Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ae ba nösi
Wikipedia
Alui

Bakhu

Moroi ba Wikipedia
Bakhu(Lele)
Clarias batrachus baBrno Zoo
Klasifikasi ilmiah
Genera

Bathyclarias
Channallabes
Clariallabes
Clarias
Dinotopterus
Dolichallabes
Encheloclarias
Gymnallabes
Heterobranchus
Horaglanis
Platyallabes
Platyclarias
Pseudotanganikallabes
Tanganikallabes
Uegitglanis
Xenoclarias

Bakhu (li Indonesia:lele maikan keli) no töi gi'a si so zi hulö bu mbewe sanau, sauri ba nidanö mbandra ma ba nahia so'idanö bö'ö simane laza, heŵa'ae tola göi lafaliaro ia ba mba'a gi'a. Alio te'ila mbakhu moroi ba zikhalania simaelo awö bu mbewe sanau, si so ba zifasui mbawania. Osiliö sibai na larino ia ba oya lala wondrino ya'ia, so nigore, nifokua ba so göi nitunu, molo'ö zomasi sedöna mangodiwo bakhu andre.[1].

Ngawalö döi mbakhu ba Indonesia

[bulö'ö |bulö’ö kode]

Lafotöi mbakhuikan limbek baSumatera Barat,ikan kalang ba (Sumatera Selatan,ikan maut baGayo,ikan seungko baAceh,ikan sibakut baKaro,ikan pintet baKalimantan Selatan,ikan keling baMakassar,ikan cepi baSulawesi Selatan,ikan lele malindi baJawa Tengah,ikan keli baMalaysia, ba so göi mbakhu si lö hadöi khöniapatil' nifotöiikan penang baKalimantan Timur.

Ba negara bö'ö lafotöi iamali (Afrika),pla mond (Thailand),gura magura (Srilangka), faoma 鲇形目 (Tiongkok). Bali Inggris latötöi iaairbreathing catfish,siluroid,mudfish ma zuiwalking catfish.

Töiilmiah khöniaClariidae, nihalö moroi bali Yunanichlaros, eluahania abölö, börö me aelo ba abölö ia ba nidanö.[2]

Fangombakha(Deskripsi)

[bulö'ö |bulö’ö kode]

I'a sifao ba gangolifaClariidae oi la'ila niha moroi ba zikhala mbotonia simaelo, anau ba löhadöi huna-huna. Bakhu wa'owulo-wulonia hulötorpedo hulö arakhagö fagölö ira gi'a sadogo-dogo moroi ba gi'asidat. Högö mbaku, abe'e faoma hörönia side-ide, ba bawania sebolo si so öfa fasasungut peraba (barbels) sitobali fangönania ba nidanö sogömi-gömi, hewa'ae so mbakhu si tebai mamaigi ba zifasui ya'ia faoma hörönia.[3]

Bakhu ma baDanö Niha na la'ombuyu'ö wanötöi ya'ia, lamanembakhu sokhönia wangöna sondrou'ö fohanu-hanunia si so ba giwo-iwo, da'ö zimöi bakhu andre fataha ia ba dete danö.[3] Tesöndra khönia safasapatil, ya'ia da'ö doi satarö si so ba fere-fere sahatö ba dötö'a. So zanguma'ö wapatil tenga ha atarö so göi zo biso, irege tola tobali langu na göna ba niha.

Nahia mbakhu(Habitat dan perilaku)

[bulö'ö |bulö’ö kode]

Bakhu lö tesöndra ba nidanö simaneair payau mazui ba nidanö sasi-asiair asin, baero mbakhu nasi malele laut sasese laŵa'ö faomamanyung nifarahugö ba gangolifaAriidae. Nahia mbakhu andre ba nidanö sangele si lö abölö-bölö sibai, ba zabasö-basö, ba nidanö sahono, ba so zauri ba laza. Lele andre, auri ba nidanö sambö ohahau, simane ba mbandra-bandra.[4]

Bakhu galakua itarianokturnal, ya'ia da'ö oya maliŵa ba zibongi. Ba zima'ökhö, bakhu lö oya maliŵa, abölö oya la bini'ö ira ba zogömi-gömi.[5] Ba nahia si so bakhu, na moteu ba da'ö lalau mangadulo ma bali Indonesia lamane;memijah. Heŵa'ae bakhu andre ide-ide moroi ba gi'agurame, tesöndra mbakhu sanau ndrege 1,5-1,7 m ba fa'abuania irugi 50 kg, duma-dumania simane bakhumarga malele marga(Dinotopterus) moroi ba Afrika.[6]

