Персеполь буюуПерсеполис (Перс хэл :تخت جمشید/پارسه) ньЭртний Персийн эзэнт гүрэнАхейменидийн улсын ёслолын нийслэл хот бөгөөд өнөөгийнИран улсынФарс мужийн Шираз хотоос зүүх хойш 70 км зайд байрладаг. Орчин үеийн Перс хэлээр уг газрыгТахт-и Жамшид (Жамшидын хаан суудал) буюуПарсех гэдэг.
МЭӨ 515 оны орчмоос Персеполийн түүх эхэлдэг. Паарса буюу “Персүүдийн хот” хэмээн нэрлэгддэг эртний Персүүдийн хотыгГрек хэлнээ Πέρσης πόλις(Perses polis: “Персийн хот”) хэмээн тэмдэглэдэг байжээ.БиБиСи телевизийн 10 ангит алдарт цуврал баримтаткино болох Дан Круйкшанкийн “Дэлхийг тойрсон 80 эрдэнэс ”-т Персеполь багтдаг.
1930-аад ондФранцийн археологичАндре Годард Персеполийн малталтын ажлыг эхлүүлжээ. ТэрээрИх Кирийн булш байгаа хэмээн таамаглаглаж байсан чИх Дари хааны байгуулсан хотыг илрүүлсэн юм. Дари хаан өндөрлөг дэвсэг дээрАпандана ордон болон эзэнт гүрний эрдэнэсийн сангийн ордонг байгуулахыг зарлигдаж, эхлүүлсэн бөгөөд түүний хүү бөгөөд залгамжлагчИх Ксеркс хааны засаглалын үед дуусчээ. Дараа дараагийн барилга байгууламжуудыг үргэлжлүүлэн барих болсон бөгөөд Ахейменидийн улс мөхөх хүртэл үргэлжилсэн байна. Эзэнт гүрний бэлэгдэл болох Персеполийн барилга байгууламжууд нь сүр жавхлант орчинтой бөгөөд онцгой баяр ёслолууд, тэр дундааНоврузын үеэр жинхэнэ нүд гялбам болдог байв. Ахейменидийн улсын үед Персеполь хэзээ ч эзэнт гүрний төв байгаагүй аж.
Персеполийн байгууламжууд аваргаЛиваны хуш ,Энэтхэгийн тийк модон багануудтай байдгаараа бусдаас онцгойрдог бөгөөд уран барилгын өөрийн гэсэн хэв маягийг бий болгосон байдаг. Персеполь нь Пулвар хэмээх бэсрэг голын эрэг дээрх 125000 ам дөрвөлжин метр талбай бүхий дэнж дээр байгуулагдсан байдаг ба гурван давхар тэгш хэмт хэрмээр хүрээлэгдсэнцэргийн хуаран ,эрдэнэсийн сан , хүлээн авалтын танхим, болон эзэн хааны орднууд гэсэн үндсэн 4 дүүрэгтэй.Македоны Александр Персийг байлдан дагуулж, өөрийн армийн хамтаар МЭӨ 330 онд Персепольд нэвтрэн оржээ. Александр өөрийн цэргүүдээ эрдэнэсийн санг талан дээрэмдэхийг зөвшөөрч,Ксерксийн ордонг түймэрдэхэд хотын бусад хэсэг галд автан сүйрчээ. МЭӨ 316 ондИх Македоны эзэнт гүрний Перс мужийн нийслэлээр Персеполь хотыг сонгож, сэргээн засварласан ч эртний сүр хүчээ эгнэгт алдсан гэдэг.
Персеполийн панорам фото - 1 Персеполийн панорам фото - 2 Persepolis Fortification Archive Project (This site provides information on the Persepolis Fortification Archive project based at the Oriental Institute of the University of Chicago)Virtual Reconstruction of Persepolis:3dparse Virtual Reconstruction of, amongst others, Persepolis:persepolis3D Persepolis Before Incursion (Virtual tour project)Persepolis Satellite view @ Google Maps Persepolis Photographs andIntroduction to the Persian Expedition ,Oriental Institute of theUniversity of Chicago .Persepolis Photos and videos PERSEPOLIS RECREATED Documentary Movie - -*** Reconstruction of PersepolisPhotos and a map of Persepolis Picture archive of Persepolis 3D reconstructed pictures and movies of Persepolis Secret of staircase of G-Palace in Persepolis revealed ,Cultural Heritage News Agency , February 13, 2006.Seals on the Persepolis Fortification Tablets Oriental Institute webpage Farzin Rezaeian, and Hossein Hazarati,Persepolis Recreated , a video documentary made in 2004:Part I (8 min 38 sec),Part II (9 min 52 sec),Part III (8 min 52 sec),Part IV (10 min 29 sec),Part V (3 min 22 sec). Useful text and pictures of Persepolis (Persian) http://www.rugreview.com/13-3pers.htm PersepolisCurtis, J. and Tallis, N. (eds). (2005).Forgotten Empire: The World of Ancient Persia. University of California Press.ISBN 0-520-24731-0 . Wilber, Donald Newton. (1989).Persepolis: The Archaeology of Parsa, Seat of the Persian Kings . Darwin Press. Revised editionISBN 0-87850-062-6 . 
