Propagandafilm uit 1940 van deFilmdienst derNSB. Nederlandse notabelen, o.a. de oud-burgemeester van Amsterdamdr. W. de Vlugt, willen eencharitatieve instelling oprichten. RijkscommissarisArthur Seyss-Inquart "neemt" het idee over maar maakt er eennationaalsocialistische organisatie van onder de naamWinter Hulp Nederland (afkorting WHN). Beelden van de activiteiten rond de eerstecollecte ten bate van Winter Hulp Nederland.Bioscoopjournaal uit 1940. Overal in Nederland wordt gewerkt aan het herstellen van de door de gevechten in de meidagen 1940 aangerichte schade.Bioscoopjournaal uit 1940. Drie wielrenners,Jan Derksen,Arie van Vliet enJef van de Vijver, rijden - met kransen om de nek - per auto weg bij hetspoorstation van Den Haag. Veel publieke belangstelling. In hetMetropole Palace in een zaal "rijden" de drie een wedstrijd ophometrainers.Bioscoopjournaal uit september 1940. Fabricage door witgejaste mannen en vrouwen vansnaren encatgut (medisch hechtmateriaal voor operaties) bij de N.V. Eerste Nederlandsche Snaaren en Catgutfabriek-Hakkert teRotterdam.Bioscoopjournaal uit juli 1940. Achtereenvolgende fasen bij het fabriceren van isolatiedekens vanglaswol.Bioscoopjournaal uit januari 1940. De vervaardiging van etalagepoppen in een atelier te Amsterdam.
30 - Dezesde Elfstedentocht wordt verreden. Er komen vijf schaatsers tegelijk over de finish die allen als winnaar worden aangeschreven,Sjoerdtsje Faber komt als eerste vrouw over de finish.
In het besneeuwde Nederland heerst een nieuwe rage:skijöring. Iemand laat zich op ski's trekken door een auto. Op een krantenfoto beoefentprins Bernhard de nieuwe sport.
februari
3 - De voormalige Sovjet-Russische volkscommissaris en hoofd van deNKVDNikolaj Jezjov wordt in een geheim "proces" ter dood veroordeeld en de volgende dag volgens zijn eigen methoden geëxecuteerd.
5 - De Nederlandse regering ontslaat de opperbevelhebber generaalIzaäk Reijnders. Deze legt op 6 februari zijn functie neer en wordt opgevolgd door generaalHenri Winkelman.
22 -Gyatso wordt ingehuldigd als dedalai lama, spirituele leider van Tibet.
29 -Gone with the Wind, een van de grootste bioscoopsuccessen aller tijden, wint achtOscars. Daarbij is ook die voor beste vrouwelijke bijrol:Hattie McDaniel is de eerste zwarte acteur die een Oscar wint.
maart
3 -Pete Seeger ontmoetWoody Guthrie op een avond georganiseerd ter ondersteuning van de arme boerenknechten in Californië, naar aanleiding van het boek 'Grapes of Wrath' vanJohn Steinbeck, dat net is uitgekomen en inmiddels is verfilmd. VolgensAlan Lomax, die ook aanwezig is, ontstaat op die avond de modernefolkmuziek.
5 - Stalin ondertekent het bevel voor demassamoord op het kader van de Poolse samenleving.
15 - DeCPN besluit om zich tot ondergrondse verzetsorganisatie om te vormen.Bernardus IJzerdraat verspreidt in Rotterdam een oproep om verzet tegen de Duitse bezetting te plegen, dit is het begin van de verzetsgroepDe Geuzen.
15 - De linkse schrijverMenno ter Braak pleegt suïcide door een combinatie van een slaapmiddel en een injectie, toegediend door zijn broer, omdat hij weinig goeds van de Duitsers te verwachten heeft.
15 - In de Verenigde Staten begint de verkoop vannylonkousen. Per klant mag slechts één paar worden aangeschaft, maar toch is aan het einde van de dag de hele voorraad uitverkocht.
16 - De Duitse bezetters voeren deMidden-Europese Tijd en dezomertijd in Nederland in, in plaats van de tot dan toe gebruikelijkeAmsterdamse Tijd. De klok wordt één uur en veertig minuten vooruitgezet.
23 - Duitse troepen bereiken Boulogne en Het Kanaal.
23-28 - DeLeieslag, de enige echte slag tussen het Belgische en Duitse Leger vindt plaats.
25 - op hetKasteel van Wijnendale vindt een bespreking plaats vanKoning Leopold III met premierHubert Pierlot en drie andere ministers. De vorst weigert met de regering het land te verlaten en deelt de ministers mee dat hij bij zijn troepen blijft.
27 -Bloedbad van Vinkt, waarbij 111 dorpelingen door de Duitsers worden terechtgesteld of omkomen door artillerievuur.
