Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Saltar para o conteúdo
Biquipédiala anciclopédia lhibre
Percura

Purmeira Guerra Mundial

Ourige: Biquipédia, la anciclopédia lhibre.
Esta páigina ó cacho fui traduzida outomaticamente ipercisa de ser rebista por un falante natibo de mirandés. Se sabes bien mirandés ajuda la Biquipédia rebendo este artigo. Apuis de la rebison apaga esta marca. Oubrigado!

LaPurmeira Guerra Mundial (tamien coincida cumoGrande Guerra antes de1939,Guerra de las Guerras ó inda cumo laRedadeira Guerra Feudal) fui un cunflito mundial ocorrido antre28 de Júlio de1914 i11 de Nobembre de1918.

La guerra acunteciu antre laTríplice Entente (lhiderada pulAmpério Británico,Fráncia,Ampério Russo (até1917) iStados Ounidos (a partir de1917) que derrotou laTríplice Aliança (lhiderada pulAmpério Alman,Ampério Austro-Húngaro iAmpério Turco-Otomano), i causou l colapso de quatro ampérios i mudou de forma radical l mapa geo-político de laOuropa i de lMédio Ouriente.

Ne l ampeço de la guerra (1914), la Eitália era aliada de l Ampérios Centrales na Tríplice Aliança, mas, cunsidrando que la aliança tenie carátener defensibo (i la guerra habie sido declarada pula Áustria) i la Eitália nun habie sido prebentibamente cunsultada subre la declaraçon de guerra, l gobierno eitaliano afirmou nun sentir binculado a la aliança i que, antoce, permanecerie neutro. Más tarde, las pressones diplomáticas de laGrana-Bretanha i de laFráncia la fazirun firmar an26 de abril de1915 un pato secreto contra l aliado austríaco, chamado Pato de Lhondres, ne l qual la Eitália se ampenharie a antrar an guerra nun més an troca de alguas cunquistas territoriales que oubtibisse al fin de la guerra: lTrentino, lTirol Meridional,Triiste,Gorizia,Ístria (cun sceçon de la cidade deFiume), parte de laDalmácia, un protetorado subre laAlbánia, subre alguas ilhas de lDodecaneso i alguns territórios de l Ampério Turco, para alhá dua spanson de las quelónias africanas, a las custas de laAlmanha (la Eitália yá possuía na África: laLíbia, laSomália i laEritréia). L nó-cumprimiento de las promessas feitas a la Eitália fui un de ls fatores que la lhebórun a aliar-se alEixe naSegunda Guerra Mundial.

An1917, laRússia abandonou la guerra an rezon de l ampeço de laReboluçon. Ne l mesmo anho, lsStados Ounidos, que até anton solo partecipában de la guerra cumo fornecedores, al ber ls sous ambestimientos an peligro, entran melitarmente ne l cunflito, mudando totalmente l çtino de la guerra i garantindo la bitória de laTríplice Entente.

Antroduçon

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Muitos de ls cumbates na Purmeira Guerra Mundial ocorrírun nas frentes oucidentales, an trincheiras i fortificaçones (apartadas pulas "Tierras de Naide", que era l spácio antre cada trincheira, adonde bários cadáberes quedában la spera de l recolhimento) de lMar de l Norte até laSuíça. Las batailhas se dában an ambasones dinámicas, an cunfrontos ne lmar, i pula purmeira beç na stória, ne laire.

L saldo fui de más de 19 milhones de muortos, de ls quales 5% éran cebiles. NaSegunda Guerra Mundial, este númaro oumentou an 60%.

L cunflito rompeu definitibamente cula antiga orde mundial criada apuis de lasGuerras Napoleónicas, marcando la derrubada de labsolutismomonárquico naOuropa.

Trés ampérios ouropeus fúrun çtruídos i cunsequentemente çmembrados:Alman, lAustro-Húngaro i lRusso. Ne lsBálcanas i ne lMédio Ouriente l mesmo acunteciu culAmpério Turco-Otomano. Dinasties amperiales ouropéias cumo las de las famíliasHabsburgos,Romanob iHohenzollern, que benien dominando politicamente laOuropa i cujo poder tenie raízes nasCruzadas, tamien caíran durante ls quatro anhos de guerra.

L fracasso de laRússia naguerra acabou cuntribuindo para la chimpa de lsistema czariano, serbindo de catalisador para laReboluçon Russa que anspirou outras an países tan defrentes cumoChina iCuba, i que serbiu tamien, apuis de la Segunda Guerra Mundial, cumo base para laGuerra Frie. Ne lMédio Ouriente lAmpério Turco-Otomano fui sustituído pulaRepública de la Turquia i muitos territórios por to la region acabórun an manosanglesas ifrancesas. NaOuropa Central ls nuobos stadosTchecoslobáquia,Finlándia,Letónia,Lituánia,Stónia iIugoslábia "nacírun" depuis de laguerra i ls stados de laÁustria,Hungria iPolónia fúrun redefinidos. Pouco tiempo depuis de laguerra, an1923, lsFascistas tomórun l poder naEitália. La derrota de laAlmanha naguerra i l fracasso an resulber assuntos pendentes ne l período pós-guerra, alguns de ls quales habien sido causas de la Purmeira Guerra, acabórun criando cundiçones para la ascenson de lNazismo quatorze anhos depuis i para laSegunda Guerra Mundial an1939, binte anhos depuis.

Causas

[eiditar |eiditar código-fuonte]


An28 de Júnio de1914, larquiduque Francisco Ferdinando, heirdeiro de l tronoAustro-Húngaro, i sue mulhierSofia, Duquesa de Hohenberg, fúrun assassinados pul sérbioGabrilo Princip, que pertencia al grupo nacionalista-terrorista armadoMano Negra (oufecialmente chamado "Unificaçon ó Muorte"), que lhutaba pula unificaçon de l territórios que cuntinhansérbios.

L assassinato zamcadeou ls eibentos que debrebe dórun ourige a laguerra, mas sues berdadeiras causas son mui más cumplexas. Storiadores i políticos ténen çcutido essa queston por quaije unseclo sin chegar a un cunsenso. Alguas de las melhores splicaçones stan lhistadas ambaixo:

La Cláusula de Culpa

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Las purmeiras splicaçones pa ls motibos de la I Guerra Mundial, mui ousadas nadécada de 20, tenien cumo berson la énfase oufecial tenida naCláusula de Culpa de Guerra, ó Artigo 231 de lTratado de Bersalhes iTratado de St.Germain, que acusaba tanto laAlmanha quanto lAmpério Austro-Húngaro pula respunsablidade de laguerra. La splicaçon para tal nun era cumpletamente anfundada; era un fato que lAmpério Austro-Húngaro, apoiado porBerlin, tenie atacado laSérbia an29 de júlio i que laAlmanha tenie ambadido laBélgica an3 de agosto[1]. Sendo assi, laAlmanha i lAmpério Austro-Húngaro tenien sido ls purmeiros a atacar, l que tenerie lhebado a laguerra. LaAlmanha fui cunsidrada culpada i tubo que pagar las reparaçones pula guerra i todos ls custos feturos, para alhá de pensones para todos ls beteranos de laTríplice Entente, nun balor total stimado an trinta bilhones dedólares. L balor fui sendo renegociado por to ladécada de 20, até ser zaparecido an1931.

Muitos amportantes pensadores británicos, cumo l eiquenomistaJohn Maynard Keynes, nun aceitan la Cláusula de Culpa que laFráncia tanto apoiou. Zde1960 la eideia de que laAlmanha fui la respunsable pulaguerra fui rebibida por académicos cumo Fritç Fischer, Eimanuel Geiss, Hanes-Ulrich Wehler, Wolfgang Mommsen, i B.R. Berghahn.

Corrida Armamentista

[eiditar |eiditar código-fuonte]
HMS Dreadnought, simblo de la corrida armamentista.

La corrida nabal antreAnglaterra iAlmanha fui antensificada an1906 pul surgimiento de lHMS Dreadnought, rebolucionário nabio de guerra. Ua eibidente corrida armamentista na custruçon de nabios çdobraba-se antre las dues naciones. L storiadorPaul Kennedy argumenta que ambas las naciones acraditában nas teories deAlfred Thayer Mahan, de que l cuntrole de lmar era bital a ua nacion.

