لتونی،لاتویا یالِتلَند کشوری هسته کهاروپای ِشمال وبالتیک ِمنطقه دله دره. لاتویا بالتیک ِسه‌تا کشور ِوسطی هسته. لتونیروسیه ره مشرق جه،استونی ره شمال جه،لیتوانی ره جنوب جه،بلاروس ره جنوبشرقی جه وبالتیک دریا ره مغرب جه سامون دانّه. لاتویایِنیشتنگا (= پایتخت)ریگا نوم دانّه. لاتویای ِهِوا ویشته معتدل و فصلی هسته.
این کشور دِ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دانّه و ونه گتی (=مساحت) ۶۴٬۵۸۹ کیلومتر مربع هسته و کم‌جمعیت‌ترین و تنک‌ترین (= کم‌تراکم‌ترین) کشورونی هسته کهاروپای اتحادیه دله دَرنه.لاتویایی اتاهندو-اروپایی زوون هسته کهبالتیک ِچـِلّه دله قِرار گَنّه. لاتویای ِمردمون ۶۲ درصد لاتویایی تِبار و ۲۷ درصدروس هستنه. حدود ۷۷ درصدمسیحیت و حدود ۲۳ درصد دیگه ادیان ِپه‌روو یا بی‌دین هستنه. لاتویای ِمسیحیون دله فقط هفت درصد هستنه کهکلیسا شونّه و دین وشون وسّه مهم هسته.[۱]
لاتویا تا روز ۲۱ اوت ۱۹۹۱شوروی دله دَیّه و وقتی شوروی ضعیف بیّه اعلان استقلال هاکرده. اسا لاتویا همناتو دله و هماروپای اتحادیه دله عضو هسته و ونه یکای ِپول هم سال ۲۰۱۴ جه رسماًیورو بیّه.
هندواروپایی مردمونی که اسا لاتویایی نژاد نوم دارنه اوایل هزاره سوم پیش از میلاد این منطقه دله دَکِتنه. این مردمون بعدها چنتا تجاری مسیر بساتنه کهروم وبیزانس جه تجارت هاکِنِن. وشون ِتجارت ویشتهکهربا و فلزات سَره بی‌یه.[۲]در سال ۹۰۰ پس از میلاد چارتا بالتیکی قبیله لاتویا دله دَیینه که وشون‌ها نومکورونی‌ها،لاتگالی‌ها،سلونی‌ها، وسمیگالی‌ها بی‌یه. لتونی و لاتویای ِکلمات ره «لاتگالی» نوم جه بَییتنه. اون گادِرها اتافلاندی طایفه هم که وشون نوملیوونی بی‌یه لاتویا دله دَیینه.
سده دوازدهم میلادی جه لاتویای ِمردمون اروپایی جوامع جه نزدیک‌ته بَیینه.پاپ چن‌سِری مِلّا وشون وسّه بَرِسِنی‌یه تا وشون ره مسیحی هاکِنه ولی وشون جدید ِدین ره راحت قبول نَکاردنه.[۳] آخرآلمانیصلیبیون زورپـِشتی وشون رهمسیحیت ِپه‌روو هاکِردنه.[۴]
اوایل سده سیزّهم آلمانی‌ها لاتویای ِاِسایی سامون دله فرمانروایی کاردنه. این مناطقاستونی ِجنوبی شهرون ِهمراه اتاصلیبی مملکت ره ساته که وه رهترا ماریانا (مریم ِسرزمین) یا لیوونیا گاتِنه. سال ۱۲۸۲ریگا و بعداًکسیس،لیمباژی،کوکنسه ووالمیه‌را اتا تجاری اتحادیه بساتنه کههانزا نوم داشته و اروپای ِشمالی شهرون دله فعالیت کارده. ریگا تدریجاً اتا بازرگانی منطقه بیّه که شرق و غرب ره وصل کارده و غربی اروپا جه ارتباط پیدا هاکرده.[۵]
سال۱۹۴۰شوروی لاتویا ره بَییته و این منطقه دله «شوروی ِلتونی/لاتویای ِسوسیالیستی جمهوری» ره بساته. میون سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۴ وجهونی جنگ دوم دله، این جمهوری رهآلمان ِارتش بَییت بی‌یه ولینازی آلمان جنگ دله شکست بخارده و شوروی اینجه ره پس بَییته.[۶]لاتویای ِپارلمون روز ۴ مه ۱۹۹۰ میلادی این منطقه‌ی ِاستقلال ره شوروی جه تصویب هاکرده. این استقلال روز ۲۱ اوت ۱۹۹۱ علناً انجام بَییته.[۶]
لاتویا اتچی که وه ره بقیه کشورون واری بـِتونیم استان یا ایالت باوّیم ندانّه و ونه جا ۱۱۰تا شهرستون و ۹تا «جمهوری ِشهر» دانّه. این ۹ شهر داوگاوپیلس، یکاب‌پیلس، یلگاوا، یورمالا، ویدزمه، لیه‌پایا، رزکنه، ریگا، والمیه‌را و ونتس‌پیلس هستنه. لتونی دله چارتا تاریخی منطقه هم وجود دانّه که کورلند (کورزمه)، لاتگالیا، ویدزمه و زمگاله هَستنه. لاتویای ِسیاسی‌آدِمون که خاستنه اقتصادی توازن رعایت بَواشه، سال ۲۰۰۹ پنج‌تا «برنامه‌ریزی منطقه» ره هم تعریف هاکِردنه.
.png)
.svg)