30 - Het binnenvaartschipRhenus 127, dat met ongeveer 1200 Belgische krijgsgevangenen op weg is naar Duitsland, loopt op hetHollandsch Diep bijWillemstad op een mijn en zinkt. Ongeveer 200 mannen verdrinken.
31 - In Limoges spreekt de Belgische eerste ministerHubert Pierlot het parlement toe. Hij ontneemt koningLeopold alle bevoegdheden.
15 - Sovjettroepen trekken Litouwen binnen. Er komt een pro-Russische regering aan de macht, die Moskou "verzoekt om te mogen worden opgenomen in deSovjet-Unie", waarna het land alsLitouwse Socialistische Sovjetrepubliek verder gaat.
16 - De Franse premierReynaud delft het onderspit in zijn kabinet en treedt af. Vice-premierPétain volgt hem op, en stafchefWeygand wordt minister van defensie. Met deze verschuiving koerst Frankrijk af op een wapenstilstand met Duitsland.
22 - Frankrijk ondertekent een wapenstilstand met Duitsland. De bezetters openen in Compiègne bij Parijs hetKamp Royallieu voor politieke gevangenen en joden.
25 - De Nederlandse onderzeebootO 13 wordt officieel als vermist beschouwd nadat het schip niet terugkwam van een patrouille op de Noordzee.
26 - De Sovjet-Unie valt Roemenië binnen. Roemenië wordt gedwongen zowel de noordelijkeBoekovina alsBessarabië en hetHertsagebied af te staan.
27 - Het communistischeVolksdagblad wordt als eerste Nederlandse krant door de Duitsers verboden, nadat het zich de vorige dag niet aan de censuurvoorschriften had gehouden.
29 - Een aantal Nederlanders protesteert zwijgend tegen de "nieuwe orde" door op de verjaardag vanprins Bernhard een witte anjer te dragen.
Engelse troepen vallen Italiaanse strijdkrachten in Noord-Afrika aan.
juli
3 -Aanval van deRoyal Navy in de havens van het AlgerijnseMers-el-Kébir op de daar gelegen Franse marineschepen om te voorkomen dat deze in Duitse handen zullen vallen. Zo'n 1300 Fransen vinden de dood; in Britse havens nemen Britten 40 Franse marineschepen en 160 andere Franse schepen over.
8 - In Amerika wordt deBoeing 307 Stratoliner in dienst genomen, het eerste niet-experimentele vliegtuig met eendrukcabine.
10 - Begin van deSlag om Engeland, (Battle of Britain): Duitse bombardementen opEngeland, strijd tussen Engeland en Duitsland om controle van het luchtruim.
1 -Jan Broeksz treedt af als bestuurder van deVARA omdat hij niet wenst mee te werken aan de plannen van 'Kommissar für die marxistischen Parteien'Meinoud Rost van Tonningen.
3 - In Londen verschijnt het eerste nummer vanVrij Nederland.
3 - De Japanse plaatsTamano opHonshu krijgt het statuut van stad.
5 - 's Nachts wordt in de Nederlandse plaatsZandvoort de synagoge aan de Mezgerstraat door onbekenden opgeblazen.[1]
9 -Walther Funk ontzegt in zijn functie van minister van Economische Zaken en president van de Reichsbank Joden de toegang tot hun banktegoeden en bij institutionele beleggers ondergebracht vermogen.
13 - Begin van de 'Operatie Adelaar' door de DuitseLuftwaffe in het Britse luchtruim.
? - De eerste ondergrondse publicatie verschijnt, namelijk het pamfletVrede door revolutie van decommunisten.
20 - Moordaanslag met eenijsbijl op de Sovjet-Russische politicus en revolutionairLeon Trotski inMexico-Stad; hij overlijdt een dag later.
26 - InWaalwijk wordt voetbalclubRKC (Rooms Katholieke Combinatie) opgericht.
4 - InBerlijn houdtAdolf Hitler een toespraak waarin hij verklaart datnazi-Duitsland alle nachtelijke bombardementen door Engeland met nog grotere bombardementen zal vergelden.
6 - KoningCarol II doet inRoemenië afstand van de troon ten gunste van zijn 18-jarige zoonMichaël. De territoriale concessies van de laatste twee maanden hebben zijn positie onhoudbaar gemaakt. De werkelijke macht komt in handen van generaalIon Antonescu.
7 -De Blitz: De DuitseLuftwaffe begint een reeks van nachtelijke bombardementen opLonden. Ze zullen 24 nachten aanhouden, grote verwoestingen aanrichten en aan duizenden Londenaren het leven kosten.
17 - Britse vliegtuigen van het vliegdekschipHMS Illustrious vallen, ondersteund door het slagschipHMS Valiant, de havenstadBenghazi aan. In de haven worden vier Italiaanse schepen tot zinken gebracht.
28 - Totstandkoming van een gezelschap van intellectuelen met als doel culturele samenwerking met de Duitsers, deNederlandse Kultuurkring, te Den Haag.[2]
oktober
7 - Meer dan honderd prominente Nederlanders worden opgepakt en naarBuchenwald overgebracht als represaille voor deinternering van Duitsers inNederlands-Indië.
22 - Een Duitse verordening verplicht alle ondernemingen in Nederland met joodse eigenaren, zich aan te melden bij de Wirtschaftsprüfstelle (bureau voor economisch onderzoek), een onderdeel van hetGeneralkommissariat für Finanz und Wirtschaft.
28 - De Griekse regering wijst een Italiaans ultimatum van de hand; begin van deGrieks-Italiaanse Oorlog.
? - Het eerste nummer van het Haagse communistische verzetsbladDe Vonk verschijnt.
oktober - de Japanse politieke partijen ontbinden zich op verzoek van de regering, en gaan daarna op in deTaisei yokusankai, Associatie voor de steun aan de Keizerlijke Regering).
1 - Het Japanse slagschipMusashi wordt op de scheepswerf vanNagasaki in alle stilte te water gelaten. De Musashi is het grootste slagschip ooit gebouwd. Het is 263 meter lang, 71.659 ton zwaar en heeft de grootste kanonnen ooit op een schip gemonteerd (de negen kanonnen hebben een diameter van 46 cm met een bereik van 41.000 meter en wegen 2.200 ton per stuk).
4 - Spanje annexeert de internationale zone vanTanger, die het op 14 juni 1940 bezet heeft.
8 - De Nederlandse onderzeebootO 22 wordt officieel als vermist beschouwd als zij niet terugkeert van een patrouille voor de Noorse kust.
11 -Slag bij Tarente: De Britse vloot onder leiding van het vliegdekschipIllustrious brengt in de haven vanTarente drie van de zes slagschepen tot zinken. Twee aanvalsgolven van 12 en 9Fairey Swordfish vliegtuigen brengen veel schade toe aan de Italiaanse vloot, die gedeeltelijk wordt uitgeschakeld.
14 - De tweede fase vande Blitz begint: de Duitse Luftwaffe bombardeert 10 uur langCoventry, waarbij de kathedraal wordt verwoest.
23 - Het eerste nummer van het landelijke communistische bladDe Waarheid verschijnt.
25 - DeSD arresteert de SchiedammerBernardus IJzerdraat, leider van de verzetsgroepDe Geuzen. Bij hem thuis wordt een naamlijst gevonden van de hele groep.
25 - DeHagana laat in de haven vanHaifa een bom ontploffen aan boord van hetSS Patria,nadat de Britten honderdenillegale Joodse immigranten aan boord hebben gebracht om naarMauritius te worden getransporteerd. Het schip explodeert en zinkt, waarbij 267 ingescheepten verdrinken.
26 - In een rede voor een stampvolle aula houdt deLeidse hoogleraarCleveringa een vlammende protesttoespraak tegen het ontslag van de Joodse hoogleraren.
7 - Duitsland bombardeert opnieuw Londen. Gedurende de bombardementen schuilen 177.000 mensen wekenlang in de ondergrondse stations van demetro van Londen (London Underground). 30.000 mensen worden gedood, 100.000 huizen en een derde deel van Londen worden vernield, vooral in de wijkEast End.
23 -Winston Churchill richt zich in een radio-rede rechtstreeks tot het Italiaanse volk en houdt hen voor datMussolini hen in een oorlog met hetVerenigd Koninkrijk dreigt te storten, terwijl er traditioneel hechte vriendschapsbanden tussen beide landen bestaan.
29 - Zware Duitse luchtaanvallen van de Luftwaffe veroorzaken meer dan 1.500 grote branden in Londen. De toevoer van bluswater stagneert. Het historischeGildehuis (Guildhall) en zeven kerken van de Britse architectChristopher Wren worden verwoest.
8 januari: Enige vorstvrije dag in januari in Ukkel.
20 januari: Laagste minimumtemperatuur ooit in België: −30,1 °C in Rochefort. Elders in het land zakt het minimum tot −22,2 °C in Vilvoorde en tot −25,5 °C in Haacht.
23 januari: Laagste minimumtemperatuur van de eeuw in Ukkel −18,7 °C.
24 januari: Nachtelijke minimumtemperatuur aan de grond in Ukkel −24,5 °C.
28 januari: 19 cm sneeuw in Ukkel, 31 cm in Grobbendonk en tot 60 cm in Drossart (Baelen) en Robertville (Waimes).
januari: Januari telt dertig vorstdagen in Ukkel. Dit is een record, ex aequo met 1945 en 1963.
januari: Januari met laagste gemiddelde minimumtemperatuur: −8,4 °C (normaal −0,3 °C).
14 februari: Minimumtemperatuur −21,0 °C in Leopoldsburg en op de Baraque Michel (Jalhay).
