Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünnerBrobargen (Mehrdüdig Begreep).
| Wapen/Flagg | Koort | |
|---|---|---|
|
| |
| Basisdaten | ||
| Flach: | 6,06km² | |
| Inwahnerdicht: | 36,3 Inwahners pro km² | |
| Hööchd: | 3 m överNN | |
| Postleettall: | 21726 | |
| Vörwahl: | 04140 | |
| Geograafsche Laag: | Koordinaten:53° 36′ N, 9° 11′ O53° 36′ N, 9° 11′ O | |
 | ||
| ||
Brobargen (hoochdüütsch Brobergen) is enDörp an deOost in’nLandkreis Stood.De Oort is Deel vun deGemeen Kronenborg un deSamtgemeen Olendörp-Himmelpoorten.
Brobargen liggt rechts vun de Oost, doch en Deel vun de Feldmark mit denHöben liggt links vun’n Stroom un is dormit dat eenzige Rebeet vun’n Landkreis Stood mit Wahngebüüd, dat links vun’e Oost liggt. Düt Rebeed is över deFähr Brobargen an dat Dörp anbunnen.
Brobargen liggt an’n Rand vun deMasch an de Oost, deMeh münnt hier vun links in de Oost. De Oost is bi Brobargen enTiedenstroom. Groff sehn liggt de Stroom also op’n Meersspegel knapp överNN. Dat Dörp sülvst liggt so bi 3 m över NN an’nGeestrand. Na Olendörp hen stiggt de Hööchd op de Geest op so bi 17,5 m över NN. Vör Brobargen in’n Oosten na Olendörp to liggt deFranzosenbarg. In’n Noordwesten von Brobargen liggt dat NaturschuulrebeedWischen un Weiden an de Oost.
Dat Water ut Brobargen flütt över de Gravens von Brobarger Slüsenfleet un de Grenzgravens na Kronenborg un Esdörp hen na de Oost af.
Dör Brobargen föhrt deDüütsche Fährstraat, de vunBremervöör betKiel geiht un de op 250 Kilometers Övergäng över’t Water vun alle Soorten verbinnt. In Brobargen is de Prahmfähr Deel vun disse Ferienstraat.
To Brobargen höört de Oortsdelen Brobargen, Barg, Höben un Hüttenbarg.
De Naveröörd sündKronenborg in’n Noorden,Olendörp in’n Oosten,Esdörp in’n Süüdoosten,Gröpel unSchönau in’n Süüdwesten,Oostendörp in’nLandkreis Rodenborg in’n Westen unNindörp in’nLandkreis Cuxhoben in’n Noordwesten.
De Brobarger Deel op dat linke Över von de Oost grenzt in’n Noordwesten an Nindörp. De Grenz löppt en Stück in’n Noorden von de Meh üm de Langenwisch rüm, de to Brobargen höört, krüüzt den Schienendamm un löppt den Feldweg langs, de na de Meh hen geiht. Dor is för en kort Enn de Hollener Moorgraven un denn de ole Arm von de Meh de Grenz. Von de Meh geiht se na Süüdoosten an de Oost ran. De Oost billt dor denn de Grenz na Esdörp. An dat Schöppwark von’n Grenzgraven Esdörp-Brobargen geiht de Grenz na Süüdoosten un löppt an dissen Graven langs bet na dat Hagenmoor un von dor in grade Lien wieder bet dicht an’n Schröden. De Grenz löppt denn na Noordoosten an de Straat von Esdörp na Kronenborg un an disse Straat langs bet na de Krüzung mit deKreisstraat 78. De Grenz geiht nu an de K 78 langs bet na deLandsstraat 114 un beröhrt dor de Feldmark von Olendörp. Parallel to de K 78 löppt de Grenz (nu to Kronenborg) denn wedder trügg na de Straat von Esdörp na Kronenborg, an’n Hemmerik langs un drippt denn bald op den Grenzgraven Brobargen-Kronenborg. Disse Graven billt de Grenz bet an dat Kronenbörger Lock. Dor löppt de Grenz merrn dör dat Naturschuulrebeed Wischen un Weiden an de Oost bet dat op de Oost stött. De Oost billt wedder de Grenz na Nindörp.