L tamien storiadorDavid Stebenson çcribe la corrida cumo un "outo reforço dun ciclo de eilebada prontidon melitar", anquantoDavid Heirrman bie la ribalidade nabal cumo parte dun grande mobimiento para laguerra. Assi i todo,Niall Ferguson argumenta que la superioridade británica na porduçon nabal acabou por trasformar tal corrida armamentista nun fator que nun cuntribuiu para la mobimentaçon an direçon laguerra.

Este período, antre1885 i1914[2], quedou coincido cumo laPaç Armada[3]

L poder nabal de las grandes naciones an 1914
NacionTripulaçonMaiores nabiosTonelaige
Rússia54.0004328.000
Fráncia68.00010731.000
Grana-Bretanha209.000292.205.000
Total331.000433.264.000
Almanha79.000171.019.000
Áustria-Hungria16.0003249.000
Total95.000201.268.000
Fuonte: Ferguson 1999 p 85

Melitarismo i Outocracie

[eiditar |eiditar código-fuonte]

L persidente de lStados OunidosWodrow Wilson i outros ouserbadores amaricanos culpan l melitarismo pulaguerra. La tese ye que laaristocracie i la eilite melitar tenien un cuntrole grande demales subre laAlmanha,Eitália i lAmpério Austro-Húngaro, i que laguerra serie la cunsequéncia de sous deseios pul poder melitar i l çprezo pulademocracie. Por bias desso, ls partidários dessa teorie pediran pula abdicaçon de tales soberanos, l fin de l sistema aristocrático i l fin de l melitarismo - todo esso justificou la antradaamaricana naguerra depuis que laRússiaczarista abandonou laTríplice Entente.Wilson speraba que laLiga de las Naciones i un zarmamiento ounibersal poderie resultar nua paç, admitindo-se alguas bariantes de l melitarismo cumo ne ls sistemas políticos de laAnglaterra iFráncia[4].

Amperialismo Eiconómico

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Lénin era un famoso defensor de que l sistema amperialista bigente ne l mundo era l respunsable pulaguerra. Para corroborar las sues eideias el usou las teories eiquenómicas deKarl Marx i de l eiquenomistaanglés John La. Hobson, que antes yá tenie prebisto las cunsequéncias de l amperialismo eiquenómico na lhuita antreminable por nuobos mercados, que lhebarie a un cunflito global, an sou lhibro de1902 chamado "Amperialismo"[5]. Tal argumiento probou-se cumbincente ne l ampeço eimediato de laguerra i ajudou ne l crecimiento de lMarxismo iQuemunismo ne l zamrolar de l cunflito. Ls panfletos deLénin de1917, "Amperialismo: L Redadeiro Stágio de l Capitalismo", tenien cumo argumiento que ls antresses de ls bancos an bárias de las naciones capitalistas/amperialistas tenien lhebado a la guerra[6].

Nacionalismo, Romantismo i la "Nuoba Era"

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Recrutamiento de británicos para la guerra, a eisemplo de la óndia nacionalista que barria l cuntinente.

Ls lhíderes cebiles de las naciones ouropéias stában na época anfrentando ua óndia de ferbor nacionalista que staba se spalhando pulaOuropa hai anhos, cumo mimórias deguerras anfraquecidas i ribalidades antre pobos, apoiados por ua média sensacionalista i nacionalista. Ls frenéticos sfuorços diplomáticos para mediar la rixa antre lAmpério Austro-Húngaro i laSérbia fúrun eirrelebantes, yá que la oupinion pública naqueilhas naciones pedian pulaguerra para defender la chamadahonra nacional. Yá laaristocracie eisercia tamien fuorte anfluéncia pulaguerra, acraditando que eilha poderie cunsulidar outra beç sou poder doméstico. La maiorie de ls bligerantes pressentian ua rápida bitória cun cunsequéncias gloriosas. L entusiasmo patriótico i la euforia persentes ne l chamadoSprito de 1914 rebelában un grande outimismo pa l período pós-guerra.

