Neerlandistiek voor de klas

Als invallende leerkracht op het basisonderwijs lees ik voor uit veel boeken die op verschillende momenten in het jaar op diverse scholen worden gelezen. De GVR heb ik in twee groepen voorgelezen, De brief voor de koning komt met regelmaat voorbij, Minoes is populair, net als Kruistocht in spijkerbroek, Oorlogswinter en Koning van Katoren. Allemaal prachtige boeken, allemaal …[Lees meer...]overKlassiekers uit de klas!

In deze video bespreekt Jörgen de roman Om adem te kunnen halen (2013) van Christine Otten. Voorleesstem: Christine Otten Fixditpodcast Lange Lijnen #1 met Christine Otten https://fixdit.nu/podcast/christine-otten/ Deze video werd gemaakt in opdracht van Fixdit. …[Lees meer...]overOm adem te kunnen halen van Christine Otten

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde stelt jaarlijks een bedrag van 6.000 euro ter beschikking voor inhoudelijk en/of didactisch vernieuwende onderwijsinitiatieven op het gebied van de neerlandistiek, geschiedenis en/of Nederlandstalige letterkunde in Nederland, Vlaanderen alsook in de zogenaamde ‘extramurale’ gebieden.Op dit fonds kan een beroep worden gedaan …[Lees meer...]overSubsidie MdNL Onderwijsfonds voor Neerlandistiek voor de klas

Vijftig canonteksten in de klas (22-25)22. Hendrik Conscience, De Leeuw van VlaanderenDe Leeuw van Vlaanderen of de Slag der Gulden Sporen (1838) van Hendrik Conscience is wellicht de populairste roman uit de Vlaamse literatuur. De auteur, van wie gezegd werd dat hij ‘zijn volk leerde lezen’, schetst in dit werk een geromantiseerd beeld van de Guldensporenslag van …[Lees meer...]overDe negentiende eeuw

Over de schoonheid en rijkdom van woordenTijdens een klassenoverleg met collega’s schetste ik met veel vuur hoe een bepaalde leerling zich herhaaldelijk misdroeg. ‘Wat te doen met dergelijke recalcitrante sujetten’, besloot ik mijn relaas. Waarop bijna alle hoofden zich grinnikend in mijn richting draaiden. ‘Recalcitrant? Sujet?’ Het is natuurlijk helemaal niet erg dat …[Lees meer...]overVan recalcitrant tot flatulent

Vijftig canonteksten in de klas (16-21) Er zijn weinig dichters uit de oudere Nederlandse literatuur van wie de stem nog zo direct en herkenbaar tot ons spreekt als die van Gerbrand Adriaenszoon Bredero. In 1522 verscheen zijn Groot Liedboek, een bundel met meer dan tweehonderd liederen en gedichten. Het liedboek bevat drie afdelingen, onder de titels Boertig, Amoureus …[Lees meer...]overDe zeventiende eeuw

Opmerkingen vooraf voor de docent:In deze lesopening gaan we taalwetenschappelijk redeneren, taalwetenschappelijke bronnen (Onze Taal, Schrijfwijzer en een blog op taalpraat.nl) bestuderen, het verschil tussen taalnorm, taalgevoel en taalwerkelijkheid bespreken en bekijken of deze reclame-uiting effectief communiceert. Het blog is nog een geschikte tekst om een argumentatie uit …[Lees meer...]over“Vegetarisch gehackt”: lesopening over een reclamebord

Vijftig canonteksten in de klas (15)Het Antwerps Liedboek is het oudste en het beroemdste gedrukte boek met wereldlijke liederen uit onze literatuur. Het behoort tot de literaire canon, de lijst van teksten die door het literaire veld in Vlaanderen als essentiële Nederlandstalige literatuur worden beschouwd. Het enige exemplaar dat we van dit liedboek hebben, verscheen in …[Lees meer...]overHet Antwerps Liedboek (1544)

De meeste leerlingen maken in de lessen Nederlands kennis met ridderliteratuur en ook Van den vos Reynaerde passeert wel eens de revue, maar de middeleeuwen en vroegmoderne tijd herbergen een veel grotere schat aan literaire teksten in de meest diverse genres. In deze nascholing laten specialisten in de historische Nederlandse letterkunde je proeven van enkele …[Lees meer...]overCursus: Oude Nederlandse literatuur vanuit een vrouwelijk perspectief

Waar komt onze kennis eigenlijk vandaan? Hoe onderzoek je wat je nog niet weet? Taalwetenschapper dr. Sterre Leufens, onderzoeker en basisschoolleraar Roos van der Aa en evolutionair bewegingswetenschapper dr. Pasha van Bijlert laten zien wat het belang is van wetenschap in de klas. Wil jij jouw leerlingen ook meer vertrouwd maken met wetenschap? Kom langs in het …[Lees meer...]overInspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Een verhaal over een meisje dat maar liefst zeven jaren samenleefde met de Duivel. Kortom: het verhaal van Mariken van Nieumeghen.Emma Ringelding maakte deze heerlijke bewerking met lekker veel aanvullende wetenswaardigheden over deze heldin uit de 16e eeuw.Kakkerlakjes zijn verstuurbare boekjes. Zestien pagina’s vol prachtige teksten en beeld van gevestigd en …[Lees meer...]overMariken in 16 pagina’s

Op 17 mei vond de finale van de Olympiade Nederlands plaats in het Universiteitsmuseum Utrecht. Er namen in totaal meer dan 2200 Vlaamse en Nederlandse leerlingen aan de voorronde in januari deel, en 11 van hen bereikten de finale. Zij deden allemaal onderzoek onder begeleiding van een onderzoeker aan een Vlaamse of Nederlandse universiteit, en de jury bekeek daarvan de …[Lees meer...]overVerslag Olympiade Nederlands 17 mei 2025

Vandaag verschijnt De Onderwijstrilogie van Kim Castenmiller. Castenmiller deed vijf jaar onderzoek in en naar het onderwijs. Hoe staat het er nu écht voor? Wat zijn (hoopvolle) perspectieven voor de toekomst? En hoe pakken we verandering in het onderwijs aan? Deze drie vragen worden ieder in een eigen deel van de trilogie uitgewerkt.De fundament voor de trilogie heeft …[Lees meer...]overVerschenen: De onderwijstrilogie

Vijftig canonteksten in de klas (14) Anna Bijns (1493-1575) staat bekend als de eerste feministische schrijfster uit onze literatuur.  Ze schreef refreinen, de favoriete dichtvorm van de rederijkers, maar ze kon geen lid worden van een rederijkerskamer, omdat ze een vrouw was. De twee belangrijkste thema’s van haar teksten zijn: de opkomst van het protestantisme, waarvan …[Lees meer...]overAnna Bijns (1493-1575), Refreinen

Over het nieuwe boek van Nicoline van der SijsDit boekje is het eerste deel van een boekenreeks, opgezet door de afdeling Nederlandse taal en Cultuur van de Radboud Universiteit in Nijmegen. “Het doel van de reeks is om lezers op een vernieuwende, aansprekende manier kennis te laten maken met recent Neerlandistisch onderzoek.” Er wordt bij deze boekjes ook aanvullend …[Lees meer...]overOok liefdedoos is een woord

Profielwerkstuk over wil en wilt levert twee vwo-leerlingen van SG Sophianum de KNAW Onderwijsprijs 2025 opZeg je nou jij wil of jij wilt, en is het hij wil of hij wilt? Die ogenschijnlijk simpele vraag vormde de aanleiding voor een bijzonder profielwerkstuk van Amélie Lamers en Linda Martinussen, twee vwo-eindexamenleerlingen van het Sophianum in Gulpen. Hun onderzoek …[Lees meer...]overTaalverandering in de schijnwerpers

Vijftig canonteksten in de klas (13)Op het einde van de veertiende eeuw was er in Brugge (Vlaanderen) een groepje vrienden, allemaal burgers van de stad, die elkaar geregeld ontmoetten om gedichten te lezen en te beluisteren of om samen liederen te zingen. Na een tijd beschikten de mannen en vrouwen van het gezelschap over een mooie verzameling liederen, gedichten en …[Lees meer...]overLiederen uit het Gruuthusehandschrift

De finalisten voor de Taalolympiade 2025 maakten ieder een videopresentatie. Hieronder staan de drie winnaars.1. Lies De Schepper - Een sociolinguïstisch onderzoek naar de sociale betekenis van dierennamenIn deze video presenteert Lies De Schepper, zesdejaarsleerling Grieks-Latijn van het Sint-Ritacollege in Kontich, haar sociolinguïstisch onderzoek naar de …[Lees meer...]overWinnaars Taalolympiade 2025

De kracht van de verbindende leesbevorderingSinds kort plaats ik onderaan mijn mails in een handtekening een speciale formule. Op dit moment bijvoorbeeld staat er onder mijn naam dit zinnetje:Ik lees momenteel ‘Rebecca’ van Daphne du Maurier. En jij?Het is een tip die ik op de studiedagen van Het Schoolvak Nederlands vorig jaar in Brussel in een lezing hoorde. …[Lees meer...]overWat lees jij?

Woorden zijn misschien wel het meest opmerkelijke aspect van taal. Ieder van ons neemt er dagelijks duizenden van in de mond, maar hoe ze precies werken, begint de wetenschap pas sinds kort echt te doorgronden. In haar nieuwe boek Dijt onze woordenschat alsmaar uit?, dat op 23 mei 2025 verschijnt bij Radboud University Press, legt de bekende taalkundige Nicoline van der Sijs in …[Lees meer...]overTe verschijnen: Dijt onze woordenschat alsmaar uit?

Ik ben op dit moment bezig met het afronden van mijn master Meertaligheid en Taalverwerving aan de Universiteit Utrecht. Voor mijn thesis doe ik onderzoek voor het project Moedertaal in het onderwijs van Nederlands als tweede taal (MoedINT2), met als doel de bekendheid en het gebruik van de bijbehorende webapp MoedINT2 op basisscholen te evalueren. Ik ben hiervoor op zoek naar …[Lees meer...]overOproep: onderzoek (NT2-)docenten in het basisonderwijs

In september 2025 gaat weer een aantal vakdidactische postdocprojecten van start in het kader van het programma Postdoc VO GW. Vijf aanvragen werden afgelopen weken door Vakdidactiek Geesteswetenschappen gehonoreerd dankzij budget dat beschikbaar is gesteld door het Ministerie van OC&W. Twee van hen hebben een onderzoek op het gebied van de neerlandistiekEen …[Lees meer...]overTwee docent-postdocs voor de neerlandistiek

Vijftig canonteksten in de klas (12)Tot de canon van de Middelnederlandse literatuur behoren twee liedteksten, waarmee de medioneerlandistiek het altijd wat moeilijk heeft gehad: de zogenaamde balladen van Heer Halewijn en van de Twee koningskinderen, afkomstig uit een wat schimmige, Keltische of Germaanse traditie van orale liedkunst. Over Heer Halewijn schrijft F. van …[Lees meer...]overTwee middeleeuwse balladen

Over kennis, betekenis en wat daartussen ligtEr zijn dagen waarop ik denk: AI weet alles. En tegelijk niets. Dat klinkt paradoxaal, maar is het misschien niet. Want AI weet op een manier die losstaat van betekenis. Ze herkent, sorteert, anticipeert – maar begrijpt niets. Ze weet zonder ervaring, zonder context, zonder noodzaak. Dat besef kwam bij mij pas …[Lees meer...]overAI en Cultuur 

Voor docenten NederlandsWil jij je leerlingen laten zien hoe veelzijdig de studie Nederlandse Taal en Cultuur is? Vraag dan gratis posters aan voor in het klaslokaal. De opleiding wordt belicht vanuit het perspectief van docenten, studenten en oud‑studenten. Bekijk hier voorbeelden van de posters.Speciaal voor in het lokaal Nederlands zijn er — naast de algemene …[Lees meer...]overGratis posters voor op school