Бүгд Найрамдах Молдав Улс Republica Moldova (Румын) |
|---|
|
Төрийн дуулал: Limba noastră
"Бидний хэл" |
 Европ дахь Молдавын байршил (ногоон) ба Приднестрийн хяналтгүй нутаг дэвсгэр (цайвар ногоон) |
| Нийслэл ба томоохон хот | Кишинёв
47°0′N28°55′E / 47.000°N 28.917°E /47.000; 28.917 |
|---|
Албан ёсны
ба үндэсний хэл | Румын хэл[1][2] |
|---|
| Зөвшөөрөгдсөн цөөнхийн хэл[3][4][5] | |
|---|
| Угсаатны бүлгүүд | 82.07%Молдавчууд /Румынчууд[a]
6.57%Украинчууд
4.57%Гагаузчууд
4.06%Оросууд
1.88%Болгарчууд
0.85% бусад |
|---|
| Шашин | |
|---|
| Ард түмний нэршил | Молдавчууд |
|---|
| Төр засаг | Нэгдмэл парламентын бүгд найрамдах улс |
|---|
|
| Майя Санду |
|---|
| Дорин Речан |
|---|
| Игорь Гросу |
|---|
|
| Хууль тогтоох байгууллага | Парламент |
|---|
| Түүх |
|---|
|
| 1346 |
|---|
| 12 сарын 15, 1917 |
|---|
| 4 сарын 9, 1918 |
|---|
| 110 сарын 12, 1924 |
|---|
| 8 сарын 2, 1940 |
|---|
| 11 сарын 2, 1990 |
|---|
| 8 сарын 27, 1991a |
|---|
| 7 сарын 29, 1994 |
|---|
|
| Газар нутаг |
|---|
• Транснистрийг тооцон | 33,843[7] км2 (135) |
|---|
• Усны эзлэх талбай (%) | 1.4 (Транснистрийг тооцон) |
|---|
• Транснистрийг хасан | 30,334 км2[b] |
|---|
| Хүн ам |
|---|
• 2023 тооцоо | 2,512,758[9][c] (139) |
|---|
• 2014 тооллого | 2,804,801[6][c] |
|---|
• Нягтаршил | 82.8/км2 |
|---|
| ДНБ (ХАЧП) | 2023 тооцоо |
|---|
• Нийт | ▲ $42.028 тэрбум[10][c] (132) |
|---|
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $16,840[10] (89) |
|---|
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2023 тооцоо |
|---|
• Нийт | ▲ $15.829 тэрбум[10][c] (138) |
|---|
• Нэг хүнд ноогдох | ▲ $6,342[10] (130) |
|---|
| ОТББИ (2019) | ▲ 26.0[11]
бага |
|---|
| ХХИ (2021) | ▲ 0.767[12]
өндөр · 80 |
|---|
| Мөнгөний нэгж | Молдав лей (MDL) |
|---|
| Цагийн бүс | UTC+2 (ЗЕЦ) |
|---|
| UTC+3 (ЗЕЗЦ) |
|---|
| Жолооны тал | баруун |
|---|
| Утасны томьёо | +373 |
|---|
| Домэйн нэр | .md |
|---|
|
|
Молдав (Молдав:Republica Moldova), албан ёсоорБүгд Найрамдах Молдав Улс нь баруун талаарааРумын, бусад талаарааУкраинтай хиллэдэг, зүүн өмнөдЕвропын далайд гарцгүй улс юм.
Молдав улсын газар нутаг 33 846 км² боловч нутаг дэвсгэрийн 12,3% (хүлээн зөвшөөрөгдөөгүйПриднестрийн Бүгд Найрамдах Молдав Улс)-ыг Молдав улс хянаж чаддаггүй. Хүн ам нь 2024 оны байдлаар 2 423 300 байсан.
Молдавын албан ёсны хэл ньрумын хэл (1991 оны тусгаар тогтнолын тунхаглалд "румын" гэж дурдсан байсан боловч тус улсын үндсэн хуулийн дагуу 1994-2023 онд "молдав хэл" гэж нэрлэж байв).
Молдав бол нэгдмэл, парламентын Бүгд найрамдах улс юм.Майя Санду 2020 оны 12-р сарын 24-нөөс хойш ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байна. Дорин Ричеан 2023 оны 2-р сарын 16-наас хойш Ерөнхий сайдаар ажиллаж байна. 2021 оны парламентын сонгуулийн үр дүнд "Үйл ажиллагаа, эв нэгдлийн нам" олонхийн суудал авсан.
1812 онд Орос-Туркийн ээлжит дайны дараа Оросын эзэнт гүрэн Молдавын хаант улсын зүүн хагасыг Прут ба Днестр голын хооронд нэгтгэн, шинэ газар нутгийг Бессарабиа гэж нэрлэжээ. 1812-1873 онд Бессараб муж нэртэйгээр Оросын эзэнт гүрний нэг хэсэг байсан. 1873 онд тус мужийг губерни болгон өөрчилсөн ажээ.
- ↑Молдавчуудыг өөрсдийгөө тодорхойлох талаармаргаан гарч байгаа бөгөөд зарим зохиогчид тэднийг румын угсаатан гэж үздэг.
- ↑Молдавын засгийн газар болонТирасполийн эрх баригчдын хүлээн зөвшөөрсөнТранснистрийн нутаг дэвсгэр нь 3509.6 хавтгай дөрвөлжин километр юм.[8] Транснистрийн захирдагде-факто нутаг дэвсгэр нь 3653 хавтгай дөрвөлжин километр, харин Транснистрийн нэхэмжилж буй талбай нь 4163 хавтгай дөрвөлжин километр юм.
- ↑3.03.13.23.3Транснистрийн мэдээллийг хассан.
|
|---|
| Бүрэн эрхт улсууд | | |
|---|
| |
|---|
| |
|---|
Дотоод бүрэн эрхт
байдлын
тусгай бүс | | Финланд | |
|---|
| Норвеги | |
|---|
| Нэгдсэн Вант Улс | |
|---|
|
|---|
- 1 Европ ба өөр тивийн хоорондох уламжлалт хилийг хамардаг.
- 2 Соёл, улс төр, түүхийн шалтгаанаар Европ гэж тооцогддог боловч газарзүйн хувьд Баруун Азид байдаг.
- 3 Европын ойр орчмындалайн арлууд нь эх газрын тавиур дээр оршдоггүй ч тивтэй хамт бүлэглэгддэг.
|
|
|---|
|
| Гишүүнчлэл | | Гишүүн | |
|---|
| Хамтран ажиллагч | |
|---|
| Хуучин гишүүн | |
|---|
| Хуучин оролцогч | - Украин (1991–2018, 1993 оны ТУХН-ийн дүрмээр гишүүн биш гэж тодорхойлогдсон)
|
|---|
| Түүх | |
|---|
|
|---|
| Спорт | |
|---|
| Зэвсэгт хүчин | |
|---|
| Эдийн засаг | |
|---|
| Байгууллага | |
|---|
| Гадаад харилцаа | |
|---|
|