La Culminaçon de la Stória Ouropéia

[eiditar |eiditar código-fuonte]

La guerra lhocalizada antre lAmpério Austro-Húngaro i laSérbia tubo cumo percipal (i quaije solo) motibo lPan-slabismo, l mobimiento separatista de lBálcanas. LPan-slabismo anfluenciaba la política sterna russa, principalmente puls cidadanosslabos ne l paíç i ls deseios eiquenómicos dun porto an augas calientes[7]. L zamrolar de laGuerra de l Balcanas refletie essas nuobas tendéncias de poder de las naciones ouropéias. Pa ls germánicos, tanto lasGuerras Napoleónicas quanto laGuerra de l Trinta Anhos fúrun caratelizados por ambasones que tubírun un grande eifeito psicológico; era la posiçon precária de laAlmanha ne l centro de laOuropa que tenie lhebado a un plano atibo de defesa cumo lPlano Schlieffen[8]. A la par la trasferéncia de la çputadaAlsácia iLorena i la derrota naGuerra franco-prussiana anfluenciórun la política francesa, dando ourige al chamadorebanchismo. Apuis de la Lhiga de l Trés Ampérios tener se çmanchado, laFráncia formou ua aliança culaRússia, i laguerra por dues frentes ampeçou la se tornar ua preocupaçon pa l eisércitoalman.

Naciones partecipantes

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Brasil i la Grande Guerra

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal:Brasil na Purmeira Guerra Mundial
L nono persidente de l Brasil,Benceslau Brás, declara guerra alsPoderes Centrales. Al sou lhado, l menistro anterino de las Relaçones SterioresNilo Peçanha (an pie) i l persidente deMinas GeralesDelfin Moreira (sentado).

Ne l die5 de abril de1917, l oupor brasileiro "Paraná", que nabegaba d'acuordo cun las eisigéncias feitas la países neutros, fuitorpedeado, supostamente por unsubmarino alman. Ne l die11 de abril lBrasil rompeu relaçones diplomáticas cun ls países de l bloco lhiderado pulaAlmanha. An20 de maio, l nabio "Tijuca" fui torpedeado acerca de la cuostafrancesa. Ne ls meses seguintes, l gobierno Brasileiro cunfiscou 42 nabios almanes,austro-húngaros i turco-otomanos que stában an portos brasileiros, cumo uaandenizaçon de guerra.

Ne l die23 de outubre de1917, lcargueiro nacional "Macau", un de lnabios arrestados, fuitorpedeado por unsubmarino alman, acerca de la cuosta de laSpanha, i sou comandante feito prisioneiro. Cula presson popular contra laAlmanha, ne l die26 de outubre de1917 l paíç declarou guerra alsPoderes Centrales.

A partir deste momento, por un lhado, sob la lhiderança de políticos cumoRuy Barbosa recrudescírun agitaçones de carátener nacionalista, cun comícios eisigindo la "amperiosa necidade de se apoiar ls Aliados cun açones" para por fin al cunflito. Por outro lhado, sindicalistas, anarquistas i anteletuales cumoMonteiro Lhobato criticában essa postura i la possiblidade de grande cumbocaçon melitar, pus segundo estes, antre outros eifeitos negatibos esto zbiaba la atençon de l paíç an relaçon la sous porblemas anternos.

Assi, debido la bárias rezones, de cunflitos anternos a la falta dua strutura melitar adequada, la partecipaçon melitar de l Brasil ne l cunflito fui mui pequeinha; resumindo-se ne l ambio al frunt oucidental an1918 dun grupo de abiadores de lEisército i de laMarina que fúrun antegrados a laFuorça Aérea Rial Británica i de dun cuorpomédico-militar, cumpuosto por oufeciales i cergentos de l eisército que fúrun antegrados aleisército francés, tenendo sous nembros tanto prestado serbícios na retaguarda cumo partecipado de cumbates ne l frunt. La Marina tamien ambiou uadibison nabal cula ancumbéncia de patrulhar la cuosta noroeste de laÁfrica a partir deDakar i lMediterráneo zde l streito deGibraltar, eibitando la açon de submarinos inimigos.

Pertual na Grande Guerra

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Monumiento als muortos de la Purmeira Guerra Mundial an Coimbra, Pertual
Ber artigo percipal:Pertual na Purmeira Guerra Mundial

Pertual partecipou ne l purmeiro cunflito mundial al lhado de l Aliados, l que staba d'acuordo cun las ourientaçones de la República inda recentemente anstaurada.

Na purmeira etapa de l cunflito, Pertual partecipou, melitarmente, na guerra cul ambio de tropas para la defesa de las quelónias africanas amenaçadas pula Almanha. Face la este peligro i sin declaraçon de guerra, l Gobierno pertués ambiou cuntingentes melitares paraAngola iMoçambique.

An Márcio de1916, apesar de las tentatibas de la Anglaterra para que Pertual nun se ambolbisse ne l cunflito, l antigo aliado pertués decidiu pedir al stado pertués l apersamiento de todos ls nabios germánicos na cuosta lhusitana. Esta atitude justificou la declaraçon oufecial de guerra de Pertual an relaçon a la Almanha i als sous aliados, la9 de Márcio de1916 (apesar de ls cumbates an África zde1914).

An1917, las purmeiras tropas pertuesas, de lCuorpo Spedicionário Pertués, seguian para la guerra na Ouropa, an direçon a laFlandres. Pertual ambolbiu-se, depuis, an cumbates anFráncia.

Neste sfuorço de guerra, chegórun a star moblizados quaije 200 mil homes. Las perdas atingiran quaije 10 mil muortos i miles de feridos, para alhá de custos eiquenómicos i sociales grabemente superiores a la capacidade nacional. Ls oubjetibos que lhebórun ls respunsables políticos pertueses a antrar na guerra saíran gorados na sue totalidade. A ounidade nacional nun serie cunseguida por este meio i la anstablidade política acentuar-se-iba até a la chimpa de l regime democrático an1926.

La crise de Júlio i las declaraçones de guerra

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Declaraçon de guerra de lAmpério Alman an1914

Apuis de l assassinato de l arquiduqueFrancisco Ferdinando an28 de Júnio, lAmpério Austro-Húngaro sperou trés sumanas antes de decidir tomar un curso de açon. Essa spera fui debida al fato de que grande parte de l efetibo melitar staba na ajuda la colheita, l que ampossiblitaba la açon melitar naquel período. An23 de Júlio, grácias al apoio ancondicionalalman (carta branca) alAmpério Austro-Húngaro se laguerra eclodisse, fui-se mandando unultimato laSérbia que cuntenie bárias requisiçones, antre eilhas la que agentes austríacos fazerien parte de las ambestigaçones, i que laSérbia serie la culpada pul atentado. L gobierno sérbio aceitou todos ls tenermos de l ultimato, cun sceçon de la partecipaçon de agentes austríacos, l que na oupinion sérbia custituía ua biolaçon de sue soberanie.

Por causa desse palabra, rejeitado an repuosta sérbia an26 de Júlio, lAmpério Austro-Húngaro cortou todas las relaçones diplomáticas cul paíç i declarou guerra al mesmo an28 de Júlio, ampeçando l bumbardeio a laBelgrado (capital sérbia) an29 de Júlio. Ne l die seguinte, laRússia, que siempre tenie sido ua aliada de laSérbia, dou la orde de lhocomoçon a sues tropas. Ls almanes, que tenien garantido l apoio alAmpério Austro-Húngaro ne l causo dua eibentualguerra mandórun un ultimato al gobierno russo para parar la moblizaçon de tropas drento de 12 horas, ne l die31.Ne l purmeira die deAgosto l ultimato tenie spirado sin qualquiera reaçon russa. LaAlmanha anton declarou guerra a eilha. An2 de Agosto laAlmanha acupouLuxemburgo, cumo l passo einicial de la ambason a laBélgica i de lPlano Schlieffen (que prebia la ambason de laFráncia i de laRússia). LaAlmanha tenie ambiado outro ultimato, dessa beç a laBélgica, requisitando la lhibre passaige de l eisército alman rumo a laFráncia. Cumo tal pedido fui recusado, fui-se declarado guerra a laBélgica.

An3 de Agosto laAlmanha declarouguerra laFráncia, i ne ldie seguinte ambadiu laBélgica. Tal ato, biolando la soberaniebelga - queGrana-Bretanha,Fráncia i la própiaAlmanha stában cumprometidos a garantir fizo cun que lAmpério Británico saísse de sue posiçon neutra i declarasseguerra a laAlmanha an4 de Agosto.