Fangoguna'ö(Kegunaan)

[bulö'ö |bulö’ö kode]
Bakhu sebua,(Lele dumbo)

Oya ngawalö mbakhu nibali'ö diwo. So nifaliaro, ba oya göi zauri samösa ba naha-naha sabasö-basö. Bakhu sebua nifaliaro, sindruhunia ni'a'asogö moroi banegaraAfrika.[7]

Bakhu nifaliaro ba Indonesia, nibali'ö famalala ndriwo, la'ehao naha ba idanö sangele khönia. Ba hiza bakhu andre, tola göi fangohahau nidanö sita'unö. Na ba naha sita'unö lafataro ia, si lötolalö'ö laberok ua fatua lö labali'ö diwo. laberok eluahania lasasai ia ba nidanö sangele ena'ö lö fao khönia da'unö ba möi ö si sökhi ba mbetu'a niha[8]

Fa'itaria bakhu andre la fazaewe danömönia ba laza ena'ö simöi fanolo zolaza ba wemanga hama si so ba laza samakiko fakhe. Na ba tabe atö labe'e ia ba bakhu moguna sitobali simanga tambila ma tanömö ndri.[9]

Nibali'ö diwo(Sebagai makanan)

[bulö'ö |bulö’ö kode]

Ba zi sagörö ulidanö, fangorifi ma famaliaro bakhu no sambua fanuturu lala nifazaewe moroi baperikanan tangkap mabudi daya. Fa'ami moroi ba nagole mbakhu no molo'ö forasoi zamösana niha, so göi niha si lö tagia manga bakhu.[10] Fangahaogö bakhu famalala ndriwo, no oi fabö'ö-bö'ö molo'ö wa'omasi zamösana niha. Ba Eropa fondrino bakhu andre lahaogö ia simane fondrinoikan mas, hiza fabö'ö göi na ba Amerika Serikat larino ia faoma hamo, labayoini khönia hamo awena la gore ba wanikha.[10] Ba Indonesia, fangahaogö nagole mbakhu, oya ia ni gore, ba la faheagö ba zi sambua fondrino nifotöipecel lele. Lala wangahaogö tanöbö'ö, labe'e khönia faramasamangut. Na omasi so wa'akhuladania, nönö khönia lada. Lala wondrino ya'ia si no irai latandraigö niha ya'ia da'ö; mato 5 ngawua baŵa soyo, 3 ngawuo baŵa safusi, mato 10 rozi lada limi, 5 rozi lada sebua, sambuatomat, henagö lada nigili, gulo safusi faoma gulo ano, asio, kua dalimbo, sara zaralahia, 2-3 nga'örö mbulu ndrima, ba henagökecap. Na no oi so faramasania, haogö wanasai, bayoini ia faoma dima, gili fefu faramasa da'ö, fatua öhaogö faramasania, gore ua mbakhu, awena nönö khönia nidanö ba böi olifu wame'e saralahia faoma bulu ndrima, ena'ö omuhua mbakhu andrö, ba nano alö kuania, ba tola sa'ae kaoni nösi nomo, ba worasoi mbakhu nirino ninada, akhida, ga'ada ma haniha zito'ölö mondrino ba nomo[11].

Bakhu, sambua wamalala gö si so 'we gö ya'ia da'ö VItamin D salaŵa.[12] Bakhu moroi ba tabe ma nifaliaro, so khöniaasam lemak omega-3 sadogo-dogo ba hiza salaŵa khönia ya'ia da'ö,asam lemak omega-6.[13]

Fangoya'ö mbakhu ba Indonesia(Produksi di Indonesia)

[bulö'ö |bulö’ö kode]

Bakhu sambua gangolifa gi'a nifaliaro niha ba tabe. Börö wa amonönö zomasi bakhu andre, ba zi lima fakhe no monönö zamaliaro bakhu.[14] Na lafaigi ba wamaliaro bakhu, lö ebua foko ba simanö göi zifakhai ba ginötö, lö ara sibai wombaloi ba no tola la halö ba möi fangalui niha. Oya zinangea lafaigi ya'ia da'ö; naha wamaliaro, fombagigö ginötö wame'e gö, ba tanöbö'önia[15]

Fa'oya mbakhu nifaliaro ba Indonesia maProduksi lele budidaya di Indonesia[16]
Döfi siFa'oya ba wangeraiton
200451.271
200569.386
200677.272
200791.735
2008108.200

Ngawalö mbakhu ba fozawilinia(Jenis-jenis lele dan penyebarannya)

[bulö'ö |bulö’ö kode]

So ba zi 55–60 spesies ngawalö mbakhu sifao ba gangolifaClarias, 16 spesies ngawalö zifao baClariallabes, 8 spesies ngawalö zifao ba gangolifaBathyclarias, ba so göi 7 spesies ngawalö mbakhu sifao ba gangolifaEncheloclarias. Moroi ba wa'oya ngawalö mbakhu andrö, baAsia Tenggara iada'a so ba zi 20 spesies ngawalö mbakhu, oya bagotaluania si no dozi lafaehagö niha samaliaro ba zi ginötö 10 fakhe ofeta iada'a.[17] Bada'a so ngawalö-ngawalö mbakhu molo'ö Ferraris, 2007.[18]

Berkas:Clarias batra 060702 2571 jtgno ed resize.jpg
Clarias batrachus
Berkas:Clarias 060408 4776 tdp ed.jpg
Lele dumbo yang masih kecil
  • Clarias salae Hubrecht, 1881.Afrika: sistem Sungai Konkoure, Guinea, hingga Sungai Cavally, Pantai Gading.
  • Clarias stappersii Boulenger, 1915.Lele berbintik. Afrika: sistem Sungai Luapula-Moero, Sungai Kafue, hulu Sungai Zambezi dan Sungai Cunene.
  • Clarias submarginatus Peters, 1882. Afrika: terbatas di Sungai Kribi dan Lobi, Kamerun selatan.
  • Clarias sulcatus Ng, 2004.[25] Endemik di Pulau Redang, Malaysia.
  • Clarias teijsmanni Bleeker, 1857.Lele kembang. Menyebar di sekitar aliran Sungai Kapuas, Kalbar, dan Jawa.
  • Clarias theodorae Weber, 1897. Afrika: sungai-sungai Zambezi, Kafue, Shire, hulu Kongo, Chobe, Okavango, Cunene, Pungwe, Sabi, Lundi, Limpopo, Incomati, Pongola, Umgeni; serta danau-danau Tanganyika, Bangweulu Kobo, Niumbe, Mweru, Malawi, dan Sibaya.
  • Clarias werneri Boulenger, 1906. Afrika: danau-danau Victoria, Kioga, Edward, dan Tanganyika; serta daerah hulu Sungai Nil.

