Nilam (pinjamanSanskrit:नीलमnilam) atausafir (pinjamanBelanda:saffier) ialah sejenisgalianpermata berharga yang terdiri daripadaaluminium oksida (α-Al2O3) dengan beberapa unsur-unsur surih sepertibesi,titanium,kromium,tembaga, ataumagnesium. Biasanya nilam berwarna biru, namun nilam semulajadi "mewah" juga wujud dengan warna kuning, ungu, oren dan hijau; "nilam parti" pula mempunyai dua atau lebih warna. Akan tetapi, jika batu korundum mempunyai kandungan kromium yang banyak, batu tersebut akan menjadi lebih merah danistilahdelima akan digunakan.[2] Korundum berwarna merah jambu boleh diklasifikasikan sebagai delima atau nilam bergantung kepada lokasi yang diperoleh. Lazimnya, nilam semulajadi dipotong dan digilap menjadi batu permata dan dipakai dalamperhiasan, tetapi boleh juga dihasilkan secara sintetik dalam makmal bagi kegunaan perindustrian atau hiasan dalam buaya kristal yang besar. Kerana nilam mempunyai kekerasan yang tinggi; 9 padaskala Mohs (mineral ketiga paling keras, selepasberlian pada 10 dan moissanite pada 9.5) - nilam juga digunakan dalam beberapa aplikasi bukan hiasan, seperti komponenoptikinframerahtingkap ketahanan tinggi, kristaljam tangan, gandar pergerakan, danwafer elektronik yang sangat nipis sebagaipenebat elektronik keadaan pepejal khas (terutamanya litar bersepadu dan LED berasaskan GaN).
Nilam ialah batu kelahiran untuk September dan permataulang tahun ke-45. Jubli nilam berlaku selepas 65 tahun.[3]
- Webmineral.com, Webmineral Corundum Page, Webmineral with extensive crystallographic and mineralogical information on Corundum