In en Oorkunn hebbt se in’t Johr 1286 Brobargen asBrocberge dat eerste Maal nöömt. De Oortsnaam kummt vun en olen Naam, de deBargen in’nBrook betekent. Disse Naam is al veel öller as de hüdige Oort un meen dormals den helen Afsnitt de Oost lang vunGröpel bet naBurweg.
1141 seggt ene Oorkunn vun denGraafRudolf vun Stood, dat de dree Bröder Dudo, Adiko un Ricbert dat Marienklooster inStood grünnt hebbt un denn een vun de dree Brobargen asLehn kreeg. Dormals weer noch de hele Gegend meent, doch al 1286 nöömt sik een vun ehr NafohrenOtto de Brocberge, de sienen Seet op en wohrschienlich üm dat Johr 1270 opkameneBorg, deborch to brogberghen, harr. In’t Rebeet vun de Borg harr dat al fröher en annere Borg, de Müggenborg, geven, vun de wi hüüt aver nix mehr weten doot as dat se existeer. To disse Tiet existeren in’t Ümfeld vun de Borg en poor Wahnsteden, de nu dat eerste MaalBrobargen nöömt warrn köönt.
In’t Johr 1364 warrt dat eerste Maal seggt, dat in Brobargen ene Kapell bestahn harr, de Kapellto’n hilligen Krüüz. 1525 warrt in ene Gerichtsakte seggt, dat för en poor Johren enRoland in Brobargen stahn hebben schull:Ist allda ufm Damm für wenig jaren ein geschnitztes Bilde gestanden, das man Rolandt geheißen, welches Leute noch gedenken können. In disse Traditschoon is 2007 wedder en ne’en Roland opstellt worrn.
Dat Adelsslechtvun Brobargen seet op dat Goot Hollener Höben, bet se 1618 dat Good veköpen müssen.
Bet to’nDörtigjohrigen Krieg harr dat bi Brobargen ene Togbrüch över de Oost geven. De Truppen vunTilly hebbt se woll üm 1628 afbrennt, üm en Angreep vun de Dänen tovör to kamen. Korte Tiet later hebbt se denn dat eerste Maal enPrahm bedreven, üm na de op de anner Siet Oost legenen Feller to kamen.
Dat Besittrecht an den Oort wanner in de Johren, de nu kemen, dör mehr Hännen, tomehrst Kooplüüd utHamborg, bet1837 de inheemschen Buern den Oort freekööpt un opdeelt hebbt.
In’t19. un to Anfang vun’t20. Johrhunnert geev dat veleTegeleen an de Oost, de ut denKleebodden an’n Stroom Tegels brennen dein.
Dat GootshuusHollener Höben bi de Fährstell geev dat bet 1941, wörr denn aver wegen Bofälligkeit dalreten. 1956 hebbt se an de sülve Stell den „Fährkroog“ nee boot, de Gasthuus un Wahnplatz vun’n Fährmann is.
In deFranzosentied hett de Oort toeerst 1810 bet 1811 binnen datKönigriek Westfalen to de Mairie Gröpel in’nKanton Himmelpoorten höört un denn von 1811 bet 1814 to datFranzöösche Kaiserriek ünnerNapoleon un dor to deMairie Himmelpoorten in’nKanton Himmelpoorten.
Vör 1885 weer dat Dörp Deel von de Böörd Olendörp binnen datAmt Himmelpoorten. De Höben harr bet 1859 noch to datAmt Oosten höört.[1] 1885 is de Oort denn Deel von’nKreis Stood worrn un 1932 von’n Landkreis Stood.
Brobargen weer en temlich lütte Gemeen un hett sik dorüm 1965 mitOlendörp un de twee annern lütten GemenenBeeß unBossel to deSamtgemeen Olendörp tohoopslaten. Düsse Samtgemeen harr man söven Johr Bestand. Denn hett dat enGemeenreform in Neddersassen geven. Brobargen is dorbi an’n 1. Juli 1972 Deel von de Gemeen Kronenborg worrn. Gliektiedig is en ne’e, düüdlich gröttereSamtgemeen Olendörp grünnt worrn, to de de Gemeen Kronenborg un dormit ok Brobargen höört hett. Disse Samtgemeen harr Bestand bet to’n 1. Januar 2014, as de Samtgemeen Olendörp mit deSamtgemeen Himmelpoorten to deSamtgemeen Olendörp-Himmelpoorten tohoopgahn is.
Brobargen isevangeelsch-luthersch präägt un höört to dat Kaspel von deMartinskark in Olendörp.
För deKathoolschen is deSt.-Michaelskark inBremervöör tostännig, de siet 1. September 2010 to de KarkengemeenHillig Geist inStood tohöört.
De Oort hett enegen Karkhoff an’n Oortsingang na Olendörp, to den ok en Karkhoffskapell höört, de männichmal ok för reguläre Goddsdeensten bruukt warrt. De Karkhoff is 1832 anleggt worrn. Vörher sünd de Doden bi de Kark in Olendörp begraven worrn. In’t late Middelöller aver ok bi de Kapell op’nHöben. De Karkhoff besteiht ut twee Delen: op’n olen Karkhoff sünd de Doden von 1832 bet 1922 in Regengräver begraven worrn, in de Reeg, in de se doodbleven sünd. Siet 1922 warrt de Doden op’n ne’en Karkhoff begraven, op Familiengraffsteden.
1766 sünd in Brobargen 17Füürsteden (also Wahnhüüs) vörhannen. Kort na’nTweten Weltkrieg is de Inwahnertall dör deVerdrevenen üm meist 100 Lüüd op üm un bi 330 Lüüd anstegen. In de Johren dorna sünd vun de Verdrevenen vele wedder afwannert.
| Johr | Inwahners |
|---|---|
| 1791-00-001791[2] | 19 Füürsteden |
| 1824-00-001824[3] | 37 Füürsteden |
| 1848-00-001848[4] | 212 Lüüd, 43 Hüüs |
| 1871-12-011. Dezember 1871[5] | 235 Lüüd, 48 Hüüs |
| 1885-12-011. Dezember 1885[6] | 224 Lüüd, 49 Hüüs |
| 1905-12-011. Dezember 1905[7] | 271 Lüüd, 52 Hüüs |
| 1910-12-011. Dezember 1910[8] | 263 |
| 1925-00-001925[9] | 252 |
| 1933-00-001933[9] | 240 |
| 1939-00-001939[9] | 247 |
| 1946-00-001946 | 328 |
| 1956-00-001956 | 256 |
| 1963-00-001963 | 271 |
| 1971-00-001971 | 232 |
| 2003-00-002003 | 226 |
| 2008-00-002008 | 216 |
De Börgermeesters von de Gemeen Brobargen bet to dat Tohoopleggen mit de Gemeen Kronenborg 1972 weren:
| Tied | Börgermeester |
|---|---|
| 1873–1890 | Hinrich Buck |
| 1890–1910 | Johann Schult |
| 1910–1911 | Dietrich Waller |
| 1911–1914 | Andreas Schult |
| 1914–1916 | Jürgen Elfers |
| 1916–1922 | Theodor Buck |
| 1922–1933 | Hinrich Nee (senior) |
| 1933–1943 | Hinrich Nee (junior) |
| 1943–1946 | Hermann Buck |
| 1946–1956 | Jürgen Steffens |
| 1956–1964 | Hinrich Buck |
| 1964–1972 | Helmut Hudaff |
DatWapen vun Brobargen is vörn rood, achtern sülver dör Tinnensnitt deelt. De Gemeen Brobargen föhr dat Wapen siet den 31. März 1948 in Nafolg vun’t fröhere Adelsslecht vun Brobargen. Na dat Ingemenen na Kronenborg is dat Brobarger Wapen siet 1983 ok vörn nerrn in’t Gemeenwapen to sehn.
Eerst mit de Gemeenreform wörrn de Stratennamen för de enkelten Straten fastleggt, vörher weren de Hüus vun’n ganzen Oort dörnummereert.
In Brobargen föhrt enPrahm över de Oost, de Deel vun deDüütsche Fährstraat is. Bi de Fährstell liggt dat Gasthuus „Fährkroog“. Gasthuus un Fähr sünd besünners bi Radtouristen op Törns langs de Oost geern besöökt un bruukt.
In Brobargen gifft dat en aktivenSchützenvereen, dat twee Daag langeSchützenfest is jümmer an’t drüdde Juli-Wekenenn. Todem warrt dat Gemeenschopsleven in eneFreewillige Füerwehr un en Kriegervereen pleegt.