Umbu

[bulö'ö |bulö’ö kode]
  1. https://www.merdeka.com/jabar/7-jenis-ikan-lele-untuk-budidaya-penting-diketahui-kln.html
  2. Genus"Clarias" padaFishBase. Eds. Ranier Froese and Daniel Pauly. Aug 2007 version.
  3. 3,03,1Nelson, Joseph S. (2006).Fishes of the World.John Wiley & Sons, Inc.ISBN 0-471-25031-7. 
  4. Widiyani, Rosmha."Bukan karena Jorok, Ini Alasan Sesungguhnya Lele Hidup di Air Keruh".detikHealth (ba li Indonesia). Arsip moroiversi asli irugi 2023-03-27. Mufaigi me2022-09-06. 
  5. "[INFOMINA] 5 Fakta Unik Ikan Lele yang Perlu Anda Ketahui".minapoli (ba li Inggris). Mufaigi me2022-09-06. 
  6. "Fishing Worldrecords | catfishes over 50 kg | Dinotopterus cunningtoni".www.fishing-worldrecords.com. Mufaigi me2022-09-06. 
  7. Iswanto, Bambang (2013-12-31)."MENELUSURI IDENTITAS IKAN LELE DUMBO".Media Akuakultur (ba li Indonesia).8 (2): 85–96.doi:10.15578/ma.8.2.2013.85-95.ISSN 2502-9460. Arsip moroiversi asli irugi 2023-08-22. Mufaigi me2022-09-05. 
  8. berkata, Anonim (2016-12-15)."Bersihkan Ikan Lele Sebelum Dimasak dengan 5 Langkah Tepat Berikut Ini".ResepKoki (ba li Indonesia). Mufaigi me2022-09-05. 
  9. "Ikan Pemakan Jentik Nyamuk di Sekitar Kita".Info Usaha Perikanan (ba li Indonesia). Mufaigi me2022-09-05. 
  10. 10,010,1Jenny Baker (1988),Simply Fish p 36-37. Faver & Faber, London.
  11. "resep sambal goreng lele".Resepmamiku (ba li Indonesia). Mufaigi me6 September 2022. 
  12. "Vitamin D and Healthy Bones". New York State Department of Health. Mufaigi me6 September 2022. 
  13. Fatty Fish Not Equal in Good FatsArchived 2012-03-21[Date mismatch] at theWayback Machine. Reuters. Source: Journal of the American Dietetic Association, 6 September 2022
  14. "Dinas Kesehatan Kabupaten Mojokerto".dinkes.mojokertokab.go.id. Arsip moroiversi asli irugi 2022-03-25. Mufaigi me2022-01-15. 
  15. "Ketahui Tips dan Cara Budidaya Ikan Lele Mulai Dari Benih Hingga Panen!".www.deheus.id (ba li Indonesia). 2021-05-26. Mufaigi me2022-09-06. 
  16. "Industrialisasi lele dumbo". Kompas. 31 juli 2009. hlm. 21. Periksa nilai tanggal di:|date= (fanolo)
  17. Sudarto.Systematic revision and phylogenetic relationships among populations of Clariid species in Southeast Asia. Ringkasan tesis pada Program Studi Biologi, Program Pascasarjana, Fakultas MIPA Univ. Indonesia
  18. Ferraris, Carl J., Jr. (2007)."Checklist of catfishes, recent and fossil (Osteichthyes: Siluriformes), and catalogue of siluriform primary types"(PDF).Zootaxa.1418: 1–628. 
  19. 19,019,1Ng, Heok Hee (1999)."Two new species of catfishes of the genusClarias, from Borneo (Teleostei: Clariidae)"(PDF).The Raffles Bulletin of Zoology.47 (1): 17–32. Arsip moroiversi asli(PDF) irugi 2008-04-21. Mufaigi me2008-04-23. 
  20. Lim, Kelvin K. P. (1999)."Clarias batu, a New Species of Catfish (Teleostei: Clariidae) from Pulau Tioman, Peninsular Malaysia"(PDF).The Raffles Bulletin of Zoology (6): 157–167. Arsip moroiversi asli(PDF) irugi 2011-06-06. Mufaigi me2008-04-23. Parameter|coauthors= yang tidak diketahui mengabaikan (|author= yang disarankan) (fanolo)
  21. Teugels, Guy G. (2001)."Description of a NewClarias Species from Southeast Asia Based on Morphological and Genetical Evidence (Siluriformes, Clariidae)"(PDF).25 (1): 81–92. Arsip moroiversi asli(PDF) irugi 2010-12-26. Mufaigi me2008-04-23. Parameter|coauthors= yang tidak diketahui mengabaikan (|author= yang disarankan) (fanolo)
  22. 22,022,1Sudarto (2003)."Description of two newClarias species from Borneo (Siluriformes, Clariidae)".27 (2): 153–161. Arsip moroiversi asli(HTML) irugi 2005-10-25. Mufaigi me2008-04-23. Parameter|coauthors= yang tidak diketahui mengabaikan (|author= yang disarankan) (fanolo)
  23. Ng, Heok Hee (2001)."Clarias microstomus, a New Species of Clariid Catfish from Eastern Borneo (Teleostei: Siluriformes)"(PDF).Zoological Studies.40 (2): 158–162. Arsip moroiversi asli(PDF) irugi 2011-07-19. Mufaigi me2008-04-23. 
  24. Ng, Heok Hee (2003)."Clarias nigricans, a New Species of Clariid Catfish (Teleostei: Siluriformes) from Eastern Borneo"(PDF).The Raffles Bulletin of Zoology.51 (2): 393–398. Arsip moroiversi asli(PDF) irugi 2009-02-19. Mufaigi me2008-04-23. 
  25. Ng, Heok Hee (2004). "Clarias sulcatus, a new walking catfish (Teleostei: Clariidae) from Pulau Redang".Ichthyological Exploration of Freshwaters.15: 289–294. 
Tehalö moroi ba "https://nia.wikipedia.org/w/index.php?title=Bakhu&oldid=25033"
Kategori:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp