Movatterモバイル変換

Bahasa Ibrani Alkitabiah

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Bahasa Ibrani Alkitabiah
Bahasa Ibrani Klasik
שְֹפַת כְּנַעַן,יְהוּדִית,(לָשׁוֹן) עִבְרִית,לְשׁוֹן הַקֹּדֶשׁ
Batu bersurat Siloam diMuzium Arkeologi Istanbul
Kawasan	Kerajaan Israel (monarki bersatu) Kerajaan Judah Kerajaan Israel (Samaria) Dinasti Hasmona Seluruh dunia (sebagai bahasa keagamaan Yahudi)
Era	dibuktikan wujud sejak abad ke-10 SM; berkembang menjadiBahasa Ibrani Misynah selepaspeperangan Yahudi-Rom pada abad pertama TM
Keluarga bahasa	Afro-Asia Semitik Semitik Barat Semitik Tengah Semitik Barat Laut Kanaan Bahasa Ibrani Alkitabiah
Bentuk piawai	Bahasa Samaria Bahasa Ibrani Misynah Templat:Pupus Bahasa Ibrani Zaman Pertengahan (MenjadiIbrani Moden) Babylonia Templat:Pupus Ashkenaz Sefardi
Sistem penulisan	Tulisan Kanaan Purba / Sinaitik Purba Abjad Paleo-Ibrani Abjad Ibrani Abjad Samaria
Kod bahasa
ISO 639-3	Salah satu: `hbo` – Bahasa Ibrani kuno `smp` – Bahasa Ibrani Samaria
Linguist List	`hbo`
	`smp`
Glottolog	`anci1244`

Rencana ini mengandungi simbol fonetikIPA. Tanpa sokonganperisian tertentu, anda mungkin melihattanda tanya, kotak, atau simbol lain dan bukannya askaraUnicode. Untuk panduan pengenalan mengenai simbol IPA, lihatBantuan:IPA.

Bahasa Ibrani Alkitabiah ( עִבְרִיתעִבְרִית מִקְרָאִית(Ivrit Miqra'it)^ⓘ atauלְשׁוֹן הַמִּקְרָא(Lesyon ha-Miqra)^ⓘ), juga dipanggil bahasaIbrani Klasik, ialahbahasa Ibrani dalam bentukkuno. Bahasa Ibrani merupakan salah satu ahli rumpunKanaan bahasa Semitik yang dituturkan olehbani Israel di baratSungai Jordan dan timurLaut Mediterranean. Perkataan "Ibrani" (ivrit) tidak digunakan untuk bahasa Ibrani dalamAlkitab Ibrani, sebaliknya dipanggilשְֹפַת כְּנַעַן (sefat kena'an, 'bahasa Kanaan') atauיְהוּדִית (Yehudit, 'dari Yudea'), tetapi nama "Ibrani" ada digunakan dalam teks-teks berbahasaYunani Kuno danIbrani Misynah.^[1]

Bahasa Ibrani dibuktikan wujud dalam batu-batu bersurat dari kira-kira abad ke-10 SM, sewaktu ia hampir sama denganbahasa Phoenicia danbahasa-bahasa Kanaan yang lain, dan Ibrani basahan terus digunakan sepanjang dan selepas zaman Bait Suci Kedua, yang berakhir dengan pengepungan Baitulmaqdis (70 TM). Ia akhirnya menjadibahasa Ibrani Misynah dan dituturkan sehingga abad ke-5 TM.

Bar-Kokhba revolt coin using Paleo-Hebrew script, showing on one side a facade of the Temple, the Ark of the Covenant within, star above; and on the other a lulav with etrog. — Syiling yang dicap semasa pemberontakan Bar Kokhba. Teks Paleo-Ibraninya berbunyiשמעון "Simeon" di hadapan danלחרות ירושלם "untuk kebebasan Yerusalem" di belakang.

Pengelasan

[sunting |sunting sumber]

Perkembangan pelbagai bunyi geseran dalam bahasa Ibrani, Aram dan Arab
Semitik Purba	Ibrani	Aram	Arab	Contoh
Semitik Purba	Ibrani	Aram	Arab	Ibrani	Aram	Arab	maksud
/ð/ḏ	*/z/ ז	*/d/ ד	*/ð/ ذ	זָהָב זָכָר	דְּהָב דְּכָר	ذَهَب ذَكَر	'emas' 'lelaki'
/z/¹z	*/z/ ז	*/z/ ז	*/z/ ز	מֹאזְנָיִם זְמָן	מֹאזְנָיִן זְמָן	مَوَازَيْن زَمَن	'timbang' 'waktu'
/s/s	*/s/ ס		/s/ س /ʃ/ ش	סַכִּין‎ סַהַר		سِكِّين شَهْر	'pisau' 'bulan'
/ɬ/ś	*/s/ שׂ		*/ʃ/ ش	עָשָׂר		عَشْر	'sepuluh'
/ʃ/š	*/ʃ/ שׁ	*/ʃ/ שׁ	*/s/ س	שָׁנָה שָׁלוֹם	שָׁנָה שְׁלָם	سَنة سَلام	'tahun' 'keamanan'
/θ/ṯ	*/ʃ/ שׁ	*/t/ ת	*/θ/ ث	שָׁלוֹשׁ שְׁתָּיִם	תְּלָת תְּרֵין	ثَلاث اِثْنان	'tiga' 'dua'
/θʼ/¹ṱ	*/sˤ/¹ צ	*/tˤ/ ט	*/ðˤ/ ظ	צֵל צָהֳרָיִם	טְלָה טֹהֶר	ظِلّ ظُهْر	'bayang-bayang' 'tengah hari'
/ɬʼ/¹ṣ́		*/ʕ/ע	*/dˤ/ ض	אֶרֶץ צָחַק	אֶרַע עֲחַק	أَرْض ضَحِكَ	'tanah/bumi' 'tertawa'
/sʼ/¹ṣ		*/sˤ/ צ	*/sˤ/ ص	צָרַח צַבָּר	צְרַח צַבָּר	صَرَخَ صَبْر	'jerit' 'sejenis tumbuhan yang seperti tembikai'
/χ/ḫ	*/ħ/ ח		*/x~χ/ خ	חֲמִשָּׁה צָרַח	חַמְשָׁה צְרַח	خَمْسة صَرَخَ	'lima' 'jerit'
/ħ/ḥ	*/ħ/ ח		*/ħ/ ح	מֶלַח חָלוֹם	מֶלַח חֲלָם	مِلْح حُلْم	'garam' 'mimpi'
/ʁ/ġ	*/ʕ/ ע		*/ɣ~ʁ/ غ	עוֹרֵב מַעֲרָב	עוֹרָב מַעֲרָב	غُرَاب غَرْب	'gagak' 'barat'
/ʕ/ʻ	*/ʕ/ ע		*/ʕ/ ع	עֶבֶד שֶׁבַע		عَبْد سَبْع	'hamba' 'tujuh'

Bahasa Ibrani Alkitabiah ialah bahasa Semitik Barat Laut daripadasubkumpulan Kanaan.^[2]

Ortografi

[sunting |sunting sumber]

Rencana utama:Ortografi Ibrani Alkitabiah

Nama	Cetak	Samaria	Nilau fonetik (Pra-Pembuangan) (AFA)
Alef	א	ࠀ	[ʔ]
Bet	ב	ࠁ	[b],[β]
Gimel	ג	ࠂ	[ɡ],[ɣ]
Dalet	ד	ࠃ	[d],[ð]
He	ה	ࠄ	[h]
Wau	ו	ࠅ	[w]/wᶹ
Zain	ז	ࠆ	[z̄]
Het	ח	ࠇ	[ħ] or[χ]
Tet	ט	ࠈ	[tˤ]
Yod	י	ࠉ	[j]
Kaf	כ,ך	ࠊ	[k],[x]
Lamed	ל	ࠋ	[l]
Mem	מ,ם	ࠌ	[m]
Nun	נ,ן	ࠍ	[n]
Samekh	ס	ࠎ	[s]
Ayin	ע	ࠏ	[ʕ] or[ʁ]
Pe	פ,ף	ࠐ	[p],[ɸ]
Tsadi	צ,ץ	ࠑ	[sˤ]
Qof	ק	ࠒ	[qˁ]
Resy	ר	ࠓ	[ɾ],[r]
Syin	ש	ࠔ	[ʃ] or [ɬ͡s]
Tav	ת	ࠕ	[t],[θ]

