRotterdam wordt deMaastunnel geopend. De overwelving is 1426 meter lang, de tunnel zelf meet 1070,15 meter. Er is bijna vijf jaar aan gewerkt.
14 - De afdelingBomber Command van de RAF krijgt opdracht om door grootscheepse luchtbombardementen het moreel van de Duitse bevolking, en vooral van de industriearbeiders, te ondermijnen.
15 - De Britse kroonkolonieSingapore geeft zich over aan de Japanners. Vele Engelse oorlogsschepen worden in de haven tot zinken gebracht en ongeveer 130.000 soldaten worden krijgsgevangen gemaakt.
15 - De Nederlandse torpedobootjagerHr. Ms. Van Ghent, loopt door een navigatiefout aan de grond inStolze-straat op het kustrif van het eilandBamidjo.
16 -Slachting op Bangka: Japanse soldaten executeren 21 Australische verpleegsters en 60 Australische en Britse soldaten op het eilandBangka (Nederlands-Indië).
16 - DeTweede Wereldoorlog begint voorAruba enCuraçao met de gelijktijdige aanval door drie Duitse onderzeeboten op de olieraffinaderijenLago Oil & Transport Co. Ltd. inSint Nicolaas enShell Isla inWillemstad.
19 - Een Japanse aanvalsgroep onder de bevel van admiraalChuichi Nagumo, bestaande uit vier vliegdekschepen,Akagi,Kaga,Hiryu enSoryu, ondersteund door een escort eskader, bombardeert de haven vanDarwin inAustralië. Tijdens de aanval worden 11 schepen tot zinken gebracht en de havenfaciliteiten worden ernstig beschadigd.
19 - Japanese legereenheden, ondersteund door 14 transportschepen en 3 torpedobootjagers, landen opTimor. Nederlandse troepen trekken het binnenland in.
19 - President Roosevelt gelast deinternering van alle Japanners die zich op Amerikaans grondgebied bevinden.
20 -Invasie van Sumatra: Japanese legereenheden veroverenTanjungkarang, het vliegveld wordt hersteld en gebruikt voor luchtaanvallen opJava.
20 - Op Curaçao worden 420stakende Chinese arbeiders van deIsla geïnterneerd inkamp Suffisant.
22 - President Roosevelt beveelt generaalDouglas MacArthur deFilipijnen te verlaten. MacArthur wordt benoemd tot opperbevelhebber van de geallieerde legers in het zuidwesten van deGrote Oceaan.
22 - In zijn Braziliaanse ballingsoord pleegt de Oostenrijks-joodse schrijverStefan Zweig zelfmoord.
27 -Slag in de Javazee: Een geallieerd vlooteskader onder schout-bij-nachtKarel Doorman probeert tevergeefs een Japanse invasievloot met troepen voor de aanval op Java tegen te houden. Tijdens de zeeslag worden de Nederlandse kruisersHr.Ms.De Ruyter enHr.Ms.Java en de torpedobootjagerHr.Ms.Kortenaer tot zinken gebracht. De totale zeeslag kost 2.300 marinemannen het leven.
27 - DeUSSLangley, het eerste vliegdekschip van de Amerikaanse marine, wordt onderweg naar Java zwaar beschadigd door een Japanse luchtaanval en wordt later door begeleidende torpedobootjagers zelf tot zinken gebracht. DeLangley vervoert 32Curtiss P-40-vliegtuigen om de verdediging op Java te versterken.
27 - Het lidmaatschap van deNederlandsche Kultuurkamer wordt verplicht voor kunstenaars, toneelspelers, uitgevers enz.

maart

1 - Japanse legereenheden onder bevel van generaalHitoshi Imamura landen op Java.
5 - Japanese legereenheden trekken zegevierendBatavia binnen. Het Nederlandse leger (KNIL) trekt zich terug richtingBogor (ofwelBuitenzorg).
7 - De Nederlandse mijnenvegerEland Dubois wordt door de eigen bemanning tot zinken gebracht nadat het schip is gespot door een Japans verkenningsvliegtuig.
8 - Japanse bezetting vanRangoon,Birma.
8 - De Nederlandse mijnenvegerJan van Amstel tot zinken gebracht door een Japanse torpedobootjager, waarbij 23 van de opvarenden om het leven komen.
9 - Het Nederlandse leger (KNIL) capituleert opJava. Ruim 60.000 man worden door de Japanners krijgsgevangen gemaakt.
13 - Tijdens de Duitse conferentie inParijs wordt besloten dat alle joden inNederland,België enFrankrijk voortaan degele ster moeten dragen.
15 - Tijdens deinval en invasie van Japan opSumatra loopt een patrouille bestaand uit 27 Nederlandse militairen op Sumatra in Tiga Roenggoe nabij Pematang Siantar (tussenMedan en hetTobameer) in een hinderlaag. Deze Nederlandse militairen, bestaande uit stadswachten, militie, landstorm en vernielingspersoneel, worden ter plaatse gefusilleerd.
17 - De drie gaskamers van het eerste vernietigingskampBelzec worden in gebruik genomen.
21 -Element nummer 94 krijgt de naamplutonium.
21 - Hitler benoemtFritz Sauckel tot Algemeen Gevolmachtigde van deArbeidsinzet. Hij moet zorgen voor de aanvoer van arbeidskrachten uit de bezette landen voor de oorlogsindustrie.
28 -Raid op Saint-Nazaire: Britse commando's (270 man) vallen de zwaar verdedigde dokken in de haven vanSaint-Nazaire aan in het door de Duitsers bezette deel vanFrankrijk. De torpedebootjagerHMSCampbeltown vergezeld door 18 lichte motorsnelboten ramt in Saint-Nazaire de sluisdeur van hetNormandië-droogdok en wordt later opgeblazen.

april

9 -Slag om Bataan: Na drie maanden van hevige gevechten op het schiereilandBataan geven de Amerikaanse en Filipijnse strijdkrachten zich over aan het Japanse14e Leger onder leiding van luitenant-generaalMasaharu Homma. Ca. 70.000 man worden daarbij gevangengenomen.
14 -Dodenmars van Bataan: De Japanners dwingen de Amerikaanse en Filipijnse krijgsgevangenen op Bataan naar het spoorwegstation vanSan Fernando te lopen (een afstand van 90 kilometer). Daar worden ze in goederenwagons naarCapas gebracht. Bij aankomst blijken ruim 14.000 gevangenen deze 'dodenmars' niet te hebben overleefd.
17 -Henri Giraud, Frans generaal en krijgsgevangene, ontsnapt uit deVesting Königstein. Hij weet zich met een door hemzelf gevlochten 'touw' te laten zakken van de rots waarop de vesting staat. Na drie dagen, via verschillende listen, bereikt hij de Zwitserse grens.
18 -Doolittle Raid: Luitenant-kolonelJimmy Doolittle leidt de eerste Amerikaanse luchtaanval opTokio. ZestienB-25B Mitchell-bommenwerpers stijgen op vanaf het vliegdekschipUSSHornet, dat tot ongeveer 1000 kilometer van de Japanse kust is gevaren. De steden Tokio,Yokohama,Nagoya enKobe worden gebombardeerd, maar alle 16 vliegtuigen gaan verloren. Van de 79 bemanningsleden worden er 8 van hen vermoord of gevangengenomen.
18 - De Amerikaanse generaalDouglas MacArthur wordt benoemd tot opperbevelhebber van alle geallieerde troepen in het zuidwestelijk deel van de Stille Oceaan. Hij vestigt zijn hoofdkwartier inBrisbane.
19 - DeProtestantse enRooms-Katholieke kerken in Nederland protesteren tegen deJodenvervolging. In de kerken wordt een protestbrief voorgelezen naar aanleiding van het bord ‘Verboden voor Joden’.
20 - In hetkamp Suffisant op Curaçao worden minstens vijftienstakende Chinezen doodgeschoten.