L ampeço de ls cunfrontos

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Alguas de las purmeiras hostilidades deguerra ocorrírun ne lcuntinente africano i ne lOuceano Pacífico, nas quelónias i territórios de las naciones ouropéias. AnAgosto de1914 un cumbinado de laFráncia i de lAmpério Británico ambadiu l protetorado alman de laTogoland, ne lTogo. Pouco depuis, an10 de Agosto, las fuorças almanes baseadas naNamíbia atacórun laÁfrica de l Sul, que pertencia alAmpério Británico. An30 de Agosto laNuoba Zelándia ambadiu laSamoa, de laAlmanha; an11 de Setembre la Fuorça Nabal i Spedicionária Australiana zambarcou na ilha de Neu Pommern (más tarde renomeadaNuoba Británia), que fazie parte de la chamadaNuoba Guinéa Almana. LJapon ambadiu las quelónias micronésias i l porto alman de abastecimiento de carbon deQingdao na penínsulachinesa deShandong. Cun esso, an poucos meses, laTríplice Entente tenie dominado todos ls territórios almanes ne lPacífico. Batailhas sporádicas, mas, inda ocorrian naÁfrica.

Alianças melitares ouropéias an1915. LaTríplice Aliança stá repersentada an castanho, laTríplice Entente an cinza i las naciones neutras an amarielho

NaOuropa, laAlmanha i lAmpério Austro-Húngaro sofrian dua mútua falta de quemunicaçon i çconhecimiento de ls planos de cada eisército. LaAlmanha tenie garantido l apoio a la ambasonAustro-Húngara laSérbia, mas la anterpretaçon prática para cada un de ls lhados tenie sido defrente. Ls lhíderes de lAustro-Húngaros acraditában que laAlmanha darie cobertura al flanco setentrional contra laRússia. LaAlmanha, mas, tenie planeijado que lAmpério Austro-Húngaro focasse la maiorie de sues tropas na lhuita contra laRússia anquanto cumbatie laFráncia na Frente Oucidental. Tal cunfuson forçou l eisército Austro-Húngaro a debedir sues tropas. Más de la metade de las tropas fúrun cumbatener ls russos na frunteira, anquanto un pequeinho grupo fui çlocado para ambadir i cunquistar laSérbia.

La Batailha Sérbia

[eiditar |eiditar código-fuonte]

L eisército sérbio lhutou nua batailha defensiba para cuntener ls ambasores austro-húngaros. Ls sérbios acupórun posiçones defensibas ne l lhado sul de l riu Drina. Nas dues purmeiras sumanas ls ataques austro-húngaros fúrun repelidos causando grandes perdas al eisército de laTríplice Aliança. Essa fui la purmeira grande bitória de laTríplice Entente naguerra. Las spetatibas austro-húngaras dua bitória fácele i rápida nun fúrun rializadas i cumo resultado lAmpério Austro-Húngaro fui oubrigado a mantener ua grande fuorça na frunteira sérbia, anfraquecendo las tropas que batalhában contra laRússia.

Almanha na Bélgica i Fráncia

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Após ambadir l território belga, l eisército alman lhougo ancontrou resisténcia na fortificada cidade deLiège. Apesar de l eisército tener cuntinado la rápida marcha rumo a laFráncia, la ambason gérmanica tenie probocado la decision británica de anterbir an ajuda laTríplice Entente. Cumo signatário de lTratado de Lhondres, lAmpério Británico staba cumprometido a preserbar la soberaniebelga. Para laGrana-Bretanha lsportos de Antwerp i Ostend éran amportantes demales para caer nas manos dua poténcia cuntinental hostil al paíç[9]. Para tanto, ambiou un eisército para laBélgica, atrasando l abanço alman.

