Cat (Jawi: چت, serapan katabahasa Cina漆) merupakan satu istilah umum untuk sekumpulan keluarancecair yang digunakan untuk melitup objek atau permukaan lapisanberpigmen menambahwarna baik untuk melindungi mahupun memperindahkan ia. Ia boleh dipakaikan secara langsung menggunakanberus mahupun disembur secaraaerosol. Ia merupakan antara ciptaan tertua manusia yang dijumpai seawal 40,000 tahun dilukisan-lukisan gua.[1]
Cat boleh dibuat atau dibeli dalam aneka bentuk warna—dan pelbagai jenis seperti cat air atau sintetik.Cat biasanya disimpan, dijual dan digunakan sebagai cecair, tetapi kebanyakannya kering menjadi bahan padu. Kebanyakan cat adalah berasaskan minyak atau air dan setiap satu daripadanya mempunyai ciri yang berbeza. Selalunya, pihak majlis perbandaran tidak membenarkan pembuangan cat berasaskan minyak ke dalam longkang rumah atau pembetung. Pelarut pembersih juga berbeza-beza untuk cat berasaskan air dengan cat berasaskan minyak.[2]
Cat boleh digunakan pada hampir semua objek. Antara kegunaannya ialah dalam penghasilanseni, dalamsalutan industri, sebagai bantuan memandu (penanda jalan) atau sebagaibahan awet (untuk menghalangkakisan atau kerosakan air). Cat merupakan satukeluaran separa siap, kerana keluaran akhir adalah perkara yang dicat itu.
Cat ialah salah satu seni kemanusiaan terawal. Sesetengah lukisan gua yang dilukis dengan menggunakan oker merah, kuning, hematit, mangan oksida dan arang mungkin telah dibuat oleh Homo sapien awal sejak 40,000 tahun yang lalu.[3] Cat mungkin berusia lebih tua daripada itu. Pada tahun 2003 dan 2004, ahli arkeologi Afrika Selatan telah melaporkan tentang campuran berasaskan oker buatan manusia berusia 100,000 tahun yang boleh digunakan seperti cat yang ditemui di Gua Blombos.[4] Penggalian lebih lanjut di gua yang sama menghasilkan laporan pada tahun2011 tentang set peralatan lengkap untuk mengisar pigmen dan membuat bahan mirip cat primitif.
Dinding dalaman di Ness Brodgar yang berusia 5,000 tahun didapati menggabungkan batu-batu individu yang dicat dengan warna kuning, merah, dan oren, menggunakan pigmen oker yang diperbuat daripada hematit serta dicampurkan dengan lemak haiwan, susu atau telur.
Dinding purba berwarna di Dendera,Mesir, yang terdedah kepada unsur selama bertahun-tahun, masih memiliki warna yang terang, sama seperti semasa ia dicat kira-kira 2,000 tahun yang lalu.
Secara umum, cat terdiri dari beberapa bahagian asas iaitu:
Bahan pengikat (binder): komponen asas membentuk lapisan[5] merekatkan bahan-bahan lain cat pada media,
Pigmen: bahan memberi warna yang tampak pada mata[6]
Bahan pengisi (filler): pepejal ditambah dalam sebatian cat menguat dan memekatkan cairan cat serta memberikan tekstur dan ciri khas lain[6]
bahan pengisi yang berfungsi sebagai komponen utama pembentuk lapisan cat serta sebagai bahan pewarna untuk menciptakantampilan warna lapisan film cat. kombinasi jenis dan komposisi bahan filler yang baik akan menciptakan sifatdaya tutup catyang baik.
Bahan penambah/aditif:bahan tambahan menjadikan cat mudah diaplikasikan dan hasilnya sesuai dengan keinginan.
Pelarut: melarutkan bahan-bahan utama cat kepada produk akhir dengan sifat boleh alir,[6] sering digandingkan dengan bahan pengikat.[7][8]
^Craughwell, Thomas J., 1956- (2012).30,000 years of inventions. New York: Tess Press.ISBN9781603763240.OCLC801100207.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
^abcGürses, Ahmet; Açıkyıldız, Metin; Güneş, Kübra; Gürses, M. Sadi (2016).Dyes and Pigments (dalam bahasa Inggeris). Springer. m/s. 59–60.ISBN9783319338927.
^Wicks, Zeno W., Jr.; Jones, Frank N.; Pappas, S. Peter; Wicks, Doublas A. (2004).Organic Coatings: Science and Technology (ed. 3rd). Hoboken, New Jersey, USA: John Wiley & Sons, Inc. m/s. 5.ISBN978-0-471-69806-7.
^Lambourne, R; Strivens, T A (1999).Paint and Surface Coatings: Theory and Practice (ed. 2nd). Abington, Cambridge, England: Woodhead Publishing Limited. m/s. 6.ISBN1-85573-348-X.
