Leptonen (vun’tgr. λεπτος „licht, fien“) sünd en Klass vunElementardeelken de tohopen mit deQuarks un deLiekbosonen datStandardmodell vun de Elementardeelkenphysik opboot. Na eenige Schrievers billt disse dree Klassen de Fundamentaldeelkens, ut de allMaterie besteiht.
Historsch weer disse Naam utwählt to’n Afgrenzen vun de beiden anneren Deelkenklassen, neemlich deMesonen („middelswor“) un deBaryonen („swor“). De beiden Gruppen hebbt sik nu aver as nich-elementar rutstellt, wiel se ut je twee Quarks (Mesonen) oder dree Quarks (Baryonen) tohopensett sünd. Butendem sünd de Leptonen ok överhööft nich licht. Dat Tauon is t. B. meist dubbelt so swor as datProton. Man to de Tiet, as de Naam fastleggt weer, weer dat Tauon noch nich opdeckt.
Dat gifft söss ünnerscheedlich Leptonen, de na jemehr physikaalsch Egenschoppen in dree „Generatschonen“ opdeelt sünd. In de folgend Tabell sünd de Egenschoppen vun de Leptonen tohopendragen:
Leptonen warrt dör deswacke Wesselwirken un dör deGravitatschoon beinflusst. Wenn se enelektrisch Laden hebbt, warkt ok deElektromagnetsch Wesselwirken op jem in.
Elektron, Myon und Tauon hebbt en negativ Elementarladen. DeNeutrinos sünd nich laadt, warrt aver dör jemehrnFlavour (e, μ oder τ) ünenrscheedt. To all Leptonen gifft dat ok enAntideelken. De Anti-Neutrinos sünd nich laadt, man de Antideelken vun Elektronen, Myonen un Tauonen hebbt en positiv Elementarladen.
För den Fall, dat de Flavour-Egentostännen nich to de Massen-Egentostännen vun de Neutrinos passt, is de Flavour keenBestandsgrött mehr. För en Neutrino, dat in’n Egentostand e tüügt worrn is, gifft dat na en Tiet en Wohrscheinlichkeit, dat Deelken ok in’n μ oder τ Tostand nawiest to warrn. Dat warrt asNeutrinooszillatschoon betekend. Dit Modell verklort ok den fehlenden Deel vun de op deEer meten Neutrinos vun deSünn. Dorna hebbt Neutrinos enRohmasse grötter as Null.