Einicialmente ls mesmos tubírun ua grande bitória naBatailha de las Frunteiras (14 de Agosto la24 de Agosto,1914). LaRússia, mas, atacou la Prússia Ouriental, l que oubrigou l çlocamiento de las tropas alemanas que stában planeijadas para ir la Frente Oucidental. LaAlmanha derrotou laRússia nua série de cunfrontos chamados de laSegunda Batailha de Tannenberg (17 de Agosto la2 de Setembre,1914). L çlocamiento amprebisto para cumbatener ls russos, mas, acabou permitindo ua contra- oufensiba an cunjunto de las fuorças francesas i anglesas, que cunseguiran parar ls almanes an sou camino paraParis, naPurmeira Batailha de l Marne (Setembre de1914), fuorçando l eisército alman a lhutar an dues frentes. L mesmo se postou nua posiçon defensiba drento de laFráncia i cunseguiu ancapacitar permanentemente 230.000 franceses i británicos.

Fin de la Guerra

[eiditar |eiditar código-fuonte]

A partir de1917 la situaçon ampeçou a alterar-se, quier cula antrada an cena de nuobos meios, cumo lcarro de cumbate i laabiaçon melitar, quier cula chegada al triato de ouperaçones ouropeu de las fuorças norte-amaricanas ó la sustituiçon de comandantes por outros cun nuoba bison de la guerra i de las táticas i stratégias más adequadas; lhançan-se, dun lhado i de outro, grandes oufensibas, que causan perfundas alteraçones ne l zeinho de la frente, acabando por colocar las tropas alemanas na defensiba i lhebando por fin a la sue derrota. Ye berdade que la Almanha adquire inda algun fólego quando la reboluçon stala ne lAmpério Russo i l gobierno bolchebista, xefiado porLénin, prontamente assina la paç sin cundiçones, assi anulando la frente lheste, mas essa circunstáncia nun será suficiente para eibitar la derrocada. Larmistício que pon fin a la guerra ye assinado la11 de Nobembre de1918. A las 11h de l 11º die de l 11 més.

La Guerra de las Trincheiras

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Nas trincheiras: Anfantarie cun mascáras de gáç,Ypres, 1917

Ls abanços na tecnologie melitar seneficórun na prática un poder de fuogo defensibo más poderoso que las capacidades oufensibas, tornando la guerra stremamente mortífera. L arame farpado era un custante oustaclo pa ls abanços de la anfantarie; laartilharie, mui más lhetal que ne lseclo XIX, armada cun poderosasmetralhadoras. Ls almanes ampeçórun a usar gáç tóxico an1915, i lhougo depuis, ambos ls lhados usában de la mesma stratégia. Nanhun de ls lhados ganhou laguerra pul uso de tal artíficio, mas eilhes tornórun la bida nas trincheiras inda más miserable tornando-se un de l más temidos i lhembrados horrores deguerra.

Nua nota curjidosa, tenemos que ne l ampeço de la guerra, chegado la purmeira época natalícia, se ancontran relatos de ls suldados de ambos ls lhados cessáren las hostilidades i mesmo saíren de las trincheiras i cumprimentáren-se. Esto acunteciu sin l cunsentimiento de l comando, inda assi, fui un eibento solo. Nun se repetiu más tarde por dibersas rezones: l númaro demasiado eilebado de baixas oumentou ls sentimientos de rábia de ls suldados i l comando, dados ls acuntecimientos de l purmeiro anho, tentou usar esta altura para fazerpropaganda, l que lhebou ls suldados la çconfiar inda más uns de l outros.

La alimentaçon era subretodo a la base de chicha i begetales enlatados i biscoitos, sendo ls quemidos frescos ua raridade.

Crimes de Guerra

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Ber artigo percipal:genocídio arménio

La lhimpeza étnica de la populaçon arménica durante ls anhos finales de lAmpério Turco-Otomano ye amplamente cunsidrada cumo ungenocídio. Cula guerra an curso, ls turcos acusórun to la populaçon arménica,crestianos an sue maiorie, de séren aliados de laRússia, outelizando-se desso cumo pretesto para lhidar cun to a minorie cunsidrando-la inimiga de l ampério. Ye dificil definir l númaro eisato de muortos de l período, sendo stimado por dibersas fuontes para quaije un milhon de pessonas muortas an campos de cuncentraçon, scluindo-se las que morrírun por outros motibos. Zde l eibento ls gobiernos turcos ténen sistematicamente negado las acusaçones degenocídio, argumentando que ls arménicos morrírun por ua guerra star an curso ó que sue matança fui justificada pul apoio dado als inimigos de l paíç.