mei

3 - In het concentratiekampSachsenhausen worden 72 verzetsmensen van deSicherheitsdienst (SD) met eennekschot afgemaakt. Joden worden verplicht voortaan een gele ster (deJodenster) op hun kleding te dragen.
8 -Slag in de Koraalzee: De geallieerden enJapan verliezen vele schepen en vliegtuigen. De Japanse invasievloot diePort Moresby in zuidelijkNieuw-Guinea moet aanvallen, trekt zich terug.
26 -Slag bij Gazala: Het DuitseAfrikakorps onder bevel van generaalErwin Rommel opent een offensief tegen het Britse8e Leger. Duitse tankeenheden rukken oostwaarts op in de richting van de Britse stellingen bijBir Hakeim in deLibische Woestijn.
27 -Operatie Anthropoid: NabijPraag plegen zeven Tsjecho-Slowaakse verzetsstrijders onder leiding vanJozef Gabčík enJan Kubiš een aanslag op de Duitse rijksprotectorReinhard Heydrich. De regering-in-ballingschap heeft besloten hem uit de weg te ruimen, omdat hij het Tsjechische verzet ernstig heeft verzwakt. De Duitsers executeren 81 gijzelaars.
29 - Door de SS worden nazikopstukken uitgenodigd voor de opening van Station Z, een installatie voor de vernietiging van gevangenen in concentratiekamp Sachsenhausen. Als demonstratie van de "nekschotmachine" worden 96 Joden doodgeschoten.
30 op31 - Eerste massaal luchtbombardement van een Duitse stad door deRoyal Air Force.Keulen is het doelwit van 1000Avro Lancasters.
Mexico sluit zich aan bij degeallieerden nadat twee van zijn tankers door de Duitsers zijn getorpedeerd.

juni

1 - Op aanwijzing van de Kunstschutz van de Militärverwaltung in België wordt begonnen met het overbrengen van Antwerpse en Brugse kunstschatten naarKasteel van Lavaux-Sainte-Anne in de Ardennen.
4 - Een jaar na zijn dood wordt de Duitse ex-keizerWilhelm II bijgezet in eenmausoleum op het terrein vanHuize Doorn.
4 tot7 -Slag om Midway: In een tweedaagse zeeslag om het Amerikaanse eilandMidway wordt één Amerikaans vliegdekschip deUSS Yorktown tot zinken gebracht. De Japanse vloot verliest vier vliegdekschepen deKaga,Akagi,Soryu en deHiryu. De slag is een beslissend keerpunt van de oorlog in deGrote Oceaan.
7 -Belegering van Sebastopol: Duitse eenheden van het11e Leger onder bevel van generaalErich von Manstein hervatten op deKrim een grootscheepse aanval op de Russische havenstadSebastopol. Manstein beschikt nu over negen infanteriedivisies en 1.300 stukken geschut (waaronder het spoorwegkanonSchwerer Gustav met een kaliber van 80 cm).
10 -Slag bij Bir Hakeim: Legereenheden van deVrije Fransen (2.700 man) evacueren hun stellingen rond Bir Hakeim en ontsnappen via een mijnenveld, waar zij worden opgepikt door Britse troepen van de7e Pantserdivisie.
10 - Als vergelding van de dood van Reinhard Heydrich wordt op bevel vanAdolf Hitler het dorpLidice platgebrand. In totaal worden 340 bewoners uit wraak vermoord (192 mannen, 60 vrouwen en 88 kinderen).
21 - Duitse eenheden van hetAfrikakorps onder bevel vanErwin Rommel, veroveren de Noord-Afrikaanse havenstadTobroek op het Britse8e Leger. Er worden 25.000 gevangenen gemaakt, naast massa's wapens en voorraden. Daags daarna wordt Rommel bevorderd tot Generaal-Veldmaarschalk. In oktober 1942 stelt echter GeneraalBernard Montgomery, met zijn 8ste leger, orde op zaken bijEl Alamein en wordt Rommel teruggedrongen.
27 - Het geallieerde scheepskonvooiPQ-17 vertrekt van zijn verzamelpunt nabijIJsland met 35 vrachtschepen en verschillende escortschepen naar de Russische havenstadArchangelsk.
28 -Fall Blau: Duitse eenheden vanHeeresgruppe Süd (Legergroep Zuid) onder bevel van generaal-veldmaarschalkFedor von Bock beginnen een zomeroffensief met het doel om de olievelden in de zuidelijkeKaukasus te veroveren. Speerpunten van het Duitse4e Pantserleger onder bevel van generaalHermann Hoth rukken op richtingVoronezj. De tankeenheden leggen in één dag 50 kilometer af, steken twee rivieren over en doorbreken de frontlinies van het Sovjet leger.
30 - Sebastopol wordt ingenomen door het Duitse 11e Leger onder bevel van Erich von Manstein. Ruim 90.000 Soviet soldaten worden krijgsgevangen gemaakt en von Manstein wordt bevordert tot Veldmaarschalk. Gevechten gaan door tot 4 juli, overblijfselen van het Soviet leger worden geëvacueerd op het schiereilandChersonesos.

juli

1 -Eerste Slag bij El Alamein: Duitse legereenheden van hetAfrikakorps onder bevel van veldmaarschalk Erwin Rommel worden bijEl Alamein tot staan gebracht.
1 - Het vluchtelingenkampWesterbork komt onder rechtstreeks bestuur van de Duitsers, die het Durchgangslager Westerbork noemen.
5 - Duitse eenheden van het 4e Pantserleger onder bevel van Hermann Hoth steken de rivier deDon over en raken verwikkeld in hevige gevechten in Voronezj.
6 -Anne Frank duikt onder in hetachterhuis achter het bedrijfOpekta van haar vaderOtto Frank aan dePrinsengracht 263 te Amsterdam.
7 - Duitse eenheden van het 4e Pantserleger onder bevel van Hermann Hoth veroveren Voronezj, waarmee zij ca. 100 km verder in de USSR zijn doorgedrongen dan in 1941.
15 - Vanuit het doorgangskampWesterbork inDrenthe vertrekt het eerste transport richting Polen.
16 - In bezetFrankrijk wordt een besluit uitgevaardigd, waarbij aan dejoden de toegang wordt ontzegd tot openbare inrichtingen en manifestaties. Aldus is ze toegang verboden tot restaurants of cafés, concerten, music-halls, amusementslokalen, bibliotheken, openbare telefooninrichtingen, markten, baden, expogalerijen of -zalen, historische gebouwen, sportwedstrijden, kampeerterreinen en parken.
20 - De Nederlandse bisschoppen richten zich in een herderlijk schrijven tot hun gelovigen. Ze veroordelen in felle bewoordingen de Jodenvervolging.
23 - Opening van het vernietigingskampTreblinka in het bezette Polen.
30 - Begin van de deportaties vanuitLoods 24 in Rotterdam.

augustus

2 - Tweehonderd katholieke joden, die tot nu toe buiten de Jodenvervolging bleven, worden als represaille voor de brief van de Nederlandse bisschoppen, afgevoerd naar vernietigingskampen. Onder hen isEdith Stein.
3 - Duitse eenheden van Legergroep A (Heeresgruppe A) onder bevel van veldmaarschalkWilhelm List rukken op in de richting van de rivier deKoeban, 75 kilometer ten noorden van het oliecentrumMajkop, in het noorden van deKaukasus.
4 - Het eerste transport vertrekt uit deDossinkazerne bij Mechelen naarAuschwitz. Het vervoert 999 joodse mannen, vrouwen en kinderen.
4 - De Verenigde Staten sluiten een verdrag met Mexico, om tijdelijke arbeidskrachten te kunnen werven als vervanging van de frontsoldaten. HetBraceroprogramma zal uiteindelijk lopen tot 1964.
6 - KoninginWilhelmina spreekt hetAmerikaanse Congres toe.
6 - De hoofdcommissaris van de Amsterdamse politieSybren Tulp zet een Nederlands politiebataljon in omJoden op te pakken.
7 - Amerikaanse eenheden landen opGuadalcanal, wat het begin van deSlag om Guadalcanal inluidt. Op het eiland ondervinden ze zware tegenstand.
8 -9 -Zeeslag bij het eiland Savo: De Japanese Keizerlijke marine onder bevel van admiraalGunichi Mikawa behaalt een overwinning op de Amerikanen bij het eilandSavo in deSalomonseilanden. Vier kruisers en één torpedojager worden tot zinken gebracht.
9 - Duitse eenheden van Legergroep A veroveren het oliecentrum Majkop, nadat eerst alle voorraden en installaties door het terugtrekkende Russische leger zijn vernietigd en bezettenKrasnodar, de hoofdstad van het Koebandistrict.
9 - InBombay wordenMahatma Gandhi en het heleCongress Working Committee door Britse troepen gearresteerd en geïnterneerd in hetAga Khanpaleis inPoona.
10 - Duitse eenheden van Legergroep A veroverenPjatigorsk, 400 kilometer ten zuidoosten vanRostov, met het doel de Kaukasus in tweeën te splitsen.
13 - Duitse eenheden van Legergroep A rukken op langs de spoorweg Rostov-Koeban, richtingMineralnje, dat slechts 20 kilometer van het oliecentrumGrozny is gelegen.
19 -Operatie Jubilee: De geallieerden voeren een mislukte aanval uit bij de Franse havenstadDieppe aan de Kanaalkust. Van de meer dan 6.000 Canadezen die eraan deelnemen, worden er 3.500 gedood, gewond of gevangengenomen.
20 - De NSB-burgemeester van ApeldoornCornelis den Besten wordt ontslagen omdat hij weigert, de fietsen van joodse burgers te vorderen.
22 -Brazilië verklaart de oorlog aanDuitsland enItalië.
23 -Slag om Stalingrad: Duitse eenheden van het6e Leger onder bevel van generaalFriedrich Paulus, gesteund door tankeenheden van het4e Pantserleger, bereiken de buitenwijken vanStalingrad. Paulus stabiliseert de frontlinie en laat posities innemen bij de rivier deWolga. Het Russische leger wordt afgesneden van de noordelijke bevoorradingslijnen.Jozef Stalin geeft het bevel 'ten koste van alles' de stad met alle beschikbare middelen te verdedigen.
24 -25 -Zeeslag bij de Oostelijke Salomonseilanden: Amerikaanse gevechtsvliegtuigen van het vliegdekschipUSS Saratoga brengen het Japanse vliegdekschipRyujo tot zinken in deSalomonzee. Hiermee behalen de Amerikanen een strategisch voordeel opJapan, met name op minder Japanse getrainde piloten die beschikbaar zijn op vliegdekschepen.
30 -Slag bij Alam el Halfa: Duitse eenheden van hetPantserleger Afrika onder bevel van veldmaarschalkErwin Rommel beginnen een offensief met als doel door de zuidelijke sector van het Britse8e Leger te breken en de geallieerden te omsingelen.
Tussen augustus en oktober bereikt deuitroeiing van joden en Roma een hoogtepunt als in 100 dagen 1,3 miljoen mensen in de kampenSobibor,Treblinka enBelzec worden vermoord.

september

3 -4 - Grote nachtelijkerazzia op joden inBrussel.
6 - Duitse en Roemeense legereenheden veroverenNovorossiejsk, de voormalige Russische marinebasis aan deZwarte Zee. Een kleine eenheid van deRode Vloot onder bevel van kolonelLeonid Brezjnev weet een deel van de stad in handen te houden.
9 - DeNoordoostpolder valt officieel droog.
13 - Duitse eenheden van het 6e Leger onder bevel van generaal Friedrich Paulus beginnen hun aanval op Stalingrad. Ondanks verbeten Russische tegenstand, trekken de Duitsers de stad in het zuiden binnen.
16 - Begin aanleg van deBirmaspoorweg door dwangarbeiders van het Japanse bestuur. Met name krijgsgevangenen, onder andere uit Nederlands-Indië, worden ingezet.
20 - De Zweedse hardloperGunder Hägg loopt als eerste de 5000 meter binnen de 14 minuten. Zijn wereldrecord van 13.58,2 zal 12 jaar stand houden.
25 - Australische legereenheden dwingen de Japanners hun voorposten op te geven en trekken zich terug in hetOwen Stanleygebergte inPapoea-Nieuw-Guinea.

oktober

3 - De Duitsers nemen een eerste proef met deV2 (raket).
3 - De 225 dwangarbeiders in hetKamp Ybenheer en andere joodse werkkampen van deHeidemij worden weggevoerd naarKamp Westerbork en uiteindelijk naar Duitsland.
23 -Tweede Slag bij El Alamein: Geallieerde eenheden van het Britse8e Leger onder bevel van generaalBernard Montgomery beginnen een tegenoffensief bijEl Alamein inEgypte.
23 - Na het overlijden van VNV-leiderStaf Declercq wordtHendrik Elias de nieuwe leider van hetVNV.

november

2 - Veldmaarschalk Erwin Rommel begint met de terugtocht van het DuitseAfrikakorps inNoord-Afrika. Hij geeft het bevel om de Duits-Italiaanse legereenheden te hergroeperen, ca. 2.500 man zijn omsingeld in de omgeving van El Alamein.
6 - Geallieerde legereenheden van het Britse 8e Leger onder bevel van generaal Bernard Montgomery drijven het Duitse Afrikakorps in de richting vanMarsa Matruh. Hierbij worden ongeveer 20.000 krijgsgevangenen gemaakt.
8 - Geallieerde legereenheden (ruim 105.000 man) onder bevel van generaalDwight D. Eisenhower landen inFrans Noord-Afrika. Ze hebben als doel de verovering van de wijd uiteenliggende havens vanCasablanca,Oran enAlgiers, om daarmee de terugweg voor Erwin Rommel af te snijden.
9 - Duitse eenheden van het 6e Leger onder bevel van generaal Friedrich Paulus veroveren eindelijk (na een uitputtingsslag van bijna twee maanden) de Russische stellingen bij de rivier de Wolga. Stalingrad is voor 90% in handen van de Duitsers en de restanten van het Russische leger worden in tweeën gesplitst in afzonderlijke sectoren.
15 - DeKLM DC-3 G-AGBB (voorheen PH-ALI,Ibis) op deBOAC lijndienstBristol-Lissabon, met passagiers en KLM bemanning, wordt aangevallen doorLuftwaffejagers. Gehavend maar zonder persoonlijk letsel weten zij te alsnog inEngeland te landen.
19 -Operatie Uranus: Drie Russische legers beginnen een grootscheeps tegenoffensief ten zuiden van Stalingrad en op deKalmukkensteppe. Het doel van deze operatie is om het Duitse 6e Leger en een deel van het 4e Pantserleger te omsingelen.
23 - Russische legereenheden omsingelen het Duitse 6e Leger in de omgeving van Stalingrad. In het Russische offensief van de laatste vijf dagen worden verscheidene plaatsen herovert, de Russen maken ruim 24.000 Duitsers krijgsgevangen.
27 - Uit protest tegen de Duitse bezetting van Zuid-Frankrijk brengen de bemanningen van de overgebleven Franse oorlogsbodems in de marinehaven vanToulon hun schepen tot zinken.
28 - Bij een brand in de nachtclub Cocoanut Grove inBoston komen 492 mensen om.

december

2 - eerste gecontroleerdenucleaire kettingreactie, in de eerstekernreactor, deChicago Pile 1, gebouwd doorEnrico Fermi.
12 -Operatie Wintergewitter: VeldmaarschalkErich von Manstein lanceert metArmeegruppe Hoth een tegenoffensief op 150 kilometer ten zuidwesten van Stalingrad, om het Duitse 6e Leger te ontzetten.
13 - RijkscommissarisSeyss-Inquart roept NSB-leiderAnton Mussert uit tot "leider van het Nederlandse volk". Het zal een loze titel blijken.
14 - Veldmaarschalk Erwin Rommel trekt zich met de restanten van het Duitse Afrika Korps terug vanuitMarsa al-Brega aan de zuidkust van deGolf van Sidra (huidigeLibië). Hij leidt de Duits-Italiaanse legereenheden naar een verdedigingslinie, 375 km naar het westen. Hiermee verijdelt Rommel het plan van de geallieerden om hem in te sluiten.
24 - De Franse admiraal en oud-premier van VichyFrançois Darlan wordt door de jonge gaullist Fernand Bonnier de La Chapelle in Algiers vermoord.
25 - De Nederlandse onderzeebootK XVI wordt ten noorden van Kuching getorpedeerd door de Japanse onderzeebootI 66, alle 36 bemanningsleden komen hierbij om het leven.
31 -Slag in de Barentszee: De DuitseKriegsmarine onder leiding vanAdmiral Hipper valt de BritseRoyal Navy aan in deBarentszee bij deNoordkaap. Tijdens de gevechten, verdrijft de Royal Navy de Duitse schepen en weet het veilig 15 transportschepen naarRusland te begeleiden.

Film uit 1942. Film waarin te zien is hoe beroepsvissers op één derFriese meren met dezegen (= een net van zo'n 600 meter lengte) vissen. Twee vissers worden gevolgd bij hun werk o.a.: het uitgooien van de zegen, binnenhalen van het net, meten van de vis en transport van de vis naar de winkel.
Propagandafilm uit 1942 van deFilmdienst derNSB. Weerbaarheidscursussen van deNationale Jeugdstorm.
Propagandafilm uit januari 1942 van deFilmdienst derNSB. Vertrek van mannen van deNederlandse Arbeidsdienst naar hetoosten. De mannen wordt verteld dat NSB-leiderMussert trots op hen is omdat ze meehelpen bij het verdedigen van 'de grotelevensruimte die thans geschapen wordt'.
Propagandafilm uit januari 1942 van deFilmdienst derNSB. Leden van deWA, de geüniformeerde ordedienst en knokploeg van de NSB, vertrekken als vrijwilligers naar hetoostfront. Na deeedsaflegging op hetBinnenhof in Den Haag volgt een parade door de stad naar hetstation Hollands Spoor, vanwaar zij zullen vertrekken.
Bioscoopjournaal uit januari 1942 over de Vijfde Mussertcompagnie, die een mars houdt doorUtrecht voor het vertrek naar deLuftwaffe Nachrichtentruppen waarin ze opgenomen zullen worden.
Propagandafilm uit januari 1942 van deFilmdienst derNSB. Plechtigheid op deDam in Amsterdam rond het vertrek van een groepJeugdstormers naar Ostland, waar ze de boeren zullen helpen bij het werk.
Propagandafilm uit januari 1942 van deFilmdienst derNSB. Vertrek van 150 man van deNederlandse SS naar hetoostfront.

Film

[bewerken |brontekst bewerken]

ZieFilm in 1942 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

[bewerken |brontekst bewerken]

mei - Op een snikhete dag neemtBing Crosby de song "I'm dreaming of a white Christmas" vanIrving Berlin op. De single zal tientallen jaren de lijst van bestsellers aanvoeren.
Arnold Schönberg componeert zijnpianoconcert, opus 42
Mieczysław Weinberg componeert zijnSymfonie nr. 1
Igor Stravinsky schrijft deCircus Polka voor het olifantenballet van Barnem & Bailey

Premières

[bewerken |brontekst bewerken]

Literatuur

[bewerken |brontekst bewerken]

Albert Camus publiceertL'Étranger
Antoine de Saint-Exupéry'sPilote de guerre wordt gepubliceerd
Stefan ZweigsDie Welt von Gestern wordt gepubliceerd
Ernest HemingwaysMen at War wordt gepubliceerd

Beeldende kunst

[bewerken |brontekst bewerken]

Nighthawks vanEdward Hopper
Lake George vanJudson Smith

Bouwkunst

[bewerken |brontekst bewerken]

Woonhuis met kantoor, Best (1942)

Geboren

[bewerken |brontekst bewerken]

januari

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Klaas Dankert, Nederlands politicus (overleden2024)
1 -Max de Haan, Nederlands auteur en literatuuronderzoeker (overleden2020)
1 -Myriam Leenknecht, Belgisch kunstschilder
1 -Alassane Ouattara, Ivoriaan president
1 -Justas Vincas Paleckis, Litouws politicus
1 -Gerrit Schoenmakers, Nederlands politicus
1 -Lita Stantic, Argentijns filmmaker
2 -Ina van Berckelaer-Onnes, Nederlands orthopedagoge
2 -Jevgeni Roedakov, Sovjet-Russisch voetbaldoelman (overleden2011)
3 -Wilma Burgers-Gerritsen, Nederlands beeldhouwer (overleden1993)
3 -László Sólyom, Hongaars politicus; president van 2005 tot 2010 (overleden2023)
3 -John Thaw, Engels acteur (overleden2002)
4 -Ypke Gietema, Nederlands politicus (overleden2013)
5 -Maurizio Pollini, Italiaans pianist (overleden2024)
5 -Kris Smet, Belgisch presentatrice en actrice
7 -Vasili Aleksejev, Russisch gewichtheffer (overleden2011)
7 -Jörg Lucke, Oost-Duits roeier
8 -Hendrik Croes, Arubaans advocaat en politicus
8 -Stephen Hawking, Brits natuurkundige (overleden2018)
8 -Yvette Mimieux, Amerikaans actrice (overleden2022)
8 -Abram de Swaan, Nederlands socioloog
9 -Kees Jan Dik, Nederlands hoogleraar diergeneeskunde (overleden2018)
9 -Eisso Woltjer, Nederlands politicus
14 -Roger Jackson, Canadees roeier
14 -Gerben Karstens, Nederlands wielrenner (overleden2022)
14 -Louis Lemaire, Nederlands acteur, schrijver en regisseur
14 -Eladio Zárate, Paraguayaans voetballer
17 -Muhammad Ali (Cassius Clay), Amerikaans bokser (overleden2016)
18 -Lima, Braziliaans voetballer (overleden2025)
18 -Vassula Rydén, Egyptisch zieneres en schrijfster
18 -Johnny Servoz-Gavin, Frans autocoureur (overleden2006)
18 -Félix Siby, Gabonees ambtenaar en politicus (overleden2006)
19 -Pieter Lakeman, Nederlands bedrijfsdocumentalist, adviseur en fraudebestrijder
21 -Freddy Breck, Duits zanger (overleden2008)
22 -Gerard Unger, Nederlands letterontwerper (overleden2018)
23 -Herman Tjeenk Willink, Nederlands politicus
23 -Harrie Vorst, Nederlands psycholoog en methodoloog
24 -Angelo Bratsis, Amerikaans voetbalscheidsrechter
25 -Eusébio, Mozambikaans-Portugees voetballer (overleden2014)
25 -Kees Kousemaker, Nederlands stripdeskundige (overleden2010)
25 -Pete Magadini, Amerikaans drummer, componist en publicist (overleden2023)
26 -Koen Wessing, Nederlands fotograaf (overleden2011)
27 -Tasuku Honjo, Japans immunoloog; winnaar van de Nobelprijs voor Geneeskunde 2018
27 -John Witherspoon, Amerikaans (tv-)acteur en komiek (overleden2019)
28 -Sjoukje Dijkstra, Nederlands kunstschaatsster (overleden2024)
29 -Jean Wadoux, Frans atleet
30 -Arie van der Veer, Nederlands predikant en omroepvoorzitter (overleden2024)
31 -Daniela Bianchi, Italiaans actrice

februari

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Terry Jones, Brits acteur, komiek, tekstschrijver en regisseur; was een van de leden vanMonty Python (overleden2020)
1 -Rik Kuethe, Nederlands diplomaat en journalist (overleden2020)
1 -Volker Roth, Duits voetbalscheidsrechter (overleden2025)
1 -Tonny Zwollo, Nederlands architecte (overleden 2025)
2 -Graham Nash, Engels zanger
4 -Louis Ferron, Nederlands dichter en schrijver (overleden2005)
4 -Frank Zander, Duits schlagerzanger, acteur en presentator
5 -Jaap Blokker, Nederlands ondernemer (overleden2011)
7 -Gareth Hunt, Engels acteur (overleden2007)
9 -Barbara Donald, Amerikaans trompettiste (overleden2013)
9 -Carole King, Amerikaans zangeres
9 -Pierre Seron, Belgisch stripauteur
11 -André Bailly, Belgisch politicus (overleden2023)
12 -Ehud Barak, Israëlisch politicus en premier
12 -Terry Bisson, Amerikaans sciencefiction- en fantasyschrijver (overleden2024)
13 -Giulio Casali, San Marinees voetballer en voetbalcoach
14 -Michael Bloomberg, Amerikaans ondernemer
14 -Ricardo Rodríguez de la Vega, Mexicaans autocoureur (overleden1962)
14 -Richard Williams, Amerikaans tenniscoach
15 -Jacques Caufrier, Belgisch waterpoloër en sportbestuurder (overleden2012)
15 -Paula Majoor, Nederlands actrice
16 -Kim Jong-il, Noord-Koreaans politiek leider (overleden2011)
19 -Johan Plageman, Nederlands voetballer en voetbalbestuurder (overleden2018)
20 -Mitch McConnell, Amerikaans republikeins politicus
21 -Margarethe von Trotta, Duits filmregisseuse
21 -Joseph Wouters, Belgisch wielrenner
22 -Loek Dijkman, Nederlands ondernemer en filantroop (overleden2024)
22 -Christine Keeler, Brits model en callgirl (Profumo-affaire) (overleden2017)
22 -Geoffrey Scott, Amerikaans acteur (overleden2021)
23 -Joop van den Ende, Nederlands theater- en televisieproducent
24 -Cathy Cade, Amerikaans kunstenares (overleden2024)
24 -Joe Lieberman, Amerikaans politicus (overleden2024)
25 -Pierre Bernard, Frans grafisch kunstenaar (overleden2015)
25 -Karen Grassle, Amerikaans actrice
25 -John Saul, Amerikaans schrijver
26 -Jozef Adamec, Slowaaks voetballer en voetbalcoach (overleden2018)
27 -Robert Grubbs, Amerikaans scheikundige en Nobelprijswinnaar (overleden2021)
28 -Bernardo Adam Ferrero, Spaans componist en muziekpedagoog (overleden2022)
28 -Brian Jones, Engels muzikant (overleden1969)
28 -Oliviero Toscani, Italiaans fotograaf (overleden2025)

maart

[bewerken |brontekst bewerken]

2 -Heinze Bakker, Nederlands sportverslaggever (overleden2021)
2 -John Irving, Amerikaans schrijver
2 -Lou Reed, Amerikaans zanger en liedjesschrijver (overleden2013)
2 -Frans de Wit, Nederlands beeldhouwer en landschapskunstenaar (overleden2004)
5 -Erika Pauwels, Belgisch sopraan
5 -Harm Pinkster, Nederlands latinist en hoogleraar (overleden2021)
6 -Jan van Uden, Nederlands atleet (overleden2008)
7 -Michael Eisner, Amerikaans ondernemer
7 -Guy Lukowski, Belgisch atleet
7 -Tammy Faye Messner, Amerikaans zangeres en auteur (overleden2007)
7 -Pieter Winsemius, Nederlands bedrijfskundige, publicist en politicus
8 -Viktor Arbekov, Russisch motorcrosser (overleden2017)
8 -Ann Packer, Brits atlete
9 -Gary Walker, Amerikaans drummer en zanger
10 -Frank Roos, Belgisch atleet
12 -Fred Julsing, Nederlands cartoonist (overleden2005)
12 -John McNicol, Zuid-Afrikaans autocoureur (overleden2001)
13 -Herman Wijffels, Nederlands bankier en topfunctionaris
15 -Wayland Holyfield, Amerikaans songwriter (overleden2024)
16 -Gijs van Lennep, Nederlands autocoureur
16 -Jerry Jeff Walker, Amerikaans countryzanger (overleden2020)
19 -Peter van Bueren, Nederlands filmrecensent (overleden2020)
19 -Rinus Israël, Nederlands voetballer en voetbaltrainer (overleden2025)
21 -Ali Abdullah Saleh, Jeminitisch staatsman (overleden2017)
22 -André Testa, Nederlands bestuurder (NZH,GVBA,Stripmuseum) en werkgeversvoorzitter
23 -Ama Ata Aidoo, Ghanees (toneel)schrijfster en dichteres (overleden2023)
23 -Michael Haneke, Oostenrijks filmregisseur
25 -Arthur Amiotte, Amerikaans beeldend kunstenaar
25 -Aretha Franklin, Amerikaans zangeres (overleden2018)
25 -Max van Rooy, Nederlands architectuurcriticus en schrijver (overleden2022)
25 -Joop Verbon, Nederlands bokser (overleden2014)
26 -Erica Jong, Amerikaans schrijfster
27 -Michael Jackson, Engels schrijver en journalist (overleden2007)
27 -John Edward Sulston, Brits bioloog en Nobelprijswinnaar (overleden2018)
27 -Michael York, Engels acteur
28 -Daniel Dennett, Amerikaans filosoof (overleden2024)
28 -Neil Kinnock, Brits politicus
28 -Samuel Ramey, Amerikaans operazanger
30 -Regine Clauwaert, Belgisch presentatrice
30 -Kenneth Welsh, Canadees acteur (overleden2022)
31 -Dan Graham, Amerikaans kunstenaar (overleden2022)

april

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Harry van den Bergh, Nederlands politicus (overleden2020)
2 -George Groot, Nederlands cabaretier (Don Quishocking) en tekstdichter (overleden2024)
2 -Leon Russell, Amerikaans muzikant (overleden2016)
3 -Ademir da Guia, Braziliaans voetballer
4 -Michel Fourniret, Frans crimineel (overleden2021)
5 -Marjan Ackermans-Thomas, Nederlands atlete
5 -Peter Greenaway, Brits regisseur, schrijver en schilder
5 -Agaath Witteman, Nederlands theatermaakster en politica
6 -Cees den Heyer, Nederlands protestants theoloog en hoogleraar (overleden2021)
7 -Edda Barends, Nederlands actrice
8 -Douglas Trumbull, Amerikaans filmregisseur en -producent (overleden2022)
9 -Petar Nadoveza, Kroatisch voetballer en voetbalcoach (overleden2023)
10 -Ben Cabrera, Filipijns kunstschilder
10 -Ian Callaghan, Brits voetballer
10 -Maria Kaczyńska, Pools presidentsvrouw (overleden2010)
11 -Hans Hagenbeek, Nederlands architect (overleden2021)
11 -Paulin Hountondji, Benins filosoof (overleden2024)
12 -Leo van der Zalm, Nederlands dichter in de marge (overleden2002)
12 -Jacob Zuma, Zuid-Afrikaans politicus en president
13 -Bert Vuijsje, Nederlands journalist en schrijver
15 -Kenneth Lee Lay, Amerikaans topman (overleden2006)
15 -Gennadi Logofet, Russisch voetballer (overleden2011)
16 -Frank Wiliams, Brits autocoureur en oprichter Formule 1-team (overleden2021)
17 -David Bradley, Engels acteur
19 -Bas Jan Ader, Nederlands conceptueel kunstenaar (overleden1975)
19 -Frank Elstner, Duits televisiepresentator
19 -Alan Price, Brits muzikant, componist en acteur
20 -Agnes Maes, Belgisch schilder en kunstenaar (overleden2016)
20 -Arto Paasilinna, Fins schrijver (overleden2018)
23 -Ronny Temmer, Vlaams zanger
24 -Barbra Streisand, Amerikaans zangeres en actrice
26 -Bobby Rydell, Amerikaans zanger en entertainer (overleden2022)
27 -Louis Fortamps, Belgisch atleet
27 -Valeri Poljakov, Russisch kosmonaut (overleden2022)
29 -Jan Zeeman, Nederlands ondernemer (overleden2020)

mei

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Charlie Aitken, Schots voetballer (overleden2023)
1 -Artemio Rillera, Filipijns bisschop (overleden2011)
2 -Jacques Rogge, Belgisch zeiler en IOC-voorzitter (overleden2021)
3 -Jacques Claessen, Belgisch atleet
3 -Henning Frenzel, Oost-Duits voetballer
3 -Henny Knoet, Nederlands ontwerper (overleden2013)
3 -Loredana Nusciak, Italiaans actrice en model (overleden2006)
4 -Leonardus Dobbelaar, Nederlands bisschop van Nekemte in Ethiopië (overleden2008)
6 -Freek Biesiot, Nederlands kunstschilder en decorontwerper
7 -Francisco Javier Errázuriz Talavera, Chileens politicus (overleden2024)
8 -Jack Blanchard, Amerikaans countryzanger
8 -Terry Neill, Noord-Iers voetballer en voetbaltrainer (overleden2022)
9 -George Wilson, Amerikaans basketballer (overleden2023)
10 -Bart Bosman, Nederlands bioloog (overleden2006)
10 -Arend Jan Heerma van Voss, Nederlands journalist, acteur en omroepbestuurder (overleden2022)
12 -Ian Dury, Engels zanger, liedjesschrijver en bandleider (overleden2000)
12 -Michel Fugain, Frans zanger en componist
12 -Werner Theunissen, Nederlands musicus en componist (overleden2010)
13 -Guido Horckmans, Vlaams acteur (overleden2015)
13 -Pál Schmitt, Hongaars schermer, IOC-lid en voorzitter van het Hongaars Olympisch Comité
13 -Frans Vanistendael, Belgisch jurist en hoogleraar (overleden2021)
14 -Valeri Broemel, Sovjet-Russisch atleet (overleden2003)
14 -Jan Froger (Bolle Jan), Nederlands volkszanger en cafébaas (overleden2009)
14 -Prentis Hancock, Brits acteur (overleden2025)
15 -Mircea Petescu, Roemeens voetballer en voetbalcoach
17 -Jacqueline Crevoisier, Zwitsers schrijfster, tv-regisseur en vertaalster (overleden2016)
17 -Tom Turesson, Zweeds voetballer (overleden2004)
18 -Nobby Stiles, Brits voetballer (overleden2020)
19 -Alexandra, Duits zangeres (overleden1969)
19 -Bob de Jong, Nederlands autocoureur en programmamaker (overleden2013)
19 -Gary Kildall, Amerikaans softwareontwikkelaar (overleden1994)
21 -Danny Ongais, Amerikaans autocoureur (overleden2022)
22 -Peter Gomes, Amerikaans predikant en hoogleraar (overleden2011)
22 -Theodore Kaczynski, Amerikaans activist (Unabomber) (overleden2023)
22 -Barbara Parkins, Canadees actrice
23 -Mohamed Lagmouch, Marokkaans-Nederlands buurtvader
24 -Hannu Mikkola, Fins rallyrijder (overleden2021)
25 -Jo Decaluwe, Vlaams acteur en theaterdirecteur (overleden2021)
28 -Stanley B. Prusiner, Amerikaans neuroloog enNobelprijswinnaar

juni

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Paco Peña, Spaans flamenco-gitarist
2 -Tony Buzan, Engels psycholoog (overleden2019)
2 -Edoeard Malafejew, Sovjet-Wit-Russisch voetballer en trainer
2 -Charles Timmermans, Belgisch atleet
3 -Curtis Mayfield, Amerikaans soulzanger (overleden1999)
4 -Jan Wienese, Nederlands roeier
5 -Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, Equatoriaal-Guinees president
6 -Coosje van Bruggen, Nederlands-Amerikaans beeldhouwer (overleden2009)
7 -Anneke Grönloh, Nederlands zangeres (overleden2018)
7 -Moammar al-Qadhafi, Libisch leider (overleden2011)
9 -Joost Prinsen, Nederlands acteur (overleden2025)
9 -Mona Sulaiman, Filipijns atlete (overleden2017)
11 -Gunter Gabriel, Duits schlager- en countryzanger (overleden2017)
12 -Len Barry, Amerikaans singer-songwriter en schrijver (overleden2020)
12 -Bert Sakmann, Duits celfysioloog enNobelprijswinnaar
13 -Rita Beyens, Belgisch atlete
13 -James Carr, Amerikaans zanger (overleden2001)
15 -Herman Berkien, Nederlands cabaretier en zanger (overleden2005)
15 -Peter Norman, Australisch atleet (overleden2006)
16 -Dineke van As-Kleijwegt, Nederlands burgemeester
17 -Mohammed el-Baradei, Egyptisch diplomaat en Nobelprijswinnaar
18 -Paul McCartney, Engels zanger en componist
18 -Thabo Mbeki, Zuid-Afrikaans president
18 -Hans Vonk, Nederlands dirigent (overleden2004)
19 -Yvonne Brill, Nederlands schrijfster van jeugdliteratuur (overleden2021)
19 -Jos Brink, Nederlands (hoorspel)acteur, cabaretier, musicalster en -producent, columnist, schrijver, predikant, radio- en tv-presentator (overleden2007)
19 -Giacinto Facchetti, Italiaans voetballer (overleden2006)
19 -Ria Jaarsma, Nederlands politica (overleden2023)
19 -Aage Meinesz, Nederlands meesterkraker (overleden1985)
20 -Edoeard Margarov, Sovjet-Armeens voetballer en trainer
20 -Brian Wilson, Amerikaans muzikant (overleden2025)
22 -Duce Nacaratti, Braziliaans actrice (overleden2009)
24 -Mick Fleetwood, Brits muzikant
24 -Eduardo Frei Ruiz-Tagle, Chileens ingenieur en politicus
24 -Egbert Nijstad, Nederlands atleet
24 -Liane Winter, Duits atlete
25 -Joe Chambers, Amerikaans jazzdrummer
25 -Willemijn Fock, Nederlands kunsthistorica (overleden2021)
25 -Willis Reed, Amerikaans basketballer (overleden2023)
26 -Gilberto Gil, Braziliaans zanger en politicus
28 -John Lamers, Nederlands zanger (overleden2023)
29 -Bas van der Vlies, Nederlands politicus (overleden2021)
30 -Corrie van Gorp, Nederlands actrice en zangeres (overleden2020)

juli

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Wim T. Schippers, Nederlands schrijver en televisieprogrammamaker
2 -Vicente Fox, Mexicaans politicus; president 2000-2006
2 -Hein van Nievelt, Nederlands omroeper en presentator (overleden2022)
3 -Kevin Johnson, Australisch singer-songwriter
3 -Alexandra Radius, Nederlands balletdanseres
9 -Robert L. Morris, Amerikaans psycholoog (overleden2004)
9 -Richard Roundtree, Amerikaans acteur (overleden2023)
10 -Ronnie James Dio, Amerikaans zanger (overleden2010)
10 -Diane Hegarty, Amerikaans sataniste (overleden2022)
10 -Mirjana Marković, Servisch politiek ideologe en echtgenote vanSlobodan Milošević (overleden2019)
10 -Sixto Rodriguez, Amerikaans folkmuzikant (overleden2023)
11 -Jean-Pierre Coopman, Belgisch bokser
11 -Jean Jourden, Frans wielrenner (overleden2024)
11 -Tomasz Stańko, Pools jazztrompettist en -componist (overleden2018)
12 -Willem Abma, Nederlands schrijver en dichter (overleden2024)
13 -Harrison Ford, Amerikaans acteur
14 -Javier Solana, Spaans politicus
16 -Margaret Smith-Court, Australisch tennisster
17 - George Bruno ("Zoot") Money, Brits muzikant (overleden2024)
18 -Alexander van België, Belgisch prins (overleden2009)
20 -Roel in 't Veld, Nederlands bestuurskundige en politicus
22 -Jan Kristen, Nederlands politicus (PvdA)
23 -Madeline Bell, Amerikaans zangeres
23 -Fredi (Matti Kalevi Siitonen), Fins acteur, zanger en tv-presentator (overleden2021)
23 -Jan de Hont, Nederlands gitarist
23 -Jean-Claude Rudaz, Zwitsers autocoureur
24 -Heinz Burt, Brits basgitarist (The Tornados) en zanger (overleden2000)
26 -Hannelore Elsner, Duits actrice (overleden2019)
26 -Teddy Pilette, Belgisch autocoureur
27 -Karl Link, Duits wielrenner
29 -Tony Sirico, Amerikaans acteur (overleden2022)
31 -Martin van Rooijen, Nederlands politicus
31 -Triztán Vindtorn, Noors dichter (overleden2009)

augustus

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Guus Kuijer, Nederlands schrijver
2 -Isabel Allende, Chileens-Amerikaans schrijfster
2 -Leo Beenhakker, Nederlands voetbaltrainer (overleden2025)
3 -Jan des Bouvrie, Nederlands binnenhuisarchitect (overleden2020)
3 -Hugo Simon, Oostenrijks springruiter
4 -Bernard Barsi, Frans aartsbisschop (overleden2022)
4 -David Lange, Nieuw-Zeelands premier (overleden2005)
5 -Rick Huxley, Engels basgitarist (The Dave Clark Five) (overleden2013)
5 -Sergio Ramírez, Nicaraguaans schrijver en politicus
6 -Evelyn Hamann, Duits actrice en comédienne (overleden2007)
6 -George Jung, Amerikaans drugshandelaar en smokkelaar (overleden2021)
7 -Jack Gadellaa, Nederlands tv-regisseur en tekstschrijver (overleden2018)
7 -Sigfried Held, Duits voetballer en voetbalcoach
7 -Hadriaan van Nes, Nederlands roeier (overleden2024)
7 -B.J. Thomas, Amerikaans zanger (overleden2021)
9 -Frans van Anraat, Nederlands zakenman en crimineel
9 -Jack DeJohnette, Amerikaans muzikant en componist (overleden2025)
10 -Suze Broks, Nederlands danseres en actrice (overleden2017)
10 -Toninho Guerreiro, Braziliaans voetballer (overleden1990)
11 -Delia Domingo-Albert, Filipijns diplomaat en minister
13 -Hissène Habré, Tsjadisch dictator (overleden2021)
16 -Marc Moulin, Belgisch muzikant (overleden2008)
18 -Hans van Willigenburg, Nederlands televisiepresentator
20 -Isaac Hayes, Amerikaans zanger en producer (overleden2008)
20 -Alison Des Forges, Amerikaans mensenrechtenactiviste (overleden2009)
20 -Bernd Kannenberg, Duits atleet (overleden2021)
22 -Carl Mann, Amerikaans zanger en pianist (overleden2020)
25 -Nathan Deal, Amerikaans republikeins politucus
26 -Vic Dana, Amerikaans tapdanser, popzanger en filmacteur
26 -Lia Hinten, Nederlands atlete (overleden2021)
27 -Daryl Dragon, Amerikaans popzanger
28 -José Eduardo dos Santos, Angolees politicus; president 1979-2017 (overleden2022)
30 -Piet Paternotte, Nederlands voetballer (overleden2008)
31 -Isao Aoki, Japans golfer
31 -Alessandro Pesenti-Rossi, Italiaans autocoureur
31 -Raymond Ranjeva, Malagassisch rechtsgeleerde, hoogleraar, bestuurder en rechter
31 -Errol Schlabach, Amerikaans componist, muziekpedagoog, klarinettist en saxofonist
31 -Pedro Solbes, Spaans politicus (overleden2023)
31 -William Tannen, Amerikaans filmregisseur en filmproducent

september

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Hans Achterhuis, Nederlands filosoof
2 -Frans Dieleman, Nederlands geograaf (overleden2005)
2 -Eric de Kuyper, Belgisch filmregisseur, filmtheoreticus en schrijver
4 -Jan-Harm Pol, Nederlands-Amerikaans dierenarts
5 -Werner Herzog, Duits filmregisseur, -producent, scenarioschrijver en acteur
5 -Norbert Trelle, Duits r.k. bisschop
6 -Ferdi Elsas, Nederlandse ontvoerder en moordenaar van Gerrit Jan Heijn (overleden2009)
9 -Ted Herold, Duits schlagerzanger (overleden2021)
11 -Ernesto Herrera, Filipijns vakbondsleider en politicus (overleden2015)
11 -Eddy van Vliet, Belgisch dichter en advocaat (overleden2002)
12 -Lambert Quant, Nederlands burgemeester
15 -Lee Dorman, Amerikaans basgitarist (overleden2012)
15 -Emmerson Mnangagwa, Zimbabwaans politicus en president
16 -Theo Reitsma, Nederlands sportverslaggever
17 -Ron Kroon, Nederlands zwemmer (overleden2000)
18 -Koos van den Berg, Nederlands politicus (SGP) (overleden2020)
18 -Wolfgang Schäuble, Duits politicus en minister (overleden2023)
20 -Marjon Brandsma, Nederlands actrice
20 -Robbe De Hert, Belgisch filmregisseur (overleden2020)
22 -Marlena Shaw, Amerikaans zangeres (overleden2024)
24 -Mike Berry, Brits zanger en acteur (overleden2025)
24 -Gerry Marsden, Brits zanger en televisiepersoonlijkheid (overleden2021)
24 -Erik Silvester, Duits schlagerzanger (overleden2008)
25 -Henri Pescarolo, Frans autocoureur
27 -Dith Pran, Cambodjaans-Amerikaans fotojournalist en mensenrechtenactivist (overleden2008)
27 -Alvin Stardust, Brits zanger (overleden2014)
28 -Marshall Bell, Amerikaans acteur
28 -Antoine Braet, Nederlands neerlandicus en hoogleraar (overleden2021)
28 -Donna Leon, Amerikaans detectiveschrijfster
29 -Felice Gimondi, Italiaans wielrenner (overleden2019)
29 -Pé Hawinkels, Nederlands letterkundige (overleden1977)

oktober

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Jean-Pierre Jabouille, Frans autocoureur (overleden2023)
1 -Günter Wallraff, Duits onderzoeksjournalist en schrijver
3 -Alan Rachins, Amerikaans acteur (overleden2024)
4 -Jenny Arean, Nederlands cabaretière en zangeres
4 -Irm Hermann, Duits actrice (overleden2020)
5 -Adri Dees, Nederlands politicus en burgemeester (overleden2021)
5 -Sjaak Roggeveen, Nederlands voetballer
6 -Britt Ekland, Zweeds actrice
6 -Björn Nordqvist, Zweeds voetballer
12 -Melvin Franklin, Amerikaans zanger (overleden1995)
13 -Suzzanna, Indonesisch actrice (overleden2008)
14 -Péter Nádas, Hongaars schrijver
14 -Alice Reyes, Filipijns danseres en choreografe
19 -Jim Rogers, Amerikaans econoom en schrijver
20 -Christiane Nüsslein-Volhard, Duits biologe enNobelprijswinnares
20 -Bart Zoet, Nederlands wielrenner (overleden1992)
21 -Orlando Aravena, Chileens voetballer en voetbaltrainer (overleden2024)
22 -Abdelkader Fréha, Algerijns voetballer (overleden2012)
23 -Anita Roddick, Engels ondernemer (overleden2007)
23 -Michael Crichton, Amerikaans schrijver (overleden2008)
24 -Rolf Blättler, Zwitsers voetballer en voetbaltrainer (overleden2024)
26 -Bob Hoskins, Engels acteur (overleden2014)
26 -Milton Nascimento, Braziliaans singer-songwriter
27 -Philip Catherine, Belgisch jazzgitarist
27 -Lee Greenwood, Amerikaans countryzanger
27 -Janusz Korwin-Mikke, Pools politicus
28 -Kees Verkerk, Nederlands schaatser
29 -Jan Pieterse, Nederlands wielrenner
29 -Bob Ross, Amerikaans schilder (overleden1995)
30 -Rolf Bak, Nederlands mariene bioloog (overleden2024)
30 -Max Niematz, Nederlands dichter en prozaschrijver (overleden2024)
30 -Aad van Toor, Nederlandse acrobaat, acteur, zanger, regisseur, tekstschrijver, filmmonteur en televisiepresentator
31 -Daniel Roth, Frans componist, organist en muziekpedagoog

november

[bewerken |brontekst bewerken]

1 -Larry Flynt, Amerikaans tijdschriftuitgever en politicus (overleden2021)
1 -Ralph Klein, Canadees politicus (overleden2013)
2 -Shere Hite, Amerikaans-Duits seksvoorlichtster en feministe (overleden2020)
3 -Wolfram Schneider, Duits beeldhouwer en graficus (overleden2022)
4 -Patricia Bath, Amerikaans oogheelkundige en uitvinder (overleden2019)
5 -Maria Lindes, Nederlands hoorspelactrice en stemregisseuse
6 -Gretta Duisenberg, Nederlands politiek activiste
6 -Benno Torrenga, Nederlands musicus en schrijver
7 -Johnny Rivers, Amerikaans zanger en gitarist
9 -Tom Weiskopf, Amerikaans golfer (overleden2022)
12 -Ad Geelhoed, Nederlands ambtenaar en jurist (overleden2007)
14 -Indira Goswami, Assamees schrijfster (overleden2011)
15 -Daniel Barenboim, Israëlisch pianist en dirigent
17 -Derek Clayton, Australisch atleet
17 -Kaing Guek Eav, Cambodjaans gevangenisdirecteur en schender van mensenrechten (overleden2020)
17 -Bo Holmberg, Zweeds politicus (overleden2010)
17 -Hans Jansen, Nederlands arabist en politicus (overleden2015)
17 -Annemarie Oster, Nederlands actrice, schrijfster en columniste
17 -Martin Scorsese, Amerikaans regisseur
18 -Linda Evans, Amerikaans actrice
19 -Calvin Klein, Amerikaans modeontwerper
20 -Joe Biden, Amerikaans politicus
20 -Bob Einstein, Amerikaans acteur en scenarioschrijver (overleden2019)
20 -Ferjan Ormeling, Nederlands cartograaf (overleden2025)
21 -Kees van Lede, Nederlands ondernemer en werkgeversvoorzitter (overleden2020)
24 -Billy Connolly, Schots muzikant, acteur, presentator en komiek
24 -Craig Thomas, Welsh thrillerauteur (overleden2011)
24 -Freddie Webb, Filipijns basketballer en senator
25 -Bob Lind, Amerikaans singer-songwriter
25 -Töres Theorell, Zweeds arts en hoogleraar
27 -Jimi Hendrix, Amerikaans muzikant (overleden1970)
27 -Vlastimil Jansa, Tsjechisch schaker
27 -Charles Pahlad, Surinaams musicus, ondernemer en politicus (overleden2024)
27 -Ruurd Reitsma, Nederlands generaal (overleden2016)
27 -Néstor Togneri, Argentijns voetballer (overleden1999)
28 -Manolo Blahnik, Spaans modeontwerper
28 -Bo Johansson, Zweeds voetballer en voetbaltrainer
29 -Kunio Lemari, Marshalleilands politicus (overleden2008)
29 -Gene Okerlund, Amerikaans sportjournalist en presentator (overleden2019)
29 -Han Woerdman, Nederlands natuurlundige (overleden2020)

december

[bewerken |brontekst bewerken]

2 -Frans Wiertz, Nederlands bisschop
3 -Pedro Rocha, Uruguayaans voetballer en trainer (overleden2013)
3 -Alice Schwarzer, Duits feministe
4 -Roel Van Bambost, Belgisch zanger en filmcriticus
5 -Hezahiah Nyamau, Keniaans atleet
6 -Peter Handke, Oostenrijks schrijver enNobelprijswinnaar
6 -Herbjørg Wassmo, Noors schrijfster
9 -Marcos Conigliaro, Argentijns voetballer
11 -Didier Comès, Belgisch striptekenaar (overleden2013)
12 -John Casablancas, Amerikaans ondernemer (overleden2013)
12 -Fatma Girik, Turks actrice en politica (overleden2022)
14 -Juan Diego, Spaans acteur (overleden2022)
14 -Benny Lennartsson, Zweeds voetballer en voetbalcoach
14 -Dick Wagner, Amerikaans gitarist en songwriter (overleden2014)
15 -Dave Clark, Engels drummer en leider van de popgroepThe Dave Clark Five
15 -Mike Summerbee, Engels voetballer
16 -Kries Mahadewsing, Surinaams minister (overleden2013)
17 -Muhammadu Buhari, Nigeriaans politicus (overleden2025)
18 -Salvador Escudero III, Filipijns politicus (overleden2012)
19 -Piet Doedens, Nederlands advocaat (overleden2022)
20 -Hans Duistermaat, Nederlands wiskundige (overleden2010)
20 -Ellen Edinoff, Amerikaans-Nederlands danseres (overleden2013)
20 -Bob Hayes, Amerikaans atleet en Americanfootballspeler (overleden2002)
20 -Odd Martinsen, Noors langlaufer (overleden2025)
21 -Reinhard Mey, Duits zanger
21 -Derek Parfit, Brits filosoof (overleden2017)
21 -Carla Thomas, Amerikaans soulzangeres
22 -Antonio Martino, Italiaans politicus (overleden2022)
23 -John Benson, Schots voetballer en voetbalcoach (overleden2010)
23 -Quentin Bryce, Australisch politica
26 -Rob de Nijs, Nederlands zanger (overleden2025)
27 -Rudy Bennett, Nederlands zanger
27 -Charmian Carr, Amerikaans actrice (overleden2016)
27 -Thomas Menino, Amerikaans burgemeester (overleden2014)
28 -Timbul Suhardi, Indonesisch acteur (overleden2009)
28 -Roger Swerts, Belgisch wielrenner
29 -Óscar Andrés Rodríguez Maradiaga, Hondurees kardinaal
30 -Georges Monard, Belgisch politicus en ambtenaar
30 -Fred Ward, Amerikaans acteur (overleden2022)
31 -Andy Summers, Engels muzikant

datum onbekend

[bewerken |brontekst bewerken]

Hugo Bousset, Belgisch hoogleraar en tijdschriftredacteur
Emma Crebolder, Nederlands dichteres
Dan Greer, Amerikaans zanger en songwriter
Andrew Morgan, Engels regisseur
Paul Peters, Nederlands burgemeester
Hussain al-Shahristani, Irakees atoomgeleerde en minister
Aminata Traoré, Malinees schrijfster en politica
Nico Tydeman, Nederlands zenleraar
Ernest Wamba dia Wamba, Congolees hoogleraar politieke filosofie, rebellenleider en politicus

Overleden

[bewerken |brontekst bewerken]

ZieLijst van personen overleden in 1942 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Weerextremen in België

[bewerken |brontekst bewerken]

22 januari: Minimumtemperatuur tot −17,9 °C in Ukkel.
27 januari: Minimumtemperatuur tot −23,2 °C in Gerdingen (Bree) en −24,3 °C in Wardin (Bastogne).
winter: Een van de strengste van de eeuw: rivieren en kanalen vriezen toe.
28 februari: Elke dag vorst in Ukkel (zoals in 1956). 17 sneeuwdagen. Maximale dikte van de sneeuwlaag tot 1 meter op het plateau van de Hoge Venen.
4 maart: Tussen 17 januari en 4 maart 47 opeenvolgende vorstdagen in Ukkel.
14 maart: Op de Baraque Michel (Jalhay) blijft de vorstperiode die begon op 26 december 1941 voortduren tot 14 maart 1942.
15 maart: Van 6 januari tot 15 maart – gedurende 69 dagen na elkaar – sneeuw op de bodem in Ukkel (eventueel onder de vorm van sporen). Dat is na dewinter 1962/1963 het tweede langst.
10 juli: 74,5 mm neerslag in 24 uur in Ukkel.
juli: Juli met hoogste neerslagtotaal: een neerslagtotaal met 196,5 mm (normaal 74,3 mm).
3 augustus: 207,3 mm neerslag in 30 dagen – van 5 juli tot 3 augustus – valt er in Ukkel (waarde overschreden in juni/juli 1980).

Bron: KMIGegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen

Mediabestanden

Zie de categorie1942 vanWikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Bronnen, noten en/of referenties

↑27 januari 1942: -27.4 graden, weer.nl, 27 januari 2008

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=1942&oldid=70109999"

Categorie:

1942

[8]ページ先頭