Fonologi

[sunting |sunting sumber]

Fonologi rekonstruksi Ibrani Alkitabiah adalah seperti berikut:

Konsonan

[sunting |sunting sumber]

Konsonan-konsonan Ibraani Alkitabiah
		Bibir	Koronal			Lelangit gusi	Velar	Uvular	Farinks	Glotis
		Bibir	Dental	Alveolar	Lateral	Lelangit gusi	Velar	Uvular	Farinks	Glotis
Sengauan		m	n
Hentian	tak bersuara	p	t				k	q		ʔ
	bersuara	b	d				ɡ
	tegas		tˤ^[3]^[4]
Geseran	<small>tak bersuara</small>	ɸ²	θ²	s	ɬ¹	ʃ	x²	χ¹	ħ	h
	bersuara	β²	ð²	z			ɣ²^[3]^[4]	ʁ¹^[3]	ʕ
	tegas		sˤ^[3]
Malaran tak geser		w/ʋ			l	j
Getaran			r

Konsonanhilang semasa bahasa Ibrani Alkitabiah masih hidup.
Konsonanyang diperoleh semasa bahasa Ibrani Alkitabiah masih hidup.

Vokal

[sunting |sunting sumber]

Sistem vokal Ibrani telah banyak berubah. Vokal-vokal berikut adalah rekonstruksi peringkat terawal bahasa Ibrani, yang diakui dalam Sekunda, pelbagai tradisi penyuaraan (qiraatTabariah dan variasi Babylon dan Palestin), dan yang dalam tradisi Samaria, bersama-sama vokalyang tidak terdapat dalam beberapa tradisi diwarnakan.

Ibrani Purba

Ibrani Alkitabiah^[5]

Ibrani Sekunda

Tiberian, Babylonian, and Palestinian Hebrew

Samaritan Hebrew

	Depan	Belakang
Sempit	iiː	uuː
Separuh sempit	(eː)	oː
Luas	aaː

	Depan	Belakang
Sempit	i¹iː	u²uː
Separuh sempit	eː³	oː
Luas	a⁴aː⁵

	Depan	Belakang
Sempit	iː	uː
Separuh sempit	eeː	ooː
Luas	a¹aː
Singkat	ə

	Depan	Belakang
Sempit	i	u
Separuh sempit	e	o
Separuh luas	ɛ¹	ɔ²
Luas	a
Singkat	ă³ɔ̆³ (ɛ̆)³ ə³

	Depan	Belakang
Sempit	iiː	uuː
Mid	eeː	(o)¹
Luas	aaː	ɒɒː
Singkat	(ə)²

alofon yang berpotensi

/i/ – [i] [ɪ] [ẹ/ɛ]
/u/ – [o̞] [o] [ʊ] [u]
/eː/ – [ẹː] [ɛː]
/a/ – [ɛ] [a] [ɐ]
/aː/ – [aː] [ɐː]

mungkin disebut sebagai[æ], kerana ortografi asyik menukar ganti⟨α⟩ dan⟨ε⟩ dengan satu sama lain^[6]

lebur dengan/e/ dalam qiraat Palestin dan dengan/a/ dalam qiraat Babylonia^{[nb 1]}^{[nb 2]}
lebur dengan/a/ atau/o/ dalam qiraat Palestin^[7]^{[nb 1]}
Qiraat Tabariah mempunyai fonem-fonem vokal penyingkatan/ăɔ̆/ dan pinggiran/ɛ̆/, sedangkan Palestin dan Babylonia hanya ada satu,/ə/ (disebut sebagai[ɛ] dalam Ibrani Palestin yang datang kemudian)

/u/ dan/o/ hanya berkontras dalam suku kata pascatonik terbuka, cth.ידו/jedu/ ('tangan dia')ידיו/jedo/ ('tangan-tangan dia'), yang mana/o/ datang daripada diftong yang disingkatkan.^[8] Dalam persekitaran lain,/o/ muncul sebagai suku kata tertutup dan/u/ dalam suku kata terbuka, cth.דור/dor/דורות/durot/.^[8]
hasil daripada/i/ dan/e/ dalam suku-suku kata pascatonik tertutup^[9]

Teks contoh

[sunting |sunting sumber]

Berikut adalah contoh daripada Mazmur 18 seperti yang terdapat dalam teks Masorah dengan niqqud dan kantilasi Tabariyah zaman pertengahan dan transkripsi Yunani Sekunda daripada Heksapla bersama-sama dengan sebutan rekonstruksi.

Ibrani Tabariyah

Sekunda^[6]

29.χι αθθα θαειρ νηρι YHWH ελωαι αγι οσχι

30.χι βαχ αρους γεδουδ ουβελωαι εδαλλεγ σουρ

31.αηλ θαμμιν (*-μ) δερχω εμαραθ YHWH σερουφα μαγεν ου λαχολ αωσιμ βω

32.χι μι ελω μεββελαδη YHWH ουμι σουρ ζουλαθι ελωννου (*-ηνου)

Sebutan (Sekunda)^[6] (AFA)

29.[kiːʔatːaːtaːʔiːrneːriː****ʔaloːhajaɡiːhħoʃkiː]

30.[kiːbaːkʔaːruːsˤɡəduːdubeloːhajʔədalːeɡʃuːr]

31.[haːʔeːltamːiːmderkoːʔemərat****sˤəruːfaːmaːɡenhuːləkolhaħoːsiːmboː]

32.[kiːmiːʔeloːhmebːelʕadeː****umiːsˤuːrzuːlaːtiːʔeloːheːnuː]

Catatan

[sunting |sunting sumber]

^^a ^bDalam hal ini, qiraat Palestin sepadan dengan sebutan Sefardi moden, dan qiraat Babylon dengan sebutan Yaman moden.
^Walaupun vokal /a e i ɔ o u/ sudah tentu mempunyai status fonemik dalam qiraat Tabariyah, /ɛ/ mempunyai nilai fonemik dalam kedudukan tegasan akhir tetapi dalam kedudukan lain ia mungkin mencerminkan kehilangan kontras /a ː i/. LihatBlau (2010:111–112)

Rujukan

[sunting |sunting sumber]

^Barton, John, penyunting (2004) [2002].The Biblical World.2. Taylor & Francis. m/s. 7.ISBN 978-0-415-35091-4.Yang menariknya, istilah 'Ibrani' (ibrit) tidak digunakan untuk bahasa ini dalam teks alkitabiah.
^Sáenz-Badillos 1993.
^^a ^b ^c ^dRalat petik: Tag<ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamab69
^^a ^bRalat petik: Tag<ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamar
^Ralat petik: Tag<ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamadavid
^^a ^b ^cJanssens (1982:173)
^Ralat petik: Tag<ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamab118-119
^^a ^bBen-Ḥayyim (2000:44, 48–49)
^Ben-Ḥayyim (2000:49)

Bibliografi

[sunting |sunting sumber]

Ben-Ḥayyim, Ze'ev (2000).A Grammar of Samaritan Hebrew. Jerusalem: The Hebrew University Magnes Press.ISBN 978-1-57506-047-7.
Bergstrasser, Gotthelf; Daniels, Peter T. (1995).Introduction to the Semitic Languages: Text Specimens and Grammatical Sketches. München: Max Hueber Verlag München. m/s. 50–75.ISBN 978-0-931464-10-2.
Bergsträsser, G. (1983).Introduction to the Semitic Languages. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns.ISBN 978-0-931464-10-2.
Joshua Blau (1981).The renaissance of modern Hebrew and modern standard Arabic. University of California Press.ISBN 978-0-520-09548-9.
Blau, Joshua (2010).Phonology and Morphology of Biblical Hebrew. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns.ISBN 978-1-57506-129-0.
Bloch, Yigal (2017)."Aramaic Influence and Inner Diachronic Development in Hebrew Inscriptions of the Iron Age". Dalam Moshavi, Adina Mosak; Notarius, Tania (penyunting).Advances in Biblical Hebrew Linguistics: Data, Methods, and Analyses. Eisenbrauns. m/s. 83–112.ISBN 978-1-57506-481-9.
Dolgopolsky, Aron (1999).From Proto-Semitic to Hebrew. Milan: Centro Studi Camito-Semitici di Milano.
Doron, Edit (2005), "VSO and Left-conjunct Agreement: Biblical Hebrew vs. Modern Hebrew", dalam Kiss, Katalin É. (penyunting),Universal Grammar in the Reconstruction of Dead Languages(PDF), Berlin: Mouton, m/s. 239–264,ISBN 978-3-11-018550-8, diarkibkan daripadayang asal(PDF) pada 10 June 2011, dicapai pada23 March 2010
Feldman, Rachel (2010)."Most ancient Hebrew biblical inscription deciphered".Diarkibkan daripada yang asal pada 7 June 2011. Dicapai pada15 June 2011.
Frank, Yitzhak (2003).Grammar for Gemara and Targum Onkelos. Jerusalem, Israel: Ariel United Israel Institutes.ISBN 978-1-58330-606-2.
Garnier, Romain; Jacques, Guillaume (2012)."A neglected phonetic law: The assimilation of pretonic yod to a following coronal in North-West Semitic".Bulletin of the School of Oriental and African Studies.75 (1): 135–145.CiteSeerX 10.1.1.395.1033.doi:10.1017/s0041977x11001261.
Glinert, Lewis (2004).The Grammar of Modern Hebrew. Cambridge University Press.ISBN 978-0-521-61188-6.
Hanson, K. C. (2011)."The Gezer Almanac". Diarkibkan daripadayang asal pada 8 June 2011. Dicapai pada15 June 2011.
Janssens, Gerard (1982).Studies in Hebrew historical linguistics based on Origen's Secunda. Orientalia Gandensia.9. Uitgeverij Peeters.ISBN 978-2-8017-0189-8.
Jobes, Karen H.; Silva, Moises (2001).Invitation to the Septuagint.Paternoster Press.ISBN 978-1-84227-061-5.
Kogan, Leonid (2011)."Proto-Semitic Phonology and Phonetics". Dalam Weninger, Stefan (penyunting).The Semitic Languages: An International Handbook. Walter de Gruyter. m/s. 54–151.ISBN 978-3-11-025158-6.
LaSor, William Sanford (1978).Handbook of Biblical Hebrew. Grand Rapids, MI: Wm. B. Eerdmans Publishing Co.ISBN 978-0-8028-0444-0.
Rainey, Anson (2008)."Shasu or Habiru. Who Were the Early Israelites?".Biblical Archaeology Review. Biblical Archaeology Society.34 (6 (Nov/Dec)). Diarkibkan daripadayang asal pada 31 May 2012. Dicapai pada5 June 2011.
Rendsburg, Gary A. (1997), "Ancient Hebrew Phonology", dalam Kaye, Alan (penyunting),Phonologies of Asia and Africa, Eisenbrauns, m/s. 65–83,ISBN 978-1-57506-019-4, diarkibkan daripadayang asal pada 20 July 2011
Rendsburg, Gary A. (1999), "Notes on Israelian Hebrew (I)", dalam Avishur, Yitzhak Avishur; Deutsch, Robert (penyunting),Michael: Historical, Epigraphical and Biblical Studies in Honor of Prof. Michael Heltzer, Tel Aviv: Archaeological Center Publications, m/s. 255–258, diarkibkan daripadayang asal pada 20 July 2011
Rosén, H. (1969)."Israel Language Policy and Linguistics".Ariel.25: 48–63.
Sáenz-Badillos, Angel (1993).A History of the Hebrew Language. Cambridge University Press.ISBN 978-0-521-55634-7.
Shanks, Hershel (2010)."Oldest Hebrew Inscription Discovered in Israelite Fort on Philistine Border".Biblical Archaeology Review.36 (2): 51–6. Diarkibkan daripadayang asal pada 29 February 2012. Dicapai pada15 June 2011.
Sperber, Alexander (1959).A Grammar of Masoretic Hebrew. Copenhagen: Ejnar Munksgaard.
Sperber, Alexander (1966).A Historical Grammar of Biblical Hebrew. Leiden: E. J. Brill.
Steinberg, David (2010)."History of the Ancient and Modern Hebrew Language". Dicapai pada15 June 2011.
Steiner, Richard C. (1997). "Ancient Hebrew". Dalam Hetzron, Robert (penyunting).The Semitic Languages. Routledge. m/s. 145–173.ISBN 978-0-415-05767-7.
Tov, Emanuel (1992).Textual Criticism of the Hebrew Bible. Minneapolis: Augsburg Fortress.ISBN 978-0-8006-3429-2.
Waltke, Bruce K.; O'Connor, M. (1990).An Introduction to Biblical Hebrew Syntax. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns.ISBN 978-0-931464-31-7.
Yahalom, Joseph (1997).Palestinian Vocalised Piyyut Manuscripts in the Cambridge Genizah Collections. Cambridge University.ISBN 978-0-521-58399-2.
Yardeni, Ada (1997).The Book of Hebrew Script. Jerusalem: Carta.ISBN 978-965-220-369-4.
Yeivin, Israel (1980).Introduction to the Tiberian Masorah. Scholars Press.ISBN 978-0-89130-373-2.
Zuckermann, Ghil'ad (2006). "Complement Clause Types in Israeli". Dalam Dixon, R. M. W.; Aikhenvald, Alexandra Y. (penyunting).Complementation: a cross-linguistic typology.

Pautan luar

[sunting |sunting sumber]

Wikimedia Commons mempunyai media berkaitanBahasa Ibrani Alkitabiah

Sumber Ibrani Alkitabiah
- Sumber untuk Kajian Bahasa Ibrani Alkitabiah, Prof. E. Ben Zvi, Universiti Alberta
- Brown–Driver–Briggs Hebrew Lexicon – dengan lampiran yang mengandungi bahasa Aram Alkitabiah (Wikisumber)
- Sumber percuma untuk mempelajari bahasa Ibrani Alkitab dalam talian, eHebrew.net
Tatabahasa, kosa kata dan penulisan
- Carta Tatabahasa Ibrani Handy-Dandy, Prof. Shawn Madden, Seminari Teologi Baptis Tenggara .
- Tatabahasa Ibrani Alkitabiah Asas (pengantar)
- Belajar menulis aksara Ibrani Alkitab
- Abjad Ibrani Alkitabiah

Bahasa Ibrani

Gambaran keseluruhan

Era

Qiraat/Tradisi bacaan

Ortografi

Era	Alkitab
Sistem tulisan	Rasyi Braille Ashuri Kursif Pemahkotaan Paleo-Ibrani Solitreo
Abjad	Alef Bet Gimel Dalet He Vav Zain Het Tet Yod Kaf Lamed Mem Nun Samekh Ayin Pe Tsadi Kuf Resy Syin Tav
Niqqud	Tabariyah Babylon Palestin Samaria Syeva Hiriq Tzere Segol Patakh Kamatz Holam Kubutz dan Syuruk Dagesy Mappiq Maqaf Rafe Titik Sin/Syin
Ejaan	dengan Niqqud /hilang /penuh Huruf saksi Singkatan Plene scriptum
Tanda baca	Diakritik Meteg Kantilasi Geresy Gersyayim Nun terbalik Tanda Syekel Nombor

Fonologi

Tatabahasa

Akademik

Karya-karya rujukan

Bahasa-bahasa Yahudi

Afro-Asia

Ibrani

Era	Alkitab Misynah Abad Pertengahan Moden
Qiraat/Tradisi bacaan	Ashkenaz Sefardi Mizrah Itali Yaman Tabariyah

Lain-lain

Yiddish (dialek/argot)	Timur Galitzish Litvish Polyish Ukraine Udmurtish Klezmer-loshn Barat Yahudi-Alsatia Lachoudisch Scotland-Yiddish
Inggeris Yahudi	Yeshivish Yinglish Heblish