Dinkelweite,dinkel ofspelt (Triticum spelta) is neenjaorige plaante uut degrezefamilie (Poaceae) uut t geslachtweite (Tricitum). t Is ngraonsoort, die al véúr7000 v.Chr. verbouwd wördden, en wörden ezien as n primitieve soort van de moederne weite. t Is veural verwant an de hybridenemmerweite eneenkoren.
Dinkelweite kömp meugelik uut tMiddenoosten, mer waor t noen krek vandaon kömp is niet wisse. In de middeleeuwen wördden t al verbouwd inZwitserlaand,Duutslaand en inTirol. In de jaoren dernao is t verdröngen deur de moederne weite, umdat t niet epeld hoefden te wörden en n hogere opbrengst had. De leste jaoren wörden t liekewel weer populaerder in de biologiese laandbouw, deurdat der minder mest neudig is as bie weite, beter tegen ziektes kan en n zogenaamde harde korrel mit n hoogglutengehalte, wat mooi uutkömp bie broodbakken. Dinkelweite tiert best op arme, kalkrieke grond.
Der is nogal wel es verwarring of der noen wel of gien gluten in dinkelweite zit, mer dat zit der dus wel in. Vergeleken mit de moederne weite zit der zelfs meer gluten in, wel is t zo dat disse vorm van gluten beter verteerbaor is waordeur t minder problemen gif as gewone weite. Deurdat der gluten in dinkelweite zit is t niet geschikt veur meensen mitseuliakie ofglutenintoleransie. Deur de nauwe verwantschap an gewone weite is t niet geschikt veur meensen mit nweite-allergie.
Sinds enkele jaoren wörden dinkelweite oek weer inNederlaand verbouwd. Meestentieds warken telers, meulenaars, bakkers en leveransiers binnen een bepaolde streek samen an de produkten. Twee projekten wördden uutevoerd inLimburg (onder de naamKollenberger Spelt) en rondPieterburen. Laoter gungen ze t oek in aandere plaotsen verbouwen.
Dinkelweite wörden tegenswoordig verbouwd inSchwaben (rassen: Bauländer Spelz, Schwabenkorn),Zwitserlaand,Oostenriek (rassen: Hubel, Ostro) enBelgië (rassen: Hercule, Redouté, Rouquin). Aandere rassen die in Duutslaand eteeld wörden bin Emilius, Franckenkorn (ontwikkeld deur n zekere Franck, zonder verbaand mit t laandFranken), Holstenkorn en Oberkulmer Rotkorn.
Links n stuk dinkelweite-aore veur t pellen, in t midden t kaf dat nao pellen overblif, rechts de uut dit stukjen dinkelweite-aore aofkomstige dinkelweitekorrels.
Links n paor dinkelweitekorrels veur t pellen, in t midden de epelden korrels, rechts t kaf dat overblif