Tecnologie

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Tanque de guerra británico caturado puls Almanes durante la Purmeira Guerra Mundial.

La Purmeira Guerra Mundial fui ua mistura de tecnologie de l seclo XX cun táticas de l seclo XIX.

Muitos de ls cumbates durante la guerra ambolbírun laguerra de las trincheiras, adonde miles de suldados por bezes morrian solo para ganhar un metro de tierra. Muitas de las batailhas más sangrentas de la stória ocorrírun durante la Purmeira Guerra Mundial. Tales batailhas ancluianYpres,Bimy Ridge,Marne,Cambrai,Somme,Berdun, i deGallipoli. La artilharie fui la respunsable pul maior númaro de baixas durante la guerra.

Neste cunflito stubírun ambolbidos cerca de 65 milhones de suldados i çtacórun-se alguas figuras melitares, cumo l strategie de laBatailha de Marne, l general francésJoffre, l generalFerdinand Foch, tamien de la mesma nacionalidade, que bino a assumir l cuntrole de las fuorças aliadas, l general almanBon Kluck, que stubo a las puortas deParis, general británicoJohn French, comandante de lCuorpo Spedicionário Británico i l comandante otomanoKemal Ataturk, bencedor naBatailha de Gallipoli contra laAnglaterra i lANZAC (Austrália iNuoba Zelándia).

Laguerra química i l bumbardeamiento aéreo fúrun outelizados pula purmeira beç an massa na Purmeira Guerra Mundial. Ambos tenien sido tornados eilegales apuis de la Cumbençon Hague de 1907.

Ls abiones fúrun outelizados pula purmeira beç cunfines melitares durante la Purmeira Guerra Mundial. Einicialmente la sue outelizaçon cunsistia principalmente an missones de reconhecimento, ambora tenga depuis se spandido para ataque aire-tierra i atebidades aire-aire, cumocaças. Fúrun zambolbidos bumbardeiros stratégicos principalmente puls almanes i puls británicos, yá tenendo ls almanes outelizadoZeppelins para bumbardeamiento aéreo.

Medie

[eiditar |eiditar código-fuonte]

Modelo:Multi-bídeo ampeçoModelo:Multi-bídeo itenModelo:Multi-bídeo itenModelo:Multi-bídeo fin

Notas

  1. (ananglés)Refréncia de la Web[lhigaçon einatiba]
  2. Modelo:((s)).com/trabajos14/prin-guerra-mund/prin-guerra-mund.shtml Antecedentes de la primera guerra mundial[lhigaçon einatiba]
  3. (ananglés) Brailsford, Heinry Noel,The War of Stel and Gold: La Study of the Armed Peace, Lhondres,1914[1][lhigaçon einatiba]
  4. Hober, Heirbert,Ourdeal of Wodrow Wilson,1918, páigina 47.
  5. (ananglés)Amperialismo[lhigaçon einatiba]
  6. (ananglés)Panfleto de 1917 “Amperialismo: L Redadeiro Stágio de l Capitalismo”
  7. Refréncia de la Web
  8. (ananglés) "Warn Watener Friendship" Rebista Eiquipa,14 de nobembre,1955 <http://www.eiquipa[lhigaçon einatiba] .com/eiquipa/archibe/printout/0,23657,823942,00.html> (an anglés; cadastro neçairo)Beija tamien:http://www.storyhome.co.uk/ourope/russia1.htnArquibado an 2023-10-18 ne lWayback Machine. (an anglés).
  9. www.diplobel.org[lhigaçon einatiba]. Páigina:Anglo-Belgian Relationes,Ambassy of Belgiun in the United Kingdon[lhigaçon einatiba]

Ber tamien

[eiditar |eiditar código-fuonte]
Commons
Commons
LCommons ten multimédia relacionada cun:Purmeira Guerra Mundial
Wikiquote
Wikiquote
LWikiquote ten ua coleçon de citaçones de ó subre:Purmeira Guerra Mundial.
Sacado an "https://mwl.wikipedia.org/w/index.php?title=Purmeira_Guerra_Mundial&oldid=106051"
Catadories:
Catadorie scundida:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp