| Anosmia | |
|---|---|
 Mukosa hidung yang meradang menyebabkan anosmia | |
| Penamaan | |
| Sebutan | |
| Nama lain | Kehilangan deria bau dan kebutaan bau[1] |
| Keterangan | |
| Jenis | Separa, penuh[2] |
| Rawatan | |
| Pengkhususan | Otorinolaringologi |
sunting ·sunting di Wikidata | |
Anosmia adalah ketidakmampuanmengesan, menghidu atau menciumbau[1][2] Ia boleh bersifat sementara mahupun kekal.[3] Kekurangan ini boleh disebabkan beberapa faktor termasuk kemalangan,keradangan mukosa hidung, penyumbatansaluran hidung atau pemusnahan satu lobus temporal; keradangan disebutkan boleh disebabkan perubahan mukosa kronik dalam lapisansinus paranasal sertaturbinat tengah dan superior.
Anosmia disebabkan perubahan keradangan pada laluan hidung dapat dirawat hanya dengan mengurangkan keradangan.[4] Ia boleh disebabkan olehmeningitis kronik danneurosifilis yang akan meningkatkan tekanan intrakranial dalam tempoh masa yang panjang,[5] dan dalam beberapa kes oleh kiliopati[6] termasuksiliopati disebabkan olehdiskinesia utama siliari (sindrom Kartagener, sindrom Afzelius atau sindrom Siewert).[7]
Istilah ini berasal dari anosmiaLatin Baru, berdasarkan BahasaYunani Kuno ἀν- (an-) + ὀσμή (osmḗ, "bau"; istilah lain yang berkaitan,hiperosmia, merujuk kepada peningkatan kemampuan untuk mencium). Sebilangan orang mungkin anosmik untuk satu bau tertentu, keadaan yang dikenali sebagai "anosmia spesifik". Ketiadaan deria bau sejak lahir dikenali sebagai anosmiakongenital.
Di Amerika Syarikat 3% orang yang berumur lebih dari 40 tahun menderita anosmia.[3]
Ramai pesakit mungkin mengalami anosmia unilateral, selalunya akibat trauma kepala kecil. Jenis anosmia ini biasanya hanya dikesan jika kedua-dua lubang hidung diuji secara berasingan. Menggunakan kaedah ini untuk menguji setiap lubang hidung secara berasingan akan sering menunjukkan rasa bau yang berkurang atau tidak sepenuhnya sama ada pada satu lubang hidung atau kedua-duanya, sesuatu yang sering tidak didedahkan jika kedua-dua hidung diuji secara serentak.[8]
Anosmia boleh mempunyai beberapa kesan yang berbahaya.[9] Individu dengan anosmia permulaan tiba-tiba mungkin mendapati makanan kurang selera, walaupun anosmikkongenital jarang mengadu tentang ini, dan tiada laporan kehilangan berat badan. Kehilangan bau juga boleh berbahaya kerana ia menghalang pengesanankebocoran gas, kebakaran, dan makanan rosak. Pandangan biasa mengenai anosmia sebagai perkara sepele boleh menjadikannya lebih sukar untuk seorang pesakit menerima jenis bantuan perubatan yang sama seperti seseorang yang telah kehilangan deria lain, seperti pendengaran atau penglihatan.[perlu rujukan]
Kehilanganmemori bau yang tetap dan sentimental (mis. bau rumput, loteng datuk nenek, buku tertentu, orang yang disayangi, atau diri sendiri) telah diketahui menyebabkan perasaandepresi.[10]
Kehilangan deria bau boleh mengakibatkan kehilanganlibido, walaupun ini biasanya tidak berlaku untuk anosmia kongenital.
Sering kali orang yang mempunyai anosmia kongenital melaporkan bahawa mereka berpura-pura dapat berbau sebagai kanak-kanak kerana mereka berpendapat bahawa berbau adalah sesuatu yang boleh dilakukan oleh orang tua/matang, atau tidak memahami konsep berbau tetapi tidak mahu kelihatan berbeza dari orang lain. Apabila kanak-kanak menjadi lebih tua, mereka sering menyedari dan melaporkan kepada ibu bapa mereka bahawa mereka sebenarnya tidak mempunyai rasa bau, sering mengejutkan ibu bapa mereka.[perlu rujukan]
Satu kajian yang dilakukan pada pesakit yang mengalami anosmia mendapati bahawa apabila menguji kedua-dua hidung, tidak ada anosmia yang dinyatakan; Walau bagaimanapun, apabila menguji setiap lubang hidung secara individu, ujian menunjukkan bahawa rasa bau biasanya berlaku pada satu lubang hidung yang bertentangan dengan kedua-duanya. Ini menunjukkan bahawa anosmia unilateral tidak biasa pada pesakit anosmia.[8]
Kehilangan bau sementara boleh disebabkan oleh hidung atau jangkitan yang disekat. Sebaliknya, kehilangan bau kekal mungkin disebabkan oleh kematianneuron reseptor olfaktori dalam hidung atau olehkecederaan otak yang menyebabkan kerosakan padasaraf olfaktori atau kerosakan pada kawasan otak yang memproses bau (lihatsistem pembauan). Kekurangan rasa bau semasa kelahiran, biasanya disebabkan oleh faktorgenetik, disebut sebagai anosmia kongenital. Ahli keluarga pesakit yang mengalami anosmia kongenital sering dijumpai dengan sejarah yang serupa; ini menunjukkan bahawa anosmia boleh mengikuti corak dominan autosomal.[11] Anosmia mungkin kadangkala menjadi tanda awal dari sebuah penyakit otak degeneratif sepertipenyakit Parkinson danpenyakit Alzheimer.
Satu lagi punca khusus kehilangan kekal boleh disebabkan oleh kerosakan kepada neuron reseptor olfaktori kerana penggunaan jenissemburan hidung tertentu; iaitu, yang menyebabkanvasokonstriksi pada peredaran mikro hidung. Untuk mengelakkan kerosakan tersebut dan risiko kehilangan bau yang seterusnya, vasokonstriksi semburan hidung harus digunakan hanya apabila benar-benar diperlukan dan kemudian hanya untuk jangka masa yang singkat. Ubat penyembur yang tidak bersesuaian, seperti yang digunakan untuk merawat kesesakan yang berkaitan dengan alahan, adalah selamat untuk digunakan untuk tempoh masa yang ditetapkan.[12] Anosmia juga boleh disebabkan oleh polip hidung. Polip ini terdapat pada orang yang mempunyai alahan, riwayat sinusitis & sejarah keluarga. Individu yang mempunyaipenyakit sistik fibrosis sering membina polip hidung.
Amiodarone adalah ubat yang digunakan dalam rawatan aritmia jantung. Kajian klinikal menunjukkan bahawa penggunaan ubat ini disebabkan anosmia dalam sesetengah pesakit. Walaupun jarang, terdapat kes di mana seorang lelaki berusia 66 tahun dirawat dengan Amiodarone untuktakikardia ventrikel. Selepas penggunaan ubat itu dia mula mengalami gangguan penciuman, namun selepas mengurangkan dos Amiodarone, keparahan anosmia menurun dengan sewajarnya dengan itu mengaitkan penggunaan Amiodarone kepada perkembangan anosmia.[13]