Elk Johr toPingsten warrt vun de jungen Keerls in Dörp Maibööm opstellt. Bi jede Deern kummt een Bark vör de Döör.
ToNeejohr gaht se dör’t Dörp un wünscht Prost Neejohr.
An’n Oortsutgang na Olendörp bi’n Karkhoff is datKriegerdenkmaal, dat de söven Fullenen von’nEersten Weltkrieg un de 17 Fullenen von’nTweten Weltkrieg gedenkt. Dat is 1921 op Initiativ von’n Kriegervereen opricht worrn. Bi de Festpreddigt von’n Olendörper Pastoor Hittmeyer weer ook de Stader Oberstleutnant von Lahnstein mit bi.
En nee maakt Denkmaal is na’n Tweten Weltkrieg an’n 28. September 1952 mit en Festpreddigt von Pastor Bergens inwieht worrn.
Dat BrobargerDörpgemeenschopshuus mit en Flach von 255 m² is twüschen September 1988 un Juni 1989 bi’n Scheetstand von’n Schützenvereen achter’n olen Kroog boot worrn.
Brobargen is över deK 82 mit Gröpel un Kronenborg verbunnen. Disse Straat hett över deK 66 Ansluss an deB 73 biBurweg un över deL 114 an deB 74 biÖölm, de naBremervöör wiederföhrt. Na Olendörp geiht deK 78, de vun dor över de L 114 naHimmelpoorten wiederföhrt un mit den Ansluss an de B 73 de wichtigste Verkehrsverbinnen naStood unHamborg is.
Dör de natürliche Barr, de de Oost billt un de dör de Fähr man blot slecht un in’n Winter gor nich överwunnen warrn kann, löppt de Kontakt mit de Rebeden westen vun de Oost tomehrst över de Brüchenbi Heckthusen unBremervöör.
De Pennelverkehr na Hamborg löppt to’n Deel över denBahnhoff in Himmelpoorten an deNedderelvbahn vonCuxhoben naHamborg, wat so bi ölven Kilometer weg is.
Weertschop hett Brobargen nich veel. Blangen en halv Dutz Buurnhööv gifft dat en poor Buurnhööv in Nevenerwerf. Brobargen hett een Bedrief för Köhltechnik un de Gastweertschaft op’n Höben (ok keen Vullerwerf). De Koopmannsladen Plaat hett 2002 dicht maakt, de Besitters weren al bi achtig Johr oolt un riek kunnst dor nich bi warrn.
Oosten dat Dörp liggt en Windpark mit veer Windmöhlen. Siet 2002 gifft dat in de Schoolstraat ene lüttje Galerie, de ok Dekoartikel un Figuren verköfft.
Dat Regional-Daagblatt, dat in Brobargen leest warrt, is datStoder Daagblatt. Kostenlos verdeelt warrt Sünnavends de Ne’e Stoder (Wekenblatt), Middwekens Ne’e Stoder, Rundschau un Mittwochsjournal. Dat Blatt vun de Kark is de Martinsbote, dat kummt so üm un bi veer Maal in’t Johr rut.
DeVolksschool in Brobargen is opminnst siet 1797 natowiesen, man wohrschienlich öller. De Schoolchronik sett 1845 in, dor geev dat 45 Schölers. 1919 harr Brobargen 63 Schölers. Mit de egene Volksschool in Brobargen weer dat ut an’n 1. Dezember 1966. Se müss denn dichtmaken un de Kinner güngen denn na Gröpel un Esdörp op Grundschool. Ok deGrundschool Gröpel hett vondaag dichtmaakt un all Grundschölers gaht na deGrundschool Esdörp. NaReal- unHauptschool gaht se na datSchoolzentrum Olendörp. De, de op’tGymnasium gaht, mööt na Stood hen, op deVincent-Lübeck-School, oder na datGymnasium Bremervöör.
EnKinnergoorn gifft dat in Kronenborg.
DatAfwater warrt nich zentral afföhrt, dat gifftKleenklääranlagen för jeden Huusholt.[10]
Brobargen is de Wahnoort vun’n ComicteknerDieter Kalenbach.
Bi dissen Artikel fehlt noch en Bild! Wi sünd op de Söök na Biller von disse Saken:
